Berlin/Moskwa/Washington (dpa/SN). Po historiskej wuměnje jatych mjez Ruskej, Běłoruskej a wjacorymi zapadnymi krajemi je zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) 13 pušćenych w Němskej witał. Mjez nimi bě tež w Běłoruskej k smjerći zasudźeny Rico K.
„To bě jara hnujace“, rjekny Scholz na lětanišću. „Mnozy dyrbjachu so wo swoju strowotu a žiwjenje starosćić. Tuž je čim wažniše, zo směmy jim tule w Němskej škit a zastaranje zmóžnić.“
Tež ruski prezident Wladimir Putin je w zapadźe pušćenych jatych wosobinsce witał. Šef Krjemla wobjimaše jednoho z jatych. Garda prezidenta steješe spalěr. „Sće zaso doma, w domiznje“, Putin pušćenych witaše. W USA witaštaj prezident Joe Biden a wiceprezidentka Kamala Harris na wojerskim lětanišću nawróćenych krajanow. Mjez nimi běchu korespondent Wall Street Journala Evan Gershkovich a ruskaj opozicionelnaj Wladimir Kara-Mursa a Ilja Jašin.
Waršawa. Skandal na zahajenskim zarjadowanju olympiskich hrow w Parisu pólsku zjawnosć zaběra a skromne sportowe wuslědki pólskich atletow přesahuje.
Na ceremoniji, při kotrejž čołmikowachu jednotliwe mustwa po rěce Seine francoskeje stolicy, běchu na kromje rěki wšelake sceny přihotowane, kotrež so wot dźiwadźelnikow zwobraznichu. Jedna z tutych předstaji pozdatnje bibliski wobraz poslednjeje wječerje Jězusa Chrystusa w kruhu swojich swěrnych do smjerće na křižu. Zwobraznili su scenu dźiwadźelnicy, kotrež přisłušeja wočiwidnje LGBTQ+ zhromadźenstwu.
Pólska je so bjezposrědnje po swjatočnosći pola zamołwitych sceny dla hóršiła. Tući so zakitowachu, twjerdźo, zo jedna so po mysličce zamołwiteho wuměłskeho nawody wo scenu grjekskeje mytologije, kotraž pokazuje Bachusa, grjekskeho boha wina, na horje Olymp, wobkedźbujo čłowjekow na zemi.
Paducha kolesa lepił a na policajsku stražu přiwjezł je 60lětny muž w Kölnje. Do toho bě jemu paduch koleso před pjekarnju spakosćił a z nim wotjěł. Muž pak jeho krótko na to wuhlada a narěča. Po krótkim rozestajenju 60lětny paducha hrabny a policistam přepoda. 29lětny dyrbi so padustwa dla zamołwić. Nimo toho bě test na kokain pozitiwny.
Klimowych aktiwistow po puću na blokadu lepili su policisća dźensa rano w Hamburgu. Wobsadce policajskeho awta bě skupina młodostnych rano zahe na kolesach njedaloko Hamburgskeho lětanišća napadnyła. Jako kolesowarjo policiju wuhladachu, spytachu ćeknyć. Zastojnicy štyrjoch z nich zadźeržachu a namakachu we wačokach młodostnych nožicy za grót, warnowanske lacy a lěpk. Podhladnych nachwilnje zajachu. Wočiwidnje chcychu woni lětanišćo zlemić.
Teheran (dpa/SN). Tysacy ludźi su so w iranskej stolicy Teheranje na statnje organizowanej žarowanskej swjatočnosći za morjeneho politiskeho nawodu islamistiskeje Hamas Ismaila Haniju wobdźělili. Přitomna bě tež cyła politiska elita Irana, mjez nimi najwyši duchowny nawoda Ajatollah Chamenei a nowy prezident kraja Massud Peseschkian. Syły ludźo wołachu hesła kaž „Smjerć Israelej“ a „Smjerć Americe“. Pochować chcedźa Haniju jutře w Kataru.
Venedig chce mjenje turistow
Venedig (dpa/SN). W boju přećiwo masowemu turizmej su zamołwići italskeho Venediga wukazali, zo smědźa wot přewodnikow nawjedowane skupiny turistow najwjace 25 wosobow wopřijeć. Tež wužiwanje wótřerěčakow je wotnětka zakazane. Zaměr naprawy je, wobydlerjow před haru škitać, kotrež syły turistow wšědnje w měsće zawinuja. W aprylu běchu we Venedigu zastupny pjenjez pjeć eurow na wopytowarja zawjedli.
Zawody wotpućuja do wukraja
Schkeuditz (dpa/SN). Klimowi aktiwisća su na lětanišću Lipsk/Halle protestowali a hodźiny trajacu blokadu transportnych lětadłow zawinowali. Pjećo z nich běchu so krótko do połnocy w južnym dźělu lětanišća na betonowej čarje přilěpili. Dalšeju móžachu zwjazkowi policisća runje hišće wot toho wotdźeržeć. Wokoło 5 hodź. móžachu aktiwistow wotlěpić a nachwilnje zajeć. K akciji wuznawaše so skupina „Poslednja generacija“. Ta chcyše přećiwo wužiwanju fosilnych nošerjow energije protestować a ze spektakularnej akciju zjawnu kedźbnosć zbudźić.
Wobhospodar lětanišća pruwuje prawniske kročele přećiwo aktiwistam. Nastatu škodu njejsu hišće wobličili. Policija přepytuje wjacorych ranjenjow zakonja dla. Demonstranća běchu groćany płót lětanišća přerězali.
New York (dpa/SN). Iran namołwja mjezynarodne zjednoćenstwo statow, po zaměrnym morjenju wysokeho komandera Hamas, zhromadnje přećiwo Israelej postupować. Atentat Israela so na to měri, „konflikt na Bliskim wuchodźe dale přiwótřić a wójnu na cyły region rozšěrić“, rjekny iranski wulkopósłanc Amir Saeid Iravani w Bjezstrašnostnej radźe UNO w New Yorku.
Zastupnik Israela Jonathan Miller wumjetowaše wjacorym krajam falšnosć přećiwo Iranej. Tući so pječa wo měr starosćeja, zdobom pak ničo přećiwo Iranej nječinja, kiž teror přećiwo Israelej w regionje organizuje a financuje.
Waršawa (dpa/SN). Na wopominanju Waršawskeho zběžka před 80 lětami je zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier wo wodaće za němske złóstnistwa w Druhej swětowej wójnje prosył. Zwjazkowy prezident je so w tym zwisku z bywšimi wobdźělnikami zadwělowaneho spjećowanja přećiwo němskim okupantam w lěće 1944 zetkał. Němska je sej swojeje historiskeje zamołwitosće wědoma, rjekny wón přitomnym.
Swoje poselstwo sposrědkowaše Steinmeier na centralnym wopominanju při pomniku zběžka we Waršawje, na kotrymž wobdźěli so tež pólski prezident Andrzej Duda. Steinmeier chcył jenož jednu sadu rjec, kotraž pak přińdźe z cyłeje wutroby: „Prošu, runje dźensa a runje tu, wo wodaće.“ Steinmeier je po Romanje Herzogu 1994 druhi zwjazkowy prezident, kiž smě na Polakam přewšo wažnym wopominanskim dnju rěčeć.
Před 80 lětami, 1. awgusta 1944, běchu so pólscy wojowarjo we Waršawje pozběhnyli. Němska Wehrmachta zběžk po 63 dnjach porazy a 200 000 ludźi mori.
Kijew/Paris (dpa/SN). Ukrainski prezident Wolodymyr Zelensky nochce žadanjam Ruskeje za teritorijom přihłosować, dołhož njeje ukrainski lud tomu přihłosował. „Dyrbiće rozumić, zo njeleži prašenje teritorialneje njewotwisnosće w rukomaj prezidenta, jednotliweje wosoby, ale zo dyrbi tute prašenje ukrainski lud rozrisać“, rjekny Zelenskyj nowinje Le Monde a druhim francoskim medijam w rozmołwje.
Wobkedźbować pak so tež měło, zo by ruski prezident Wladimir Putin wotstupjenje ukrainskeho teritorija na dobro Ruskeje jako dobyće wobhladował. „Tohodla je tute prašenje jara, jara ćežke.“
Artikl 73 ukrainskeje wustawy změny teritorija dowola, jeli su lud do rozsuda sobu zapřijeli. Nimo toho dyrbitej dwě třećinje parlamenta tomu přihłosować.