Mortwi w šuli w Gazy

štwórtk, 24. apryla 2025 spisane wot:

Gaza/Tel Aviv (dpa/SN). Při nadpadźe israelskich wojerskich lětadłow na bywšu šulu w měsće Gaza je po palestinskich ­informacijach dźesać ludźi žiwjenje přisadźiło. W twarjenju běchu ćěkancy zaměstnjeni, ciwilny škit Palestinjanow zdźěla. Po njewobkrućenych informacijach su so ludźo spalili. Israelske wójsko twjerdźi, zo dźěłaše w twarjenju komandowa centrala Hamas a palestinskeho islamistiskeho dźihada.

Zastajency w Auschwitzu pódla

Waršawa (dpa/SN). Na wopominanskej swjatočnosći za wopory holocausta w bywšim zaničowanskim lěhwje Ausch­witz je so dźensa tež dźesać z Gazaskeho pasma pušćenych israelskich zastajencow wobdźěliło. Woni přewodźachu israelskeho statneho prezidenta Izchaka Herzoga zhromadnje z 80 přežiwjenymi na „pochodźe žiwych“. Tři kilometry dołhi marš wjedźe z Auschwitza do Birkenauwa. Za­wlečeni Židźa dyrbjachu w Druhej swětowej wójnje tutón puć do wěsteje smjerće płunowych komorow kročić.

Warnuja před mzdu 15 eurow

W dołhich rynkach čakaja wěriwi na Pětrowym naměsće w Romje a na pódlanskich hasach, zo bychu so ze zemrětym bamžom Franciskusom rozžohnować móhli. Jeho ćěło steji hišće hač do jutře w cyrkwi swjateho Pětra we wotewrjenym kašću před hłownym wołtarjom na marach. Sobotu jeho pochowaja. Franciskus bě póndźelu 88lětny zemrěł. Foto: dpa/Michael Kappeler

Warnuja před skrótšenjemi

štwórtk, 24. apryla 2025 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Wodźace zwjazki dobroćelskich skutkow w Sakskej warnuja doraznje před sćěhami planowanych skrótšenjow ze stron knježerstwa. Naćisk etata měł so předźěłać, dokelž wohrožuja skrótšenja socialnu stabilitu, wone zdźěleja. „Jeli trěbne inwesticije do socialnych stykow wuwostawaja, budu dołhodobne sćěhi w formje chorosćow, socialneho pačenja, bjezdźěłnosće a politiskeho radikalizowanja wo wjele hórše“, jednaćel zwjazka Frank Schaffrath rjekny.

Dokelž chcedźa komunalny podźěl masiwnje znižić, bychu skrótšenja wosebje poradźowarnje priwatnje insolwentnych a wotwisnych wohrozyli.

Znowa nadběhi na Kijew

štwórtk, 24. apryla 2025 spisane wot:
Kijew (dpa/SN). Ruska je minjenu nóc znowa z trutami ukrainsku stolicu Kijew nadběhowała. Měšćanosta Witalij Klyčko zdźěli, zo je při tym znajmjeńša dźewjeć ludźi žiwjenje přisadźiło. Wjacore by­dlenske domy kaž tež awta buchu trjechene. Medije rozprawjeja wo ruskich nadpadach tež w druhich dźělach Ukrainy. Pomocnicy so prócuja, pod rozwalinami hišće žiwych namakać. Někotři z nich spytaja, z mobilnym telefonom na so skedźbnjeć. Po informacijach wójska je Ruska tež balistiske rakety zasadźiła.

Němske hospodarstwo dale w krizy

štwórtk, 24. apryla 2025 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Amtěrowacy minister za hospodarstwo Robert Habeck (Zeleni) je dźensa w Berlinje konjunkturne wuhlady knježerstwa předstajił. Při tym wón zwěsći, zo wostanje połoženje Němskeje dale napjate. Lětsa wočakuja stagnaciju hospodarstwa a z tym tež nutřkokrajneho bruttoprodukta – mnóstwa wšěch nadźěłanych hódnotow. W januaru běchu w Berlinje snadny postup konjunktury wo 0,3 procenty wěšćili. Loni nazymu hišće z toho wuchadźachu, zo hospodarstwo wo 1,1 procent rozrosće.

Němska tči hižo druhe lěto za sobu w hospodarskej krizy. Tež 2026 žadyn rozrost njewočakuja. Wulku njewěstosć zbudźa wosebje cłowna politika prezidenta USA Donalda Trumpa.

Tón bě před tydźenjemi razne cła za wšitke importy do USA připowědźił. Krótko po tym wón wšelake wukazy za 90 dnjow zběhny. Wurjadne cła na wocl, aluminium a awta pak dale płaća. Chabłanje cłow inwesticije firmow w USA masiwnje haći, dokelž nichtó njewě, što jutře budźe.

Vance: Jara fairny namjet

štwórtk, 24. apryla 2025 spisane wot:

Zwada mjez USA a Ukrainu wuměnjenjow za skónčenje wójny dla

London/Washington (dpa/SN). Prezident USA Donald Trump ukrainskemu prezidentej Wolodymyrej Zelenskemu wumjetuje, zo ze swojim nastajenjom wójnu w Ukrainje njetrjebawšo podlěša. Zo nochce Zelenskyj ruske wobsadźenje kupy Krim akceptować „je jara škódne za měrowe jednanja“, piše Trump na swojej internetnej platformje Truth Social. Prezident USA rěči wo „našćuwacych wuprajenjach“, kotrež zakónčenje wójny haća. Zelenskyj bě do toho kategorisce wuzamknył, zo Ukraina dźěle swojeho kraja Ruskej přewostaji. „Wo tym njetrjebamy rěčeć. To njewotpowěduje našej wustawje“, rjekny Zelenskyj w Kijewje hladajo na wot Ruskeje přiswojenu kupu Krim a na wobsadźene kónčiny na juhu a wuchodźe.

Tworja naš přichod

štwórtk, 24. apryla 2025 spisane wot:

W hudźbnym lěhwje dožiwja dźěći na jednym boku wobohaćacu zaběru w prózdninach, na druhim dóstanu móžnosć, swój hudźbny talent dale wuwiwać. Wosebje drohotne je, zo dźěći tule nawuknu, zhromadnje w orchestrje hudźić a so jako dźěl wjetšeho cyłka zrozumić. Zo by hudźbny kruch na kóncu woprawdźe derje klinčał, je rozsudne, zo jedyn na druheho dźiwa. W orchestrje funguje zhromadne hraće jenož, hdyž wšitcy synchronje hraja, na dynamiku dźiwaja a so wzajomnje podpěruja. Tak nawuknu dźěło w teamje a runočasnje komunikaciju – esencielne to kmanosće, kotrež su jim w mnohich žiwjenskich wobłukach wužitne. Je wažne, zo zamołwići nětko hižo na přichod mysla a dorostowe talenty, kotrež zamóža tradiciju dale njesć, na tute wašnje spěchuja. Dorost je kluč za naš přichod! Nam dyrbi wědome być, zo je to ­generacija, kotraž naše hódnoty, našu kulturu a naše postupy dale ponjese.

Vanessa Žurec

Porjedźenka

štwórtk, 24. apryla 2025 spisane wot:
We wčerawšej powěsći wo Swětowym dnju knihi je so zmylk jewił. Prawje ma rěkać, zo předstaji Annett Šołćic skutkowanje Ludoweho nakładnistwa Domowina. Redakcija prosy wo wodaće za misnjenje.

Wopomnišćo ponowjene

štwórtk, 24. apryla 2025 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Sowjetske wojerske wopomnišćo njedaloko Wojersko-historiskeho muzeja w Drježdźanach su wobšěrnje ponowili. Z cyłkownje 127 500 eurami za ponowjenje plastiki, podtwara a pismowych taflow kaž tež plesternakow a trawnika su kóšty po informa­cijach Drježdźanskeje radnicy w planowanym ramiku.

Lěta 1945 poswjećeny twar bě prěnje w Němskej natwarjene wopomnišćo za padłych wojakow Čerwjeneje armeje. Za něhdźe 25 000 eurow chcedźa hač do 8. meje, 80. róčnicy skónčenja Druheje swětoweje wójny, z wosebitej taflu wo stawiznach pomnika informować – němsce, jendźelsce, rusce a ukrainsce.

Pod pomnikoškitom stejace wopomnišćo je padnjenym wojakam 5. gardoweje armeje wěnowane. Ju běchu jako zwjazk wjacorych mjeńšich jednotkow po dobyću Čerwjeneje armeje nad němskej Wehrmachtu w Stalingradźe spočatk 1943 zestajeli. Přez wuchodnu frontu přichadźachu wojacy jako wuswobodźerjo do Sakskeje a do Drježdźan. Pozdźišo wostachu woni jako dźěl sowjetskeho wobsadnistwa w NDR.

To a tamne (24.04.25)

štwórtk, 24. apryla 2025 spisane wot:

Z kradnjenym płachtakom do nuzy přišłoj staj bjezdomnaj njedaloko kupy Mallorca. Španičanaj w starobje 53 a 59 lět, kotrajž poprawom na lětanišću dowoloweje kupy žiworitaj, běštaj dwanaće metrow dołhu łódź jutry njedźelu w přistawje pokradnyłoj a z njej na morjo jěłoj. Tam pak zhubištaj orientaciju a wołaštaj wo pomoc. Paduchaj běštaj widźomnje wolóženaj, jako jeju policija zaja, kotraž za pokradnjenym płachtakom hižo pytaše.

Na wšěch 50 kilogramow konopa w kófru měješe 18lětna žona na Berlinskim lětanišću BER, jako z Doha do Němskeje přileća. Dalša žona chcyše z 30 kilogramami cannabisa z Bangkoka zapućować. Namakał je wopojny jěd wukubłany policajski psyk. Minjeny čas so pospyty kopja, drogi w kófrach do kraja pašować.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND