Dešć, błóto a wulkotna nalada

srjeda, 01. septembera 2021 spisane wot:

Nuknica (rze/SN). Dohromady dźewjeć hudźbnych skupin kaž tež wosebitaj hosćej­-hercaj su wočiwidnje wuhłód­njeny publikum minjeny kónc tydźenja na 22. Nuckstock-openairu w Nuknicy za­horili. Po kóždym wustupje žadachu sej wopytowarjo přidawk. Najlěpši wothłós žněještaj minjeny pjatk jendźelsko-francosko-italsko-němska band Etienne Pelosoff z njewšědnej kombinaciju jazza a black metala a sobotu z Porynsko-Westfalskeje pochadźaca death metal pěsto­waca kapała Evoked.

Miłoćicy (UM/SN). Na 15. mjezynarodnej rězbarskej dźěłarničce w Miłočanskej skale Při Krabatowym kamje­nju, kotruž su wčera zakónčili, běštaj so mjez druhim młodaj wuměłcaj ze sewjerneje Němskeje wobdźěliłoj. Jeju twórba žně­ješe wosebite připóznaće.

Zadźiwanje bě wulke, jako wopy­to­wa­rjo wčerawšeje finisaže rězbarskeje dźěłarnički zhonichu, zo staj Rosalie Buchtal a Julian Nogli z Flensburga. Z drjewa bě­štaj wona družku narězbariłoj a wukonještaj z błóckom a hamorom runje­ hi­šće­ poslednje dźěła na swojej twórbje, kotraž je tež w detailach chětro dokład­nje zdźěłana. „To drje staj so intensiwnje z motiwom rozestajałoj. Je hnydom widźeć, što waju twórba předstaja. Wuběrne to dźěło!“ Tak a podobnje zwuraznichu mnozy wopytowarjo wuměłcomaj swoje připóznaće.

Wulki respekt

póndźela, 30. awgusta 2021 spisane wot:
Sydom spěwarskich ćělesow na jednym jewišću žno je wulkotne dožiwjenje. A hdyž­ potom wšitke hišće zhromadnje serbske pěsnje spěwaja, je to hišće rjeńšo. Takle su zawěsće mnozy hosćo sobotu w Delnim Wujězdźe začuwali, jako tam sydom chórow zhromadnje „Zagraj nam rejku“, „Hdźež so módrja, zelenja“ a dalše serbske štučki tež z publikumom zhromadnje zanošowaše. Jako spěwachu „Hanka, budź wjesoła“, je wjele ludźi w stanje sobu spěwało. To sprawnje prajene wočakował njejsym, a běch přewšo pozitiwnje překwapjeny. Runje tak překwapjeny běch, kak derje su zamołwići w programje serbskosć wobkedźbowali. Wjacori z nich wobkrućichu w rozmołwje po koncerće, zo su wot wšeho spočatka na to dźiwali, wšako serbskosć tež k Delnjemu Wujězdej słuša. Wšitke chóry běchu za wosebity koncert krótku serbsku witansku a dalše ludowe pěsnički nazwučowali a su je wotpowědnje derje přednjesli. To zasłuža sej mój wulki respekt. Janek Wowčer

Zejlerjowy pomnik

póndźela, 30. awgusta 2021 spisane wot:
30. awgusta 1931 su Serbja na Łazowskej nawsy pomnik swojemu wuznamnemu basnikej Handrijej Zejlerjej (1804–1872, wot lěta 1835 do smjerće farar we Łazu) stajili. Při pomniku měješe šěsć čłonow Hrodźišćanskeje jednoty Serbskeho Sokoła čestnu stražu. Sokołska swjedźenska drasta a scyła serbske zarjadowanje bě­štej mjez němskimaj skupinomaj Stahlhelm a Hitlerowcow pohóršk zbudźiłoj. Hižo do swjedźenja běchu tući samo z krejpřelećom hrozyli. Postorkowachu so na tym, zo wustupuja Sokol­jo w „čěskich uniformach“. Wosadny farar Jurij Malink a wjesny předstejićel Korla Blazij spytaštaj z wulkim napinanjom situaciju złahodźić a njemyleny wotběh poswjećenja zawěsćić, štož so skónčnje tež poradźi. Tak móžeše Měrćin Nowak-Njechorński (sam čłon čestneje stra­že) w Sokołskich Listach pisać: „Nó chrobli ‚štalhelmojo‘ a ‚Hitlerowscy‘ nje­běchu ličili z raznosću wosadneho fararja a gmejnskeho předstejerja. Taj njedaštaj so zatrašić a šćuwakam a wupěrakam wot­mołwu dołžnu njewostaštaj.“ Dźens staraja so čłonojo spě­chowanskeho towarstwa Dom Zejlerja a Smolerja wo Zejlerjowej pomnik a row.

Jiří Mudra

pjatk, 27. awgusta 2021 spisane wot:

28. awgusta 1921 narodźi so pozdźiši gymnazialny wučer, slawist, čěski přećel našeho ludu Jiří Mudra. W lěće 2011 wuda Praske Towarstwo přećelow Serbow (SPL) z podpěru Maćicy Serbskeje 136 stron wopři­jacu knihu, w kotrejž je w podtitulu rěč wo 90. narodninach „čěskeho wótčinca a přećela Łužiskich Serbow“. Dopokazow za tajke hódnoćenje je nadosć. Tak su to „Mudrowe wjelětne spomóžne dźěło w SPL, jeho zamołwite redaktorstwo časopisa Česko-lužický věstník (1993–1999), jeho njeličomne přinoški w Rozhledźe, Lě­to­pisu a mnohich čěskich medijach, wjele přełožkow serbskeje literatury, kaž „Bosćij Serbin“ Marje Kubašec abo „Nawrót sonow“ Jurja Kocha. Z Janom Petrom spisa Mudra štyrizwjazkowu wučbnicu serb­šćiny za studentow a druhich zajimcow, swědomiće dźěłaše na čěsko-serbskim resp. serbsko-čěskim słowniku. Wuske zwiski nawjaza ze znowazałoženym Serbskim Sokołom. W lěće 2008 dari nam repre­zentatiwnu knihu „SOKOL – Malé dějiny­ velké myšlenki“ („SOKOŁ. Małe stawi­zny wulkeje myslički“). Serbja wu­znamjenichu Jiříja Mudru 1996 z Mytom Domowiny. Zemrěł je wón 2. měrca 2009.

Mikławš Krawc

Jurij Koch čita

štwórtk, 26. awgusta 2021 spisane wot:

Budyšin (SN/JaW). W Ludowym nakładnistwje Domowina je wčera nowa słucho­kniha „Dopomnjenja na młode lěta“ Jurja Kocha wušła.

Kaž nakładnistwo w medijowej zdźělence informuje, je słuchokniha składnostnje 85. narodnin spisowaćela wušła. Za nju je awtor wubrał wujimki z publikacijow „Zabych ći něšto rjec. Dopomnjeća na wažne zažne časy“ a „Wětrnik na třěše. Dopomnjeća na młode a zrałe lěta“. Koch sam čita wo swojich mnohich zdźěla žortnych­ dožiwjenjach a wopisuje ze swojim znatym humorom tehdyše žiwjenske wobstejnosće. Nowostku móžeće sej w Budyskej Smolerjec kniharni a online pod kupić.

Twjerdźizna rjana kulisa była

štwórtk, 26. awgusta 2021 spisane wot:
Jakubec twjerdźizna w Mortkowje bě hižo za mnohe zarjadowanja rjana srjedźowěkowska kulisa. Hakle minjeny kónc tydźenja su tam Sakske krajne jewišća ryćerske dźiwadło wo lubosći, intrigach a přeradźe inscenowali, štož je sej tójšto ludźi wobhla­dało. Njedźelu, 29. awgusta, budźe znaty dźiwadźelnik, kabaretist a hudźbnik Tom Pauls z hosćom na Jakubec twjerdźiznje. Hesło jeho programa rěka „To so hišće raz njestanje“. Hač do kónca lěta přeprošuja na wjacore dalše zarjadowanja. Mjez druhim předstaja tam 18. septembra musical „Kiss Me, Kate“, 2. oktobra zaklinči irska­ folk-hudźba a 9. oktobra wotměja twjerdźiznowy bal. Foto: Gernot Menzel

Doł Sprjewje serbsce zaklinčał

srjeda, 25. awgusta 2021 spisane wot:

Budyšin (SN/bn). Bara Sundowner na zahrodźe Serbskeho ludoweho ansambla je wjace hač „jenož“ korčma pod hołym njebjom ze spektakularnym wuhladom na Budyske stare město. Prawidłownje wuhotuja tam najwšelakoriše kulturne zarjadowanja. W tym zwisku dožiwichu wopytowarjo – žane městno njezwosta njewobsadźene – minjeny pjatk cyle wosebity wjeršk. Skupina Brankatschki bě sej wjacorych hosći přeprosyła a zamó z nimi publikum zahorić.

Michał Rab

srjeda, 25. awgusta 2021 spisane wot:
25. awgusta 1971 zemrě w Smochćicach w 84. žiwjenskim lěće farar-dekan Michał Rab, pod klóšterskim mjenom jako pater Clemens (Klimant) znaty. Z Wotrowa po­cha­dźacy duchowny (tam bě so 13. septembra 1887 narodźił) přežiwi wjetši dźěl žiwjenja w Čěskej. Po wopyće tachantskeje šule a wučerskeho seminara w Budyšinje poda so do Praskeho Serbskeho seminara. Wottam wjedźeše jeho puć do nižozemskeho Sittarda na filozofiske a teologiske studije a po tym na měšniski studij do Luxemburga. Po wudyrjenju wójny 1914 wukonješe na wjacorych městnach lacaretsku słužbu. Hakle 1. žnjenca 1920 bu na měšnika wuswjećeny. Najprjedy skutkowaše 13 lět w Novosedlicach/Dubí, wot 1933 w Bořymje. 1945 přesydli so do Jiřetina bli­sko­ Varnsdorfa. Nimo serbskich kemšow (jónu měsačnje tež w Praze) podawaše serbskim gymnaziastam nabožinu. Po přewzaću mocy přez komunistow w februaru 1948 bě někotre tydźenje zajaty. Hač do lěta­ 1966 fararješe w Novosedlicach a we Vtelnje pola Mosta. Po nawróće do do­mi­z­ny wupomha druhdy w Zdźěri. Michał Rab pisaše do nowin a časopisow a wuda knižku „Domizna a křesćanska swójba w serbskich přisłowach“. Mikławš Krawc

Zhromadne proby za pop-operu zahajene

wutora, 24. awgusta 2021 spisane wot:

Předpředań zastupnych lisćikow za serb­sku pop-operu „Carpe noctem – Njeskónčna nóc“ je derje zaběžała. ­Dale su zamołwići a sobuskutkowacy tele dny zhromadne proby zahajili.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND