Šiman za lěpše škitne naprawy

póndźela, 11. junija 2018 spisane wot:

Spěšne rozrisanja hladajo na zapławjenja trěbne

Budyšin (SN/MkWj). Njewjedro kónc meje ze zapławjenjemi je serbskeho zapósłanca CDU w Sakskim krajnym semje pohnuło jednać. Minjeny pjatk je wón z teje přičiny „termin na městnje“organizował a zastupnikow Drježdźanskeje krajneje direkcije, krajnoradneho zarjada, Budyskeho měšćanskeho zarjadnistwa a potrjechenych wjesnych předste­jićerjow přeprosył.

Bjezposrědnje po njewjedrje bě sej Marko Šiman zawostajene škody w Budyšinje, Słonej Boršći a Delnim Wunjowje wobhladał. „Hižo wospjet dožiwjenu situaciju po zliwkach njemóža ani wobydlerjo ani ja akceptować“ w zdźělence Šimana k planowanemu zetkanju rěka. Zešli su so minjeny pjatk mjez druhim při Jordanowej rěčce njedaloko hladarnje na Budyskim Židowje. Jordanowa rěčka, kotruž ludźo na Židowje jenož „rěčka“ mjenuja, bě po zliwkach přeběžała a tež hladarnju zdźěla zapławiła. Šiman chcyše wot přichwatanych zamołwitych wědźeć, što chcedźa za lěpši škit ludźi činić a kak daloko planowanja su.

Mnohe rěče słyšeć byli

póndźela, 11. junija 2018 spisane wot:
Kónc tydźenja bě zaso jónu typiski za lěćny čas. Po wšej Łužicy su swjećili. Ducy do Hórkow jědźech nimo plakatow, pokazowacych na wjesne swjedźenje, na wuměłstwowe, kulturne a sportowe wjerški. Tuž je ćim chwalobniše, zo bě swjedźeń Serbskeho šulskeho towarstwa wosebje serbskim swójbam wospjet njeparujomne zarjadowanje. A serbske hodźi so wone mjenować, wšako přitomni – hač na mało wuwzaćow – serbsce rěčachu. Wšako su někotři starši ze swojimi dźěćimi swoju maćeršćinu nałožowali, mjez druhim tež španišćinu a słowakšćinu. Tele wuwzaća pak potwjerdźeja princip imersije, dospołneho zanurjenja do jedneje rěče. Je to koncept Witaj, kotryž SŠT w swojich dźěćacych přebywanišćach wšědnje zwoprawdźa, mjenujcy princip, zo wužiwa jedna wosoba z dźěsćom jednu rěč. Na tymle swjedźenju je so tak kruh pola nas nałožowaneju rěčow, serbšćinu a němčiny, rozšěrił – a to je derje tak. Milenka Rječcyna

To a tamne (11.06.18)

póndźela, 11. junija 2018 spisane wot:

Wobhladniwaj wnučkaj staj w porynsko-pfalcskim Kirchheimbolandenje zasadźenje policije zawinowałoj. Dokelž nochcyštaj w nocy na sobotu wowku wubudźić, zalězeštaj wonaj w pózdnich hodźinach přez wrota statoka. Wowka woměrje dale spaše, kedźbliwa susodka pak měješe młodeju muži za paduchow. Policija na to statok „z wulkej jednotku“ wobstupi. Hakle na to so wukopa, zo běšta pozdatnaj paduchaj wnučkaj, kotrajž běštaj dom bjez kluča wopušćiłoj.

Nopawa jako slepy pasažěr je šoferku awta w Duisburgu tak nastróžiła, zo ta do před njej jěduceho awta zrazy. Při tym so wobaj šoferaj snadnje zraništaj. 53lětna žona bě z awtom po puću, jako ju naraz prawa ruka zabola. Žona nochcyše swojimaj wočomaj wěrić, jako nopawu pódla sebje wuhlada. Nichtó njewě, kak bě ta do awta přišła.

Dalše njewjedra připowědźene

pjatk, 08. junija 2018 spisane wot:

Stuttgart/Frankfurt n. M. (dpa/SN). Na juhozapadźe Hessenskeje a Sewjerorynsko-Westfalskeje su wčera ćežke njewjedra howrili, w nocy pak wosłabili. Hižo dźensa warnuje Němska wjedrowa słužba před dalšimi zliwkami a njewjedrami. Na Stuttgartskim lětanišću njemóžachu wčera wječor wjacore hodźiny pasažěrow posłužować, dyrbjachu samo wjacore lěty anulować. Jedyn 35lětny sobudźěłaćer lětanišća so błyska dla zrani. Jeho dowjezechu do chorownje.

Facebook pod ćišćom

Menlo Park (dpa/SN). Nowe njedostatki pola Facebooka su tomu dopomhali, zo su so daty milionow wužiwarjow po cyłym swěće rozšěrjeli. Po informacijach online-syće móhło wot toho 14 milionow wužiwarjow potrjechenych być. Softwarowy zmylk w meji su hakle po dźesać dnjach sporjedźeli. Stał bě so njedostatk runje we wobłuku prócowanjow, sej dowěru wužiwarjow a politiki po datowym skandalu wokoło předewzaća Cambridge Analytica wróćo zdobyć.

Wjace smjertnych woporow

Maas šwika Trumpa

pjatk, 08. junija 2018 spisane wot:
Québec (dpa/SN). Bjezposrědnje do wjerškoweho zetkanja G 7 w Kanadźe je zwjazkowe knježerstwo swoju kritiku hladajo na wonkopolitiske swojowólnosće prezidenta USA Donalda Trumpa jasnje přiwótřiło. Wonkowny minister Heiko Maas (SPD) rěčeše napřećo nowinarjam wo „diferencach, kotrež njemóžeš hižo zatajić. Trumpowe wupowědźenje atomoweho zrěčenja z Iranom kaž tež wukazane chłostanske cła su rozsudy na škodu Europy.“ Zdobom wšak Maas po­twjerdźi, zo wostanu USA zwonka Europy najwažniši partner Němskeje. Při­wšěm měła so Europa za nowymi zwjazkarjemi rozhladować. „Trěbny je zwjazk tych, kotřiž chcedźa multilateralny swětowy porjad zachować.“ To móhli Ka­nada, Afrika, ale tež Aziska być.

Wjeršk wo migraciji

pjatk, 08. junija 2018 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Po morjenju 14lětneje Susanny we Wiesbadenje žada sej sewjerorynsko-westfalski minister za integraciju Joachim Stamp (FDP) mjez Zwjazkom, krajemi a komunami migraciski wjeršk. „Tajki wjeršk měł so štwórćlětnje zeńć, doniž nimamy situaciju woprawdźe w horšći“, rjekny Stamp dźensa w „rańšim magacinje“ sćelaka ZDF. „Trjebamy mjeztym noworjadowanje politiki připućowarjow a ćěkancow a woprawdźe konsistentny zakoń wo připućowanju a přebywanju.“ Susanna njebě so před dwěmaj njedźelomaj domoj wróćiła. Srjedu su jeje ćěło w zemi zaryte namakali. Podhladny 20lětny irakski ćěkanc Ali B. je po informacijach statneho rěčnistwa wčera tydźenja ze swójbnymi wupućował.

Kretschmer wočakuje Babiša

pjatk, 08. junija 2018 spisane wot:
Drježdźany (dpa/SN). Sakska chce 25. róčnicu zrěčenja wo dobrym susod­stwje z Čěskej zhromadnje woswjećić. K tomu wočakuje sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) čěskeho ministerskeho prezidenta Andreja Babiša. Wón přijědźe přichodnu póndźelu do sakskeje statneje kenclije w Drježdźanach. „Ze žanym druhim krajom nima swobodny stat tak wuske a intensiwne styki kaž z Čěskej republiku“, statna kenclija zdźěla. Po informacijach knježerstwa je Čěska druhi najwjetši wikowanski partner. Mjez wysokimi šulemi wobsteji tuchwilu něhdźe 90 kooperacijow. K tomu přińdźe wjace hač 80 šulskich partnerstwow. W 49 dźěćacych přebywanišćach wuknu dźěći rěč susoda w zhromadnych skupinach. Na 38 šulach po­skićeja wučbu čěšćiny. W Pirnje maja dwurěčny gymnazij. Wot lěta 2012 ma Sakska w Praze kontaktny běrow.

Stronski zjězd

pjatk, 08. junija 2018 spisane wot:
Lipsk (dpa/SN). Lěwica schadźuje so wot dźensnišeho na stronskim zjězdźe w Lipsku. Jutře chcedźa nowe nawodnistwo strony wuzwolić. Dotalnaj předsydaj ­Katja Kipping a Bernd Riexinger nastupitaj mjeztym třeći króć bjez napřećiw­neho kandidata. Do wólbow wšak debatuje 580 delegatow hišće raz wo přichodnym kursu. Njeposrědnje do zjězda je předsydka frakcije w zwjazkowym sejmje Sahra Wagenknecht nawodnistwu Lěwicy wumjetowała, zo stronu wosłabja. „Předsydomaj njeńdźe wo wobsahowe rozrisanje“, rjekny wona powěsćerni dpa w Berlinje, „w srjedźišću steji skerje nutřkostronska politika wo móc.“

Staru serbsku bibliju žohnował

pjatk, 08. junija 2018 spisane wot:
Wosebity to wokomik na 72. ewangelskim cyrkwinskim dnju minjenu njedźelu w Hodźiju: Friedhard Krawc ze Słóńcy (Großschweidnitz) je serbsku bibliju z lěta 1728 sobu přinjesł. Drohotnu knihu běchu na łubi staršiskeho domu našli. Friedhard Krawc prošeše superintendenta Jana Malinka, zo by bibliju žohnował. Krawc bě hakle minjene lěta wo swojim serbskim pochadźe zhonił a so nětko prócuje serbšćinu poněčim nawuknyć. Prěnje wuspěchi běchu hižo słyšomne. Foto: Marko Wjeńka

Wjace kokaina w Europje

pjatk, 08. junija 2018 spisane wot:

Brüssel (dpa/SN). Předań a konsum ilegalneje drogi kokaina w Europje přiběratej. Tole wuchadźa z najnowšeje kóždolětneje rozprawy wobkedźbowarnje Europskeje unije za drogi a drogowu chcyćiwosć. Rozprawu staj nawoda zarjad- nišća Alexis Goosdeel a nutřkowny komisar EU Dimitris Avramopoulos wčera w Brüsselu předstajiłoj. Po jeju słowach je čistota drogi přerěznje přiběrała. W mnohich městach su naposledk wjace powostankow kokaina we wopłóčkach zwěsćili hač lěta do toho. Tež ličba dro­gowych namakankow je přiběrała.

Najnowše daty złožuja so na lěto 2016. To su w Europskej uniji něhdźe 98 000 króć kokain namakali, štož wotpowěduje 70,9 tonam. „Přirunujo z lětom 2015 su zamołwići něšto wjace kokaina sćazali, ličba namakankow pak je jasnje rozro­stła.“ Starosće načinjeja nowe syntetiske opioidy, kotrež su w USA za ćežku drogowu krizu zamołwite. Nimo toho maja pokazki na to, zo w Europje dźeń a wjace drogow produkuja. Wobkedźbowarnja drogow z hłownym sydłom w Lissabonje daty jenož podawa. Bój přećiwo drogam je wěc jednotliwych čłonow EU.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND