Zapósłane (05.02.24)
Dr. Diana Hickec z Gießena reaguje na rozmyslowanje w SN z 2. februara:
Prašam so při čitanju „rozmyslowanja“ Marka Wjeńki, zwotkel wón swojowólne zapřijeće demokratije bjerje a wosebje, čehodla jeho wot wšěch wěcow, kotrež so tuchwilu stawaja, runje demonstracije přećiwo AfD a prawicarskemu myslenju tak myla. Je rešeršu „Correctiva“ čitał a zrozumił? Znaje woznam słowa „deportacija“? Chce wón woprawdźe poziciju SPD k migraciji, kotraž hodźi so wězo tež kritizować, na jednu runinu z wuprajenjemi AfD a prawicarjow stajić?
Wšitke wot awtora mjenowane pozicije přećiwo migraciji a migrantam so we zjawnosći hižo dlěje kritizuja. Ludźo, kotřiž demonstruja nětko we wšelakorych městach přećiwo prawicarskim myslenju, so zhromadnje za demokratiju a čłowjeske prawa zasadźuja. To je znamjo za to, zo njedźěla hidypołne myslenje a myslu sebi, zo je čas, zo to wšitcy zhromadnje tež w zjawnosći pokazamy.
Zapósłane (25.01.24)
Hagen Domaška z Drježdźan poćahuje so na přinošk Marcela Braumana „Chcemy dorosćeni być?“ 23.02.2024
Twjerdźenje, zo njemóžeše so Serbski sejm k žanomu stejišću wo wójnje w Ukrainje dojednać, je wopačne. Přisłušny namjet čo. 92 bu z jednym napřećiwnym hłosom wobzamknjeny, po tym zo njemóžeše so konsens docpěć.
Jednanski porjad sejma ma konsens wuskutkować, ale tež blokady wobeńć.
To wopokazuje so jako přewšo wobohaćace a płódne. Druhdy žada sej wjace časa, wjedźe pak potom k wuslědkej, kotryž so wot (nimale) wšěch sobu njese a přez to wulku sylnosć wuwiwa. To je jara dorosćene a móhło z přikładom tym być, kotřiž dźensa w Berlinje a Drježdźanach „za nas“ rozsudźeja. Konsens sejm njehaći. Sejm je haćeny, dokelž załožba so přeco hišće spjećuje, jemu jednaćelnju financować. Wšitke organizatoriske nadawki maja so tuž čestnohamtsce spjelnić (za čož steja w druhich serbskich institucijach ducenty sobudźěłaćerjow k dispoziciji).
Serbja: „Indigeny lud we Łužicy?“
Budyšin (SN/MiP). W němskim tydźeniku Die Zeit je spočatk januara artikl pod titulom „Indigeny lud we Łužicy?“ wušoł. Awtorka Doreen Reinhard je so w nim ze Serbskim sejmom zaběrała. Jako prominentneho čłona sejma předstaji wona serbskeho prawiznika a lěweho politikarja Hajka Kozela. Eksemplarisce – na zakładźe jeho žiwjenskich nazhonjenjow – rysuje wona pozhubjowanje serbskeje rěče a kultury a w zwisku z tym tež eksistencielny strach Serbow, zo swoju narodnu identitu zhubja.
Awtorka praša so: „Štó poprawom za Serbow rěči, za nich rozsudźa?“ A zwěsća, „zo su sej Serbja w tutym prašenju hižo dlěši čas njepřezjedni“. Hladajo na to cituje Doreen Reinhard Hajka Kozela, kotryž widźi Serbow „w nutřkoserbskim konflikće“. Wona piše, zo je njespokojnosć někotrych Serbow ze skutkownosću třěšneho zwjazka Domowiny – jako „wot knježerstwa připóznateho zastupjerja zajimow Serbow“ – k wutworjenju Serbskeho sejma w lěće 2018 wjedła.
„Njespokojnosć z knježerstwom“
Po cyłej Němskej, tež w Hornjej Łužicy, ratarjo tele dny protestuja. Mjez druhim haća ze swojimi ratarskimi mašinami wobchad. Redaktorojo Serbskich Nowin wobhonichu so mjez čitarjemi, hač maja zrozumjenje za protesty.
Joachim Glücklich z Bórkhamora: Zasadnje protesty podpěram. Wone wotbłyšćuja tež njespokojnosć ludnosće z amplowym knježerstwom. Politikarjo SPD a Zelenych sonja a činja město prěnjeje kročele najprjedy třeću a štwórtu. Woni tykaja miliardy pjenjez do wukraja. Wězo mamy solidarni być, ale nic w tej měrje. To budźe na škodu našeho hospodarstwa. Minjenu póndźelu wobdźělich so na demonstraciji we Wojerecach, hdźež strach ludźi před přichodom začuwach. Tež ja so toho boju.
Što wočakujeće wot noweho lěta?
Zaćehnje poněčim zaso wšědny dźeń. Smy so někotre čitarki a někotrych čitarjow prašeli, što wot noweho lěta wočakuja:
Radek Čermák z Prahi: Wjeselu so na mnohe rjane dožiwjenja ze swojej swójbu. Na dźěle wočakuja mje planowanje za rozšěrjenje měšćanskeje štwórće Praha 19. Nastupajo serbsko-čěsku wzajomnosć nadźijam so wjacorych literarnych projektow. Chcu wudać zběrku Marje Krawcec, kotrejež 75ćiny smy loni wopominali. Dźěłam na zběrce z basnjemi Fryca Liba. Česko-lužický věstník ma z wjace čisłami wob lěto wuńć a wozjewić chcu w nim basnje Sylwije Šěnowe a Žylki.
Kerstin Šěnowa z Lejna: Dam so cyle jednorje překwapić, što nowe lěto přinjese. Nimam sprawnje prajene krute přeća abo předstawy za nowe lěto, dokelž wuprudźa to wěsty ćišć, kotremuž nochcu so wusadźić.
Zapósłane (02.01.24)
Bernd Pittkunings, čłon Domowiny wot lěta 1987, piše:
Krótko do noweho lěta čitach w Serbskich Nowinach, zo předsyda Domowiny Dawid Statnik „plan wita“, w Hornjej Łužicy wojerske zepěranišća dale wutwarić. To by tež dźěłowe městna zaručało. By-li wón to jenož jako wobydler abo čłon CDU rjekł, njeby mje to zajimowało, wšako njeje CDU hižo před 40 lětami hibanje „Mječe na radlicy“ podpěrowała, ale wojerske zaměry tehdyšeho knježerstwa. Zo dyrbiš jako zastupjer serbskeho luda z ani 60 000 ludźimi knježerstwu napřećo po móžnosći přeco přećelny być, rozumi so wot samo. Ale dalše wobrónjenje Němskeje je předewšěm politiske skutkowanje, kotrež miliardy eurow na škodu socialnych strukturow a přirody płaći. We wustawkach Domowiny steji, zo je naša narodna organizacija politisce njewotwisna.
Rowniske dźěćetko w telewiziji
Lipsk (ML/SN). Srjedźoněmska telewizija MDR je prěni dźeń hód połdrahodźinsku dokumentaciju „Najrjeńše hodowne nałožki“ w Němskej z mjeztym njeboh moderatorom a sławnym spěwarjom Guntherom Emmerlichom wusyłała. Do rjadu předstajenych hodownych tradicijow słušeše Rowniske dźěćetko w Slepjanskej wosadźe.
Lydija Nowakec je dźěćetko zdrasćiła, přihladowarjow serbsce strowiła a jim po tym woblěkanje tuteje wosebiteje drasty dźěćetka z mnohimi pisanymi bantami a běłym šlewjerjom před wobličom pokazała a rozłožiła. Hotowarka bě sej zwoblěkanje dźěćetka wot swojeje mjeztym njeboh maćerje Leńki Nowakoweje, wučerki a něhdyšeje městopředsydki Domowiny, přiswojiła. Wězo je Lydija Nowakec tež wuznam a wotběh wobradźenja serbskeho Božeho dźěćetka derje rozłožiła. Škoda zo njeje na to skedźbniła, zo w Slepjanskej wosadźe nimo Rowniskeho dźěćetka šěsć dalšich tutych z trochu rozdźělnej pychu zdrasćenych mystiskich postawow wobradźejo po sydom wsach wosady chodźa.
Zapósłane (21.12.23)
Adwentnemu koncertej 1. serbskeje kulturneje brigady minjenu sobotu w Budyskej cyrkwi Marje a Marty je Matej Kowar, wučer serbšćiny a hudźby na Serbskim gymnaziju Budyšin (SGB) a ko-koordinator brigady, slědowace słowa dodał:
1. serbska kulturna brigady dźakuje so wšěm swójbnym a přećelam nanajwutrobnišo za wopyt adwentneho koncerta kaž tež za šćedriwe pjenježne dary, kotrež financowanje koncerta zaruča.
Dowolće, zo zmylkaj korigujemy: W skupinje dujerjow njehraješe, kaž w programowej brošurce rěka, Jan, ale jeho bratr Franc Kliman na trompeće. Ideju, po koncerće horce wino před portalom Božeho domu předawać, mějachu šulerjo a šulerki 11. lětnika SGB, zo bychu sej dołhodobnje pjenjezy za swój maturowy bal nadźěłali.
Brigada přeje wšěm žohnowane hody a strowe nowe lěto. Na zasowidźenje k 75. narodninam klětu 1. junija w „Krónje“!
Zapósłane (18.12.23)
Günter Sodan, bywši wjesnjanosta Malešanskeje gmejny, je našoł „Wuznamne wotkryće za swět pčołarjow“:
Hadam Bohachwał Šěrach (1724– 1773), serbski ewangelski farar w Budyšinku, běše tež jako spisowaćel jara aktiwny. Wulku kedźbnosć zbudźi ze swojimi publikacijemi wo pčołarstwje.
W swójskich studijach Šěrachoweje fachoweje literatury wo pčołach sym, po mojim měnjenju, sensacionelny fakt wotkrył. Dotal su naši pčołarjo z toho wuchadźeli, zo běše hač do něhdźe lěta 1853 wuwzaćnje ćěmna pčołka (apis mellifera) naša domjaca pčołka.
Šěrach pak wopisuje w swojej knize „Melitto Theologia“ 1767 hižo matku swojich domjacych pčołkow (kotrež so hižo w lěsu njeplahuja) sćěhowace: „Wona je woprawdźe rjeńša dyžli kóžda druha pčołka, přetož sym sej wšitke pčoły njeličomne razy wobhladował. Na chribjeće je wona cyle swětłobruna a jeje brjuch je ćěmneje złotožołteje barby.“
Na najwažnišu resursu so zepěrać – na dowěru a žiwu ...
Z narěče dr. Měrćina Wałdy składnostnje pjećlětneho wobstaća Serbskeho sejma
Pod rubriku Diskusija wozjewjeja Serbske Nowiny kontrowersne teksty, kotrež měli wuměnu měnjenjow pozbudźeć.Komplikowany poměr mjez němskim statom a Serbami njeje přeco hišće wujasnjeny a zakonsce prawje rjadowany. Serbja hižo wot 6. lětstotka, to rěka do zdobyća, kolonizacije a postajenja nětčišich statnych hranicow, we Łužicy sydla. Tola w nowšim času jich němski stat z njezrozumliwych přičin jako lud abo jako indigeni hižo njepřipóznawa. To so do epochalneho přewróta po 1989 a do liberalneje demokratije prosće njehodźi. Njezrozumliwe wosebje tež je, zo němske knježerstwa kóždy dialog z demokratisce wolenym Serbskim sejmom radikalnje wotpokazuja.
