To a tamne (24.07.18)

wutora, 24. julija 2018 spisane wot:

Bjez chłostanja drje wostanu fanojo spěwarki Heleny Fischer, kotřiž běchu za čas jeje koncerta w Frankfurće nad Mohanom na awtodróze parkowali, policija zdźěli. Něhdźe sto wopytowarjow běchu swoje awta na A 3 stejo wostajili, zo bychu dypkownje do bliskeho stadiona doběželi. Tež busy zastachu, a dachu wopytowarjam koncerta wulězć. Přiwšěm policija warnowaše, to přichodny króć zaso tak činić.

Wačokownju lětadła wočinił je psyk, jako so mašina lětanišću ruskeje stolicy Moskwy bližeše. Zwěrjo bě so we wačokowni Boeing 737 z klětki wudobyło a mylnje na knefl tłóčiło, z kotrymž so durje wočinja. Hnydom system pilota alarmowaše, kotryž dyrbješe na to nuzowe přizemjenje zahajić, dokelž bě so ćišć we wysokosći 4 000 metrow znižił. Lěta­dło móžeše přizemić, nichtó so njezrani.

Wo nabožinach rozswětleć

póndźela, 23. julija 2018 spisane wot:

Magdeburg (B/SN). Ministerski prezident Saksko-Anhaltskeje Reiner Haseloff (CDU) ma rozswětlenje wo islamje za wuměnjenje integracije w Němskej. Wón skedźbnja w tym zwisku na „rozswětlenje wo křesćanstwje. Kóžda kultura, kotraž­ njeje ze swojej nabožinu rozswětlenje dožiwiła, njehodźi so integrować, je přećiwna kultura a wjedźe faktisce k zamy­lenjam, čemuž mamy zadźěwać.“

Wótra kritika lěhwow dla

Brüssel (B/SN). Zastupjerjo cyrkwjow a pomocnych skutkow su wuslědki wjerško­weho zetkanja Europskeje unije kri­tizowali. Vatikanski zamołwity za mi­graciju Michael Czerny warnowaše před lěhwami ćěkancow w Libyskej. Kraj njehodźi so za to, „rozrisać europske pro­blemy“. Azylowa ekspertka Carity Europy Leila Bodeux rjekny, zo njeje Libyska docyła kmana idejowe prašenja rozrisać.

Medali za swoju knihu dóstał

Nowa wustawa na Kubje

póndźela, 23. julija 2018 spisane wot:

Havanna (dpa/SN). Parlament na Kubje je nowu wustawu schwalił, kotraž zmóžnja mjez druhim jenakosplažne mandźelstwa, priwatne wobsydstwo a wukrajne inwesticije w kraju. We wčera wobzamknjenym naćisku so zapřijeće „komunizm“ hižo njejewi. Přiwšěm wostanje komunistiska strona jenička legalna strona socialistiskeho karibiskeho stata. Wobydlerjo Kuby změja w nowembru składnosć, wo prěnjej nowej wustawje po lěće 1976 wothłosować.

Trump a Ruhani sej hrozytaj

Washington (dpa/SN). Prezident USA Donald Trump a jeho iranski kolega Hassan Ruhani staj sej z chětro raznymi słowami mjezsobu nadawałoj a před nowymi hroženjemi warnowałoj. „Njewohrožujće ženje wjace USA, hewak dožiwiće konsekwency, kotrež njejsće w swojich stawiznach hišće ćerpjeć trjebali“, Trump minjenju nóc twitterowaše. Wón reagowaše na Ruhanija, kotryž bě Trumpej w zwisku z hospodarskimi sankcijemi wumjetował, zo sej z wohenjom hrajka. Nimo toho Ruhani hrožeše, Persiski zaliw za wšitke wolijowe łódźe blokować.

Němscy wobornicy pomhaja

Wjace hač 20 000 ludźi je wčera w Mnichowje přećiwo prawicarskim tendencam w towaršnosći demonstrowało. Pod hesłom „Wušćuwani – zhromadnje přećiwo politice stracha“ šwikachu wobdźělnicy politiku knježaceje CSU ćěkancam napřećo kaž tež nowy policajski zakoń w Bayerskej. Předsydźe CSU Horstej Seehoferej, ministerskemu prezidentej Markusej Söderej a šefej krajneje skupiny CSU Alexanderej Dobrindtej wumjetowachu paćenje towaršnosće. Foto: dpa/Andreas Gebert

Barley: Alarmowacy signal

póndźela, 23. julija 2018 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowa ministerka za justicu Katarina Barley ma wumjetowanja wotstupjeneho hrajerja němskeje narodneje koparskeje wubranki Mesuta Özila rasizma dla za signal hłuboko sahaceho towaršnostneho problema. „Je alarmowace znamjo, hdyž nječuje so němski kopar kaž Mesut Özil w swojim kraju rasizma dla akceptowany a wot koparskeho zwjazka hižo reprezentowany“, politikarka SPD wčera wječor twitterowaše.

Z dotal njesłyšanymi wumjetowanjemi rasizma dla přećiwo šefej koparskeho zwjazka DFB Reinhardej Grindelej a druhim funkcionaram DFB bě Özil wčera němske narodne koparske mustwo wopušćił. We wjacdźělnym stejišću w Gelsenkirchenje rodźeny kopar z turkowskimi korjenjemi pisaše: „We wočach Grindela a jeho pomocnikow sym Němc, hdyž dobudźemy, ale imigrant, hdyž přěhrajemy.“ Özil sej žada: „Ludźo z rasistiskim diskriminowacym pozadkom njesměli dlěje w najwjetšim koparskim zwjazku swěta dźěłać směć, kotryž ma telko hrajerjow ze swójbow wšelakeho pochada. Njejsym dlěje winik jeho njekompetentnosće a njekmanosće“, Özil hladajo na Grindela piše.

Wotpokazuje kritiku z Němskeje

póndźela, 23. julija 2018 spisane wot:
Waršawa (dpa/SN). Pólski justicny minister Zbigniew Ziobro je přeprošenje pensionowaneje prezidentki najwyšeho pólskeho sudnistwa Małgorzaty Gersdorf do Němskeje kritizował. „To su špatne pospyty, předewšěm ze stron němskich juristow, nam diktować, kak mamy swoje pólske prawo interpretować a kak mamy swoju justicu natwarić“, rjekny 47lětny kónc tydźenja sćelakej TVP Info. Nawodźa Zwjazkoweho wustawoweho sudnistwa a Zwjazkoweho sudnistwa běchu so minjeny pjatk na zhromadnym wustupje w Karlsruhe z Gersdorf, kotruž bě pólske knježerstwo z nowym zakonjom na wuměnk pósłało, solidarizowali. Pólska so z knježerstwom strony Prawo a sprawnosć stajnje dale wot prawnostatnosće zdaluje, w stejišću wobdźělnikow rěka. Waršawa bě zakoń schwaliła, z kotrymž dyrbja sudnicy hižo z 65 lětami do renty hić a nic kaž dotal ze 70. Kritikarjo widźa w tym pospyt, njelubych sudnikow wotbyć. Ziobro mjenowaše wumjetowanja ze stron Němskeje „směšne“ a justicnu reformu znowa zakitowaše.

Özila přeprosyć

póndźela, 23. julija 2018 spisane wot:
Kajke wuskutki wotstup Mesuta Özila jako hrajer němskeje narodneje koparskeje wubranki hišće změje, drje tuchwilu nichtó rjec njemóže. Sym sej wěsty, zo dyrbi šef koparskeho zwjazka Reinhard Grindel prjedy abo pozdźišo zastojnstwo złožić, wšako su wumjetowanja Özila rasizma dla chětro razne. A zo narodny trenar Joachim Löw a manager Oliver Bierhoff po skepsanych swětowych mišterstwach dale činitaj, jako njeby so ničo stało, sej tohorunja předstajić njemóžu. Na kóždy pad bych Mesuta Özila raz do Łužicy přeprosył a z nim zhromadnje koparsku hru jednoho ze serbskich mustwow w němskich kónčinach wopytał. Što dyrbja sej naši serbscy hólcy tam nastupajo rasistiske šćuwańcy a antiserbske hanjenja wšitko naposkać, to drje by tež Özila překwapiło. A tola serbscy koparjo dale hraja. Hdy by kóždy serbski hrajer po tajkich šćuwańcach wotstupił, to drje bychu hrajnišća spěšnje prózdne byli. Marko Wjeńka

Spławy so wubědźowali

póndźela, 23. julija 2018 spisane wot:
Ze samotwarjenymi spławami je so njedawno cyłkownje 13 mustwow z Kopańc nad Sprjewju do Choćebuskeje Sprjewineje kupjele podało. Akcija wotmě so we wobłuku wobswětoweho projekta „Viva con Aqua“. Jako prěni docpě spław „Green Peace“ cil. Tohorunja z wjele fantaziju twarjeny spław „Rubber Racers“ (hlej wobraz) wobsadźi třeće městno. Wobswětowa iniciatiwa „Viva con Aqua“ financuje po wšěm swěće wodowe a sanitarne projekty, zwjazane z informaciskimi kampanjemi na dobro ­hygieny a strowotnistwa. Wunošk lětušeho wubědźowanja spławow chcedźa za pomocne projekty w Nepalu, Ugandźe a Etiopiskej nałožić. Foto: Michael Helbig

To a tamne (23.07.18)

póndźela, 23. julija 2018 spisane wot:

Nimokulił je so pospyt kuriozneho swětoweho rekorda w Berlinje: Runje 146 daklow je so zhromadnje ze swojimi wobsedźerjemi w měšćanskej štwórći Lichtenrade zhromadźiło. Organizatorojo pospyta běchu 666 daklow wočakowali, zo móhli dotalny rekord 601 dakla, kiž běchu w měrcu w Jendźelskej nastajili, pře­trjechić. Najebać to rěčachu zamołwići wo „wulkotnym swjedźenju“.

Pod hesłom „mazane hry za čistu wěc“ su w Brunsbüttelu „Wattolümpiadu 2018“ přewjedli. Wólnočasni sportowcy nastupichu w zdźěla skurilnych kostimach w kopanćy, mjetańcy, wolejbulu a napřemoběhu w błóće Sewjerneho morja. Přiwšěm mějachu wobdźělnicy ze wšeje Němskeje a bliskeho wukraja jenož štyri hodźiny chwile, doniž njebě hrajnišćo zaso wot morja zapławjene. Dochody darichu towaršnosći přećiwo rakej.

EU wobskorži Madźarsku

pjatk, 20. julija 2018 spisane wot:

Brüssel (dpa/SN). Komisija Europskeje unije ćišć na Madźarsku jeje politiki ćěkan­cam napřećo dla zesylnja. W Brüsselu su dźensa připowědźili, zo chcedźa kraj před Europskim sudnistwom wobskoržić. Je to zdobom poslednja kročel tak mjenowaneho jednanja ranjenja zrě­če­nja dla, kotrež běchu hižo lěta 2015 zaha­jili. Nimo toho Madźarsku wobskorža, dokelž je dwělomny zakoń přećiwo ludźom wobzamknyła, kotřiž ćěkancam pomhaja.

Wo Puigdemonta hižo njerodźa

Madrid (dpa/SN). Pytajo za šefom katalanskich separatistow Carlesom Puig­demontom je španiska justica wótku doskónč­nje do žita ćisnyła. Sudnik na najwyšim sudnistwje w Madridźe Pablo Llarena je zdźělił, zo wo w Němskej zajateho Puigdemonta hižo njerodźa. Hłowna přičina je rozsud Schleswigsko-holsteinskeho wyšeho krajneho sudnistwa, zo njesmě Španiska Puigdemonta „zběžkarstwa“, ale jenož njeswěry dla zasudźić. Puigdemont bě lěta 2017 ćeknył.

Warnuja před eskalaciju

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND