Zapósłane (05.02.21)
Serbšćinu w šuli měli skónčnje připóznać!, to žada sej Měrćin Krawc w Delnjeho Wunjowa:
Tež w dobje akcije „Sorbisch? Na klar.“ mamy přeco hišće situaciju, zo njeskići wučba serbšćiny šulerjam, hač maćernorěčnym abo nic, žanu nadhódnotu w zmysle na přikład připóznawanja za abituru. Hodźiny serbšćiny su na mnohich šulach přeco přidatne, často zady připójsnjene.
Po tym zo buchu we Witaj-pěstowarnjach nastupajo přiswojenje rěče dobre zakłady wutworjene, předewšěm w přewažnje němskorěčnych kónčinach serbskeho sydlenskeho ruma njemało dźěći abo jich starši wučbu serbšćiny hižo do abo w běhu časa na zakładnej šuli wotwoleja. Druhdy to činja, dokelž zdawa so přidatne poćeženje serbšćiny dla njezmištrujomne, hdyž tež přez druhe předmjety hižo hranicu swojich wukonow docpěwaja. Tamnym pobrachuje prosće motiwacija, zo bychu za to sport abo wólny čas woprowali. Wšako je to za wone dźěći w tym wokomiku cuza rěč, kotruž móža z přećelemi, staršimi, wowkami a dźědami lědma nałožować.
Móhli wuznamnu rólu zabrać
Praha (SN/bn). Mjezynarodna nowinska platforma Kafkadesk chce po swójskim podaću „ultralokalne nowinki z centralneje Europy sposrědkować“ a tak „wuwaženišemu wobrazej wo skupinje Visegrád-krajow polěkować“. Njedawno je tónle ramik takrjec wopušćiła a artikl wo Serbach wozjewiła. Pod nadpismom „Ći tamni Němcy: Kak su Serbja comeback w centralnej Europje nastupili“ rozprawja awtor Jefferson Sinclair wo wobydlerjach „w třikrajowym róžku Němska-Čěska-Pólska“. Region to, w kotrymž móhł „wopytowar na kuriozny fenomen storčić. Nańdźeš dwurěčnje popisane tafle a znački, raz němsce raz w słowjanskej rěči, podobnej čěšćinje abo pólšćinje. Tola wo žanu z njeju so njejedna – je to serbšćina.“
Zapósłane (26.01.21)
Křesćan Krawc z Hrubjelčic měni: Činja, kaž njeby Serbow było
W přinošku, wozjewjenym w Serbskich Nowinach z 15. januara, dźe wo to, zo bu bazowa struktura w cyrkwinskim wobwodźe Budyšin-Kamjenc Ewangelsko-lutherskeje krajneje cyrkwje Sakskeje noworjadowana. Hodźijskej wosadźe běchu z cyrkwinskeho zarjada w Drježdźanach přilubili, zo swoje městno w serbskim sydlenskim rumje wobchowa. Nětko pak bu Hodźijska wosada bjez dalšeho jednanja zarjadowana do noweje wjetšeje struktury, kotraž serbski sydlenski rum daloko přesahuje, hač do ZemicTumic, haj samo hač do Biskopic a dale. To je, kaž SN pisaja, „z wulkim wobmjezowanjom prawow a wuhotowanskich móžnosćow“ zwjazane. Přećiwo tomu Serbski sejm protestuje a sej žada, rozsud cofnyć.
Zapósłane (20.01.21)
Bernd Pittkunings z Choćebuza so k serbskemu filmej słowa jima:
W radiju su minjenu njedźelu wozjewili, zo Heiko Maas (SPD) namjetuje ludźom, kotřiž su pře koronu šćěpjeni, přistup do kina a hosćencow dowolić.
Rozsud brachi njerozrisa
Wčera je sakske ministerstwo za kultus zdźěliło, zo skrótši lětuše zymske prózdniny a zo maja šulerjo dlěje wot doma wuknyć. Smy so staršich prašeli, što za nich přerjadowanje zymskich prózdnin woznamjenja.
Jan Budar z Budyšina: Poprawom njesměli prózdniny přerjadować. To swójby přidatnje wobćežuje. Prózdniny su planowane, tež za čas pandemije, a słuža wočerstwjenju a wodychnjenju. Wšako su mnozy starši swój dowol hižo planowali. Tež hdyž woni doma dźěłaja, dźěło wuwučowanja a dohladowanja dźěći dla zdźěla ležo wostanje. To je njeefektiwne. Wažnišo by było wučerjow wukmanić, zo móhli po digitalnym puću swojich šulerjow dale a lěpje wuwučować.
Rěčny kurs z Benom Bělkom
Dokelž dyrbješe za lońši awgust planowany kurs serbskeje rěče w Budyšinje wupadnyć, zarjadowa Praske Towarstwo přećelow Serbow za swojich krajanow tydźenski kurs w małej wsy Budislavje blisko Litomyšla. Předsyda towarstwa Lukáš Novosad bě Radworčana Bena Bělka zazwonił a próstwu wuprajił, hač njemóhł z čěskimi přećelemi někotre rěčne rozmołwy přewjesć. Bjez wulkeho wahanja něhdyši rozhłosownik připraji a poda so 31. julija na jězbu do susodneho kraja. Tam měješe Bělk „bjez pedagogiskeho wukubłanja“, kaž w najnowšim wudaću časopisa Česko-lužický věstník pisa, ze skupinu zajimcow w serbšćinje „lekcije, přednoški wo serbskej hudźbje, medijach, folklorje a stawiznach a samozrozumliwje zabawu“. A w rjanym domje čěskeho PEN-centruma je so samo horstka serbskich młodostnych lóštnej bjesadźe a spěwanju přidružiła.
Recensija knihi„Židowka Hana“
Zapósłane (21.12.20)
Eduard Luhmann ze Smjerdźaceje poćahuje so na njedawne wuprajenje sakskeho ministerskeho prezidenta Michaela Kretschmera w zwisku z wopytom kemšow Božu nóc, zo běštaj tež Marija a Jězus w tej nocy samaj:
Jako pobožnemu wěriwemu dyrbjała našemu ministerskemu prezidentej Hodowna stawizna ewangelista Lukaša staw 1–20 wjace hač znata być. Z njeje njewuchadźa, zo bě swjata swójba tu nóc sama. Jako prěni bě tam jandźel, kiž blisko hródźe přebywacym pastyrjam powěsć wo narodźe Jězusa přinjese. Tući so na to hnydom k hródźi podachu. Jandźelej přidružichu so bójske syły, kotrež Boha sławjachu a powěsć pokoja wozjewichu. A nic jenož to: Tež woł a wóslik tam běštej. Potajkim wšo druhe hač „samaj w tutej swjatej nocy“. Tež w hewak skerje měrnym Betlehemje je so w tej nocy „porjadnje něšto stawało“, zo bych w rěčnym duktusu našeho časa wostał.
Zapósłane (16.12.20)
Anna Měrćinowa z Berlina:
Snano bě „Mój wid“ raz zajimawa rubrika Serbskich Nowin, ale wokomiknje skići wona jeničkim a swojim pozicijam jewišćo. Mamy swobodu měnjenja, to je prawje a derje tak. Ale swoboda měnjenja njerěka, zo dyrbju ja Marka Wjeńkowe teorije tež přeco zaso w SN čitać: wone teorije wo tukanjach, přemyslowanjach wo tym, kak je so něšto stało; wone prašenja, komu něšto słuži, kajke lěpšiny něchtó z něčeho ma – přeco zaso z rezultatom, zo dyrbja ći, kotřiž wot krizy profituja, ći „knježacy“, wina na njej być.
Najhusćišo pak njeda so mjez dobrym a hubjenym rozeznawać. Mnohe wěcy su kompleksniše, tak tež měnjenja a rozsudy. Rozsudy móža wěstym ludźom škodźeć, runočasnje druhim pomhać. Zapřisahanske teorije to njewobkedźbuja, wone rozeznawaja jenož mjez dobrym a złym. Wone praja, zapřisahancy su ći zli a wopory ći dobri. Zapřisahanske teorije kompleksne prašenja potajkim zjednorjeja. Někotre zapřisahanske teorije njejsu strašne.
Zapósłane (27.11.20)
Anna Měrćinowa z Berlina piše:
W tutych časach nažel přewjele směšneho njeje. Politiske debaty njejsu směšne, a hišće mjenje komentar Marka Wjeńki „Hody zakazać“ w rubrice „Mój wid“ 25. nowembra w SN. Hižo dlěje storču so na wobchadźe SN z koronapandemiju.
W Berlinje dosćahnu mje Serbske Nowiny regularnje dźeń pozdźišo. W nazymskich měsacach zdaše so mi pak, zo su nowiny z dwěmaj tydźenjomaj zapozdźenja k nam dóšli. Kajke swjedźenje su so swjećili a planowali!
Problemy a strachi, kajkež mějachmy, tam we Łužicy njeznajachu. Serbska Łužica zdaše so nam być kupa bjezstarostnych! Wjeršk cyłeho pobrachowaceho rozestajenja z pandemiju bě cyła nowinska strona wot horjeka hač dele plestrowana z wobrazami firmowanjow po wšej Łužicy.
