Łužica ma tež po brunicy domizna być
Předewzaće Łužiska energija a milinarnje (LEAG) je so ze swojim přichodnym konceptom łužiskeho brunicoweho rewěra wo wulku rozbudźenosć postarało. Najwšelakoriše stejišća a měnjenja su na to w běhu krótkeho časa dóšli. Bianka Šeferowa je je znosyła a zestajała.
Sakski hospodarski minister Martin Dulig (SPD): Sym wjesoły, zo mamy z rozsudom LEAG skónčnje planowansku wěstotu – za ludźi we Łužicy, za přistajenych we łužiskim brunicowym rewěrje a za energijowy kraj Saksku. Lěta smy čakali, kak dale póńdźe. Nětko mamy wěstotu, a to je dobra powěsć. Wězo njejsu z rozsudom jenož nadźije zwjazane, ale tež přesłapjenosć. Tohodla apeluju na LEAG, zamołwitosć za region dale přewzać. Wotzamknjene zrěčenja maja so samozrozumliwje spjelnić. W zašłych lětach su so wěste infrastrukturne naprawy do přichoda přesunyli, dokelž njebě wěste, kak dale. Nětko je LEAG rozsudźiła, a sakske knježerstwo ma so z wuskutkami rozestajeć a naprawy zahajić.
Zapósłane (05.04.17)
Křesćan Krawc prosy Serbske Nowiny w naležnosći „cyłoserbskeho zetkanja“, kotruž je na hłownej zhromadźiznje Domowiny we Wojerecach přednjesł, wozjewić pasaže, kotrež dyrbješe pobrachowaceho časa dla wuwostajić. Wón pisa:
Swój diskusijny přinošk zahajich mjez druhim ze sadu: „Trjebamy cyłoserbske zetkanje, mojedla Serbsku zhromadźiznu abo Dźeń Serbow abo mojedla tež – njech rěka, kaž chce!“ W małym pismje w manuskripće steji, ale wosta njewuprajene: „Zjězd Serbow je mi přewysoko přimane.“
Dźensa dodawam tu k wujasnjenju: Folklorny festiwal w Chrósćicach je mjezynarodna show, za nas Serbow kulturny swjedźeń, na kotrymž wukony našich skupin z hóstnymi přirunujemy. Cyłoserbske zetkanje by chcyjo nochcyjo dóstało narodnopolitiski raz. Prajach: „W fokusu za mnje steji: Njehladajo na wšě rozkory dyrbjeli so zetkać k rozmyslowanju, k rozmołwje.“ A wězo tež k zawjeselenju!
Oligarchojo njehańbićiwje rozsudźeja
Předewzaće LEAG je minjeny štwórtk wozjewiło, zo nowa brunicowa jama Janšojce-sewjer njebudźe, za jamu Wochozy II ma so „jenož“ Miłoraz přesydlić. Što z Wjelceje a Prožyma budźe, jasne njeje. Kak tam ludźo wo tym mysla? Serbske Nowiny su so wobhonili.
Reinhild Martin, korčmarka Miłoraskeho hosćenca „K wočerstwjenju“: Skónčnje je rozsudźene a wěmy, na čim smy. Wšako mje tež zrudźa so z Miłorazom rozžohnować. Samo našej wnučce, kotrejž w Hessenskej bydlitej, stej zrudnej. Prěnich „turistow“ smy kónc tydźenja hižo měli. Woni chcychu sej našu wjes wobhladać, dołhož hišće je. Młode swójby pak praja, zo nětko doprědka póńdźe a zo móža skónčnje twarić. Pola nas dyrbi so najprjedy swójbna rada schadźować, zo bychmy zhromadnje rozsudźili, što budźe a dokal potom póńdźemy.
Manfred Nikel, předsyda Rownjanskeho towarstwa Njepilic dwór: Sym jara wjesoły. Naš statok je žiwy a njebudźe na druhe městno přesadźeny. To je žiwjenske dźěło, štož bu tu natwarjene. Wuprajenje LEAG bě nětko wulka překwapjenka. Ja běch přeco optimistiski, nětko je so moje přeće zwoprawdźiło.
Sportowy napoj super akcija była
Serbske volleyballistki a serbscy volleyballisća su sobotu zhromadnje z dalšimi volleyballowymi přećelemi w Budyšinje 35. raz wo pokal Domowiny hrali. Po turněrje staj Jan Hrjehor a Kilian Hrjehor někotre měnjenja nazběrałoj.
Kathrin Spiesec, Dźiwje micki:
Smy wospjet jako jeničke ryzy holče mustwo nastupili, dokelž běchu Marijine hwězdźički krótkodobnje wotprajili. Wjeselimy so stajnje na kóždy duel, dokelž přinjesu nam trěbnu hrajnu praksu. Kwalita hrow běše wysoka, přećiwo cyłkam muži dobyć bě chětro ćežko. Woni běchu tež wšitcy znajmjeńša hłowu wjetši hač my. Jednu sadźbu pak móžachmy samo my dobyć. Finale je so mi lubiło, bě napjate a měješe ze Sokołom Budyšin zasłužbneho dobyćerja.
Jan Budar, Rapaki:
Organizacija turněra je jara dobra. Přińdźeš rano do hale, wšo je spřihotowane, časowy plan trjechi, zastaranje funguje, nalada je dobra, přewjedźenje turněra so Sokołkam a Sokołam přeco zaso derje radźi. Štož so nam Rapakam tež spodoba, su fairne a napjate hry. Přeco zaso su překwapjace wuslědki a překwapjace kónčne zaměstnjenja.
Z wirusom zhromadnosće
Serbska zhromadnosć je Křesćanej Krawcej z Hrubjelčic přewšo wažna. Ze swojimi słowami na 18. hłownej zhromadźiznje Domowiny minjenu sobotu we Wojerecach chcyše wón přitomnych „z wirusom natyknyć“: „Njehladajo na wšě zwady“ namjetowaše Krawc „serbski dźeń“ wuhotować, na kotrymž móhli Serbja z Delnjeje, srjedźneje a Hornjeje Łužicy zhromadnosć pěstować a sej z druhimi mysle wuměnjeć. Axel Arlt wopraša so někotrych delegatow, što k tomu měnja.
Diana Wowčerjowa z Nuknicy, Zwjazk serbskich spěwarskich towarstwow: Tajki serbski dźeń, to sej myslu, je přeće mnohich Serbow. Jónu začuwać, kak to je, woprawdźe jónu cyły dźeń abo wěsty čas w jednym wšoserbskim kruhu być, jeno serbske zynki słyšeć a so w swojej maćeršćinje rozmołwjeć – ideja njeje špatna. Wězo bě wona tu tróšku ironisce měnjena z chutnym žrom. Mje by to wabiło, bych o k tomu chilała sobu skutkować, by-li wo organizaciju tajkeho dnja šło.
Stefan Cuška z Budyšina, Serbski Sokoł: To je wulkotny namjet, ta ideja so mi lubi. Ale kak so to zwoprawdźi, je hišće prašenje.
„Dwěluju na tym, zo móhł někajki sejm wjace postajeć“
Nimale 15 procentow braniborskich Němcow ma antiserbske nastajenje
W lěće 1987 zastupich do Domowiny, dokelž su so tehdy w jeje Lubinskej skupinje starali wo serbstwo w socializmje a wo serbsku folkloru, bohužel pak jenož jara skromnje wo serbsku rěč. Po 1990 běch wjele lět z čłonom Zwjazkoweho předsydstwa Domowiny respektiwnje předsydstwa župy Delnja Łužica, wosom lět běch čestnohamtski zamołwity za serbske naležnosće wokrjesa Dubja-Błóta. Loni sej prajach, zo běch nětk dołho dosć w serbskich gremijach. Wšako mjeztym zaso wjele młodych Serbow za swój lud dźěła. Ale na kóncu tejele doby swojeho žiwjenja dóstawam naraz fawcy za swoje skutkowanje. Zjawnje twjerdźa přisłušnicy Iniciatiwneje skupiny za serbske ludowe zastupnistwo Serbski sejm, zo je Domowina wšitko wopak činiła a zo dźěła po systemje Němskeje demokratiskeje republiki. Dźensniši předsyda Domowiny, zastupowacy jednaćel třěšneho zwjazka, nowy župan župy Delnja Łužica a čłonojo młodźinskeho towarstwa Pawk běchu za čas NDR hišće jara mali abo njejsu scyła hišće na swěće byli. Sym zrudny!
Informacije rozsud wolóžeja
Powołanske wiki su dobra składnosć, wo móžnosćach wukubłanja w našim regionje so wobhonić. Derje, zo tajke zarjadowanja kaž Kamjenske powołanske wiki sylnišo poskićeja a zo je šulerjo, kotřiž maja so bórze rozsudźić, što chcedźa wuknyć, přiwozmu. Jan Kral je so někotrych šulerjow Ralbičanskeje a Worklečanskeje wyšeje šule na Kamjenskich powołanskich wikach za jich wočakowanjemi prašał.
Rafaela Domaškec: Chcu něšto noweho nazhonić, předewšěm nastupajo poskitk za mnje móžnych powołanjow. Dale chcu móžnosć wužiwać so we wšelakich mje zajimowacych powołanjach wuspytać, štož je na tajkich wikach móžno. Njejsym sej hišće cyle wěsta, što chcyła wuknyć, ale myslu sej, zo to po wikach konkretnišo wěm.
Křesćan Chěžka: Chcu so z ratarjom stać, to je wěste. Na wikach so wobhonju, kajke dalše powołanske poskitki su a kak wukubłanje wotběži. Za wukubłanski zawod so hišće rozsudźił njejsym.
„Dźěći su zamóženje naroda“
Lětuše prěnje čisło časopisa Česko-lužický věstník podawa wobšěrny přinošk k stawiznam „Centralneje šulskeje maćicy“ (Ústrědní matice školské – ÚMŠ) w lětach 1870 do 1951. Institucija bu jako wuslědk rosćaceho narodneho wědomja w Čěskej, na Morawje a w Šleskej załožena. Patrioća mějachu „děti za majetek národa“, piše awtorka Eva Lukešová. „Zo by sej je narod za sebje zdźeržał, štož dźě bě za dalše jeho přetraće wažne, dyrbješe so jim wukubłanje w ródnej rěči poskićeć.“ ÚMŠ zdoby sej připóznaće za čas monarchije a potom w młodej Čěskosłowakskej. Ale maćica měješe tež wuznam za nas Serbow: Čitar zhoni, zo załoži ÚMŠ w Českej Lípje serbski gymnazij, we Varnsdorfje zmóžni so młodym Serbam wukubłanje z wusměrjenjom na powołanske a ratarske skutkowanje. (Přispomnjenje: Korektnosće dla dyrbi so rjec, zo přećahny spočatk lěta 1947 gymnazialne wukubłanje tež do Varnsdorfa – M.K.).
Dale k dialogej zwólniwi
Pod tymle nadpismom z dodawkom „konfrontacija iniciatiwneje skupiny Serbski sejm Serbam njetyje“ dawa předsyda Domowiny Dawid Statnik slědowace linki do diskusije:
Něhdźe 15 wosobow wopřijaca sejmikowa iniciatiwna skupina Serbski sejm přepóznawa (verkennt) bazowu demokratiju třěšneho zwjazka ze 7 300 čłonami w Domowinje přisłušacych towarstwach a zwjazkach. Iniciatiwa tohorunja nochce připóznać, zo je zajim mjez towaršnostnje angažowanymi Serbowkami a Serbami na aktiwitach „sejma“ nadal snadny. Ze 46 adresatow (sobustawske towarstwa a čłonojo Zwjazkoweho předsydstwa Domowiny), kotrymž smy přeće iniciatiwy wo rozmołwu posrědkowali, reagowachu jeno dźesaćo, a ći su krótkodobny termin bjez konkretneje temy přewažnje wotpokazali.
Iniciatiwna skupina Serbski sejm: Wědome zamylenje zjawnosće
W zdźělence iniciatiwna skupina za serbske ludowe zastupnistwo Serbski sejm Domowinje wumjetuje, zo zjawnosć zamyla. Serbske Nowiny tule spis k diskusiji wozjewja:
W lisće čłonskim towarstwam a předsydstwu Domowiny kaž tež zjawnje w Serbskich Nowinach je Iniciatiwa za demokratisce legitimowane ludowe zastupnistwo Serbow – Serbski sejm w februaru z konkretnymi terminami prosyła na zjawnu rozmołwu wo centralnych přichodnych nadawkach, kotrychž rozrisanje je trěbne, zo by so zachowała kulturna identita serbskeho ludu, a za trěbne politiske kompetency. Přeprošenje bě zwjazane z wočakowanjom, dojednać so při wočiwidnje přiwótřacych so wěcownych problemach w zajimje wšitkich derje měnjacych Serbow, na powšitkownje akceptowane a politisce jednanjakmane zastupnistwo. Na poručenu rozmołwu njebě wothłosa. Na naprašowanje pak njeoficielnje znowa rěkaše, zo wo tajku rozmołwu njerodźa. Zwjazkowe předsydstwo tuž swoju obstrukcisku strategiju zašłych pjeć lět dale wjedźe.
