Socialistiske poměry

Montag, 07. April 2025 geschrieben von:
Jako wozjewich, zo budu prěni raz na hłownej zhromadźiznje Domowiny pódla, to mi mnozy wutrobnu sobuželnosć wuprajichu. To wšak je najwostudliše zarja­dowanje, kotrež móžeš jako nowinar přewodźeć, mi přišeptnychu. Z něšto wotstawkom móžu nětko rjec: Haj, tež hłowna ­Domowiny je, kaž ta mnohich druhich ­towarstwow, struchła naležnosć. Ale: Hłowna a wólbna zhromadźizna třěšneho zwjazka serbskich towarstwow je mi tež dopokazała, zo móža Serbowki a Serbja přezjednje hromadźe dźěłać. Nimale wšitke namjety k wothłosowanju su delegatki a delegaća jednohłósnje přiwzali, napřećiwneho hłosa ani jeničkeho wuhladał njejsym. Prašam so nětko wězo, hač zaleži tute zadźerženje na samym konsensu w kruhu delegowanych, abo hač so cyle jednorje konfliktow boja. Samsny zaćišć zawostaji we mi tež wašnje wolenja: Woprawdźe wolił mjenujcy nichtó njeje, jenož přihłosował. Socialistiske poměry, móhło wótre pjero pisać. Maximilian Gruber

Premjera sfilmowaneho romana

Montag, 07. April 2025 geschrieben von:
Łužiska premjera filma „Mit der Faust in die Welt schlagen“ je minjeny pjatk něhdźe 120 přihladowarjow do Budyskeho filmoweho palasta přiwabiła. Po předstajenju su awtor literarneje předłohi Lukaš Ričel, režiserka Constanze Klaue a producent ­Alexander Wadouh (wotlěwa) na prašenja publikuma wotmołwili. Wjetšinu wopytowarjow je pask hnuł a tójšto hosći překwapił, dokelž „pokazuje Łužicu z perspektiwy, kajkuž sej w ‚serbskim pucherju‘ dotal wuwědomili njejsmy“. Jednotliwcy su ­kritizowali, zo wuwostaja film porno romanej „wažne figury“, štož pak njehodźi so po słowach režiserki w tajkichle adapcijach-zhusćenjach wobeńć. Foto: Hanka Šěnec

Pjeć milionow nowych štomow

Montag, 07. April 2025 geschrieben von:

Drježdźany (dpa/SN). Sakske statne lěsnistwowe předewzaće Sachsenforst chce lětsa něhdźe pjeć milionow młodych štomikow w statnym lěsu sadźeć. „Ponowjenje našich lěsow ma wulki wuznam, zo móhli tež přichodnje drjewo jako wažnu surowiznu lěsow wužiwać“, rjekny sakski minister za lěsnistwo Georg-Ludwig von Breitenbuch (CDU) w Drježdźanach. Nimo toho dźe wo to, mnohostronski ekologiski system lěsa dołhodobnje za­chować. Swobodny stat inwestuje za to něhdźe 15 milionow eurow.

Miłe wjedro tomu polěkuje, zo wo­sadźenje na mnohich městnach hižo ­widźomnje pokročuje. Starosće pak wobradźeja pobrachowace spadki. Wulki dźěl dźěła su tuž hižo nětko do pózdnjeho lěća a nazymy přestorčić dyrbjeli.

Něhdźe 75 procentow wšěch nowych štomow su lisćowcy, předewšěm buki a duby. Mjez jehlinowcami hraje běła jědla centralnu rólu, wosebje w srjedźnych hórskich kónčinach. Sadźeć chcedźa rostliny na 1 250 hektarach. Z nowymi štomikami přinošuja tež womłodźenju wobstejacych měšanych lěsow a jich skrućenju, minister zdźěli.

Turistikarjo so na jutry wjesela

Montag, 07. April 2025 geschrieben von:

Lipsk (dpa/SN). Hosćencarjo a hotelownicy wočakuja za jutry a w prózdninach po tym wulki nawal ludźi. „Dowolowe kónčiny su jara požadane. Z městami su ličby knihowanjow hižo nětko wyše hač loni“, rjekny Ines Nebelung, zastupnica sakskeje turistiskeje a marketingoweje towaršnosće powěsćerni dpa. Něhdźe 90 procentow hosći přińdźe po jeje słowach z Němskeje, dalši hosćo přichadźeja z Awstriskeje a Šwicarskeje. Dowolnicy přebywaja tu přerěznje tři do štyrjoch dnjow. Pózdni termin jutrow budźi nadźiju na dobru sezonu. Miłe wjedro drje mnohich pohnuwa, piwowe zahrody wopytać. Štóž chcył jutry z wjetšej skupinu ludźi hosćenc wopytać, njech sej sčasom blido skaza, radźi hłowny jednaćel zwjazka sakskich hotelownikow a hosćencarjow Axel Klein. Branši je wosebje wažne, wokoło jutrow dosć personala za dźěło zdobyć. Někotre iniciatiwy prócuja so wo wukrajne dźěłowe mocy.

Wosebje požadane su jutrowne poskitki we wjesnych kónčinach. Nimo serbskich jutrownych nałožkow wabja tež w Drježdźanach a wokolnych kónčinach wo wopytowarjow.

To a tamne (07.04.25)

Montag, 07. April 2025 geschrieben von:

Wjace hač 60 pokradnjenych dźěćacych wozyčkow, sedłow a podobnych wěcow su policisća pola porika w Karlsfeldźe blisko Mnichowa našli. Do toho bě młody nan policiji zdźělił, zo su njeznaći dźěćacy wóz swójby pokradnyli. Při wozyčku pak bě sćelak schowany, kotryž dowjedźe policistow k bydlenju podhladneju. Tam namakachu wóz a dalše wěcy w hódnoće wjacorych sta eurow, kotrež bě porik pokradnył a dale předawał.

Nowy wěstotny koncept su krótko do zahajenja turistiskeje sezony w dowolowym srjedźišću Palma na kupje Mallorca předstajili. Alkoholowym ekscesam minjenych lět chcedźa wotnětka zadźěwać, měšćanosta Jaime Mertínez připowědźi. Tak su tři nowe policajske awta kupili. Nimo toho zasadźuja 170 přidatnych uniformowanych a ciwilnych policistow, zo móhli spěšnje zapřimnyć.

Dalše brónjenje wobjednali

Freitag, 04. April 2025 geschrieben von:

Brüssel (dpa/SN). K zakónčenju swojeho dwaj dnjej trajaceho zeńdźenja su so wonkowni ministrojo čłonskich krajow NATO dźensa ze społnomócnjenej Europskeje unije za wonkowne naležnosće Kaju Kallas zetkali. Rěčeć chcychu wo přinošku EU k prócowanjam čłonskich krajow nastupajo brónjenje. Wo chutnosći swojich prócowanjow chcychu tež zakitowanskeho ministra USA Pete Hegsetha přeswědčić. USA Europje wumjetuja, zo dosć za swójske zakitowanje nječini.

Koalicija na dobrym puću

Berlin (dpa/SN). Najebać přiběracu kritiku nastupajo koaliciske jednanja CDU/CSU a SPD staj předsyda CSU Markus Söder a šef SPD Lars Klingbeil na dobrym puću. Na kóncu chcedźa wobdźěleni koaliciske zrěčenje předpołožić, kotrež so „wulkim problemam kraja wěnuje a je rozrisa“, rjekny Söder wčera w sćelaku ZDF. Hospodarske zwjazki dotalne wuslědki jednanjow kritizuja. Wulki njeměr knježi tuchwilu tež na bazy CDU.

Miliony eurow za wutwar syće

Trump: Wšitko za nas činja

Freitag, 04. April 2025 geschrieben von:

Washington (dpa/SN). Prezident USA Donald Trump je po wozjewjenju nowych chłostanskich cłow přećiwo importam ze wšeho swěta k rozmołwam zwólniwy. „Jeli nam něchtó něšto da, je to w porjadku“, rjekny Trump na prašenje žurnalistki, hač je zwólniwy, so z potrjechenymi krajemi dojednać. Nowe cła spožčeja USA „móc, nowe jednanja wjesć“.

„Smy so sami na sedło šofera sydnyli“, republikan rjekny. Do postajenja nowych cłow su druhe kraje wšitke próstwy Američanow wotpokazali. „Nětko woni wšitko za nas činja“, Trump rjekny. Wón dale z toho wuchadźa, zo předewzaća swoju produkciju nětko do USA přepołoža. „Mysliće na to, zo njetrjebaće žane cła płaćić, hdyž swoju twornju w USA natwariće.“

Mjezynarodnje su nowe cła USA tójšto njeměra zbudźili. Na bursach reagowachu akcionarojo panisce. Fachowcy su přeswědčeni, zo cła dotalnu formu mjezynarodneho wikowanja zlemja.

USA pruwuja rólu ministra

Freitag, 04. April 2025 geschrieben von:
Washington (dpa/SN). Interny dohlad zakitowanskeho ministerstwa USA pruwuje w zwisku z wozjewjenymi tajnymi internetnymi rozmołwami wysokorjadnych sobudźěłaćerjow knježerstwa tež rólu zakitowanskeho ministra Pete Hegsetha. Tak chcedźa zwěsćić, hač je Hegseth snano předpisy nastupajo wobchadźenje z tajnymi dokumentami zranił. Wobdźělnicy běchu móžne wojerske nadpady na milicu Huthijow w Jemenje wobrěčeli. W chat-skupinje bě tež žurnalist, kotryž rozmołwy wozjewi.

Wotstawk mjez uniju a AfD snadny

Freitag, 04. April 2025 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Wotstawk mjez CDU/CSU a AfD je dale a snadniši. Tole je wuslědk najnowšeho woprašowanja sćelaka ARD mjez wolerjemi. W tak mjenowanym njedźelnym prašenju – koho byšće wolili, bychu-li přichodnu njedźelu wólby zwjazkoweho sejma byli – unija ze 26 procentami dale nawjeduje. To pak je zdobom najniši staw po lěće 2022. AfD docpěwa ze 24 procentami nowy rekordny niwow.

SPD by wot wolerjow dale 16 procentow hłosow dóstała, Zeleni by z jědnaće procentami snadnje mjenje ludźi woliło hač minjeny tydźeń. Lěwica by jědnaće procentow docpěła (plus jedyn). Zwjazk Sahry Wagenknecht (minus jedyn) so dale wot mjezy mandata wotsaluje a by ze štyrjomi procentami runja FDP bjez šansow był, do zwjazkoweho sejma zaćahnyć.

Unija CDU/CSU a SPD wjedu wokomiknje hišće koaliciske jednanja. Połojca ludźi (49 proc.) njewěri, zo so jich žiwjenje z nowym knježerstwom polěpši.

Poetisku žiłku Pücklera dodnić

Freitag, 04. April 2025 geschrieben von:
Z temowym lětom „Duchapołne – poezija a Pückler“ su minjenu wutoru w Rogeńskim parku na kromje Choćebuza nowu sezonu zahajili. W srjedźišću steji spiso­waćelenje Pücklera, jeho poetiska žiłka zwonka literatury kaž tež poetiske aspekty w koncepće jeho parka. Nowa wustajeńca pod hołym njebjom na pjeć stacijach w parku a w hrodowej bibliotece wo tutych temach informuje. Wopytowar w tym zwisku zhoni, što maja swojorazne formy w Rogeńskim parku, hórka poetow abo kiosk Henrietty Sonntag z poeziju činić. Zajimcy mějachu składnosć, poeziju na wulkich popisanych rólach w parku wosobinsce dodnić. Foto: Michael Helbig

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND