Statistika Muki nětko němska
Budyšin (SN). W lětach 1884 do 1886 wuda Arnošt Muka jedyn z wusahowacych tekstow serbskeje publicistiki – „Statistiku Łužiskich Serbow“. Nimo materiala k ličbje hornjo- a delnjoserbskeje ludnosće kónc 19. lětstotka skići kniha tež wobšěrne wopisowanja wsow.
Zo by Arnošta Mukowe dźěło šěršej zjawnosći spřistupnił, je etnologa Robert Lorenc twórbu přełožił a kritisce hódnoćace předsłowo napisał. Přidał je tohorunja Mukowe dodawki z lět 1896 a 1900 a jeho kartu serbskeho rěčneho teritorija.
„Moji přechadnicy a moja domizna su serbscy“
Łužica chowa pokład jónkrótnych bajow z často lokalnym poćahom. Wone wotwěraja přistup k serbskosći. To podšmórny wučer na wuměnku Erhard Spank wčera na předstajenju swojeho epizodoweho romana „Die schwarze Mitttagsfrau.“ Něhdźe 30 zajimcow je přeprošenje Wojerowskeho wuměłstwoweho towarstwa sćěhowało.
Wojerecy (AK/SN). Na 508 stronach wopisuje Erhard Spank 40 epizodow, w kotrychž předźěłuje dožiwjenja z dźěćatstwa a młodźiny kaž tež to, štož bu powědane. Hłowne figury knihi su hólc Siegbert Buber, jeho staršej a dźěd. Epizody wotbłyšćuja tež lubosć k přirodźe, a wone zbudźeja lubosć k łužiskej domiznje. Ratarstwo, wohnjowa wobora, dožiwjenje z ludowej policiju NDR, pjerjodrěće a swinjorězanje kaž tež přeco zaso serbske nałožki a tradicije su runje tak tema kaž serbski farar-basnik Handrij Zejler a filolog-nakładnik Jan Arnošt Smoler. W 29. kapitlu jewi so titul dawaca epizoda „čorna připołdnica“. Zakład za nju je rozmołwa Siegberta z maćerju wo smjerći. „Hdyž ju připołdnica přinjese, by poprawom čorna woblečena być dyrbjała“, praji hólc.
Klasikar nětko jako CD
Budyšin (SN). Zwotkel je sněh, a štó so wo to stara, zo tón „njech traje“, kaž w znatym serbskim spěwje za dźěći rěka? Wotmołwu skići nowa publikacija Ludoweho nakładnistwa Domowina.
W prawym času je woblubowana stawizna „Knjez Mróz a knjeni Zyma“ znowa w poskitku. W lěće 1990 na tačeli a kaseće wušła powědka Marje Krawcec nětko jako CD předleži a wopřijima nimo stawizny dohromady 14 spěwow z pjera Marhaty Cyžec. Teksty su w bookleće wotćišćane. Powědku za zajimcow wot štyrjoch lět čita Gerat Hendrich. Spěwy su swój čas dźěći Ralbičanskeje šule nahrawali.
Stupaja do stopow Ćišinskeho
Dokumentujemy wupłody dorostowych basnikow-šulerjow, wobdźělenych na dźěłarničce Kamjenskeje župy:
Dyrlich na knižnych wikach
Předstaja fascinaciju drjewa
Do nazymy hodźacu so wustajeńcu „drjewarja“ Jürgena Spottki wotewrěchu minjeny pjatk w Budyskej měšćanskej bibliotece. Jeje sobudźěłaćerka Gabriele Krause witaše wjace hač 50 hosći na zarjadowanje, kotrež je Michael Krause na gitarje a spěwajo wobrubił.
Wosebite hudźbne dožiwjenje mějachu hosćo koncerta minjenu sobotu ...
Za wobaranje wuznamjenjena
Spožčenje Myto Ćišinskeho prěni raz bjez wyšeho zastupjerja Sakskeje
Pančicy-Kukow (SN/CoR). Prěni raz w nowej dobje Myta Ćišinskeho po nowych wustawkach 1994 njeje najwyše serbske wuznamjenjenje ministerski prezident abo dalši wysoki zastupjer Sakskeje přepodał. Serbja sami su tuž sobotu na Čerwjenej žurli klóštra Marijineje hwězdy w Pančicach-Kukowje zamołwitosć přewzali. Tak spožči předsydka rady Załožby za serbski lud Susann Šenkec najprjedy Spěchowanske myto Ćišinskeho teamej Radija Satkula a tak młodźinskej redakciji Serbskeho rozhłosa w MDR. Skupinu zastupujo přewzachu wuznamjenjenje nawodaj Handrij Špitank a Andreja Chěžcyna a za młodych redaktorow Katka Pöpelec a Matej Cyž. Hłowne myto přepoda Šenkec na to delnjoserbskej wučerce a žurnalistce Mari Elikowskej-Winklerowej.
Egon Krenz Ericha Honeckera narunać měł
Na prěnim schadźowanju politběrowa po Lipšćanskej wulkodemonstraciji zwurazni Erich Honecker: „Nětko hižo kapitulanća we wobwodnych wjednistwach SED sedźa.“ Wón měnješe z nimi třoch sekretarow Lipšćanskeho wobwodneho wjednistwa, kotřiž běchu zakročenju policije přećiwo demonstrantam sobu zadźěwali. W NDR so w běhu lěta 1989 tójšto změni. Dźěl opozicije bě so do Noweho foruma zjednoćił, swoju namołwu wozjewił a ludźi prosył ju podpisać. Dźesaćitysacy su namołwu Noweho foruma podpisali. 7. oktobra 1989 je horstka opozicionelnych na farje zwonka Berlina socialdemokratisku stronu w NDR załožiła.
Awkcija na dobro wuměłstwa
Na mjeztym 11. awkciju twórbow tudyšich wuměłcow přeproša Załožba za wuměłstwo a kulturu w Hornjej Łužicy 26. oktobra do Biskopičanskeje radnicy kaž tež do tamnišeje galerije Carla Lohsy, w kotrejž móža sej zajimcy 90 poskićenych twórbow do toho wobhladać.
Biskopicy/Zhorjelc (UM/SN). Město Biskopicy nadźija so wjac kedźbnosće za swoju galeriju Carla Lohsy, z kotrejž česća wuměłca, kiž bydleše tu wot 1926 hač do smjerće 1965. Stajna wustajeńca předstaja mnohe twórby z jeho namrěwstwa. „Smy 2020, lěto jeho 125. narodnin a 65. posmjertnin, jako lěto Carla Lohsy wozjewili“, praji Biskopičanski wyši měšćanosta prof. dr. Holm Große (njestronjan). Składnostnje toho chcedźa tež twórby ze zdalenišeje wokoliny zaso „domoj“ do Biskopic přinjesć.
