Diskutuja wo mjeńšinowych temach

Donnerstag, 19. Oktober 2023 geschrieben von:
Hač do njedźele přebywaja młodostni europskich mjeńšin, mjez nimi tež štyrjo ­čłonojo PAWKa, w Suboticy, serbiskim měsće na sewjernej hranicy k Madźarskej. Młodźinska organizacija madźarskeje mjeńšiny w Serbiskej VIFO je na wuměnu nazhonjenjow k mjeńšinowym temam přeprosyła. Na wobrazu rozmołwja so Serbowka Leticija Frenclec (nalěwo) ze zastupjerkomaj danskeje mjeńšiny w Němskej na seminarje wo temje „tradicije“. Na póndźelnišim zarjadowanju zaběrachu so młodźi wobdźělnicy mjez druhim tež z prašenjemi: Kak so tradicije měnjeja a kak móža młodostni tajku změnu wowliwować? Foto: Jakub Wowčer

Fachowa ekskursija je čłonow Serbskeho kulturneho turizma z.t. a turistiskich multiplikatorow spočatk tydźenja do katolskich Serbow wjedła. Wjace hač 20 zajimcow je so wobdźěliło. Woni wopytachu mjez druhim pčołarja Jana Šołtu w Konjecach, ­rozhladowachu so w klóštrje Marijinej hwězdźe w Pančicach-Kukowje (na foće), nóžkowachu wottam do Swinjarnje, posylnichu so w Radworju a skónčnje pobychu hišće w Njeswačanskim domizniskim muzeju. Foto: Pětr Brězan

Wjac młodych ludźi w Domowinje

Mittwoch, 18. Oktober 2023 geschrieben von:

Młodźinske dźěło Domowiny je wjace hač jenož woblubowane ludowe nałožki pěstować. To su sej čłonojo předsydstwa župy Delnja Łužica na wšelakich přikładach znowa wuwědomili.

Choćebuz (SN/at). Dźěło z młodźinu steješe w srjedźišću posedźenja předsydstwa župy Delnja Łužica wčera w Choćebuzu. Z namjetom běše so gremij hižo lětsa w januarje zaběrał. Tehdy běchu sej přezjedni, wo problemach diskusiju dale wjesć. Tomu wčera tak bě a młodźinski koordinator Tobias Unger rozprawješe wo dźěławosći młodźinskich skupin pod třěchu Domowiny w Delnjej Łužicy.

Přiběracy njedostatk je župny młodźinski koordinator nastupajo pěstowanje ludoweho nałožka jutrowneho wohenja zwěsćił, kaž župan dr. Pětš Šurman na naprašowanje našeho wječornika zdźěli. Na někotrych wsach za nałožk žane zjawne płoniny wjace njezměja. Na přikład su w Turjeju (Tauer) w prjedawšich lětach husto areale prodrustwa wužiwali. Te nětko zwjetša priwatnikam słušeja, Tobias Unger rozprawješe. Podobnje je połoženje w Pśiłuku (Preilack). „Bjez płoniny pak je přewšo ćežko tradiciju dale wjesć“, rjekny župan.

Nowy předsyda z čerstwymi idejemi

Donnerstag, 05. Oktober 2023 geschrieben von:

„Wažne je młodostnym rum za ideje poskićeć, zo by serbska rěč dale žiwa była a kultura so dale wuwiwała“, praji nowy předsyda serbskeho młodźinskeho towarstwa Pawk – Lukaš Pěčak. 23lětny naslěduje Jakuba Wowčerja, kotryž je towarstwo štyri lěta nawjedował. „Za mnje je tuta funkcija wulka česć a zdobom nowe wužadanje“, Radworčan wuzběhny. Wužadanjow a zarjadowanjow je tójšto w přichodźe. Tak wuzběhny Serb sam w tutym zwisku: „Hižo klětu w nalěću wuhotujemy MENS seminar w Budyšinje a tak přeprošujemy sebi młodostnych tamnych europskich mjeńšinow do Łužicy. Zdobom čaka na nas wjeršk 30lětneho wobstaća PAWKa.“ Lukaš Pěčak bydli tuchwilu w Lipsku a dźěła wot lětušeho při tamnišim lětanišću jako zastojnik cła. W swojim wólnym času honi Lukaš zahoriće za swoje domjace mustwo ST 1922 Radwor za bulom. Nimo toho wón rady kolesuje, pućuje w Alpach a lubuje sej nowe kultury wotkrywać. Runje z tuteje přičiny wobradźa jemu skutkowanje pola PAWKa wulke wjeselo, wšako móže so přez towarstwo „z druhimi mjeńšinami Europy zeznajomić a mjez sobu zwjazować.

Z jasnej identitu

Montag, 02. Oktober 2023 geschrieben von:
Rěč wo němskej mjeńšinje žana njebě. To prezident Parlamenta Němskorěčneho zhromadźenstwa Belgiskeje scyła rady słyšał njeje. Wosebje historiske wuwiće z Němskej mjezowaceje kónčiny je identitu wutworiło, kotraž poćahuje so jasnje na kraj Belgisku. To drje bě za mnohich wobdźělenych wuprawy do wuchodneje Belgiskeje a Brüssela nowosć. Štož su ludźi na zakładźe tutoho wuznaća k swojemu krajej a z tym k swojemu zdźědźenemu sydlenskemu rumej docpěli, prosće přeswědči. Hdyž w rozmołwje słyšiš, zo čuja so wobydlerjo w teritoriju Němskorěčneho zhromadźenstwa jako Porynčenjo z tam znatymi nałožkami kaž je to na přikład karnewal, so wospjet dźiwaš. Korjenja ludźi wuchodnje a zapadnje mjezy su drje jenake, jich identita wšak je stajnje na statnu přisłušnosć wjazana. Tuta jasna identita domiznu twori a je zakład politiskeho jednanja. Wuspěšneho, dokelž tamniša ličba wobydlerjow je so wot 60 000 na mjeztym 77 000 zwyšiła. Axel Arlt

192 rěčow jenož mało rozšěrjenych

Mittwoch, 27. September 2023 geschrieben von:

Brüssel (SN/at). Federalistiska unija europskich narodnosćow (FUEN) bě składnostnje Europskeho dnja rěčow wčera swjatočne zarjadowanje w Domje stawiznow Europy w Brüsselu wuhotowała. Domej přepodachu zastupjerjo FUEN zdobom słowniki w mjeńšinowych rěčach (SN informowachu). Domowinu zastupowaše předsyda Dawid Statnik. „Smy za delnjoserbšćinu zapodali słowničk delnjoserbskich pomjenowanjow městow a wsow“, rjekny wón před pozadkom sudniskich jednanjow wo sydlenski rum Serbow w Delnjej Łužicy. Dale přepodaty Słownik hornjoserbskich předmjenow mjenowaše Statnik „znamjo, zo smy po lěta trajacym prócowanju skónčnje docpěli, zo budu žónsko-specifiske kóncowki swójbnych mjenow móžne, tak kaž sej to naša maćeršćina kaza.“

Serbska wobsadka załožboweje rady dospołna

Montag, 25. September 2023 geschrieben von:

Serbska wobsadka w radźe Załožby za serbski lud je skónčnje dospołna. Zwjazkowe předsydstwo Domowiny je jeničkeho kandidata, Jana Hrjehorja, na posedźenju pjatk w Trjebinje jednohłósnje za štwórteho zastupowaceho serbskeho čłona załožboweje rady ze Sakskeje wuzwoliło.

Trjebin (SN/at). Rukawje košle wuhornył je kandidat Jan Hrjehor při swojim předstajenju. Gesta bě symboliska a signalizowaše, zo je wón zwólniwy nadawk přewzać. Swoje skutkowanje w Slepjanskej kónčinje bě jeho k požadanju pohnuło. Jan Hrjehor chce jako wójmidło mjez Hornjej a Delnjej Łužicy w załožbowej ­radźe skutkować. Hakle minjeny tydźeń, tak wón rozprawješe, bě so z nawodomaj Delnjoserbskeho gymnazija Choćebuz ­a zhromadneje­ šule w Gołkojcach zetkał.

Mjezsobnu komunikaciju polěpšić

Montag, 25. September 2023 geschrieben von:

Choćebuz (SN/at). Dotalne štyri ertne jednanja Choćebuskeho zarjadniskeho sudnistwa nastupajo přirjadowanje komunow k serbskemu sydlenskemu rumej w Braniborskej běchu jedna tema posedźenja předsydstwa župy Delnja Łužica minjeny štwórtk w Choćebuzu. Zadźiwanosć wubudźi wuchadźišćo sudnistwa, kotrež přisłušnosć k sydlenskemu rumej wot dosć dopokazow na serbsku rěč a kulturu z doby poslednich 50 lět wotwisny čini. Runje powójnski čas běše charakterizowany wot spada delnjoserbskeje rěče. Z ćěkancami z prjedawšich němskich kónčin wuchodnje Nysy měli tež Delnjoserbja němcować, bě sej na přikład ewangelska cyrkej žadała. Kaž župan dr. Pětš Šurman našemu wječornikej praji, je župne předsydstwo dalšu kalamitu zwěsćiło, wo kotrejž bě hižo mjez serbskimi wopytowarjemi sudniskich jednanjow rěč: ABMnicy su w 1990tych lětach na wjesnych chronikach dźěłali. Serbske žórła pak w dalokej měrje čitali njejsu, dokelž rěč njewobknježachu. Tak su běłe blaki nastali.

„Wójmidło“ wobohaća

Montag, 25. September 2023 geschrieben von:
Čehodla njeje so kandidat wudospołnjacych wólbow rady Załožby za serbski lud hižo k turnusowym wólbam lětsa w januarje požadał? Tele prašenje bě pjatk ­na posedźenju Zwjazkoweho předsydstwa Domowiny w Trjebinje słyšeć. A samo, zo by nětko jako štwórty zastupowacy čłon wuzwoleny bjezdwěla dobry rjadny radźićel był. Najebać to jeho mysle a nastorki skutkowanje serbskich radźićelow a jich zastupjerjow přewšo wobohaćeja. Perspektiwu „wójmidła mjez Hornjej a Delnjej Łužicu“, tak mjenowaše so wón sam, w Hornjej Łužicy bydlacy a w srjedźnej Łužicy powołansce skutkowacy jako jenički sobu přinjese. Nimo toho je narok župow „Handrij Zejler“ a „Jakub Lorenc-Zalěski“ zeskutkownjeny a specifiski wid srjedźneje Łužicy w załožbowej radźe zastupjeny. Druhdy wobstejnosće wo tym rozsudźa, hač něchtó za čestnohamtske zastojnstwo kandiduje abo nic. Škoda, zo njejsu so wjacori wo wony swobodny mandat prócowali. Axel Arlt

Jako koordinator chce syće tworić

Donnerstag, 21. September 2023 geschrieben von:

Wot spočatka junija ma Krabatowe towarstwo projektoweho managera. Jens Tiekenheinrich pochadźa z Nižosakskeje. Hižo štyri lěta bydli wón z mandźelskej w Ćisku. „Mi wosobinsce je wažne, z ludźimi hromadźe dźěłać, zwiski nawjazać a tak něšto docpěć“, formuluje wón sam swoje ambicije w nowej funkciji. 58lětny ma mnohotne nazhonjenja w teamowym dźěle. Wšako je wón w tu- a wukraju za mjeńše a wulke předewzaća dźěłał.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND