Socialne kompetency su dźensa w mnohich powołanjach požadane. Rozumić, kak druhi čłowjek mysli a začuwa, z nim hromadźe dźěłać, konflikty měrliwje rozrisać, so socialnej situaciji wotpowědnje zadźeržeć su někotre ze zakładnych kompetencow, na kotrež tež w šuli dźiwaja. Tak mjenowany socialny dźeń, kotryž hižo někotre lěta po cyłej Němskej přewjeduja, ma tomu słužić, zo so šulerjo w tychle kmanosćach tež w praksy pospytaja.
Skónčnje zaso wjesny swjedźeń! Tele wuprajenje bě w minjenych dnjach časćišo w Jaseńcy słyšeć. Widźu w nim tři pozitiwne asepkty. Sprěnja: Teren wokoło swjedźenišća so dokładnje wurjedźi a sporjedźa. Zdruha: Přihoty a přewjedźenje swjedźenja skrućeja wjesnu zhromadnosć. Střeća: Něhdyši wjesnjenjo přijědu zaso raz na wopyt. Hdyž bě pjatk horcota tróšku popušćiła, swjedźeń z natočenjom piwa a rejemi zahajichu.
Sobotu připołdnju zahwizdachu koparski turněr wjesnych mustwow. Mjez šěsć cyłakmi bě jedne žónske a jedne mustwo ze susodneje Čěskeje. Bě to mustwo z našeje partnerskeje gmejny Srbsko. Po zakónčenju wšěch hrow, kotrež Tomaš Paška jako sudnik suwerenje nawjedowaše, wopokazachu so Worklečenjo jako najlěpši. Za to přepoda jim hłowny zamołwity swjedźenja Guido Zahrodnik rjane myto. Tola tež tamne mustwa dóstachu rjany dar, wšako běchu wšitcy strapacy wulkeje horcoty přetrali.
„Přednošujće nam wo jednym ze swojich rjanych pućowanjow“, běše přeće katolskich seniorow tachantskeje wosady tele dny na rozhłosownika Bena Bělka. Tola wo kotrej turje měł wón rěčeć, hdyž je dotal hižo w 162 krajach swěta był? Skoro přeco bě ze swojej mandźelskej po puću, před lětami běštej tohorunja wobě dźowce pódla.
Swoje pućowanja Bělkecy nimale bjezwuwzaćnje sami planuja, a to z awtom. Jenički „wulět“ z dosć ekskluziwnym turistiskim předewzaćelstwom Studiosus skónči so najprjedy jónu w iranskej stolicy Teheranje za knjeni Bělkowu z přepytowanjom pola nuzoweho lěkarja, štož sta so za Europjanku w muslimskim kraju wězo na dosć njezwučene wašnje.
Tradicionelnje prezentowaše so minjenu sobotu Ćišćanski nalětni swjedźeń z kwětkami a zeleninowymi rostlinami kaž tež z drjewjanymi, wołmjanymi a keramiskimi wudźěłkami. Wo ćělne derjeměće swojich hosći postarachu so organizatorojo nalětnich wikow z gulašowej poliwku z pólneje kuchnje, ze samopječenym tykancom, z plincami a z čerstwym chlěbom z tamnišeje pjecy.
Prěni raz je lětsa serbska dujerska kapała Horjany rańše piwko hudźbnje wobrubiła. Hromadźe ze swojimi swěrnymi fanami z Hućiny a Worklec zaručichu muzikanća najlěpšu naladu mjez připosłucharjemi. „Přewodźamoj kapału na nimale wšitke koncerty“, rjeknyštaj Helmut a Hannelore Paff ze Złeho Komorowa. Jako zahoritaj rejwarjej staj 83lětny a jeho 77lětna mandźelska lědma jednu štučku skomdźiłoj. Kedźbyhódne běchu tohorunja spěwne kwality mnohich wopytowarjow. Tym z najsylnišim hłosom so moderator Horjanow Uwe Macka ze słódnej kapku podźakowa. Wosebje wuzběhny wón Ursulu Schäfer z Wojerec, kotraž so jako rodźena Wětničanka hižo stajnje za dujersku hudźbu zajimuje.
Muski chór z Hornjeje Hórki je tele dny składnostnje swojeho 50lětneho wobstaća swjedźenski koncert wuhotował. Ze swojej dirigentku Mariku Matthes-Hartmann zahajichu jón w Hornjohórčanskej wjacezaměrowej hali zhromadnje z Budyskim dujerskim orchestrom. Moderator Jürgen Hänel witaše jako čestneho hosća 93lětneho bywšeho orchestroweho nawodu Wernera Frenzela z Laatzena pola Hannovera. Werner Frenzel pochadźa z Lejna, wjesneho dźěla Hornjeje Hórki, a je 38 lět Budyski młodźinski dujerski orchester nawjedował a za njón njeličomne aranžementy spisał. Hänel postrowi tohorunja wutrobnje wjesnjana-wučerja Hilmara Urbana, kiž běše prěni dirigent jubilejneho cyłka a je jón 30 lět nawjedował. Z něhdźe 250 přichwatanymi hosćimi bě žurla hač na poslednje městno wobsadźena.
Do zwučowanskeho lěhwa do Jawornika-Nechowa (Jauernick-Buschbach) blisko Zhorjelca su sej tele dny spěwarki a spěwarjo chóra Lipa wulećeli. Runje tak kaž před lětomaj, hdyž tam ze swójbnymi rjany kónc tydźenja přežiwichmy.
Hłownje słužeše chórowe lěhwo k skrućenju wobstejaceho repertoira, ale tež nowe spěwy stejachu na planje. Tuž dachmy so hnydom pjatk po wječeri do zwučowanja. Sobotu nas słónčne pruhi cyły dźeń přewodźachu, tak zo so hnydom po snědani hač do pózdnjeho připołdnja lěpje spěwaše. Popołdnju pak sej dlěšu přestawku popřachmy a pućowachmy zhromadnje ze swójbnymi po lěsu k něhdźe tři kilometry zdalenej wuhladnej wěži. Tam při najrjeńšim nalětnim wjedrje zhromadnje swačachmy a sej po něhdźe 100 schodźenkach na wěžu zalězechmy. Daloki wid na jězor a krajinu bě krasny.
Tróšku wučerpani, ale z dobrej naladu so do wustawa swj. Wjacława nawróćichmy, hdźež hižo słódna wječer na nas čakaše. Při zhromadnym spěwanju a dobrej kapce wječor wuklinča.
Wo tuchwilnej situaciji migrantow a ćěkancow w Budyskim wokrjesu zhonić, a to wot kompetentneje wosoby, běše njedawno tema stajneho blida Budyskeje žónskeje unije CDU. Předsydka Regina Spitzer běše nawodu hamta za wukrajnikow krajnoradneho zarjada Larsa Eibischa na rozmołwu do hosćenca Lusatia přeprosyła. 40lětny jurist wšak njeje po nimale třoch lětach hižo nowačk w zarjedźe. Wosebje wažne jemu je, zo so diskusija nastupajo požadarjow azyla z emocionalneje runiny skónčnje zwěcni. „Je naš job, zo problemy zmištrujemy“, je jeho dewiza.
Dwuskokowa reja wopřijima dwaj skokaj w jednym pohibje. Čłonojo Smjerdźečanskeje rejwanskeje skupiny hnydom cyłu reju z tym pjelnja a su ju kaž tež tamne naročne reje njedawno w Čěskej nastudowali a wufilowali. Pjatk popołdnju podachu so z busom, w kotrymž chowachu so mjez rejwarjemi tež tójšto rekwizitow, do čěskeho Janova nad Nisou. Pod nawodom Dietera Wendischa započinachu hnydom po wječeri z prěnjej pót ćěrjacej probu.
Wosebite wjeselo mějachu młodźi rejwarjo při sćoplenju. Při tym zaklinčachu mjenujcy spěwy Měrćina Weclicha, štož wubudźi dobru naladu, byrnjež jara napinace było. Sobotu rano hnydom po snědani startowachu do dalšeho treningoweho dnja, kotryž traješe hač do pózdnjeho wječora. Wječork dachu hišće zhromadnje wuklinčeć a tež tam wězo rejwachu a zhromadnje spěwachu. Treningowe lěhwo bě idealny přihot na nowu rejwansku sezonu, za kotruž je tójšto wustupow planowanych. Tak doleća sej Smjerdźečenjo mjez druhim na festiwal do dalokeho Peru. Chětro wučerpani, ale přewšo spokojni z wuslědkom lěhwa so wšitcy do domizny nawróćichu.
W interneće předstaji so Gerat Róbl ze Smjerdźaceje jako financny hospodar. Jako generalny zastupjer znateje zawěsćernje zasłuža sej swój wšědny chlěb. Komunikaciju z klientami poskićuje wuraznje serbsce a němsce. Rady skutkuje tohorunja jako braška. Tola hišće šěršo znaty, a to předewšěm w słowjanskim wukraju, je wón dla swojeho njewšědneho socialneho angažementa. Serbšćina je jemu kluč za durje k někotrymžkuli wutrobam.