Pušćeni w domiznje witani

pjatk, 02. awgusta 2024 spisane wot:

Berlin/Moskwa/Washington (dpa/SN). Po historiskej wuměnje jatych mjez Ruskej, Běłoruskej a wjacorymi zapadnymi krajemi je zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) 13 pušćenych w Němskej witał. Mjez nimi bě tež w Běłoruskej k smjerći zasudźeny Rico K.

„To bě jara hnujace“, rjekny Scholz na lětanišću. „Mnozy dyrbjachu so wo swoju strowotu a žiwjenje starosćić. Tuž je čim wažniše, zo směmy jim tule w Němskej škit a zastaranje zmóžnić.“

Tež ruski prezident Wladimir Putin je w zapadźe pušćenych jatych wosobinsce witał. Šef Krjemla wobjimaše jednoho z jatych. Garda prezidenta steješe spalěr. „Sće zaso doma, w domiznje“, Putin pušćenych witaše. W USA witaštaj prezident Joe Biden a wiceprezidentka Kamala Harris na wojerskim lětanišću nawróćenych krajanow. Mjez nimi běchu korespondent Wall Street Journala Evan Gershkovich a ruskaj opozicionelnaj Wladimir Kara-Mursa a Ilja Jašin.

Olympiski skandal rozhorja

pjatk, 02. awgusta 2024 spisane wot:

Pólska reaguje na pozdatne hanjenje Boha při zahajenju w Parisu

Waršawa. Skandal na zahajenskim zarjadowanju olympiskich hrow w Parisu pólsku zjawnosć zaběra a skromne sportowe wuslědki pólskich atletow přesahuje.

Na ceremoniji, při kotrejž čołmikowachu jednotliwe mustwa po rěce Seine francoskeje stolicy, běchu na kromje rěki wšelake sceny přihotowane, kotrež so wot dźiwadźelnikow zwobraznichu. Jedna z tutych předstaji pozdatnje bibliski wobraz poslednjeje wječerje Jězusa Chrystusa w kruhu swojich swěrnych do smjerće na křižu. Zwobraznili su scenu dźiwadźelnicy, kotrež přisłušeja wočiwidnje LGBTQ+ zhromadźenstwu.

Pólska je so bjezposrědnje po swjatočnosći pola zamołwitych sceny dla hóršiła. Tući so zakitowachu, twjerdźo, zo jedna so po mysličce zamołwiteho wuměłskeho nawody wo scenu grjekskeje mytologije, kotraž pokazuje Bachusa, grjekskeho boha wina, na horje Olymp, wobkedźbujo čłowjekow na zemi.

To a tamne (02.08.24)

pjatk, 02. awgusta 2024 spisane wot:

Paducha kolesa lepił a na policajsku stražu přiwjezł je 60lětny muž w Kölnje. Do toho bě jemu paduch koleso před pjekarnju spakosćił a z nim wotjěł. Muž pak jeho krótko na to wuhlada a narěča. Po krótkim rozestajenju 60lětny paducha hrabny a policistam přepoda. 29lětny dyrbi so padustwa dla zamołwić. Nimo toho bě test na kokain pozitiwny.

Klimowych aktiwistow po puću na blokadu lepili su policisća dźensa rano w Hamburgu. Wobsadce policajskeho awta bě skupina młodostnych rano zahe na kolesach njedaloko Hamburgskeho lětanišća napadnyła. Jako kolesowarjo policiju wuhladachu, spytachu ćeknyć. Zastojnicy štyrjoch z nich zadźeržachu a namakachu we wačokach młodostnych nožicy za grót, warnowanske lacy a lěpk. Podhladnych nachwilnje zajachu. Wočiwidnje chcychu woni lětanišćo zlemić.

Tysacy na žarowanju byli

štwórtk, 01. awgusta 2024 spisane wot:

Teheran (dpa/SN). Tysacy ludźi su so w iranskej stolicy Teheranje na statnje organizowanej žarowanskej swjatočnosći za morjeneho politiskeho nawodu islamistiskeje Hamas Ismaila Haniju wobdźělili. Přitomna bě tež cyła politiska elita Irana, mjez nimi najwyši duchowny nawoda Ajatollah Chamenei a nowy prezident kraja Massud Peseschkian. Syły ludźo wołachu hesła kaž „Smjerć Israelej“ a „Smjerć Americe“. Pochować chcedźa Haniju jutře w Kataru.

Venedig chce mjenje turistow

Venedig (dpa/SN). W boju přećiwo masowemu turizmej su zamołwići italskeho Venediga wukazali, zo smědźa wot přewodnikow nawjedowane skupiny turistow najwjace 25 wosobow wopřijeć. Tež wužiwanje wótřerěčakow je wotnětka zakazane. Zaměr naprawy je, wobydlerjow před haru škitać, kotrež syły turistow wšědnje w měsće zawinuja. W aprylu běchu we Venedigu zastupny pjenjez pjeć eurow na wopytowarja zawjedli.

Zawody wotpućuja do wukraja

Po njedawnych namócnosćach morjenja třoch dźěći w jendźelskim měsće Southport dla su so prawicarscy demonstranća wčera w britiskej stolicy Londonje zhromadźili. Při tym měrjachu so na sydło knježerstwa Downing Street. Tam dóńdźe k rozestajenjam z policiju, kotraž je wjace hač sto demonstrantow zajała. Foto: pa/Zumapress/Vuk Valcic

Lětanišćo blokowane było

štwórtk, 01. awgusta 2024 spisane wot:

Schkeuditz (dpa/SN). Klimowi aktiwisća su na lětanišću Lipsk/Halle protestowali a hodźiny trajacu blokadu transportnych lětadłow zawinowali. Pjećo z nich běchu so krótko do połnocy w južnym dźělu lětanišća na betonowej čarje přilěpili. Dalšeju móžachu zwjazkowi policisća runje hišće wot toho wotdźeržeć. Wokoło 5 hodź. móžachu aktiwistow wotlěpić a nachwilnje zajeć. K akciji wuznawaše so skupina „Poslednja generacija“. Ta chcyše přećiwo wužiwanju fosilnych nošerjow energije protestować a ze spektakularnej akciju zjawnu kedźbnosć zbudźić.

Wobhospodar lětanišća pruwuje prawniske kročele přećiwo aktiwistam. Nastatu škodu njejsu hišće wobličili. Policija přepytuje wjacorych ranjenjow zakonja dla. Demonstranća běchu groćany płót lětanišća přerězali.

Iran a Israel sej wumjetujetej

štwórtk, 01. awgusta 2024 spisane wot:

New York (dpa/SN). Iran namołwja mjezynarodne zjednoćenstwo statow, po zaměrnym morjenju wysokeho komandera Hamas, zhromadnje přećiwo Israelej postupować. Atentat Israela so na to měri, „konflikt na Bliskim wuchodźe dale přiwótřić a wójnu na cyły region rozšěrić“, rjekny iranski wulkopósłanc Amir Saeid Iravani w Bjezstrašnostnej radźe UNO w New Yorku.

Zastupnik Israela Jonathan Miller wumjetowaše wjacorym krajam falšnosć přećiwo Iranej. Tući so pječa wo měr starosćeja, zdobom pak ničo přećiwo Iranej nječinja, kiž teror přećiwo Israelej w regionje organizuje a financuje.

Steinmeier prosy Polakow wo wodaće

štwórtk, 01. awgusta 2024 spisane wot:

Waršawa (dpa/SN). Na wopominanju Waršawskeho zběžka před 80 lětami je zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier wo wodaće za němske złóstnistwa w Druhej swětowej wójnje prosył. Zwjazkowy prezident je so w tym zwisku z bywšimi wobdźělnikami zadwělowaneho spjećowanja přećiwo němskim okupantam w lěće 1944 zetkał. Němska je sej swojeje historiskeje zamołwitosće wědoma, rjekny wón přitomnym.

Swoje poselstwo sposrědkowaše Steinmeier na centralnym wopominanju při pomniku zběžka we Waršawje, na kotrymž wobdźěli so tež pólski prezident Andrzej Duda. Steinmeier chcył jenož jednu sadu rjec, kotraž pak přińdźe z cyłeje wutroby: „Prošu, runje dźensa a runje tu, wo wodaće.“ Steinmeier je po Romanje Herzogu 1994 druhi zwjazkowy prezident, kiž smě na Polakam přewšo wažnym wopominanskim dnju rěčeć.

Před 80 lětami, 1. awgusta 1944, běchu so pólscy wojowarjo we Waršawje pozběhnyli. Němska Wehrmachta zběžk po 63 dnjach porazy a 200 000 ludźi mori.

„Jenož z dowolnosću ludu“

štwórtk, 01. awgusta 2024 spisane wot:

Ukrainski prezident Zelenskyj reaguje na teritorialne žadanja Ruskeje

Kijew/Paris (dpa/SN). Ukrainski prezident Wolodymyr Zelensky nochce žadanjam Ruskeje za teritorijom přihłosować, dołhož njeje ukrainski lud tomu přihłosował. „Dyrbiće rozumić, zo njeleži prašenje teritorialneje njewotwisnosće w rukomaj prezidenta, jednotliweje wosoby, ale zo dyrbi tute prašenje ukrainski lud rozrisać“, rjekny Zelenskyj nowinje Le Monde a druhim francoskim medijam w rozmołwje.

Wobkedźbować pak so tež měło, zo by ruski prezident Wladimir Putin wotstupjenje ukrainskeho teritorija na dobro Ruskeje jako dobyće wobhladował. „Tohodla je tute prašenje jara, jara ćežke.“

Artikl 73 ukrainskeje wustawy změny teritorija dowola, jeli su lud do rozsuda sobu zapřijeli. Nimo toho dyrbitej dwě třećinje parlamenta tomu přihłosować.

Kak dołho hišće?

štwórtk, 01. awgusta 2024 spisane wot:
Hač wčera w Budyšinje abo wutoru w Kamjencu, serbske temy na wólbnymaj forumomaj Krajneje centrale za politiske kubłanje rólu hrali njejsu. Kandidatce Elaine Jenčec a Andrea Kubank, kandidaća Marko Šiman, Christian Schäfer a Jurij Bulank su w swojich wuwjedźenjach na naš lud a tak na wosebitosć tudyšich wólbnych wo­krjesow skedźbnili. To bě přemało, dokelž moderacija na to nawjazała njeje. Zhubjena to šansa, serbskich ludźi jako wobstatk tudyšich politiskich procesow widźomnje zapřijeć. Po Serbskich debatach bě so direktor Krajneje centrale za politiske kubłanje Sakskeje w tutej nowinje za to wuprajił, serbsku tematiku do dramaturgije wólbnych forumow w dwurěčnej Łužicy za­twarić. Jeho pokiwy znajmjeńša moderatorkomaj w Budyšinje předležachu. Naje­bać to dyrbjachu Serbja na žurli dožiwić, štož je jim hižo přewšo znate: Hač serbska wučba w šuli abo prašenja k serbskim naležnosćam, hdyž čas tłóči, wone prosće wupadnu. Kak dołho hišće? Axel Arlt

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND