Štó čini što?
Strukturnu změnu wobjednawali
Lětsa na kołopuć wo pčołkach
Budyšin (kl/SN). Do wulkich šulskich prózdnin je předsydstwo župy „Jan Arnošt Smoler“ wčera w Budyšinje lětušu župnu kubłansku jězbu rozjimało. Ta budźe 30. septembra a powjedźe w jubilejnym lěće Hadama Bohuchwała Šěracha mjez druhim ke kołopućej wo pčołkach do Budyšinka. Dale chcedźa so do směra na Delany podać.
Rěčna motiwatorka za Radwor, Rakecy a Wulku Dubrawu, Raphaela Wićazowa, rozprawješe wo swojich aktiwitach, kaž je to w Budyskim župnym předsydstwje z wašnjom. Wobdźěliła je so na njedawnym spěwnym wječorku Domowinskeje skupiny Komorow/Trupin/Rakecy a Rakečanskeje Bjesady. Wothłós za serbski spěw ze skupinu Přezpólni a z 50 hosćimi bě přewšo dobry. Wo zarjadowanju „zhotowjenje křińčkow“ w meji je zdobom krótki film w třoch rěčach zhotowiła. Film wo serbskim nałožku budu na kanalu YouTube Domowiny wozjewić.
Rjad přednoškow za Budyskich Domowinjanow je so derje zahajił. 20 zajimcow bě tydźenja na přednošk Bena Bělka wo jězbje do srjedźneje Afriki přišło. Dalše zarjadowanje ma 26. oktobra być.
Nowa forma
Smjerdźaca (SN/MiR). Serbske šulske towarstwo (SŠT) zaběra so dźensa wječor na hłownej zhromadźiznje w Smjerdźečanskej LIPJE z móžnym přechodom medijopedagogiskeho projekta LUCIJA do jedneje druheje prawniskeje formy. Kaž předsydka SŠT Katharina Jurkowa w swojim přeprošenju čłonam towarstwa zdźěli, je LUCIJA jeničke ćežišćo dźensnišeho wuradźowanja. Hač k rozsudej dóńdźe, zo ma LUCIJA so stać powšitkownje wužitna tzwr, abo zo wostanje w jednaćelskim nošerstwje SŠT, ma so na kóncu zeńdźenja pokazać. K tomu budźetej diskusija a na to wothłosowanje wšitkich přitomnych trěbnej.
Hižo loni w decembru běše jednaćel SŠT Andreas Ošika na hłownej zhromadźiznje rozłožił, kotra prawniska forma LUCIJE by přihódna była. Zdobom běše wón wo prawniskim poradźowanju informował. Tam přitomni, běchu předsydstwu nadawk dali, prawniske a dawkowe prašenja hłubšo pruwować. Wot srjedź meje mějachu čłonojo SŠT składnosć, so nadrobnje z dokumentami zaběrać a so z prašenjemi na zarjad towarstwa wobroćić. Wuslědki tohole pruwowanja chce předsydstwo dźensa wječor předstajić.
Wo mjeńšinach we wučbje zhonić
Berlin (SN/at). Wědu wo tudyšich awtochtonych narodnych mjeńšinach a regionalnej rěči delnjoněmčinje wuknjacym we wšitkich zwjazkowych krajach Němskeje posrědkować, ma mjeńšinowa rada za wažny nadawk. Tohodla je so gremij na Konferencu kultusowych ministerkow a ministrow (KMK) z próstwu wo wuměnu wobroćił. „Prěnja dźěłowa rozmołwa budźe 28. junija“, předsyda mjeńšinoweje rady, předsyda Domowiny Dawid Statnik, po posedźenju gremija wčera w Berlinje informowaše. Nastupajo tutu iniciatiwu za posrědkowanje wědy wo mjeńšinach móža w gremiju zastupjeni Frizojo, Danojo a Serbja na nazhonjenja Sintow a Romow nawjazać. Tući su hižo wo to wojowali, zo šulerki a šulerjo wšudźe w zwjazkowej republice wo jich ludźe a stawiznach zhonja. Na dźěłowej rozmołwje z KMK wobdźělataj so za mjeńšinowu radu mjez druhim předsyda Statnik a nawoda mjeńšinoweho sekretariata Gösta Nissen.
Mjeńšinowa rada je dale wobdźělenje na dnjomaj wotewrjenych duri zwjazkoweho knježerstwa 19. a 20. awgusta rozjimała.
Strach ludźi jea wostanje dale wulki
„Kedźbu pasle!“ rěkaše wčera wječor w Kulowje. Na zarjadowanju su so přitomni z prašenjom rozestajili, kak prawicarscy ekstremisća a Reichsbürgerojo demokratiju podrywaja.
Kulow (SN/MiR). Zašłe lěta su so stajnje a zaso w medijach informacije wo tym jewili, zo kupja sej prawicarsce zmysleni a Reichsbürgerojo ležownosće na wsach. Wot tam potom swoje iniciatiwy wuwiwaja, statne a demokratiske prawa podrywać. Wosebje w pomjatku wostało je eklat wo pomnikoškitanym statoku we Weifa, kiž bě mějićel předał njewědźo, zo bě kupc jenož posunjenc (Strohmann). Zjawny protest je tomu wjedł, zo njeje so nowemu wobsedźerjej, kiž chcyše tam hudźbne studijo instalować poradźiło, swój zaměr we wsy njedaloko Šěrachowa přesadźić. Dalši přikład je Bjerwałdski hród pola Hamora. Tón bu předaty a to na přiwisnikow „krala Němskeje“ kaž so Peter Fitzek mjenuje. Při tym buchu do nakupa po wšěm zdaću 1,3 miliony eurow inwestowane.
Wólbny porjad rozjimali
Budyšin (SN/at). Wo wólbnym porjedźe za wólby štwórteho serbskeho zastupowaceho čłona rady Załožby za serbski lud ze Sakskeje je so prezidij Domowiny wčera w Budyšinje dorozumił. Rozjimany naćisk namjetuja zwjazkowemu předsydstwu za wobzamknjenje na posedźenju 30. junija. Tež čłonow wólbneho wuběrka budźe prezidij zwjazkowemu předsydstwu namjetować, kaž serbski třěšny zwjazk informowaše. Dalše ćežišćo posedźenja budźe přihot přichodneho financneho zrěčenja za Załožbu za serbski lud wot lěta 2026.
Zdobom je prezidij štyri delegowanja wobzamknył. Jedna wosoba wobdźěli so wot 17. do 21. julija 2023 w mjenje młodźinskeho towarstwa Pawk na 4. zetkanju młodych rěčnikow minoritnych rěčow. Serbska rejwanska skupina Smjerdźaca poda so wot 10. do 13. awgusta na mjezynarodny festiwal w serbiskim Obrenovacu a wot 1. do 3. septembra na mjezynarodny festiwal w čěskim Chrudimje. Samsny kónc tydźenja spočatk septembra wodźěli so kulturna skupina Serbska reja na lětušim „Wendentagu“ w delnjosakskim Wendlandźe.
Njeznatosć a hordosć
Pačeny lud před sudnistwom
Skóržba přećiwo załožbje – pak Domowina a Serbski sejm pak nichtó?
Najnowši spis Drježdźanskeje kenclije prawiznika Baumanna-Hasske je zarjadniske sudnistwo w sakskej stolicy njedawno hakle dóstało. W rozestajenju towarstwa „Smy z.t.“ ze Załožbu za serbski lud ma 65lětny Harald Baumann-Hasske, něhdyši zapósłanc SPD w Sakskim krajnym sejmje a sobuzałožer syće europskich socialdemokratiskich juristow, zaso wuznamny nadawk na starosći. Serbski sejm widźi so jako „serbske ludowe zastupnistwo“ a chce jako tajke institucionelne spěchowanje dóstać. Tak cyle chětř pak Drježdźanske sudnistwo wo tym njerozsudźi, kaž su Serbske Nowiny wot rěčnika sudnistwa zhonili. Přetož zamołwita 7. komora tuchwilu prěnjotnje pady z lětow 2020 a 2021 terminěruje. Najebać to je wotwidźeć, zo budźe znajmjeńša prěni wusud hač do přichodnych wólbow Serbskeho sejma předležeć. Z dotal nazběranych podłožkow wobeju stron móžeš wučitać, zo je wěcka dosć łoskoćiwa. Wo čo konkretnje dźe?
Dobry zazběh diskusije
Wojerecy (SN/at). Dwanaće zajimcow je so na prěnjej diskusiji wo nowym programje Domowiny minjeny pjatk na zahrodźe Zejlerjoweje bróžnje we Wojerecach wobdźěliło. Přeprošenje wuběrka za nutřkownu demokratiju a serbsku ciwilnu towaršnosć zwjazkoweho předsydstwa běchu mjez druhimi tež studeńca z Drježdźan a Lipska sćěhowali, kaž serbski třěšny zwjazk dźensa informuje.
Pod nawodom Damiana Dyrlicha, wón wuběrkej předsydari, a předsydy Dawida Statnika zaběrachu so přitomni z třomi zakładnymi hesłami aktualneho programa ,,Zwjazanosć – wotewrjenosć – zamołwitosć“ a što wone po jich měnjenju wobsahuja. Woni zwuraznichu swoje mysle wo róli Domowiny w přichodnym narodnym a politiskim wuwiću Serbow. We wotewrjenej diskusiji su wšelake temy rozjimali, kaž su to młodźinske dźěło, podpěra župam, towarstwam a cyłkam, skrućenje rěčnych rumow, na přikład zwonka swójby a šule.
Tuchwilny program Domowiny, kiž płaći hač do 2025, běše hłowna zhromadźizna 2015 schwaliła. Dalše dźěłowe zetkanje budźe w pózdnim lěću.
