Posledni dźeń do zymskich prózdnin rěkaše za wuknjacych Šule Ćišinskeho hejsować a póstniske wjeselo měć. Po wudawanju połlětnych informacijow w rjadownjach je tam farar Tomasz Dawidowski dom swjećił. Wšojedne hač princesny, princy, ryćerjo, myški, kóčki abo psy – zhromadnje smy so pomodlili a kěrluše zaspěwali – a to wšo w pisanych kostimach. Krótko po tym dóstachu štyrjo šulerjo 3. lětnika wopismo, zo smědźa so na čitanskim wubědźowanju w Budyšinje wobdźělić. Woni budu našu šulu jako ći najlěpši 3. lětnika zastupować. Bórze pak spěchachmy wšitcy do awle šule, zo bychmy porjadnje póstnicy woswjećili. DJka Jana hižo čakaše, zo by nas z najwšelakorišimi wjesołymi pěsničkami zawjeseliła. Kóžda rjadownja měješe tež hišće wosobinski přinošk. Dachmy sej pampuchi zesłodźeć, a hač do připołdnja smy rejowali a hejsowali.
Šulerjo SZŠ Šula Ćišinskeho Pančicy-Kukow
Moja přećelka Marta póńdźe jako piratka. Wona je sej dźěl kostima kupiła, dźěl měješe hižo doma. Ja sama pak budu paw. Sym chcyła kostim měć, kiž je moderny a zwěrjeći. To budu cyle rjane póstnicy!
A tu hišće žorćik!
LND je njedawno wobrazowy słownik „Swět wokoło nas“ za słuchopisak BOOKii wudało. Sabina Salowscyna je sej dźěćacu knihu z wosebitym poskitkom za nas wotkryła.
Nowostka na knižnym regalu błyšći so w pisanych barbach a narěči hnydom prawu skupinu: dźěći. Njemało, dokelž so hižo na wobalce wotdaloka mała Leńka kaž tež Tadej a Beno na čitarja směja a na dyrdomdeje wabja. Tak móžu wam přeradźić, zo steji Šołćic swójba w srjedźišću nowowudateho wobrazoweho słownika. Tón měri so na maćernorěčnych runje tak kaž na serbšćinu wuknjacych. Kniha je bjezdwěla za kóždu rěčnu kaž tež za wjacore starobne skupiny myslena. Dajće so překwapić.
Z Leńku, Tadejom a Benom po wšědnym dnju
Mnozy zwjazaja čas swojeje młodosće ze žurlu a hosćencom w Pančicach-Kukowje, hdźež chodźachu a jězdźachu ze wsy a wokoliny, Wotrowa hač do Kulowskich kónčin a z Delan w 70tych a 80tych lětach kóždy tydźeń na reje. Bě dźě to cyle wosebita žurla w hornim poschodźe z małej galeriju. Napřećo hosćencej, kotryž lěta Blochecy wobhospodarichu, bě Nestlerec rěznistwo zaměstnjene. Daloko woblubowane kołbasy, šunki a słódne mjaso syły kupcow přićahowachu, tak zo so přeco dołhe rynki čakacych tworjachu. Ludźo w NDRskim času dźě tež druhdźe ničo druhe znali njejsu.
Energijowa a strukturna změna we Łužicy staja mnohe wužadanja tež na łužiske komuny, a to nic jenož nastupajo hospodarstwo a dźěłowe wiki, ale wosebje tež hladajo na to, kak budźe w přichodźe móžno, so zastarać z milinu. Hdyž budu za nimale dwaceći lět milinarnje přestać z brunicy milinu dźěłać, budu hinaše formy produkcije miliny zastaranje wjesnych kónčin zawěsćić dyrbjeć. Ma-li so to bjez problemow zwoprawdźić, dyrbi so hižo nětko wo tym rozmyslować. Prěnje kroki do směra wužiwać alternatiwne formy energije kroča so w mnohich komunach.
Regionalnje so sami zastarać
„klawěr – brewěr“ je hesło wosebiteho koncerta, na kotrymž chce znaty spěwytwórc Měrćin Weclich 29. februara a 1. měrca zhromadnje z projektnej hudźbnej skupinu a tójšto hosćimi w Budyskim Kamjentnym domje přerěz serbskeje popularneje hudźby prezentować. Bosćan Nawka je so z nim rozmołwjał.
Knježe Weclicho, hdy sće zakładnu mysličku za koncert zrodźił a što za tym tči?
„Swět za durjemi“ rěka prěnja słuchohra za swójby, kotruž je Budyske studijo MDR Serbskeho rozhłosa na cejdejku nahrawało a wudało. Maria Untchowa je sej CD dokładnje naposkała.
Je jenož něšto hodźin po wudaću cejdejki „Swět za durjemi“, a sym do njeje cyle zanurjena. Spočatnje wšak na tym dwělowach, zo hodźi so tema – što stanje so z čłowjekom na proze mjez žiwjenjom a smjerću – na rozumne wašnje dźěćom sposrědkować.
Po tym zo sym sej stawiznu naposkała, pak móžu poručić, ju jeničce jako zakład za rozmołwu wo tymle łoskoćiwym prašenju njewužiwać. Awtoromaj Lubinje a Dušanej Hajduk-Veljković je so pytanje za wotmołwami na prašenje małeje Měrki, hač ju wowka w mjezyswěće słyši a rozumi, přewšo wuspěšnje radźiło. Na jara rozumne wašnje rysujetaj wonaj w fantazijepołnych idejach, što móhło so na proze mjez swětomaj stać.
Kak wupadaja waše žonjace póstnicy?
Na kotry
dźeń so bóle wjeseliće,
na žonjace póstnicy abo
na róžowu póndźelu?
Gloria: Smy ryzy serbska skupina dźesać holcow a smy někak jenak stare, 20 do 22 lět.
Gloria: Smy w tej zestawje hižo přeco w Kulowje swjećić byli a wosebje na karnewalowym ćahu zrodźichmy ideju, zo chcemy so tež z póstniskej skupinu stać. Loni w septembru smy cyłu wěcku skonkretizowali. Po tym zo bě nas spočatnje sydom, su hišće tři młodostne k tomu přišli.
Gloria: We wulkim róžku smy to z centralnym formularom w interneće činili. Oficialne připrajenje samo na sebi žane njedawa, ale 8. februara dyrbimy ze zamołwitymi wšelake wěcy wotrěčeć, na přikład, hač chcemy někajku hudźbnu připrawu wužiwać. Potom dóstanjemy tež startowu ličbu za póstniski ćah.
Gloria: Lětuša tema poćahuje so na wuchodne kraje – wot Japanskeje přez Chinu hač do wuchodneje Europy.
Lědma zmjerzki a miłe temperatury – lubowarjam zymskeho sporta je dotalna zyma katastrofa, fanam kopańcy skerje dar. Wšako móža so zjednoćenstwa optimalnje na druhu połseriju přihotować, kotraž so w amaterskej kopańcy kónc februara zahaji. Tež serbske koparske mustwa mócnje testuja – kaž tu na přikład srjedź januara Sokoł Ralbicy/Hórki (čorne) přećiwo SJ Njebjelčicam (čerwjene). Kumštne trawniki we wokrjesu najwšelakoriše mustwa tuž nimale wšědnje a wosebje kónc tydźenja knihuja. Přirodne trawniki dźě su přemokre a błóćane. Serbski test wotmě so w Kamjencu.
Kilian Hrjehor
foto: jörg stephan