Palne murje kaž jastwo

štwórtk, 05. septembera 2024 spisane wot:

Połoženje w Sakskej a Durinskej po wólbach krajneju sejmow zbudźa dopomnjenki na lěto 2020. Tehdy bě w Berlinje nastupajo wobchadźenje z AfD wšitko jasne. Na bazy w Erfurće pak pokaza so woprawdźitosć, jako tam z pomocu AfD na runjewon kuriozne wašnje Thomasa Kemmericha za ministerskeho prezidenta wuzwolichu. Zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) sej žadaše, wólbny wuslědk „zběhnyć“. Tehdyša předsydka CDU Kramp-Karrenbauer zastojnstwo ćisny.

Dźensa so znowa zdawa, zo nochcedźa w Berlinje woprawdźitosć spóznać. Ze swojimi palnymi murjemi přećiwo Lěwicy a AfD je so CDU zamurjowała. Nětko chcedźa tež BSW wuzamknyć, dokelž su to pječa wotročcy Krjemla. Kak matej nowej knježerstwje w Sakskej a Durinskej wupadać, nichtó njewě. Palne murje CDU su mjeztym jastwowe murje. W nich móhł so tež předsyda Friedrich Merz zabłudźić. Klětu k wólbam zwjazkoweho sejma pak trjeba wón orientaciju. Marko Wjeńka

To a tamne (05.09.24)

štwórtk, 05. septembera 2024 spisane wot:

Bywšu cyrkej předali su w saksko-anhaltskim Hettstedće. Boži dom je zhromadnje z faru při přesadźowanju 163 000 eurow wunjesł, sakska ležownostna awkcija zdźěla. Wo wobłuku nazymskeje awkcije wot 30. awgusta hač do 3. septembra su 97 imobilijow w cyłkownej hódnoće 4,3 miliony eurow přesadźowali. Za pod škitom pomnikow stejacu nowogotisku cyrkej z kónca 19. lětstotka běchu sej spočatnje 149 000 eurow žadali.

Po 47 lětach identifikowali su w USA ćěło muža, kotrehož běchu 1977 zmjerznjeneho w hórskej prózdnjeńcy namakali. Tehdy wuchadźachu ze sebjemordarstwa pod wliwom drogow stejaceho muža. Na­jebać wšě prócowanja pak njemóžachu ­jeho mjeno zwěsćić. Nětko je so pod starymi aktami zhubjena karta z wotćišćom porsta muža wukuliła. Slědźerjo trjebachu jenož hišće do datajow pohladać.

Dnjej Drjewjanow w kulowcu woswjećili

srjeda, 04. septembera 2024 spisane wot:

Mała delegacija Serbow so na wuměłskim dworje we Wendlandźe na zarjadowanju wobdźěliła

Třeći raz hižo organizowaše asociěrowane towarstwo Domowiny we Wendlandźe – Drjewjanopołobski přećelski a dźěłowy kruh ze sydłom we Łuchowje (Lüchow) tak mjenowane Dny Drjewjanow (němsce: Wendentage). Po lońšim wobšěrnym třidnjowskim projekće z wulkim serbskim podźělom běštej lětsa jenož dnjej, 23. a 24. žnjenc, zaplanowanej. Z podpěru tamnišeje wjesneje zhromadnosće, města Wustrow a wosebje Wuměłskeho dwora Schreyahn bu kompaktny a naročny program zestajeny. Prěni króć přewjedźechu so wšitke zarjadowanja na nowym městnje, w kulowcu Schreyahn.

Społnomócnjena zastojnstwo złožiła

srjeda, 04. septembera 2024 spisane wot:

Budyšin (SN/MG). Anna Pięntak-Malinowska njeje hižo dlěje społnomócnjena za wukrajnikow w Budyskim wokrjesu. Po rozsudźe wokrjesneho sejmika, městno šmórnyć, je wona wot spočatka noweho měsaca jeničce hišće přistajena w hamće za migrantow, wo tym informuje nowinska rěčnica krajnoradneho zarjada Sabine Rötschke. Poprawom běchmy so knjenje Pięntak-Malinowskeje naprašowali, hač nochcyła nam wo pozadkach swojeje dźěławosće rozprawjeć – to bě před něhdźe tydźenjom. Slubiła, zo wotmołwi, drje wona telefonisce bě, ale prašenja wostanu njewotmołwjene. W hamće za migraciju přewza něhdyša społnomócnjena nětko wobdźěłanje „temy integracija a móže wšelakore integratiwne projekty kaž interkulturelne tydźenje abo styki z towarstwami a institucijemi pěstować“, rěka w zdźělence dale. Wokrjes zepěra so dale na to, zo njepředleži „wukaz přesadźenja sakskeho zakonja wo integraciji a wobdźělenju. Hakle hdyž tutón předleži, móžemy so snano wo dalšim postupowanju wuprajić.“

Přistajeni VW so zešli

srjeda, 04. septembera 2024 spisane wot:

Wolfsburg (dpa/SN). Po wozjewjenju lutowanskich planow awtotwarca Volkswagen su so přistajeni předewzaća dźensa dopołdnja na zawodnu zhromadźiznu zešli. W běhu popołdnja chcyštaj předsydka zawodneje rady koncerna Daniela Cavallo a nawoda wobwodneje wotnožki dźěłarnistwa IG metal Thorsten Gröger zjawnosć wo tym informować. Wčera bu znate, zo dyrbi VW hospodarskeho wuwića w zawodźe dla lutować. W tym zwisku planuja pušćenja a zawrjenje twornjow.

Zelenskyj žada sej lěpši škit

Kijew (dpa/SN). Po krawnych raketowych nadpadach Ruskeje na wulkoměsto Poltawa je sej ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj wot zapada znowa lětadła wotwobaraceho systema a daloko sahace rakety žadał. Z nimi chcedźa wojerske zepěranišća w Ruskej nadběhować, z kotrychž rakety do směra na Ukrainu wotleća. Wčera běchu ruske rakety w Poltawje znajmjeńša 51 wobydlerjow morili a wjace hač 270 ludźi zranili.

Merz za wotpokazanja při mjezy

Bamž Franciskus je dźensa w Jakarće, stolicy Indoneziskeje, swój wopyt oficialnje zahajił. Prezident Joko Widado (nalěwo) je jeho z wojerskej ceremoniju witał a po tym do prezidentskeho palasta přewodźał. Po puću měješe bamž składnosć, so z wěriwymi zetkać. W Indoneziskej bydli wosom milionow katolikow mjez 240 milionami muslimow. Foto: pa/AP/Willy Kurniawan

Kuleba wotstup připowědźił

srjeda, 04. septembera 2024 spisane wot:

Kijew (dpa/SN). We wobłuku wjetšeho přerjadowanja ukrainskeho knježerstwa je tež wonkowny minister Dmytro Kuleba swój wotstup připowědźił. Tole je wón dźensa medijam zdźělił. Hižo wčera bu znate, zo su wjacori ministrojo swój wotstup zapodali. Na přichodnym posedźenju parlamenta chcedźa wot­powědne próstwy pruwować.

Po informacijach medijow su za brónjensku industriju zamołwity minister Olexander Kamyšin, justicny minister Denys Maljuška a wobswětowy minister Ruslan Strilec wo wuwjazanje ze zastojnstwa prosyli. Pozdźišo bu znate, zo stej tež zastupowacej ministerskej prezidentce Olha Stefanišyna a Iryna Werešćuk ­demisiju zapodałoj. Werešćuk bě za prašenja ćěkancow zamołwita, Stefanyšina za europsku integraciju Ukrainy. Pječa dyrbja połojcu ­knježerstwa wuměnić.

Wobydlerski pjenjez njezwyša

srjeda, 04. septembera 2024 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Po sylnym zwyšenju w tutym lěće so wobydlerski pjenjez 2025 njezměni. Tole je minister za dźěło Hubertus Heil (SPD) w sćelaku RTL připowědźił. Při wulkej inflaciji dyrbjeli so sadźby přiměrić. Nětko pak płaćizny zaso widźomnje woteběraja. Tuž wobydlerski pjenjez klětu njezwyša. „To je tež prawje tak.“ Heil připowědźi zdobom naprawy přećiwo tym, kotřiž dźěło wotpokazuja. Přijimarjo su k sobudźěłu zawjazani, wón rjekny. Štóž terminy prawidłownje skomdźi, dyrbi z wotpowědnymi naprawami ličić. Raznišo chłostać chcedźa tež tych, kotřiž nimo toho hišće čornje dźěłaja.

W CDU spjećuja so dźěłu z BSW

srjeda, 04. septembera 2024 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Po wólbach w Sakskej a Durinskej so w rjadach CDU móžnej koaliciji ze Zwjazkom Sahry Wagen­knecht (BSW) přiběrajcy spjećuja. „Sahra Wagenknecht wšitko do prašenja staja, štož unija CDU/CSU zastupuje: krute wjazanje na zapad, zjednoćenu Europu a čłonstwo w Nato, w najwjetšim měrowym projekće stawiznow“, rjekny sewjerorynsko-westfalski čłon CDU Frank Sarfeld nowinarjam. Wón BSW wumjetuje, zo přiwobroća so strona runje tak kaž AfD awtoritarnym systemam. „Z tajkimi skupinami njesměmy hromadźe dźěłać.“

Sarfeld rěči po informacijach nowiny Tagesspiegel w mjenje něhdźe 40 čłonow CDU, kotřiž chcedźa sej wot přichodneho zwjazkoweho zjězda strony žadać, zakaz dźěła z BSW wobzamknyć.

Dotal zakazuje tajke wobzamknjenje jenož zhromadne dźěło z AfD a Lěwicu. Po komplikowanym wuslědku wólbow krajneho sejma bě so předsydstwo durinskeje CDU předwčerawšim, póndźelu, za prěnje rozmołwy z BSW wuprajiło.

CDU a lud w Sakskej

srjeda, 04. septembera 2024 spisane wot:
Bertolt Brecht je jónu ironisce poručił: Hdyž je lud dowěru knježerstwa přěhrał, njech knježerstwo rozpušći lud, zo by sej nowy lud woliło. CDU je w Sakskej přirunujo ze „złotymi lětami“ pod „kralom Kurtom“ Biedenkopfom w 90tych lětach połojcu wolerstwa přisadźiła. Najradšo bychu najebać to jenož z FDP jednali, ta pak w sejmje njeeksistuje. K nuzy z SPD, ta pak je přesłaba. Ze Zelenymi poprawom wjac koalěrować nochcychu, ale nětko jich tola přeprošuja. A tež BSW su přeprosyli – přećiwo tomu pak hižo mócna skupina politikarjow CDU na zwjazkowej runinje protestuje. Z AfD a Lěwicu CDU wězo njerěči. Čehodla jako najsylniša strona swoju sylnosć w tym njepokazaja, zo wšě strony na rozmołwu njeproša – a po zetkanju na přikład ze zastupjerjemi AfD jasnje wopodstatnja, čehodla z nimi woprawdźe kooperować njemóžeš? Samo w gmejnach katolskich Serbow je štwórćina wolerjow za AfD hłosowała. Z tym dyrbiš so na wyšim niwowje rozestajeć hač wěčnje wospjetować, zo je to zahubny wotum. Marcel Brauman

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND