Žadaja sej pjenjezy EU za mjezu
Brüssel (dpa/SN). Hladajo na wohroženje přez Rusku a Běłorusku žadaja sej Pólska, Letiska a Litawska podpěru EU za wojerske a ciwilne zawěsćenje mjezy. „Trjebamy zakitowansku iniciatiwu, zo móhli Europjanow nětko a přichodne lěta škitać“, pisaja statni a knježerstwowi šefojo krajow do wjerška EU prezidentce komisije EU Ursule von der Leyen a prezidentej Rady EU Charlesej Michelej. Wjeršk wotměwa so dźensa a jutře w Brüsselu.
Jako konkretny projekt mjenuja politikarjo „natwar zakitowanskeho infrastrukturneho systema podłu wonkowneje mjezy EU k Ruskej a Běłoruskej“. Tole móhło nuznej trěbnosći wotpowědować, EU před wojerskimi a hybridnymi wohroženjemi škitać. Hybridne wohroženje je krajam předewšěm zaměrna a wot Ruskeje a Běłoruskeje instrumentalizowana migracija ćěkancow z chudych krajow do Pólskeje ze zaměrom, EU wosłabić.
Rozměr kóštow za planowany system zakitowanja žada sej z wida awtorow pjenježnu podpěru EU. Planowanje a twar projekta chcedźa z NATO wothłosować.
Njewjedra w Němskej zachadźeli
Tež w Sakskej wočakuja cyły dźeń zliwki, hrimanja a zapławjenja
Offenbach (dpa/SN). Po sylnych zliwkach na juhu a juhozapadźe Němskeje so njepřijomne wjedro dale po Němskej rozpřestrěwa. Dźensa wočakowachu we wjacorych dźělach kraja hrimanja a sylne njewjedra. Hižo wčera běchu jednotliwe kónčiny Badensko-Würtembergskeje a Bayerskeje wot sylnych zliwkow a wichorow potrjechene.
W nutřkownym měsće Stuttgarta dyrbjachu wčera fanowe pasmo za europske koparske mišterstwa njewjedra dla krótkodobnje zawrěć. Bórze na to pak policija warnowanje zaso zběhny, dźakujo so přiwisnikam kopańcy za sćerpnosć a zrozumjenje za naprawy.
To a tamne (27.06.24)
W ródnym domje Ericha Honeckera, bywšeho předsydy statneje rady NDR, w posaarskim Neunkirchenje, je woheń wudyrił. Kaž wohnjowa wobora zdźěla, bě minjenu nóc woheń třěchu domskeho zapalił. Płomjenja rozpřestrěchu so na susodnej twarjeni. 40 wobydlerjow dyrbjachu w nuzowych kwartěrach zaměstnić. Cyłkowna škoda wučinja 750 000 eurow. Přičina wohenja njeje hišće znata. Honecker bě so 1912 w domje narodźił.
Bolosće w chribjeće mějachu hižo stari Egyptowčenjo. Tole je Petra Brukner Havelková ze swojimi sobudźěłaćerjemi w čěskim Narodnym muzeju w Praze wuslědźiła. Přepytowali su kosće 69 dorosćenych, kotrychž běchu 2 000 lět do Chrystusa w Egyptowskej pochowali. 30 z nich běchu pismawučeni. Wočiwidnje sedźachu woni tehdy při swojim dźěle na zemi z křižowanymaj nohomaj.
Mjenje ludźi
Kamjenc (dpa/SN). W Sakskej bydli něšto mjenje ludźi hač wočakowane. Po prěnich wuslědkach wuhódnoćenja censusa bě jich 15. meje 2022 něhdźe 4,038 milionow wobydlerjow, zdźěli wčera krajny statistiski zarjad w Kamjencu. Dotal wuchadźachu fachowcy na zakładźe censusa z lěta 2011 z toho, zo je jich w swobodnym staće 4,08 milionow wobydlerkow a wobydlerjow. Nětko pak je jich 1,03 procenty mjenje. Změna pak leži pod hódnotu, kotruž su za Němsku zwěsćili. Tam zličichu statistikarjo 1,6 procentow mjenje.
W krajnej stolicy Drježdźanach je ličba wobydlerjow nimale konstantna wostała. „Ličby su zwjeselace a pokazuja, zo wobydlerski zarjad derje dźěła“, wuzběhny Drježdźanski wyši měšćanosta Dirk Hilbert (FDP). Druhe sakske města dyrbja swoje ličby dele korigować.
Assange doskónčnje pušćeny
Saipan (dpa/SN). Sudnistwo USA je dojednanje mjez załožerjom platformy Wikileaks Julianom Assangeom a ameriskej justicu w zwisku z wumjetowanjemi spionaže dla wotžohnowało a jeho pušćenje wobkrućiło. Tole rozprawjeja medije ze sudniskeje žurle na Marianskej kupje Saipanje, na wonkownym teritoriju USA w Pacifiskim oceanje. Assange bě swoju winu zdźěla přiznał, za to je jemu sudnistwo pjeć lět trajace jastwo we Wulkej Britaniskej přiličiło a jeho pušćiło.
Scholz wupraja so k wjerškej
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) je dźensa knježerstwowu deklaraciju k planowanemu wjerškej EU w Brüsselu předstajił. Nimo toho chcyše so Scholz k planowanemu wjerškowemu zetkanju NATO wuprajić, kotrež wotměwa so wot 9. do 11. julija we Washingtonje. Statni a knježerstwowi šefojo EU běchu so wčera na to dojednali, politikarku CDU Ursulu von der Leyen za dalšu dobu jako prezidentku komisije EU namjetować. Na wjeršku jutře a pjatk ju wuzwola.
Skućićelow spěšnje wotsunyć
Kenia dožiwja tele dny namócne rozestajenja mjez demonstrantami a ...
Habeck chwali hospodarstwo na wuchodźe
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy hospodarski minister Robert Habeck wočakuje wot předewzaćow wuchodneje Němskeje zazběh noweho hospodarskeho rozmacha w Němskej. Politikar Zelenych rjekny nowinarjam: „Hospodarstwo so poněčim z krizy wudrapa, ćehnjeny tuchwilu wot wuchoda.“ Tam sej tójšto ludźi hłójčku łama, kak móhli po nowych pućach kročić, we Łužicy, w Schwedtće, w Leunje a mnohich druhich kónčinach. Předewzaća inwestuja tam, hdźež su wuměnjenja dobre, Habeck rjekny. Wuchodna Němska je tule přiběrajcy derje nastajena. Wón pokaza mjez druhim na wulke inwesticije na přikład w předewzaću Intel w Magdeburgu, štož ma signalowe wuskutki za dalše wulke inwesticije. Zwjazk podpěruje zasydlenje koncerna Intel z dźesać miliardami eurow. Wot lěta 2027 chce koncern z USA w Magdeburgu produkować. Zasydlenje bě debatu w tym zbudźiło, w kajkej měrje měł stat předewzaća ze subwencijemi podpěrać.
Wolóženja za ratarjow dojednane
Berlin (dpa/SN). Amplowa koalicija je so po raznych protestach ratarjow na přilubjeny paket wolóženjow na dobro burow dojednała. Kaž frakciscy šefojo SPD, Zelenych a FDP wčera zdźělichu, dźe mjez druhim wo dawkowe wolóženja, mjenje běrokratije a sylnišu poziciju ratarjow w rjećazu dodawanja hač k wobchodam. Zwjazk ratarjow rěčeše wo „pakćiku“ a žada sej dalše kročele.
Nastork wolóženjow běchu cyłoněmske protesty ratarjow přećiwo šmórnjenju agrarnych subwencijow pola diesela. Na to bě knježerstwo SPD, Zelenych a FDP roznjemdrjenym ratarjam dalše wolóženja přilubiło. Tole je knježerstwo do dźensa so zahajaceho zjězda ratarjow w Choćebuzu zwoprawdźiło. Tak budźe buram přichodnje móžno, chabłace wuslědki dobrych a špatnych lět dawkowje zličić a wurunać.
Prezident zwjazka ratarjow Joachim Rukwied rěči wo dawno trěbnych naprawach, kotrež pak njedosahaja. Frakcija CDU/CSU w zwjazkowym sejmje ma dojednanje za „wulke přesłapjenje“.
Dobra inscenacija
Jězba wicekanclera a hospodarskeho ministra Roberta Habecka (Zeleni) do Chiny drje njebě zwoprědka ničo druheho hač derje planowana inscenacija. Nichtó chutnje njewočakowaše, zo druhe najwjetše hospodarstwo swěta swoju politiku změni, dokelž jemu minister z Němskeje tole kaza. Terminy w Chinje su mjeztym wažne za nahladnosć, wšako pytaja Zeleni hišće za kmanym kanclerskim kandidatom za klětuše wólby zwjazkoweho sejma. W Pekingu hubu wočinić a tam nastupajo hospodarsku politiku, podpěru Ruskeje we wójnje přećiwo Ukrainje abo w prašenju čłowjeskich prawow měnjenje prajić, je mjeztym dopokaz zmužitosće. Stajnje přitomny nowinski wotrjad je Habecka derje zwobraznił, kaž něhdy Joschku Fischera.
Snano njejsmy w Němskej wot chinskich poměrow ani tak zdaleni: Pola nas policija swójbne swjedźenje rozpušći abo awta zadźerži, dokelž su ludźo wony spěw poskali, kotryž su pjani njedawno na kupje Sylt spěwali ... Marko Wjeńka
To a tamne (26.06.24)
Wobchod luksusoweje marki Chanel wurubić chcyli su njeznaći minjenju nóc na Berlinskim Kurfürstendammje w zapadnym dźělu města. Po mjeztym hižo zwučenym wašnju zajědźechu z awtom z wotmachom do wukładneho wokna. Při tym so škleńca wokna a wšelake twory we wobchodźe zničichu. Po prěnich dopóznaćach policije pak su skućićeljo bjez rubizny ćeknyli. Stajnje zaso tam rubježnicy na tute wašnje spytaja, wobchody dosć drohich wudźěłkow wurubić.
Zabłudźeneho šotiskeho turista wuchowali su španiscy policisća w horach kupy Teneriffa. 19lětny dowolnik bě so minjeny pjatk samlutki na naročne pućowanje po horach kupy před zapadnym pobrjohom Afriki podał. Jako so wón po hodźinach njenawróći, wołachu hórsku słužbu. Pomocnicy dospołnje wučerpaneho, ale stroweho muža w skałach namakachu.
