Z fantaziju wuměłske twórby nastali
Křiž do stolicy Čěskeje
Praha/Pančicy-Kukow (SN/MiR). Towarstwo přećelow Serbow (SPL) w Praze přihotuje w tamnišim Serbskim seminarje wosebite počesćenje. 1. decembra 2018 chcedźa w rumnosćach seminara poswjećić drjewjany křiž. Iniciator projekta je Kukowčan Alfons Kuring. Dotal njeje čłonam SPL jasne, štó je wuměłc twórby. Tež serbski měšnik, kiž ma křiž poswjećić, njeje hišće pomjenowany. „Přiwšěm ma iniciatiwa za nas hłuboki zmysł“, praji předsyda SPL Lukáš Novosad. „Poměr Čechow ke křesćanstwu njeje runjewon jara wulki. Mamy pak so na to dopominać, zo bě to w zašłosći hinak, jako mějachmy w Čěskej hišće kralestwo. Njemóžemy tuž twjerdźić, zo njejstej katolska cyrkej a Čěska tež dźensa ze sobu zwjazanej.“
Křiž je dar z Łužicy Serbskemu seminarej a tak wšěm, kotřiž so tam za serbstwo zasadźeja. „Přeco rěči so jenož wo tym, što drje přichod přinjese. Njesměmy pak zabyć tež na zašłosć, na duch městnosće. Křiž budźe składnosć, pokazać na hłuboke a daloko sahace zwiski, mjez druhim kulturne, z Łužicy do Čěskeje, wosebje do jeje stolicy Prahi“, wuswětla čłon předsydstwa SPL Milan Hrabal.
Za dary přirody so dźakowali
Hdyž su nazymske dźěła na polach, zahrodach a w zahrodkach w dalokej měrje dokónčene, swjeća na mnohich městnach domchowanku abo žnjowy dźakny swjedźeń. Tajke zarjadowanja přiwabjeja dźeń a wjace ludźi.
Čorny Chołmc (AK/SN). We wobłuku cyłoněmskeho dnja regionow swjećachu minjeny kónc tydźenja w Čornochołmčanskim Krabatowym młynje domchowanku. 35 regionalnych producentow a direktnych zwičnjerjow je tam swoje wudźěłki poskićało. Jedna z nich bě Yvonne Müller z Njedźichowa. „Domchowanka za mnje woznamjenja so přirodźe dźakować, zo nas zastaruje. Ale bjez prócy a lubosće njeje tež žanych žnjow“, wona rjekny.
Rejwarjo a hudźbnicy koncertowali
Poskića srjedu tři wodźenja
Poet w swětnišćowej kapsli
Z filmom „Gundermann“ so Andreasej Dresenej mnohoworštowy portret čłowjeka połneho přećiwkow poradźił
„Wón je mój rozum hnuł, moju wutrobu, moju dušu a je mi móc dawał w tutym nowym, zymnym kraju, w kotrymž njemóžach prawe městno namakać, lubować a žiwa być.“ Z tutymi linkami w bookleće CDje „Krams“ rozžohnuje so Conny Gundermann 1998 ze swojim tak njejapcy zemrětym mandźelskim.
Gerhard Gundermann je čas žiwjenja spěwy pisał, w NDR a po jeje kóncu. Mjez nimi namakaš njesměrnje jimacu poeziju, kotraž je wosebje po lěće 1990 a hač do dźensnišeho mnohim wuchodnym Němcam w zmysle toho citata emocionalna kótwica – mjezy Łužicy „spěwaceho bagrownika“ daloko přesahujo. Za recensenta samoho je z łužiskeje perspektiwy čisty a sprawny wid Gundermanna na temu wuhlo a wudobywanje kaž tež industrielna přetrjeba resursow hač do dźensnišeho směrnica, kaž w słowach z lěta 1996: „Je to kaž z kruwu, kotruž móžeš dejić abo zežrać – sy-li pak ju zežrał, njemóžeš ju wjace dejić.“
Čěskosłowaksku w Mnichowje přeradźili
Wot 1. oktobra 1938 překročichu jednotki Wehrmachty němsko-čěskosłowaksku statnu hranicu, mjez druhim w Hornjej Łužicy pola Załomja, Habrachćic, Neugersdorfa, Wodowych Hendrichec a Žitawy. Hižo měsacy běchu němscy wojacy njedaloko lětstotki wobstejaceje mjezy w lěsach a w domach namjeznych wsow na tutón wokomik čakali. Hač do 10. oktobra wobsadźichu woni bjez bojow 41 100 kwadratnych kilometrow wulke, tak mjenowane sudetskoněmske namjezne kónčiny Čěskosłowakskeje republiki (ČSR), w kotrychž bydleše tehdy wjace hač pjeć milionow staćanow susodneho kraja. Něhdźe milion z nich běchu Češa abo Słowacy, wostatni Sudetscy Němcy a Madźarojo. Wjetšina Sudetskich Němcow hitlerske wójsko zahoriće witaše. Předewšěm w tych kónčinach bydlacy Češa buchu w slědowacych měsacach ze swojeje domizny wuhnaći.
Nyšpor z wurywankami duchowneje hudźby
Budyšin (CRM/SN). Po mnoholětnej tradiciji wuhotowa Budyski cyrkwinski hudźbny direktor Friedemann Böhme z katolskim tachantskim chórom k zakónčenju seriala nyšporow z duchownej hudźbu minjenu njedźelu w tachantskej cyrkwi wosebity program. Tónraz zbudźichu wulku kedźbnosć twórby Johanna Gottfrieda Naumanna. Wón słuša do wuměłcow, kotřiž běchu swój čas jara znaći, po smjerći pak na nich bohužel bórze zabychu. Nětko dožiwjeja jeho twórby jako wurywanki renesansu.
„To běše zaso jónu wulkotne. Tajke něšto dotal hišće słyšeli njejsmy“, běše minjenu njedźelu po dobrej hodźinje hudźby a rozpominanja z wopytowarstwa słyšeć, kotrež pjelnješe wulki Boži dom nimale hač dozady. W Drježdźanach 1741 rodźeny wróći so Naumann po studijach w Italskej do sakskeje rezidency. Młodemu hudźbnikej dowěrichu najprjedy zastojnstwo druheho komponista při Dwórskej cyrkwi a pozdźišo te wysoko dotěrowaneho kapałneho mištra a dwórskeho hudźbneho direktora.
