Do Rogeńskeho parka na kromje Choćebuza poněčim lěćo zaćehnje. Sobudźěłaćerjo maja tam nětko zhromadnje z pomocnikami 4 700 lětnich rostlin nasadźeć: petu­nije, pelargonije a dalše. Při tym móže tež 1. meje přistajena zahrodnica Karina ­Müller (prědku) swoje kmanosće dopokazać. Foto: Michael Helbig

Kritizuja nowy zakoń

srjeda, 16. meje 2018 spisane wot:
Berlin/Mnichow (dpa/SN). Nowy policajski zakoń w Bayerskej zbudźa kritiku dźěłarnistwa policije GdP. Protesty ludźi přećiwo rozšěrjenym prawam policistow pokazuja pobrachowacu akceptancu w dźělach wobydlerstwa, rjekny předsyda dźěłarnistwa Oliver Malchow dźensa w rańšim magacinje sćelaka ARD. „Policija pak je nuznje na dowěru ludnosće pokazana“, Malchow potwjerdźi. Bayerski krajny sejm bě wčera přiwótřeny poli­cajski zakoń z hłosami knježaceje CSU a přećiwo hłosam opozicije přesadźił. Zakoń policiji dowola, přichodnje hižo při „hrožacym straše“ jednać a nic kaž dotal při „konkretnym“. W Mnichowje běchu dźesaćitysacy přećiwo tomu protestowali. Opozicija chcyła na wustawowym sudnistwje přećiwo zakonjej skoržić.

Wuradźuja wo Iranje

srjeda, 16. meje 2018 spisane wot:
Sofija (dpa/SN). Po prěnich krizowych rozmołwach mjez zastupnikami EU a Iranom chcedźa nětko statni a knježerstwowi šefojo wuradźować, kak móhli mjezynarodne atomowe zrěčenje po wupowědźenju ze stron USA tola hišće zachować. K tomu chcychu so dźensa wječor w bołharskej stolicy Sofiji zetkać. Iranski wonkowny minister Mohamed Dshawad ­Sarif bě po zetkanju ze swojimi kolegami z Němskeje, Francoskeje a Wulkeje Britaniskeje kaž tež ze społnomócnjenej EU za wonkowne naležnosće Federicu Mogherini wčera wječor w Brüsselu optimistiski, zo zrěčenje tež po cofnjenju USA dale wobsteji. Wone mjezynarodnu zhromadnosć nuzuje, sankcije přećiwo Iranej zběhnyć. Teheran pak ma so wuwića atomowych bróni wzdać.

Merkel etat 2018 zakitowała

srjeda, 16. meje 2018 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) je napinanja knježerstwa wuzběhnyła, tež přichodny etat bjez noweho zadołženja zestajeć móc. „To je wšo druhe hač samozrozumliwe“, rjekny wona w generalnej debaće wo hospodarskim planje 2018 dźensa w zwjazkowym sejmje. Němska chce nimo toho klětu prěni króć po 2002 zaso hornju hranicu zadołženja dodźeržeć, kotraž wučinja 60 procentow nutřkokrajneho bruttoprodukta. Je to kurs sprawnosće přichodnym generacijam napřećo. Wulka koalicija CDU, CSU a SPD planuje lětsa wudawki 341 miliardow eurow. Hospodarski plan chcedźa po wuradźowanjach spočatk julija wobzamknyć.

Frakciska předsydka AfD Alice Weidel je uniji a SPD wumjetowała, zo zjawnosć jebatej. Knježace strony rěča wo wurunanym etaće, wona praji. We woprawdźitosći pak sedźa dawkipłaćerjo na hoberskej horje dołha. Tak so přichodnym generacijam hižo nětko ćežki kamjeń wokoło ­šije powěsnje. Knježerstwo z „absurdnej dawkowej politiku“ předewšěm ludźi ze srjedźnymi a niskimi dochodami poćežuje, štož je njesprawne.

Solidarni z ruskej mjeńšinu

srjeda, 16. meje 2018 spisane wot:

Podpisma iniciatiwy Minority SafePack knježerstwu Letiskeje přepodali

Riga (SN). Prezident Federalistiskeje unije europskich narodnych mjeńšin (FUEN) Loránt Vincze wobchadźenje Le­tiskeje z ruskej mjeńšinu w kraju raznje zasudźa. Na nowinarskej konferency w stolicy Rize wón spočatk měsaca na to pokaza, zo słuša Letiska k tym krajam w Europje, w kotrychž je škit narodnych mjeńšin chětro problematiski.

Do toho běchu zastupnikam letiskeho knježerstwa cyłkownje 8 252 podpismow přepodali, z kotrymiž iniciatiwu Minority SafePack FUEN w Letiskej podpěruja. „Ruska zhromadnosć w Letiskej je we wosebje ćežkim połoženju. Tak so knježerstwo dale spjećuje čłonam ruskeje mjeńšiny staćanstwo spožčić. „Je wěrjenjepodobne, zo Europska unija situaciju tak mjenowanych „alien citizens“ (wukrajnych wobydlerjow) we wobłuku swojich mjezow akceptuje a tak čini, jako njeby tajkich problemow było. Kóždy pak wě, zo wone wobsteja a maja so rozrisać.“

To a tamne (16.05.18)

srjeda, 16. meje 2018 spisane wot:

Zwadu mjez mužom a papagajom dyrbjachu policisća zakónčić. Dokelž běchu hižo dlěši čas wołanje w bydlenju w badensko-württembergskim Lörrachu słyšeli, alarmowachu susodźa policiju. Ta pak nańdźe chětro njezwučeneju kontrahentow. 22lětny muž přizna, zo bě so na papagaja swojeje přećelki hněwał a na njeho rjejił. Ptak reagowaše na to ze zwukami, kotrež klinčachu kaž šćowkacy pos. Zastojnicy wobeju změrowachu.

Mylnje dwaj hektaraj lěsa wotpalił je muž w saksko-anhaltskim Körbelitzu. 40lětny chcyše při najrjeńšim wjedrje z płunowym palakom njerodź na chódniku wotstronić. Při tym pak trawnik zapali. Na to chwataše do domu, zo by z bowom wody woheń zhašał. Jako so nawróći, pak běchu so płomjenja hižo na bliski lěs rozpřestrěli. Bow wody wjace njepomhaše, wohnjowa wobora dyrbješe přijěć.

Nowy móst na kupu Krim

wutora, 15. meje 2018 spisane wot:

Moskwa (dpa/SN). Ruski prezident Wladimir Putin je dźensa móst mjez přiswojenej něhdyšej ukrainskej połkupu Krim a ruskim teritorijom wotewrěł. Twar je z 19 kilometrami najdlěši Ruskeje. Poprawom chcychu móst hakle kónc lěta do­twarjeny měć, wot jutřišeho pak móža jón awta hižo wužiwać. Železniski wobchad budźe wot klětušeho móžny.

Nahrawanja wužiwajomne

Karlsruhe/Magdeburg (dpa/SN). Nahrawanja minikamerow w awtach hodźa so při wuhódnoćenju wobchadnych njezbožow jako dopokaz wužiwać. To je Zwjazkowe sudnistwo w Karlsruhe dźensa rozsudźiło. To pak njerěka, zo smě so permanentnje awtomatisce filmować. Wšako to prawa njewobdźělenych rani. Přiwšěm su nahrawanja w ciwilnych procesach wužiwajomne. Skoržił bě šofer awta z Magdeburga, kiž chcyše z pomocu filma swoju njewinowatosć dopokazać. Ani hamtske ani krajne sudnistwo pak nochcyštej nahrawanja widźeć.

Sejm debatuje wo etaće

Po hodźiny trajacym woblěhowanju přez policiju w Kinsporku su pozdatneho mordarja 75lětneje žony mortweho našli. 33lětny Němc bě so w něhdyšim wojerskim objekće schował a wospjet na zastojnikow třělał, jednoho z nich trjechi do ruki. Tež poli­cajski pos bu přez kulku bywšeho wojaka Zwjazkoweje wobory zranjeny (hlej wobraz). Policija, kotraž bě ze 270 zastojnikami prezentna, z toho wuchadźa, zo je so 33lětny sam morił. Foto: Jonny Linke

Kozel: Wot Braniborskeje wuknyć

wutora, 15. meje 2018 spisane wot:

Choćebuz (SN). Pod hesłom „Rěč je přichod“ su so wčera zastupnicy frakcijow Lěwicy krajneju sejmow Sakskeje a Braniborskeje zhromadnje ze serbskimi gremijemi a institucijemi w Choćebuzu k mjeztym 13. serbskemu dnjej zešli. W srjedźišću prawidłownje wotměwaceho so cyłodnjowskeho wuradźowanja steješe tónkróć serbskorěčne kubłanje w zwjazkowymaj krajomaj.

Z nowym serbskim zakonjom je Braniborska wažne wuhibki za zachowanje a wožiwjenje regionalnych a mjeńšinowych rěčow stajiła. Serbski zapósłanc Lěwicy w Sakskim krajnym sejmje Hajko Kozel, rěčnik frakcije za naležnosće narodnych mjeńšin, rjekny: „Braniborska je hladajo na Saksku mjeztym wodźacu rólu nastupajo zesylnjenje prawow mjeńšin přewzała, kotrež hižo lětstotki rěč a kulturu našeje domizny wobohaćeja. Sakska krajna politika móhła z toho wuknyć. Moja frakcija chce dźensnišu diskusiju dokładnje wuhódnoćić a swoje prawo na próstwy a iniciatiwy wužić.“

USA přećiwo přepytowanju

wutora, 15. meje 2018 spisane wot:

New York (dpa/SN). Po najnowšich namócnosćach z dźesatkami morjenych Palestinjanow USA wotpokazuja, konfrontacije njewotwisnje přepytować. Mjez čłonami Bjezstrašnostneje rady UNO su wčera dokument rozšěrjeli, w kotrymž sej zhromadnje tajke přepytowanje žadaja. USA pak naćisk blokuja, kaž diplomat powěsćerni dpa wobkrući. Rada chcyše dźensa wo namócnosćach wuradźować a so wot społnomócnje­neho UNO za Bliski wuchod Nikolaja Mladenowa informować dać.

Při zdźěla namócnych protestach dźesaćitysacow ludźi při namjeznym płoće w Gazaskim pasmje běchu israelscy wojacy znajmjeńša 58 Palestinjanow zatřělili a wjace hač 2 700 ludźi zranili.

Prezident USA Donald Trump bě w decembru Jerusalem jako stolicu Israela připóznał. Wčera wotewrěchu USA nowe wulkopósłanstwo w Jerusalemje, štož wjedźeše k masowym protestam Palestinjanow. Wotewrjenje pósłanstwa na 70. róčnicy załoženja Israela su w Tel Avivje porno tomu wulce woswjećili.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND