Před 50 lětami załožichu w Slepom Serbski folklorny ansambl. Na iniciatiwu sekretara Zwjazkoweho předsydstwa Domowiny Jana Handrika a župy Běła Woda zjednoćichu so serbske kulturne ćělesa do jednoho cyłka a pěstowachu zhromadnje swojoraznu kulturu a folkloru Slepjanskeje kónčiny. Slepjanska žónska spěwna skupina a serbska rejwanska skupina Brězowka pod nawodom Siegfrieda Holca tworještej jadro folklorneho ansambla. Siegfried Holc je pozdźišo lětdźesatki jako dudak w ćělesu Slepjanskich ludowych hercow sobu hrał.
Swój prěni sinfoniski koncert tuteje sezony wuhotowa Serbski ludowy ansambl štwórtk, 25. róžownika, w Němsko-serbskim ludowym dźiwadle w Budyšinje. Mjeztym je Georgios Balatsinos, w grjekskej stolicy Athen narodźeny a předewšěm w Němskej wukubłany a skutkowacy dirigent, kiž wukonja wot spočatka sezony 2022/2023 zastojnstwo šefdirigenta w serbskej kulturnej instituciji, tu wězo cyły rjad dirigatow přewzał, ale prěni raz steješe rjadny sinfoniski koncert na programje. Nowy šef orchestra je wšak renoměrowany fachowc swojeho předmjeta, tola běše napjatosć dosć wulka, što poskići so na tutym wječoru w Budyskim dźiwadle. A hlej, překwapjenka běše so poradźiła. Nimo wuznamneje kompozicije sławneho němsko-židowskeho sinfonikarja Gustav Mahlera (1866–1911) a sinfoniskeje twórby něhdyšeho sobuzałožerja SLA a jeho prěnjeho chóroweho nawody Helmuta Fryče (1907–1944) poskići so kompozicija delnjołužiskeho komponista dr. Kurta Karnauke (1866–1944), kotraž wuwoła jako překwapjaca wurywanka wosebitu skedźbnosć.
Filmowy festiwal Nysa (NFF) wopřijima lěto wob lěto dźeń a wjetši podźěl temow, kotrež so ze žiwjenjom, myslenjom a začućom Serbow zaběraja. Při tym njehraja jeničce žiwjenske wašnje, tradicije a kultura rólu, ale tež rěč. A ta jewješe so we wšitkich třoch paskach, kotrež prezentowachu w sekciji „Regionalia“, na cyle swojorazne wašnje. Do rjadu słušeja produkcije, kotrež su w třikrajowym róžku nastali. Někotre su filmowcy, pochadźacy z regiona, nawjerćeli. Kónc zašłeho lěta bu nimale 30 namjetow zapodatych, a tuž bě jury rozsud ćežki, „kotre z produkcijow we wobłuku NFF předstajimy“, rjekny Patrick Weissig, čłon komisije za wuběr filmow. Mjez poskitkami běchu přewažnje krótke abo srjedźnje dołhe filmy. Naposledk pokazachu w rjedźe „Regionalia“ dźesać paskow, mjez druhim w Běłej Wodźe předstajeny „Mühlrose – ein Sonntag auf dem Mond“ z protagonistku Edit Pjenkowej kaž tež na festiwalu wuznamjenjenu čěsko-pólsku produkciju Piotra Jasińskeho „Wšitko w porjadku, běrny w rynkach“.
28. róžownika před 130 lětami narodźi so delnjoserbska basnjerka a nowinarka Mina Witkojc w Bórkowach jako dźowka słužownicy. Jeje njemandźelski nan bě Fryco Pohlenc, korčmar w jeho po swójbje pomjenowanym błótowskim hosćencu. Mina wotrosće pola wowki, přetož mać bě zahe zemrěła.
Za humanoidneho robotera Amecu móhło zajimawe nazhonjenje być, so chwilku z čłowjekom stać. To znajmjeńša přeradźi dalši pospyt wuměny na polu kumštneje inteligency, wo kotrymž Viktor Zakar w junijskim wudaću Rozhlada piše. Awtor je sej wěsty, zo „budźe so čłowjek bórze bóle z dilemu rozestajeć, kak daloko připodobnjowanje roboterow ludźom pomha a kak daloko wone je haći“.
Cyle w analognym swěće stej porno tomu hłownej přinoškaj tohole zešiwka zasydlenej. Dokumentowany je přednošk Trudle Malinkoweje wo Maćicy Serbskej a jeje prócowanjach wo serbske pomniki, kotryž su wobdźělnicy hłowneje zhromadźizny Maćicy 18. měrca w Serbskim muzeju słyšeli. Wuwjedźenja wjelelětneje předsydki pomnikoweho wuběrka serbskeho wědomostneho zjednoćenstwa zjimaja aktiwity wot inowatiwneho započatka w lěće 1867 a wopisuje dobu po towaršnostnym přewróće ze znowazałoženjom Maćicy a wutworjenjom specifiskeho gremija na nazorne wašnje.