Hra z rěčomaj
Dwójny jubilej kulturneho herbstwa woswjećili
Drježdźany (CŠ/SN/bn). Składnostnje 20. róčnicy schwalowanja konwencije wo škiće UNESCO – imaterielneho kulturneho herbstwa swěta (IKH) je sakska ministerka za wědomosć, kulturu a turizm Barbara Klepsch (CDU) předwčerawšim swjedźenske zarjadowanje w Europskim centrumje wuměłstwow Hellerau wuhotowała. Zdobom swjećachu 10. róčnicu přistupowanja Němskeje mjenowanej konwenciji. Mjez přeprošenymi hosćemi bě tež serbska delegacija, wšako su wot lěta 2014 „Swjedźenje a nałožki łužiskich Serbow w kołoběhu lěta“ do zwjazkoweje lisćiny IKH zapisane.
Barbara Klepsch wuzběhny ze swojimi witanskimi słowami mnohostronskosć kulturnych formow w Sakskej a dźakowaše so přitomnym nošerjam za jich skutk, herbstwo hajić a pěstować: „Konwencija je imaterielnym kulturam Němskeje po cyłym swěće widźomnosć spožčiła a čiłu diskusiju wo našim kulturnym sebjezrozumjenju zbudźiła. Jubilej bě nam tuž přiležnosć, ludźi, kotřiž su takrjec aktiwni nošerjo tohole namrěwstwa, hromadu wjesć a so jim za jich často čestnohamtske skutkowanje dźakować.“
„To běštej mi wulka česć a zbožo“
Lubina Žurec-Pukačowa je 27 lět chór „Łužyca“ nawjedowała
Znate je, zo su wosebje w lětach po 1945 Serbja z Hornjeje Łužicy wožiwjenje serbskeho žiwjenja w Delnjej Łužicy podpěrali. Serbske wučerki a wučerjo z Kamjenskeje a Budyskeje kónčiny běchu ći, kotřiž su wot lěta 1952 wuknjacych na nowozałoženej Serbskej wyšej šuli w Choćebuzu wuwučowali. Jurij Pěčka, Jurij Wrobl, Marja Rječkec, Alfred Simon, Józef Frencel, Korjenkec bratraj, Jurij Šołta, Bejmakec bratraj a dalše mjena za to steja.
Runje tak su młode serbske wučerki a wučerjo z Hornjeje Łužicy w delnjołužiskich wjesnych šulach dźěłali a tu wosebje w 1950tych lětach započatki serbskeje wučby spěchowali. Z tym su mjena Mikławša Krawca, Bena Pěčki, Bjarnata Rjentša a mnohich dalšich zwjazane. Tež w kulturnym wobłuku bě pomoc z Hornjeje Łužicy přišła. Na přikład je Gerat Hantška z Brěmjenja (Brehmen) něšto lět redakciju Noweho Casnika nawjedował. A za čas NDR je Janka Cyžec (dźensa Rögnerowa) z Budyšina wjele lět Delnjoserbski dźěćacy chór nawjedowała.
Nowi elewojo činohrajneho studija
„Mór a lubosć“
Stara hudźba w starej muriznje
Na třoch njedźelach we wječornej hodźinje steji w Budyskej tachantskej cyrkwi třidźělny rjad duchowneje komorneje hudźby na planje. Dźens tydźenja zahaji jón ansambl Nusmido z Halle nad Solawu, kiž je na interpretaciju srjedźowěkowskeje sakralneje hudźby hač k renesansy wusměrjeny.
Lubujemy a wobdźiwujemy stajnje znowa přewšo nadobne gotiske katedrale. Jich stołpy daloko do wyšin sahaja a dušu a ducha do njebjeskich sferow pozběhuja. Srjedźowěkowska architektura wužaduje sej wjele respekta a z tym wulku česćomnosć. Tola kajka hudźba so we wonej dobje, před někak tysac lětami, pěstowaše? Na spočatku steješe jednohłósna gregorianika. Kak so wona dale wuwi, a to do wjacehłósnosće hač k wuměłskej harmoniji renesansy, pokaza ansambl w Božim domje, kotrehož zakładny kamjeń bu w tejle dobje kładźeny. Zo pak bychu přitomni so lóšo zanurić móhli, poda farar Wito Sćapan krótki zarys do tehdyšeho politiskeho połoženja.
Wjace požadarjow hač je městnow
Miłoćicy (SN/MiR). Wosom wuměłcow je na lětušej 17. mjezynarodnej rězbarskej dźěłarničce w Miłočanskej skale dźěłało. Wopytowarjo finisaže su zašłu njedźelu dožiwili, kak twórby, zaměstnjene do přirodnych strukturow ležownosće „Při Krabatowym kamjenju“ skutkuja. Dohlad do tworjenja dóstachu wopytowarjo w ramiku wustajeńcy fotografijow, kotrež běchu čłonojo skupiny „Fototreff“ Wojerowskeho towarstwa pomoc susodstwu w běhu dźěłarnički zhotowili a wustajili. „Za nas skići tale městnosć přewšo powabne motiwy“, rjekny nawoda skupiny Georg Vesper, „tuž smy hižo wospjet tu přebywali, a lětsa finisažu dokumentujemy.“
Redakcija našeho wječornika: Milan Pawlik
Do redakcije Serbskich Nowin loni nazymu zastupiwši je Milan Pawlik započał, sej cyle staru wosobinsku žiłku znowa wotkryć. Hižo na šuli běše jemu najlubša zaběra, w serbšćinje a němčinje při pisanju nastawkow swoje myslički do logiskeho a formalneho porjadka přinjesć. Najprjedy pak wjedźeše jeho puć po maturje 1991 na tehdom hišće „Serbskej rozšěrjenej wyšej šuli“ do Ratingena blisko Düsseldorfa. Milan bě so za ciwilnu město wojerskeje słužby rozsudźił a dźěłaše jako pomocny hladar w geronto-psychiatriskej chorowni. Po tym so do Berlina poda. Multikulturna metropola inspirowaše młodeho Serba, formy wosobinskeho wuměłskeho wuraza wuspytować. To so wosebje w molerstwje a rysowanju kaž tež na polu grafiki a elektroniskeje hudźby na kompjuteru stawaše. Swoje žiwjenje financowaše z dźěłom w domjacym zastaranju chorych.
Pokročuje z encykliku
Vatikan (B/SN). Bamž Franciskus pisa na druhim dźělu encykliki „Laudato si“ a rozjimuje aktualne problemy nastupajo wobswětoškit. W lěće 2015 je wón w prěnim dźělu namołwjał přećiwo změnje klimy zakróčić. „Čłowjestwo ma swoje wašnje žiwjenja kaž tež konsumowe zadźerženje a wašnje produkcijow změnić, zo by woćoplenju zemje zadźěwało.“
Wopominanje samsny dźeń
Moskwa (B/SN). W rusko-ortodoksnej cyrkwi su zhromadny wopomnjenski dźeń za wjac hač dwanatk w Němskej česćenych swjatych 2. do 9. lětstotka za 3. oktober schwalił. Komisija za swjatoprajenje je zwěsćiła, zo „njeje dwěla na jich wulkich skutkach a martrarstwje“. Jedna so mjez druhim wo swjatych Bonifaciusa, Gereona, Korbiniana, Afru a Walburgu. Metropolit Mark z Mnichowa a arcybiskop Tichon z Berlina běštaj wo dowolnosć prosyłoj.
Strach so rozšěrja
Dźeń Saksow: Jako dźěl kraja prezentowali
Aue-Schlema (SN/mb). Po korona-přestawce je so kónc tydźenja w rudnohórskim Aue-Schlema zaso „Dźeń Saksow“ wotměł. 150 000 ludźi je w běhu třoch dnjow přichwatało, zo bychu swjećili a so z pisanymi poskitkami towarstwow zeznajomili. Sobotu wječor je 21 000 ludźi „spěw hórniskeho mištra“ spěwało, kiž je wot měrca jako imaterielne kulturne herbstwo Němskeje připóznaty. Do toho pak dyrbješe sakske knježerstwo přiražku na 1,5 milionow eurow podwojić, zo bychu komunalni politikarjo docyła zwólniwi byli, najwjetši swjedźeń w Sakskej přewjesć. A porno zańdźenosći njeje na kóncu lětušeho Dnja Saksow jasne, hdźe budźe swjedźeń klětu resp. hač hišće něchtó tutu zamołwitosć přewozmje. Tež Serbja běchu ze Serbskej kulturnej informaciju (SKI), Serbskim kulturnym turizmom, Domowinu a Serbskim folklornym ansamblom Wudwor zastupjeni. Na stejnišću na „mili towarstwow“ zahorjachu so dźeći, ale tež njeličomni dalši hosćo na přikład za serbski nałožk walkowanja jejkow abo za hraće computeroweje hry „Krabat“.
