Znowa wobšudźił

wutora, 24. septembera 2024 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Po tym zo je muž sfalšowane dokumenty z časa NS Wojerskemu historiskemu muzejej Zwjazkoweje wobory w Drježdźanach předał, je statne rěčnistwo chłostanski přikaz přećiwo 53lětnemu podhladnemu wozjewiło. Wobšudnistwa a sfalšowanja wopisma dla ma muž 9 000 eurow pokuty płaćić. Wo tym ma nětko Drježdźanske hamtske sudnistwo rozsudźić.

Wobwinowany bě po informacijach statneho rěčnistwa pozdatne dokumenty generalneho lěkarja wójska Ferdinanda Sauerbrucha kaž tež reichsmaršala Hermanna Göringa w lěće 2016 na muzej za 6 900 eurow předał. Při tym drje bě jemu wědome, zo njejednaše so wo woprawdźite dokumenty z časa NS. Prawdźepodobnje je njeznata třeća wosoba spisy zhotowiła, wo čimž ma 53lětny poprawom wědźeć. Podhladny pak wumjetowanja wotpokazuje a na tym wobsteji, zo je wón dokumenty wot druheje, mjeztym zemrěteje wosoby, kupił. Policija pak je pola 53lětneho štyri historiske pisanske mašiny namakała. Hižo w lěće 2015 je podhladny sfalšowane dokumenty w zwisku z atentatom na Adolfa Hitlera Drježdźanskemu muzejej předał. Jednanje w tym padźe je mjeztym zakónčene.

Škody zmjerzkow dla narunaja

wutora, 24. septembera 2024 spisane wot:

Brüssel (dpa/SN). Němska dóstanje 46,5 milionow eurow z tak mjenowaneje ratarskeje rezerwy Europskeje unije. „Tole ma tomu přinošować, ratarjow, kotřiž su dźěl swojeje produkcije přisadźili, wotškódnić“, komisija EU zdźěli. „Kónčne wothłosowanje wo wotškódnjenju drje hakle budźe. Najebać to wšitko přihotujemy, zo móhli potrjecheni ratarjo pjenjezy tak spěšnje kaž móžno dóstać“, rjekny zwjazkowy ratarski minister Czem Özdemir powěsćerni dpa w Brüsselu. Plahowarjo sadu a wina w Němskej přeco hišće sćěhow zmjerzkow dla ćerpja, wón rjekny.

Fronta lódzymneho powětra z nócnymi zmjerzkami bě po informacijach ratarskeho ministerstwa w nalěću w srjedźnej a wuchodnej Europje pola plahowarjow sadu a wina masiwne škody zawinowała. Mjez potrjechenymi ratarjemi w Němskeje trochuja škody na nimale 300 milionow eurow. Özdemir ma namjet komisije EU za dobru powěsć němskim ratarjam. Wón bě sej hižo w juliju wotškódnjenje žadał. Čłonske kraje dyrbja namjetej komisije hišće přihłosować, štož wočakuja 7. oktobra.

Karawana dźěći po puću była

wutora, 24. septembera 2024 spisane wot:
Choćebuske dźěći su minjeny pjatk na Swětowym dnju dźěći pod hesłom „Smy přichod“ na swoje prawa skedźbnili. W tradicionalnej „karawanje dźěći“ ćehnjechu wone po měsće a wotewzachu decernenta Thomasa Bergnera jako zastupnika měšćanskeho zarjadnistwa na naměsće před měšćanskej studnju. Po tym swjećachu holcy a hólcy na naměsće wjesoły dźěćacy swjedźeń. Tam zwuraznichu tež swoje přeća a nadźije na žiwjenja kmany přichod. W Choćebuzu bydli 14 000 dźěći w starobje hač do 15 lět. Hladajo na špatne połoženje dźěći w mnohich krajach swěta bě UNO lěta 1989 wukazała, kóžde lěto 20. september dźěćom wěnować. Foto: Michael Helbig

To a tamne (24.09.24)

wutora, 24. septembera 2024 spisane wot:

Šup je w Ratzeburgu w Schleswigsko-Holsteinskej njewšědne zasadźenje policije zawinił. Zwěrjo bě so njedźelu w spanskej stwě zabarikaděrowało. Do toho bě šup kamor wurumował a z drastami durje blokował. Dokelž njemóžachu wobydlerjo wjace do spanskeje stwy a spodźiwnych zwukow dla wołachu policiju. Wo wućah šupa postara so hajnik. Kak je zwěrjo do domu w Lauenburgskim wokrjesu přišło, njewědźa.

Na wšěch 95 kilogramow kokaina w bananowych kistach namakali su sobudźěłaćerjo wobchoda žiwidłow w Mönchengladbachu w Porynskej. Policisća z toho wuchadźeja, zo su kisty z drogami w hódnoće sydom milionow eurow mylnje do wobchoda dowjezli. Banany z Južneje Ameriki běchu w Antwerpenskim přistawje dojěli. Wot tam běchu je drje mylnje do wobchoda dowjezli.

Dotalna koalicija bjez wjetšiny

póndźela, 23. septembera 2024 spisane wot:

SPD wólby Braniborskeho krajneho sejma snadnje před AfD dobyła

Podstupim (dpa/SN). Po snadnym wólbnym dobyću SPD před AfD steji Braniborska před wobćežnym wutworjenjom noweho knježerstwa – a amplowa koalicija w Berlinje před nowym eksistencnym wužadanjom. Socialdemokraća z ministerskim prezidentom Dietmarom Woidku na čole buchu při wčerawšich wólbach krajneho sejma drje najsylniša móc. Dotalnej koaliciskaj partneraj CDU a Zeleni pak staj masiwnje hłosy přisadźiłoj. Wjetšinu bjez AfD změje Woidke přichodnje jenož hišće ze Zwjazkom ­Sahry Wagenknecht (BSW). Liberalna FDP je tak raznje přisadźiła, zo staja dalše dźěło w amplowej koaliciji do prašenja.

Woidke docpěwa ze swojej SPD po dotalnym hamtskim wuslědku 30,9 procentow a tak swój zaměr: Wotrěznyć před AfD. Prawicarjo docpěchu ze 29,2 procentomaj tohorunja sylny wuslědk. Třeće městno wobsadźi hakle před měsacami załoženy BSW ze 13,5 procentami před CDU z 12,1 procentom. Tute štyri strony su w parlamenće zastupjene.

Nabožina a demokratija

póndźela, 23. septembera 2024 spisane wot:

Mnichow (B/SN). Na njedawnej konferency „Kelko nabožiny trjeba demokratija“ praji nutřkowny minister Bayerskeje Joachim Herrmann, zo je jemu dialog mjez nabožinami „wutrobna naležnosć“. Na njej wobdźělichu so zastupjerjo politiki, cyrkwjow, islama a židowstwa. Wučerka islama wuzběhny: „Dźěći maja nawuknyć z rozdźělemi pozitiwnje wobchadźeć, zo móhli w demokratiji wotrosć.“

Nowy předsyda

Kopenhagen (B/SN). Do Sewjerneje biskopskeje konferency (NBK), kiž je skeptiska napřećo reformam cyrkwje, słušeja štyru kraje Danska, Finska, Norwegska a Šwedska ze sydom biskopami za 250 000 katolikow. Dotalneho danskeho předsydu z pólskimi korjenjemi Czesława Kozona naslěduje norwegski mnich Erik Varden, generalna sekretarka a čłonka rady NBK je rjadniska knježna Anna Mirijam Kaschner.

Mjez nabožinami a kulturami

Habeck rěči z awtotwarcami

póndźela, 23. septembera 2024 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Do dźensnišeho tak mjenowaneho „awtoweho wjerška“ zwjazkoweho hospodarskeho ministra Roberta Habecka (Zeleni) ze zastupnikami awtotwarcow Němskeje je sej delnjosakski hospodarski minister Olaf Lies (SPD) wobšěrny paket naprawow žadał, kotrež měli konjunkturu tutoho wobłuka wožiwić. Habeck chcyše popołdnju wo krizy rěčeć. Njedawno bě koncern Volkswagen wobšěrne skrótšenje, pušćenja a zawrjenje twornjow připowědźił.

Biskopja wuradźuja

Fulda (dpa/SN). W hessenskim Fulda zahaja dźensa nazymsku hłownu zhromadźiznu konferency biskopow Němskeje. Hač do štwórtka wuradźuje tam 61 biskopow katolskeje cyrkwje Němskeje pod nawodom předsydy konferency, Limburgskeho biskopa Georga Bätzinga. Temy njezjawneho wuradźowanja su přichod katolskeje teologije, połoženje cyr­kwje na Bliskim wuchodźe a wuwiće němsko-pólskich poćahow hladajo na klětuše lěto wopominanja 2025.

Jězdźenku njepodróšić!

Zelenskyj ma „plan dobyća“

póndźela, 23. septembera 2024 spisane wot:
Washington (dpa/SN). Ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj ma nazymu za rozsudnu dobu dalšeho wuwića a móžneho skočenja wójny. „Zhromadnje ze swojimi parterami móžemy poziciju skrućić, kotruž trjebamy za zhromadne dobyće a woprawdźe sprawny měr“, rjekny Zelenskyj w swojim wšědnym widejowym poselstwje. Sprawny wuslědk po jeho měnjenju je, hdyž so Ruska za wójnu zamołwi a wuskutki wójny začuwa. W swojej narěči Zelenskyj připowědźi, zo chcył swój „plan dobyća“ z prezidentom USA Joewom Bidenom, wiceprezidentku Kamalu Harris a Donaldom Trumpom wotrěčeć. Nadrobnosće plana, kotryž dotal hišće nichtó njeznaje, chcył Zelenskyj tež druhim statnikam předstajić.

Israel warnuje ludźi w Libanonje

póndźela, 23. septembera 2024 spisane wot:
Tel Aviv (dpa/SN). Israelske wójsko libanonskej milicy šiitow Hisbollah wumjetuje, zo ciwilne twarjenje znjewužiwa, zo by w nich brónje za nadpad na Israel chowała. Tole potrjechi tójšto wjeskow w pasmje hač do 80 kilometrow sewjernje israelskeje mjezy w Libanonje. Rěčnik wójska Daniel Hagari wobydlerjow potrjechenych domow w wsow namołwješe, kónčinu hnydom wopušćić. Na prašenje žurnalista, hač planuje Israel ofensiwu wójska w Libanonje, Hagari rjekny, zo chcył Tel Aviv „wšitko činić, zo móhli so ludźo na sewjeru Israela zaso do swojich domow wróćić“. Mjeztym dochadźa wšědnje k nadpadam na Israel z Libanona a Iraka. Milicy zasadźuja rakety kaž tež truty. Israel sćele swoje lětadła.

AfD w serbskich kónčinach sylniša

póndźela, 23. septembera 2024 spisane wot:

Baršć (SN/mb). Braniborski ministerski prezident Dietmar Woidke je swój direktny mandat we wólbnym wokrjesu Sprjewja-Nysa I přisadźił – ze sydom hłosami mjenje hač kandidat AfD Steffen Kubitzki (wobaj 41,5 %). Hamt Picno słuša do tutoho wólbneho wokrjesa, w kotrymž su gmejny, kotrež za wobraz Delnich Serbow w zjawnosći wulku rólu hraja.

W Hochozy je AfD 45,4 % hłosow dóstała (SPD 26,2, BSW 14 a CDU 7), w Drjenowje samo 48,4 (SPD 20,4, CDU 14, BSW 11,1). Móst je na čole ze samo 58,1 % za AfD (SPD 15,1, CDU 8,7, BSW 8,4). W Janšojcach je so 48 % wolerjow za AfD rozsudźiło (SPD 22,2, BSW 13,6, CDU 6,9).

Tež w druhich kónčinach Braniborskeje, kotrež pěstuja serbskosć jako dźěl swojeho profila, je AfD wosebje derje wot­rěznyła, tak w hamće Bórkowach z 35,1 % (SPD 30, BSW 13,4, CDU 12,5 %). We Wětošowje, hdźež je Serb a čłon Serbskeho sejma Hanzo Wylem-Keł měšćanski radźićel AfD, je strona 35,7 % hłosow dóstała (SPD 32,1, BSW 13,6, CDU 9,1 %).

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND