Krótkopowěsće (06.07.22)
Jeničke zawrjene pasmo
Drježdźany/Rakecy. Noweho pada afriskeje swinjaceje mrětwy pola Rakec dla wobě zawrjenej pasmje II w Sakskej zjednoća, kaž socialne ministerstwo wčera w Drježdźanach zdźěla. Pufrowa cona mjez dotalnymaj zawrjenymaj pasmomaj we wokrjesach Mišno/Budyšin a Zhorjelc je zběhnjena. Restrikciska cona saha wot mjezy z Pólskej hač k Łobju na zapadźe. Na juhu wobmjezuje ju čara B 6 wot Klipphausena hač do Zhorjelca.
Spěchuja festiwal NSLDź
Drježdźany. Němsko-Serbske ludowe dźiwadło změje spěchowanje we wysokosći nimale 20 000 eurow z programa „Kulturny kraj 2022. Sakska jako jewišćo“ za festiwal „Witajće druhdźe“ wot 21. do 23. oktobra. Předstajić chcedźa tam pjeć swójskich produkcijow NSLDź a dalše inscenacije z Mnichowa, Berlina a Drježdźan, kaž je Sakska kulturna załožba informowała.
Předewzaća zhubjene njejsu
Krótkopowěsće (05.07.22)
Šefredaktor SN wupowědźił
Budyšin. Janek Wowčer je swoje dźěłowe zrěčenje jako šefredaktor Serbskich Nowin a wotrjadnik za nowiny a časopisy w Ludowym nakładnistwje Domowina wupowědźił. Wón chce so w přichodźe druhim nadawkam wěnować. Jednaćelstwo nakładnistwa nětko proces znowawobsadźenja pozicije organizuje.
Informowanišćo anticyganizm
Berlin. Po cyłym Zwjazku skutkowace informowanišćo anticyganizm (MIA) je swoje dźěło dźensa w Berlinje zahajiło. Nowe zarjadnišćo chce na wobstejace deficity w systemje prawidłow skedźbnjeć a njejasny wobłuk anticyganistiskich podawkow w Němskej registrować. Wo wonkownych formach a rozměrje anticyganizma w towaršnosći rozswětlić, přiměrjeny poradźowanski poskitk potrjechenym natwarić kaž tež zjawnosć a politikarjow sensibilizować su zaměry MIA.
Dalši lockdown njepřetraja
Krótkopowěsće (04.07.22)
Dietze zastojnstwo złožiła
Berlin. Nawodnica wobwoda dźěłarnistwa IG metal za Braniborsku, Saksku a Berlin Birgit Dietze je swoje zastojnistwo k 1. julijej złožiła. Hakle 1. oktobra 2020 je wona nadawki přewzała. Přičina za wupowědźenje su wšelake wosobinske naležnosće a druha powołanska perspektiwa. Koordinaciju wobwoda je nětko Stephan Vetter přewzał.
Z wyšim měšćanostu rěčeli
Wojerecy. Prezenca serbskeje rěče w šulach města, spěchowanje motiwacije za wuknjacych přez přiličenje za maturu (2. cuza rěč) kaž tež lěpšiny a móžnosće za wutworjenje samopostajowaceje korporacije serbskeho ludu stejachu minjeny pjatk w srjedźišću rozmołwy Wojerowskeho wyšeho měšćanosta Torstena Rubana-Zeha (SPD) z čłonami Serbskeho sejma Anetu Zahrodnikowej, Hagenom Domašku a Měrćinom Krawcom.
Šćěpiwa efektiwne
Krótkopowěsće (01.07.22)
Wo 450. jubileju
Njeswačidło. Wo 450lětnych stawiznach Lišeje Hory přednošowaše před wjace hač 30 zajimcami štwórtk wječor, mjez nimi bě połojca Serbow, Manfred Laduš. 1572 bu mała wjes jako Liššehor prěni króć we wopismje naspomnjene. Liša Hora měješe jenož pjeć statokow a nihdy wjace hač 30 wobydlerjow, dźensa su tam jenož hišće třo wjesnjenjo žiwi.
W jězorje so njekupać
Budyšin. Hladajo na razantne wuwiće módrych algow w Budyskim spjatym jězorje dla wotradźa strowotniski zarjad wokrjesa so we wodźiznje kupać. We wobłuku wobstajnych přepytowanjow zwěsćichu fachowcy mokricy, kotrež móža chorosće zawinować. Tohorunja njeje woda hižo přewidna, ale mutna.
Z nowej předsydku
Krótkopowěsće (30.06.22)
Darmotny test wobmjezowany
Berlin. Třeći wukaz Zwjazkoweho ministerstwa za strowotu nastupajo postajenja testowanja na koronu je wot dźensnišeho płaćiwy. Prawo na darmotny test ma wotnětka jeničce „skupina wulnerabnych wobydlerjow“, kotřiž so rozdźělnych přičin dla šćěpić dać njemóža. Wjetšina ludźi móže so nadal dobrowólnje testować dać, popłatk wučinja tři eura.
Wójny dla wjace bjezdźěłnych
Nürnberg/Kamjenica. Po informacijach Zwjazkoweje agentury za dźěło je so ličba bjezdźěłnych w juniju jasnje powyšiła. Kwota bjezdźěłnosće postupi wo tři dźesaćiny na 5,2 procentaj. Jako přičinu mjenuje agentura „zapřijeće ćěkancow z Ukrainy do statistiki“. W Sakskej je aktualnje něhdźe 116 000 wobydlerjow bjez powołanskich dochodow, kwota powyši so na 5,5 procentow (+0,3 proc.).
Protest wulkopósłanca
Krótkopowěsće (29.06.22)
NSLDź w Norwegskej
Tromsø/Budyšin. „Phōnē – mjeńšinowym rěčam hłós dać“ rěka projekt, we kotrehož wobłuku chcedźa wosom dźiwadłowych hrow wuwiwać a předstajić. Za njón wuhotuja zastupjerjo wosom mjeńšinowych jewišćow mjez druhim z Rumunskeje a Norwegskeje wot zajutřišeho prěnje, třidnjowske dźěłowe zetkanje w Tromsø. Němsko-Serbske ludowe dźiwadło zastupuje Madleńka Šołćic.
Nowy wobrazowy słownik
Budyšin. Ludowe nakładnistwo Domowina je z wudawaćelom noweje knihi „Mój wulki wobrazowy słownik – Jězdźidła“. Němski original Susanny Gernhäuser je Štefan Paška do hornjoserbšćiny přełožił. Publikacija, zhotowjena jako papjercowa brošura, hodźi so za dźěći wot dweju lět a je wotnětka mjez druhim w Smolerjec kniharni na předań.
Murja w naduwanej formje
Krótkopowěsće (28.06.22)
Kretschmer so z Fialu zetkał
Praha. Krótko do zahajenja čěskeho prezidentstwa rady EU je so sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) wčera w Praze z čěskim premierom Petrom Fialu zetkał. Wobaj staj mjez druhim wo železniskej čarje za wysoke spěšnosće mjez Drježdźanami a Prahu a wo energijowej wotwisnosći wot Ruskeje rěčałoj. Politikarjej chwaleštaj dale zhromadne dźěło we wuchowanskich słužbach.
Literarne myto Ričelej
Drježdźany. Lukaš Ričel je z lawreatom lětušeho Literarneho myta Sakskeho statneho ministerstwa za wědomosć a wuměłstwo. Z Worklec pochadźacy awtor bu za jeho dźiwadłowu hru „Widerstand“ kaž tež za romanaj „Z pjašću do swěta bić“ a „Raumfahrer“ wuznamjenjeny. Jury chwali jeho „bjezposrědny a čerstwy“ stil a „kritiske rozestajenje z młódšimi němskimi stawiznami“.
Sudniski wusud bn
Krótkopowěsće (27.06.22)
Myto Bachmann Słowjence
Celovec. We wobłuku 46. dnjow němskorěčneje literatury w Korutanskej bu wčera słowjenskej awtorce Any Marwan Myto Ingeborg Bachmann spožčene. Dwurěčnje pisaca spisowaćelka wobknježi „němčinu, jakož njeby ženje w hinašej rěči žiwa była. Wona ćěri rěč doprědka“, w lawdaciji rěka. Publikumowe myto zdoby sej Awstričan Elias Hirschl.
Disertacija wo rěčach mjeńšinow
Rennes. Doktorandka politologije na uniwersiće Rennes Jeanne Toutous je swoju disertaciju „Les univers de l’action collective linguistique: l’engagement en faveur des langues de Bretagne et de Lusace (Swěty zhromadneho rěčneho skutka: Angažement za rěče Bretoniskeje a Łužicy)“ wuspěšnje zakitowała. Superwizoraj běštaj prof. Christian Le Bart a prof. Nicole Dołowy-Rybińska.
Podpěra šulerjam
Krótkopowěsće (24.06.22)
Generaciska změna wužadanje
Drježdźany. We wobłuku sakskeho akciskeho dnja za naslědnistwo w předewzaćach je sakski hospodarski minister Martin Dulig (SPD) wčera tři firmy wopytał. Mjez druhim poby pola Großröhrsdorfskeho tekstilneho zawoda BATEX, hdźež je naslědnistwo na zbožo rjadowane. Přiwšěm pak pokaza wón na to, zo njeje to na wuchodźe Sakskeje samozrozumliwe. Generaciska změna w předewzaćach je wulke wužadanje.
Kubłanske wiki po pandemiji
Choćebuz. Kubłanske wiki su prěni raz po wudyrjenju koronapandemije wčera zaso na Delnjoserbskim gymnaziju w Choćebuzu zarjadowali. Tam su wšelake serbske institucije a towarstwa, Lipšćanska uniwersita kaž tež kraj Braniborska šulerki a šulerjow 9. lětnika wo studijnych a powołanskich perspektiwach z delnjoserbskej rěču informowali.
„Łužiske lěćo“ w Čěskej
Krótkopowěsće (23.06.22)
Srědki za cyłodnjowske poskitki
Drježdźany. Za šulske lěto 2022/2023 přewostaja šulam w Sakskej 45 milionow eurow za regularne cyłodnjowske poskitki, štož wotpowěduje niwowej budgeta w aktualnym šulskim lěće. Přidruži so 15 milionow eurow z nachwatanskeho programa korony dla, kotrež steja za aktualne a přichodne šulske lěto k dispoziciji, zo bychu wuknjacy dźěry při wuknjenju pandemije dla płatali, kaž kultusowe ministerstwo dźensa zdźěli.
Nowa wustajeńca wo FUEN
Celovec. Nastaće FUEN, jeje mězniki a 73lětne, hibićiwe stawizny třěšneje organizacije awtochtonych narodnych mjeńšin a rěčnych zhromadźenstwow Europy, to tematizuje nětko wustajeńca, kotraž swjeći we wobłuku europeady w Korutanskej swoju premjeru. Wotnětka chcedźa ju na wšelakich městnach pokazować. Ekspozicija wobsteji z 32 wulkich taflow z tekstami a mnohimi fotami.
Debit Elke Lorencoweje
