Třista dnjow wo francoski Verdun wojowali
21. februara 1916 rano we wosmich zahaji so z wutřělemi z 1 200 kanonami masiwny nadběh němskeho kejžorskeho wójska na francoske město Verdun w Lothringskej, kotrež bě wot 39 twjerdźiznow wobdate. Wutřěle kanonow běchu 200 kilometrow daloko słyšeć. Z tym zahaji so najznaćiša, sobu najkrawniša a na woběmaj bokomaj fronty hoberske straty žadaca sej masowa bitwa Prěnjeje swětoweje wójny. Wona traješe hač do srjedź decembra 1916 a skónči so z němskej poražku. Němske wójsko zhubi něhdźe 143 000 padłych a 200 000 zranjenych a zajatych wojakow, mjez nimi cyły rjad serbskich. Straty francoskeje armeje wučinjachu 362 000 bojownikow, z nich 164 000 padnjenych. Po kóncu bojow nazběrachu na bitwišću zbytki 130 000 mortwych, kotrež buchu w kóstnicy w Douaumonće pochowane. Bitwa wo Verdun skónči so po dźesać měsacach na nimale samsnej liniji, kaž lěto do toho. We wojowanju zasadźichu na woběmaj bokomaj prěni raz masiwnje modernu wojersku techniku, kanony z wulkej sylnosću, jědojty płun, wohnjomjetaki, tanki a mócne betonowe bunkry.
Drohotna dokumentacija delnjoserbšćiny wušła
„Schlagwort Wendisch“ rěka titul CDje z brošurku, kotruž su dźensa w Choćebuskim Serbskim domje předstajili. Je to dokumentacija zwukowych natočenjow z delnjoserbskich wsow.
Choćebuz (SN). Dešnjanski farar Bogumił Šwjela je na přikład na CDi słyšeć. Wón přednjese wotprošenje Strjažowskeho braški a powěda wo synowych žnjach na Dešnjanske wašnje. Tež nahrawanje z holčim kwartetom z Górow ma wosebitu hódnotu, a rěčnje zajimawej stej tohorunja natočeni z Christianom Jandowom z Korjenja (Kahren) a prědowanja Wylema Noweho. Cyrkwinske kaž tež ludowe spěwy su słyšeć, kotrež wotbłyšćuja mnohotnosć a kreatiwnosć Delnjoserbow. Wšako ma nimale kóžda wjes swoju wosebitu rěčnu a hudźbnu wariantu. Někotre su dźensa hišće znate. Zwukowe nahrawanja dokumentuja dialektalne formy delnjoserbšćiny a su zdobom drohotny rěčny material. Historiske dokumenty pochadźeja ze wšelakorych němskich a čěskich archiwow, zdźěla su starše hač 100 lět a dotal njewozjewjene.
Nowa kniha Dyrlicha wušła
Lětsa chcedźa dźěłarničku přewjesć
Čłonojo Njebjelčanskeho wuměłstwoweho towarstwa Kamjenjak su so wčera rozsudźili, přewjesć wot 22. awgusta do 4. septembra mjeztym X. mjezynarodnu rězbarsku a kamjenjećesarsku dźěłarničku w Miłočanskej skale.
Njebjelčicy (SN/MiR). Rozsud, lětsa přewjesć wuměłsku dźěłarničku, njebě čłonam towarstwa Kamjenjak lochki. Wšako dyrbjachu ju loni pobrachowacych pjenjez dla wotprajić. Po dlěšim wotwažowanju so woni na wčerawšim posedźenju w Njebjelčicach dojednachu, so nětko wo spěchowanske financne srědki prócować. Wosebje pak su na tym dźěłali, próstwy wotpowědnje žadanjam móžnych pjenjezydawarjow změnić.
Architektura w srjedźišću
Budyski Serbski muzej a młodźinski zwjazk djo – Młodźina w Europje – krajny zwjazk Sakska podpěrujetej lětuši projekt „Swědki časa“. Při tym steji architektura na Budyskim hrodźe w srjedźišću.
Drohoćinki z Rogeńca do Bonna
Ze statistiki jutrownych wikow
premjera: 1. serbske jutrowne wiki 14. a 15. měrc 1992 (wuhotowar: Dom za serbsku ludowu kulturu)
• 40 ludowych wuměłcow
• wjace hač 1 000 wopytowarjow
najwjace ludowych wuměłcow: 4. serbske jutrowne wiki 4./5. měrca 1995
• 49 ludowych wuměłcow
• 3 200 wopytowarjow
wuhotowar prěni raz Spěchowanski kruh za serbsku ludowu kulturu z.t.:
5. serbske jutrowne wiki 2./3. měrca 1996
• 48 ludowych wuměłcow
• 2 324 wopytowarjow
• žane wubědźowanje wo najrjeńše serbske jutrowne jejko
najwjace wopytowarjow a prěni króć myto w měšanej technice: 12. serbske jutrowne wiki 15./16. měrca 2003
• 42 ludowych wuměłcow
• 4 200 wopytowarjow
najmjenje hosći: 22. serbske jutrowne wiki 23./24. februara 2013
• 32 ludowych wuměłcow
• 731 wopytowarjow
najwjace zapodatych kolekcijow dorosćenych, dźěći a młodostnych za wubědźowanje wo najrjeńše serbske jutrowne jejko: 24. serbske jutrowne wiki 28. februara/1. měrca 2015
• 28 ludowych wuměłcow
• 2 152 wopytowarjow
• 72 zapodatych kolekcijow wot 41 lu- dowych wuměłcow
• 124 zapodatych kolekcijow wot dźěći a młodostnych
Bibliski tydźeń wo domiznje
Pod hesłom „Domizna“ wotměje so wot 21. do 28. februara bibliski temowy tydźeń w Slepjanskej ewangelskej wosadźe. Nimo zahajenskeje a zakónčaceje njedźelneje bohosłužby su zajimcy kóždy wječor na přednošk a rozmołwu do cyrkwje přeprošeni.
Slepo (SN/CoR). Poprawom ma bibliski tydźeń lětdźesatki dołhu tradiciju w Slepjanskej wosadźe. Jeho zaměr je, sej zakłady wěry wuwědomić. „Lětsa pak su to za nas wosebite dny, dokelž su tematisce wusměrjene“, praji Slepjanska fararka Jadwiga Malinkowa. Wona je zarjadowanje zhromadnje z čłonom wosadneje rady, Rownjanom Wernerom Kargom, organizowała. „Tema domizna zda so nam jara aktualna, a to najwšelakorišich přičin dla. Sprěnja je naša wosada wosebje potrjechena hladajo na brizancu brunicy a hrožaceho přesydlenja dla. Na tamnej stronje myslimy na ćěkancow, kotřiž tuchwilu k nam přichadźeja, tež to ludnosć zajimuje“, Malinkowa wuswětla.
Dźiwadła so w Budyšinje zetkaja
Kóždej dwě lěće zetkawaja so sakske dźiwadła, zo bychu so mjez sobu wuměnjeli. Lětuši zjězd zarjadować bě Sakski krajny zwjazk w němskim jewišćowym towarstwje Budyskemu Němsko-Serbskemu ludowemu dźiwadłu do nadawka dał. Wot 18. do 22. meje předstaji jědnaće měšćanskich a statnych jewišćow swoje produkcije na 9. sakskim dźiwadłowym zetkanju w Budyšinje.
Budyšin (SN/CoR). Cyła hrajna wšelakorosć Sakskeje čaka na tudyši publikum, hdyž so dźiwadła z Drježdźan, Radebeula, Lipska, Kamjenicy, Annaberga-Buchholza, Zhorjelca-Žitawy, Plauena-Zwickauwa a Freiberga-Döbelna prezentuja. Při tym njesmě wězo serbskosć pobrachować, a tak zahaja zetkanje tež z němskorěčnej wersiju hry Jurja Kocha „Mój wuměrjeny kraj“.
