Z dobrej měšeńcu do přichoda
Hač móhli so z knježerstwom ze „zelenej“ kanclerku spřećelić, prašachmy so wčera w SN. Měnjenja běchu – njejsym to hinak wočakował – rozdźělne. To rozjasnja tež tam-a-sem w naprašowanjach wólby nastupajo. Raz je CDU/CSU w nich na prěnim městnje, raz Zeleni. Tuchwilu pak runje Zelenym z jich načolnej kandidatku Annalenu Baerbock chětro nadawaja, dokelž maja zdźěla zboha chrobłe mysle.
Chrobłe mysle wšak trjebaš, wosebje potom, chceš-li so wot druhich rozeznawać a nochceš-li w samsnej jušce warić, a to nic jenož w politice. Stajnje pak so to njeradźi. Myslu-li na prócowanja Zelenych, kónc wudobywanja brunicy hišće do lěta 2038 zwoprawdźić, da so prašam, hač je to woprawdźe realistiske.
Wuskutki krizy tajke a hinaše
Wot přichodneho tydźenja budu sej zajimcy w Kulowje tak mjenowane koronowe dobropisy kupić móc. Z nimi měšćanske zarjadnistwo domjacych wobchodnikow, přemysłownikow a wikowarjow podpěruje, zo bychu koronowu krizu po móžnosći derje přetrali. System je runje tak jednory kaž skutkowny. Za dobropis zapłaćiš 20 eurow, město přida ze swojeje kasy dalše dźesać, tak zo móžeš potom za 30 eurow w jednym z wobdźělenych wobchodow nakupować. Kulowske měšćanske zarjadnistwo za to dohromady 2 500 eurow wuda. Podobnje kaž Kulow a dalše komuny tež město Kamjenc wikowarjow, hosćencarjow a posłužbarjow podpěruje. Woni dźě su sobu najsylnišo wot wobmjezowanjow koronapandemije dla potrjecheni. Ličba dobropisow je w Lessingowym měsće na tysac wobmjezowana. Přeju wšitkim wikowarjam, přemysłownikam a dalšim, zo bychu akcije tajkeho razu prawje wuspěšne byli a zo bychu komuny na te wašnje zadźěwać móhli, zo dyrbja wobchody zawrěć, kaž to bohužel hižo na mnohich městnach wobkedźbujemy.
Štó stanje soz milionarom?
Derje, zo so zamołwići Domowiny a Załožby za serbski lud wo to prócuja, zo tež Serbja něšto z hornca strukturneje změny dóstanu. Na to skedźbnił je připódla referent za serbske naležnosće Braniborskeje Měto Nowak na njedawnej zjawnej prezentaciji wuslědkow dźělneho projekta Serbskeho instituta „Hódnoćenje imaterielneho kulturneho namrěwstwa Delnjeje Łužicy w němsko-serbskim konteksće“ (IKN). Na prašenje, kak ma potom po projekće kónc lěta dale hić, wón nadźijepołnje wotmołwi: „Ličimy z tym, zo dóstanjemy přichodne dźesać lět dohromady 19 milionow eurow za šěsć serbskich projektow, a dalewjedźenje IKN je jedyn z nich.“ Po zdaću so tež Serbja w Sakskej podobnje nadźijeja. Jeli woprawdźe miliony eurow na nas čakaja, wostanje jenož prašenje, kak je rozdźělić. Štó stanje so ze serbskim milionarom?
Změna bjeze wšeho móžna
Jako zwjazkowa kanclerka Angela Merkel loni nazymu připowědźi, zo k wólbam zwjazkoweho sejma 2021 wjace njenastupi, bě jasne, zo ma CDU wotnětka wulki problem na blidźe. A runje tak jasne bórze bě, zo nichtó z kandidatow za jeje naslědnistwo na čole CDU – Friedrich Merz, Armin Laschet, Norbert Röttgen a spočatnje Jens Spahn – tak prawje njepřeswědča a njezahorja.
W januaru móžeše so Armin Laschet jako nowy předsyda CDU přećiwo Friedrichej Merzej přesadźić, štož na bazy strony w mnohich kónčinach Němskeje, tež we Łužicy, žane žołmy euforije njezbudźi. W tójšto wokrjesnych zwjazkach cyle zjawnje zdźělichu, zo bychu sej Merza za předsydu strony přeli. Podobnje přesłapjeni běchu, jako je Laschet nětko tež hišće bój přećiwo Markusej Söderej jako kanclerski kandidat dobył. Mnozy rezignowachu a připowědźichu, zo z CDU wustupja. Friedrich Merz dyrbješe jich runjewon prosyć: „Prošu wostańće w CDU! Přińdu tež zaso lěpše časy.“ Generalny sekretar křesćanskich demokratow Paul Ziemiak chce kóždemu, kiž chcył stronu wopušćić, nětko rozmołwu poskićić ...
Snano tola indigeny lud?
Smy narodna mjeńšina abo indigeny lud? Prašenje wurostuje z posudka Wědomostnych słužbow zwjazkoweho sejma z lońšeho decembra, kotryž je tež zaběry w Serbach z tematiku dla nastał.
Parlamentna debata tydźenja k ratifikaciji Dojednanja čo. 169 Mjezynarodneje dźěłoweje organizacije (ILO) wo indigenych ludach nastupajo tajke w Němskej njeje žane nowe dopóznaća wunjesła. Zo mjenowany posudk nětko wo tym rěči, zo móhli Serbja kriterije indigeneho ludu spjelnjeć, njech je nastork k přemyslowanju. Zwjazkowa republika Němska a Němska demokratiska republika běštej 1989, w lěće schwalenja konwencije, wo tym přeswědčenej, zo drje matej na swojimaj teritorijomaj narodne mjeńšiny, nic pak indigene narody.
Zhorbjenja a doły žołmow
Kajkosć žołmow je, zo přińdu a du, a to mjenje abo bóle prawidłownje a w sylnosći, wot wšelakorych faktorow wotwisowacej. Wone wutworjeja zhorbjenja a doły, a wotwisnje wot pozicije wobkedźbowarja často ani wěste njeje, w kotrej fazy runje su. Žołmy mamy na morju, hdźež móža změrować runje tak kaž zatrašeć. A ani swěca ani zwuk bjez nich njewuńdźetej. Tutych kajkosćow dla słuža nam jako woblubowana metafra za najwšelakoriše zjawy. Tak rěčimy na přikład w modźe runje tak rady wo nich kaž we wuměłstwje, při čimž wobeńdźemy wopřijeća kaž „trend“, „słód“ abo „duch časa“. Cyłu dobu přewšo wuznamneho francoskeho kina zjimamy pod hesłom „Nouvelle vague“, heterogene popowe zynki (a drasty) prěnjeje połojcy 1980tych lět jewja so jako „Neue Deutsche Welle“ a „New Wave“ wobhladujemy jako wuchadźišćo toho, štož dźensa „čornu scenu“ mjenujemy, swjatki w Lipsku prawidłownje wobdźiwajomnu (lětsa najskerje znowa nic).
Zeznać serbski wirtuelny swět
Hač pjećo abo tysacy – wšojedne kelko ludźi na wobrazowku hlada, wone měrja so na to, zeznać so we wirtuelnym swěće z wobsahom, kotryž jich zajimuje a jich z tym zwjazuje. W zašłymaj tydźenjomaj mějachmy wjacore tajke poskitki za serbsce rěčacych a za ludźi, kotrež so za temy, kiž maja serbski pozadk, zajimuja. Prašam pak so, hač njemóhli to być wjace.
Nětko je kóždy wužadany
Lětuše jutry budu znowa hinaše hač zwučene. A tola směmy dźakowni a spokojni być. Najlěpša powěsć lětušeho martrowneho tydźenja katolskim Serbam je, zo smědźa křižerjo wjesołe poselstwo wo zrowastanjenju Jězusa Chrystusa wozjewjeć. To, štož smy loni z ćežkej wutrobu spušćić dyrbjeli, směmy nětko ze „žohnowanjom“ statnych instancow činić –, zjawnje a swobodnje swoju wěru wuznawać. To mam za wulke dobyće, a tuž so ćim bóle wjeselu jutrowničku zaso jako křižer na konju zrowastanjenje Zbóžnika do swěta njesć.
Transparenca zaruča wěstotu
Hórnikečanski jězor ma we łužiskej pohórnistwowej krajinje wulki wuznam. Hižo za čas NDR wužiwachu mnozy ludźo składnosć, so při bliskim jězorje wočerstwjeć. Tež ja sym rady wokoło jězora kolesowała, so w nim kupała abo prosće na přibrjohu w słóncu ležała. Nihdy nanihdy njemóžach sej předstajić, zo su tamniše nasypy instabilne. Přiwšěm su wódnišćo wot lěta 2014 twarsce zawěsćeć započeli. Wot toho časa njeje wone za zjawnosć přistupne. Potajkim traja naprawy hižo sydom lět, štož w mnohich zaćišć njeskónčneho twarnišća zbudźa – tak, kaž běše to pola lětanišća na kromje Berlina.
Planować lědma móžno
Čim dlěje smy wšědnje wot koronoweje pandemije wobwliwowani, ćim bóle so jednory čłowjek runje tak kaž wědomostnik praša, kak so kriza na wšelake žiwjenske wobłuki wuskutkuje. Što čini měsac wob měsac podlěšacy so lockdown z młodostnymi, što budźe z hospodarstwom, z turizmom atd. Dalši tajki wobłuk su najwšelakoriše serbske towarstwa. Wone dźě so runje tak z koronu bědźa. Sportowcy njemóža trenować a žane dypkowe hry přewjesć, spěwarki a spěwarjo w chórach njemóža zwučować a so na koncerty přihotować, lajske dźiwadłowe skupiny tohorunja žane nowe hry nazwučować njemóža.
