Zapósłane (07.06.24)
Daniel Nuk z Radworja poćahuje so w swojim dopisu na přinošk „Žane wětrniki w Delanach!“, wozjewjeny w SN wutoru, 4. junija:
Zrědka čitam w Serbskich Nowinach přinošk, kiž je na niwowje Bild – tutón přinošk to pak na kóždy pad bě. Połny wopačnych wuprajenjow a emocionalnych hódnočenjow. Jako sobudźěłaćer předewzaća na polu regeneratiwnych energijow cyle jednorje njemóžu hinak, hač swój žonop k tomu dodać a dwě wuprajeni skorigować.
Sprěnja njeje regionalny planowanski zwjazk žane stejnišća nastupajo wětrniki wozjewił: Tuchwilu wuleži róžkowa papjera (Eckpunktepapier), kotraž kriterije wobrysuje, přez kotrež ma so cil „dwaj procentaj sakskeje płoniny za wětrnikowu energiju“ docpěć. Karty z dokładnje zarysowanymi městnosćemi za wětrniki tam žane wozjewjene njejsu.
Zapósłane (03.06.24)
Wito Meškank z Berlina piše wo přinošku wo wuznamjenjenju francoskeho prezident Macrona z Mytom Westfalskeho měra (28.5.) a čitarskim lisće k tomu (31.5.) w SN:
Wuprajenja w teksće redaktora SN wo spožčenju myta francoskemu prezidentej a přiklesk čitarja z Barlina na to mam za tunje. Zaměnjataj wopor a złóstnika. Spožčichu myto w Münsteru tydźenja na połojcu prezidentej Macronej a Němsko-Pólskemu młodźinskemu skutkej. Woni kaž tež Češa so zasadźuja za Ukrainu, wědźa kaž Polacy wo swobodźe, kotruž Ruska niči. Njeje měra bjez swobody.
Dožiwichmy, zo wotewri Ruska dnja 24.2.2022 swoju wójnu na zapad. Claudia Major, kotraž bě před měsacom w cyrkwi swj. Pětra we wobłuku Budyskich narěčow wustupiła, pisa zašły štwórtk w „Handelsblatt“: „Pobrachowaca podpěra za Ukrainu stanje so z rizikom za wěstotu Němskeje a Europy. Skoro kóždy to wě, nichtón njejedna pak woprawdźe rozsudźeny (…)“ Pax optima rerum (łać.: Měr je najwyša wšěch tworow), hesło po Westfalskim měrje, zda so kusać ze zakładnym zakonjom „Jednota w mnohoće“. Centralizm porno federalizmej, diktatura porno demokratiji, Krjeml porno swobodźe.
Zapósłane (31.05.24)
Cyril Pjech z Berlina wupraja so k přinoškej na 2. str. wo wopyće francoskeho prezidenta Macrona w Němskej:
Njewěm, hač bě to připad, abo wot skedźbneho redaktora tak planowane: We wutoršich Serbskich nowinach dwěluje Marko Wjeńka w přilopku, hač bě francoski prezident Macron prawje informowany wo wuznamje Myta Westfalskeho měra, kotrež su jemu spožčili. Tutón měr bě tehdom w lěće 1648 takrjec poslednja móžnosć, wulke dźěle Europy, wosebje tehdyše „Swjate romske mócnarstwo němskeho naroda“ zachować před dospołnym, absolutnym zničenjom, absolutnej zahubu. Awtor skedźbnja na to, zo chce francoski prezident francoskich wojakow do Ukrainy pósłać, štož by woznamjenjało, zo wojacy NATO přećiwo Ruskej wojuja. A Wjeńka praji potom absolutnje rozumnje: „Njeby lěpje było, myto w Münsteru jako zakład Europskeho měroweho zrěčenja wobhladować, zo bychmy nowej zahubje kaž 1648 tola hišće zadźěwali?“
Zapósłane (29.05.24)
Judit Šołćina wotmołwi na artikl Axela Arlta z dnja 24. meje „Před 65 lětami maturowali“:
Jako čitach artikl knjeza Arlta w pjatkownišim wudaću SN wo rjadowniskim zetkanju šulerjow, kiž su před 65 lětami maturowali, so njemało dźiwach. Pisa wo tym, zo „njeje so w zarjedźe Domowiny nichtó přisłušny čuł, wo tym abo tamnym jeje nětčišim nadawku tehdyšim maturantam rozprawjeć“. Sym w zarjedźe naprašowanje Siegfrieda Wawrika pruwowała a na njeho zazwonich. W rozmołwje wujasnichmoj situaciju. Chcu podšmórnyć, zo so jako zarjad Domowiny nad kóždymžkuli zajimom Serbow a Serbowkow kaž tež dalšich hosći wjeselimy, kiž chcedźa wo serbskim połoženju a wo našim dźěle Domowiny zhonić. Přizjewće so tuž rady kóždy čas pola nas w zarjedźe Domowiny. A tak wjeselimy so hižo na čiłu wuměnu z maturantami lětnika 1959 klětu w meji, kaž ze Siegfriedom Wawrikom dojednane.
Zapósłane (02.05.24)
Rejza Šěnowa z Budyšina:
W zapósłanym přinošku dr. Hartwiga Küblera wot 29. apryla rěči so wo nalětnjej šědźiwce jako Frühjahrsgreiskraut. Tu pak su so SN při přełoženju teksta dr. Küblera mylili. Šědźiwka je němsce Greisenhaupt a to je kakteja. Měnjena jědojta rostlina, kotraž so pola nas sylnje rozmnožuje je nalětni staršik (Senecio leucanthemifolius vernalis), kaž je ju Józef Woko prawje mjenował. W němčinje so mjenje Greiskraut a Kreuzkraut husto paralelnje wužiwatej.
Maruša Šołćic z Drježdźan:
Hižo wot spočatka sem mějach w zwisku z prócowanjom wo prawo swójbne mjeno sebi serbsce zapisać dać, tójšto prašenjow: dźe wo kóncowki žónskeho mjena abo wo cyłe mjeno? Tutu njejasnosć je mi knjeni Judit Šołćina wuswětliła (hlej SN z 19. apryla). Jeli pak smě so žona serbsce z cyłym swójbnym mjenom zapisać dać, čehodla potom nic tež muž, na přikład knjez Šołta? Tež w němskim wudaću SN z meje 2024 so mužojo njenaspomnja.
Zapósłane (29.04.24)
Dr. Hartwig Kübler, kurator a nawoda ratarskeho zawoda klóštra „Marijina hwězda“ Pančicy-Kukow, je zapodał stejišćo k přinoškej „Jědojty staršik so rozmnožuje“, wozjewjeny w Serbskich Nowinach 19. apryla:
K zarjadowanju problematiki nalětnjeje šědźiwki (němsce: Frühjahrsgreiskraut), wot Józefa Woka mylnje jako staršik mjenowane, ma so slědowace prajić:
Zapósłane (26.04.24)
Mikławš Krawc z Budyšina piše:
K stotej róčnicy załoženja jednoty Serbskeho Sokoła w Radworju (20. februara 1922) wuda redakcija wokoło Achim Buše reprezentatiwnu knihu wo stawiznach sportowanja we wsy. Wo lońšim samsnym jubileju w Ralbicach (jednota bu 30. awgusta 1923 załožena) w nowinje ničo čitać njemóžachmy. Dokoławokoło stadiona dźensa jenož hišće wulke pismo „100 lět sport w Delanach“ na jubilej skedźbnja. Při tym smědźa w Ralbicach dosć hordźi być. Běchu dźě na přikład prěnje mustwo, kiž pod sokołskim mjenom kopańcu hraješe. Kaž wo Ralbicach tak tež wo samsnej róčnicy w Pančicach-Kukowje (8. julija 1923) ničo wozjewjene njebu. Wo jubilejomaj w Komorowje pola Rakec (30. apryla 1923) a Hrodźišću (17. junija 1923) to mjenje zadźiwa. Wo lětušimaj róčnicomaj „100 lět załoženje jednoty Sokoła“ we Wotrowje (22. februara) a Njebjelčicach (16. měrca) čitarjo tež podarmo na přinošk čakachu. Škoda, wulka škoda! Hač wo jednotomaj w Delnim Wujězdźe (11. meje 1924) a Chrósćicach (8. oktobra) něšto zhonimy? To sej chwalu, kak něhdy Stefan Rjeda (wo Pančicach-Kukowje), Pětr Šołta (wo Njebjelčicach) abo Jan Macka (wo Chrósćicach) wo tym pisachu. Sportej zdar!
Zapósłane (23.04.24)
Jan Bart z Budyšina:
Z wulkim zajimom sćěhuju diskusiji, argumentam a wosobinskim stejišćam serbskich reprezentantow w rjedźe „Serbska debata“. Jara wobžaruju, zo njemóžu so wysokeje staroby dla na městnje wobdźělić. Tuž zbywaja rozprawy w Serbskich Nowinach k informaciji.
W 4. Serbskej debaće we Wojerecach bych w diskusiji wosobinam na podesće sćěhowace prašenje stajił: Kak posudźujeće wotpohlad sakskeho kultusoweho ministra knjeza Piwarza, zdźěłowanje w pěstowarnjach z nowym zdźěłowanskim planom polěpšić? W nim maja so konkretne wuknjenske wobsahi w zwjazowacej formje postajić. (Wjace k tomu pod rubriku „Zapósłane“ w SN z 11. apryla). Bych rady w Serbskich Nowinach čitał, što naši třo reprezentanća Serbow k tomu wotpohladej rjec maja.
Tež měnjenja a nazhonjenja zastupjerjow serbskich, serbsko-němskich a Witaj-pěstowarnjow chcu radlubje do zjawneje wuměny myslow a namjetow w našim wječorniku pohonjować a tež zmužić. Snadź móže redakcija SN na swoje wašnje diskusiju wobohaćić.
Přeproša na swjedźeń demokratije
Najnowše, mjeztym 29. wudaće Łužiskeho magacina wěnuje so mjez mnohimi na Łužicu so poćahowacymi temami wusahowacemu podawkej: 1. Choćebuskej Welcome Party „Klěb a sol“, kotraž ma so 28. meje w nutřkownym měsće Choćebuza wotměć. Čitarjo zhonja w tym zwisku, zo je hesło „Klěb a sol“ serbskeho, respektiwnje słowjanskeho pochada. Tekle witaja hišće dźensa swojich hosći z wjacorych krajow. Event zahaja w 16 hodź. na Starych wikach z koparskimi mišterstwami w kickerowanju. Na nich wobdźěla so wjacore mustwa Choćebuskich zawodow. Ze swojimi stejnišćemi prezentuja so Agentura za dźěło a hórniske předewzaće LEAG hnydom w susodstwje. Tam informuja wo wukubłanskich a powołanskich perspektiwach. Njedaloko toho zahaja runočasnje pisanu milu demokratije wosrjedź bulwara pěškow. Hosći chcedźa tam z chlěbom a selu witać. Z toho nastać ma zhromadny piknik, wšako móže kóždy něšto sobu přinjesć. Měšćanske iniciatiwy postaraja so ze swojimi aktiwitami wo pisany wobraz.
Zapósłane (19.04.24)
Problemy Hodźijskeje Bjesady, kotrež běše dr. Gerat Krawc w februarskim wudaću časopisa Pomhaj Bóh rysował, pohonjachu Jana Wjenka z Wotrowa, nastupajo starosć wo přichod Serbstwa so pjera jimać:
Čujach so z tekstom narěčany, dokelž je Wotrowska wosada swj. Bena tak někak z Hodźijskej zwjazana. Tam bě biskop Beno před lětstotkami skutkował, Serbstwo zachował a wozrodźił.
Sym hordy na to, zo bě Hodźijski farar Krystof Rummel, kotryž z Rudnych horin pochadźa a nětko našu rěč wobknježi, našemu zawodej nadawk dał kulojte historiske postawy z něhdyšeje klětki na sćěnje swojeje cyrkwje přičinić. Wón bě je na łubi namakał. Mjeztym restawrowane pyša wone Boži dom jako symbol. Wosada móže dźakowna być, zo je Krystofa Rummela za serbskeho superintendenta dóstała.
Gerat Krawc mjenuje lěta 2013 zwrěšćene zhromadne prócowanje Bjesady a skupiny staršich, w Hodźijskej zakładnej šuli z pomocu projekta 2plus wukubłanje šulerjow w serbskej rěči znowa strukturować. Bohužel njeje Domowina jim skutkowna pomoc była.
