Z wudaća: wutora, 12 februara 2019

Aktiwisća dale w jatbje

Choćebuz. Tydźeń po protestnych akcijach w brunicowymaj jamomaj Janšojcy a Wjelcej-juh su třo wobswětowi aktiwisća dale w přepytowanskej jatbje. Kaž Choćebuske zarjadniske sudnistwo wčera zdźěli, nochcedźa mužojo swoju identitu přeradźić. Z akciju tydźenja běchu aktiwisća přećiwo rozprawje wuhloweje komisije protestowali. Jědnaće žonow a dwanaće muži bu nachwilnje zajatych.

Měrowe myto Vietnamjance

Drježdźany. Kim Phúc Phan Thị je wčera Drježdźanske měrowe myto přijała. Němske towarstwo Friends of Dresden počesći tak aktiwistku za „njesprócniwy angažement za wujednanje a wodaće“. Znata bu wona přez foto, pokazowace ju w dźěćatstwje jako wopor napalma we Vietnamskej wójnje. Dźensa předstaji Kim Phúc w sakskej stolicy swoju nowu knihu „Do wutroby palene“.

Z Čěskeje tunjo do Němskeje

Nakładne awta wot a do kormjernje tuchwilu hišće přez Ralbicy jězdźa

Ralbicy (SN/BŠe). Planowane twarske naprawy w Ralbičanskej kormjerni swini derje postupuja, zdźěli prokurist Gröbnerec ratarskeho předewzaća Rico Krause, kotremuž Delanski zawod přisłuša. Prěnje chlěwy za cyłkownje 5 600 skoćatow su hižo přetwarjene. Hotowe su tež kotoły za juchu, na kotrež su wosebitu třěchu instalowali. Ta ma před smjerdom škitać. Mjeztym su tež tři mjeńše chlěwy spotorhane. Nadawk wukonjała je regionalna firma. Na samsnym městnje maja nowe moderne chlěwy z dalšimi 5 700 městnami za swinje nastać. Někotre maćizny, na přikład beton za fundamenty, chcedźa zamołwići na twarnišću znowa wužiwać.

Informelne rozmołwne koło Budyski kraj chce tež lětsa wjelestronske zarjadowanja wuhotować. Prěnje konkretne terminy su hižo jasne. Hłowny zaměr je, wožiwić předewšěm serbske žiwjenje wuchodnje Budyšina.

Budyšin (SH/SN/bn). Rozmołwne koło Budyski kraj je na swojim prěnim lětušim zetkanju minjenu sobotu w Budyskej Röhrscheidtowej bašće wo přichodnych planowanych aktiwitach wuradźowało. Pod nawodom Lorenca Jankowskeho wotměja 14. februara pod hesłom „Hrajkownja“ kofejpiće ze zabawu za dźěći we foyeru Serbskeho ludoweho ansambla. Tež swójbne pućowanja z wosebitymi tematiskimi ćežišćemi chcedźa dale přewjedować. Po loni zhromadnje ze skupinu Serbska reja wuspěšnje wuhotowanym bjesadnym a rejwanskim wječoru chcedźa bórze podobny tajki zwoprawdźić. Přezjedni sej přitomni běchu, wobdźělić so w lěću na dnju wote­wrjenych duri w Njechornju nawjazujo na „paradizowu zahrodku“ Měrćina Nowaka-Njechorńskeho kaž tež zarjadować nazymu kermušu. „Wšitcy zajimcy su witani, swoje přeća a mysle do přihotow zapřijeć“, podšmórny Sonja Hrjehorjowa.

Předsyda towarstwa Kamjenjak Wieland­ Schild je spočatk lěta zastojn­stwo złožił. Towarstwo je při­wšěm dźěła­kmane. Wustawki zmóžnjeja dalše­ skutkowanje, tež bjez předsydy.

Njebjelčicy (SN/MiR). Z wotstupom Wielanda Schilda skutkujetaj na čole předsydstwa městopředsyda Ignac Wjesela, financnik Lukaš Deleńk a w rozšěrjenym kruhu Thomas Noack a Hubert Lange.

Na swojim prěnim posedźenju w lěće 2019 zaběrachu so čłonojo njedawno ze swój­skimi přećemi a před­stawami na dobro towarstwa. Zhladujo na mnohe aktiwity, předewšěm w zańdźenym lěće, su woni za nje wjele časa nałožili. Někotrym bě to nimale přewjele.

W rjedźe Budyskeho Thespis-centruma „Za kachlemi so rjenje bachta“ staj zawčerawšim šulerjej Serbskeho gymnazija Budyšin Laura Hrjehorjec a Klemenc Bobka serbsku bajku „Klinkotata lipka“ scenisce čitajo předstajiłoj. Něhdźe pjatnaće zajimcow je dwurěčny přednošk – gymnaziastaj so serbsce a němsce recitujo wotměnje­štaj – napjeće sćěhowało. Lêtsa dohromady pjeć króć je socio-dźiwadłowy centrum popołdnjo při kaminje wuhotował. Mjez druhim dožiwichu wopytowarjo stajnje njedźelu baje a stawiznički z Ukrainy, Francoskeje a Arabskeje. Z „Klinkotatej lipku“ bu rjad zakónčeny. Klětu chcedźa z nim pokročować. Foto: SN/Hanka Šěnec

Radwor (SN/MkWj). Serbske wolerske zjednoćenstwo w Radworju chce tež lětsa k wólbam gmejnskeje rady ze swójskimi kandidatami nastupić. Na wčerawšim posedźenju zjednoćenstwa su cyłkownje dźewjeć kandidatow za swoju lisćinu wuzwolili. W tajnych wólbach wolachu načolnych kandidatow za wólby 26. meje. Su to Jovan Hrjehor, Cyril Hančik, Pětr Hantuš, Wito Bejmak a Daniel Henich. Radworčan Jan Nuk bě wolerske zjednoćenstwo hižo minjene lěta stajnje zaso aktiwizował. Tuchwilu ma wone dweju zastupnikow w gmejnskej radźe.

Na spočatku posedźenja staj Jovan Hrjehor a Pětr Hantuš wo swojim dotalnym skutkowanju rozprawjałoj. Wonaj wu­zběhnyštaj, zo je sej Radworska gmejna we wubědźowanju „Rěči přichilena komuna – serbska rěč je žiwa“ třeće městno zdobyła. Zdobom běchu sej wšitcy přezjedni, zo dyrbja dale zaměrnje na tym dźěłać, serbskosć w gmejnje, předewšěm w Ra­dworskej zakładnej a wyšej šuli, podpěrać a skrućić. Podźěl serbskich šulerjow na kubłanišću je chětro snadny, po tym zo běchu minjene lěta někotre němskorěčne wokolne šule zawrěli.

Berlin (dpa/SN). Němski zwjazkowy minister za hospodarstwo Peter Altmaier (CDU) je dźensa ze zastupnikami USA wo tym wuradźował, wjace běžiteho płuna wottam importować. Na konferencu w Berlinje bě so nimo zastupnikow němskich a ameriskich předewzaćow tež energijowy minister USA Dan Brouillette přizjewił. Prezident komisije EU Jean-Claude Juncker bě prezidentej USA Donaldej Trumpej loni přilubił, zo chcyła Europa płun kupować, jeli so Amerika cłow na europske awta wzda. Běžity płun woža z łódźemi ze 6 400 km zdaleneho kraja.

Pola kanclerki wuhla dla byli

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowe knježerstwo, ministerscy prezidenća wuhlowych krajow Němskeje a zapósłancy zetkachu so wčera wječor w kanclerskim zarjedźe a wuradźowachu tam wo skónčenju zmilinjenja brunicy. Na to přeprosyli běchu knježerstwowej frakciji kaž tež zastupnicy wuhloweje komisije. Wo wuslědkach posedźenja hišće žane informacije njepředleža. Wuhlowa komisija bě poručiła, zmilinjenje brunicy lěta 2038 skónčić.

Sprawnje so dopominać

Předewzaće za roznošowanje paketow Hermes zasadźa wot najnowšeho tež moderne a wobswětej nješkodźace elektriske transportne wozydła. Sobudźěłaćer transportneho předewzaća Stabno Steve Mante je z tajkim elektriskim třikolesom w nadawku Hermes wšědnje w Choćebuzu po puću, tule na Hermanna Lönsowej. Foto: Michael Helbig

Lubosćinska hodźinka w cuzym awće je so za młody porik ze stresom skónčiła. Wobaj běštaj so krótko do toho w diskotece zeznałoj. Pytajo za samotnym městnom wuhladaštaj wječor parkowacy Pkw wosrjedź Mnichowa, kotryž njebě zamknjeny. Wjeselo pak bě nimo, jako pytnyštaj, zo njehodźachu so durje wotnutřka wjace wotewrěć. W nuzy alarmowaštaj wonaj policiju, kotraž jeju wuswobodźi. Znate wšak njeje, kotre sćěhi to za 27lětneho a 26lětnu změje. Awto dyrbjachu wot­wlec, dokelž njehodźachu so durje po „wuswobodźenskej“ akciji wjace zamknyć.

Hrajkacy pos je w bydlenskim domje na juhu Israela woheń zawinił. Na wideju stražowanskeje kamery je widźeć, kak sej tón na werandźe ležo ze zapalakom hrajka. Naraz pak płomjenja wudyrja a so spěšnje rozpřestrěwaja. Pos na woheń wudźěra a šćowka. Wohnjowa wobora drje móžeše płomjenja podusyć, škoda w bydlenju je přiwšěm chětro wulka.

Bratislava (ČŽ/K/SN). Powšitkownu kedźbnosć zbudźace wobdźělenje němskeje kanclerki Angele Merkel (CDU) na njedawnym zetkanju ministerskich prezidentow statow Visegrádskeje štyrki w słowakskej stolicy je wočiwidnje wobkrućenju kruteje wzajomnosće akterow słužiło, a to njehladajo na njemało diferencow w jednotliwych naležnosćach. Najwažniši wuslědk zhromadneho schadźowanja je mysl kooperaciskeho projekta krajow V4 Čěskeje, Słowakskeje, Pólskeje a Madźarskeje kaž tež Němskeje, z kotrymž měło so Marokku skutkownje pod pažu přimać. Słowakski premier Peter Pellegrini a jeho čěski kolega Andrej Babiš­ po zeńdźenju na nowinarskej konferency zwurazništaj, zo chcedźa na te wašnje k rozrisanju nutřkownych přičin migracije přinošować. Z Marokka přichadźa dźě najwjace ilegalnych migrantow do Europy. Kanclerka Merkel přispomni: „Chcemy tak signalizować, zo budźemy za přewinjenje přičin migracije hromadźe dźěłać.“ Wobdźělnicy zeńdźenja wobkrućichu mjez druhim wuznam sobu­staw­stwa w NATO kaž tohorunja trěbnosć zesylnjenja wěstoty Europy.