Ludźi z wočow njezhubić
Před nimale štyrjomi tydźenjemi je Němska woliła. Mjeztym je so něštožkuli stało. Za mnje nihdy njepředstajomna koalicija SPD, Zelenych a FDP je po wšěm zdaću móžna, tež hdyž do wólbow hišće chětro wulke rozdźěle mjez nimi byli. To su so donětka chětro zezhibowali, zo móhli raz hromadźe koaliciju wutworić a nad Zwjazkom knježić. Strona CDU z poražku dale wojuje. Předsyda Armin Laschet chce drje zamołwitosć přewzać, wotstupił pak hišće njeje. Znajmjeńša indirektnje drje je připowědźił, zo so wróćo sćehnje. Do toho wšak chce hišće změnu w CDU moderěrować, kaž rěkaše. Zamóže pak něchtó, kiž je historisce hubjene wuslědki strony sobu zawinił, za tajku změnu kmany być. A štó móhł CDU nawjedować? Mjena, wo kotrychž je stajnje zaso rěč, ničo noweho njewotbłyšćuja. Jens Spahn, Friedrich Merz, Norbert Röttgen ... Ja přeju sej nowe čerstwe mjezwočo, nic ze zapada, ale z wuchoda. A wosoba měła wo starosćach tudyšich ludźi wědźeć.
Centralnosćlěpje wužiwać
Předsydstwo Domowinskeje župy „Handrij Zejler“ wočakuje, zo wšitke serbske institucije z hłownym sydłom w Budyšinje přichodnje tež wotnožku we Wojerecach wudźeržuja. Tele přeće čerstwje wuzwoleneho gremija zdawa so tróšku raznje zwuraznjene być.
Předsydstwo centralnje ležaceje župy njepoćahuje wuprajenja nastupajo regionalizaciju jenož na skutkowanje Domowiny. Zo je město Wojerecy zwólniwe móžne prócowanja snano tež za institucionelny wobłuk podpěrać, bě ze słowow wyšeho měšćanosty Torstena Rubana-Zeha na swjatočnosći k 100. róčnicy wutworjenja Domowinskich župow w juliju hižo wusłyšeć.
Wobě stronje stej do swojeho dialoga změnu strukturow po kóncu zmilinjenja brunicy zapřijałoj. Budźe-li w tym zwisku trjeba, zo Serbja nowe cyłki wutworja, maja so wone něhdźe zaměstnić. Wo tym zahe dosć rěčeć je konstruktiwne. Město Wojerecy je rumnostne kapacity pruwowało. Pozitiwny wuslědk su čłonojo župneho předsydstwa na swojim njedawnym posedźenju zhonili a na to swoje přeće sformulowali.
W žiwjenju ma wšo swój čas
Zo čas druhdy kaž wosnje leći, předewšěm čłowjek w pokročenej starobje dźeń a bóle začuwa. Móhłrjec runje hakle smy z praskotakami nowe lěto witali, jutry zaso křižerjow strowili a na dowolu byli, da žno smy zaso wosrjedź nazymy, a za tři měsacy słuša lěto 2021 hižo do stawiznow. To sej runje tele dny ćim bóle wuwědomjam, widźo poskitk we wulkich kupnicach. Tam su hižo nětko połnje na hody wusměrjeni, hačrunjež nas hišće złota nazyma wobdawa.
Ja znajmjeńša běch njedawno trochu wustróžany, jako so na mnje w Kamjenskej kupnicy z polcow šokolodźane rumpodichi a adwentne kalendry smějachu. W bliskim wikowanišću za twaršćizny stejachu najwšelakoriše adwentne pyramidy, samo kumštne hodowne štomiki tam poskićachu. A pola pjekarja mojeje dowěry ležeše zawěrno hižo prěni wosušk na předawanskim blidźe, jako sej tam po poł čerstweho chlěba dóńdźech.
Pjećina žana maličkosć njeje
Mnóstwa wólbnych plakatow strony AfD dla je so młoda Serbowka stróžiła, kaž smy to wutoru w našim wječorniku čitali. Mnóstwo swětłomódrje zarysowanych teritorijow na karće wuslědkow po wólbach zwjazkoweho sejma minjenu njedźelu w Budyskim a Zhorjelskim wokrjesu podobnje skutkuje. W serbskim sydlenskim rumje su wolerki a wolerjo CDU jenož w gmejnach Chrósćicy, Pančicy-Kukow, Njebjelčicy, Worklecy, Ralbicy-Róžant a w měsće Kulowje po lisćinowych hłosach bóle dowěrili hač AfD.
Sonić ma dowolene być
Kajki to njewšědny, ale rjany són ... Předstajće sej, wšitcy łužiscy ratarjo plahuja wot přichodneho lěta rostliny a skót po europskich biosměrnicach a nic hižo konwencionelnje. Sakske knježerstwo je na europskej runinje docpěło, zo nimaja bioratarjo wjace běrokratiskich a hospodarskich wuměnjenjow spjelnić hač konwencionelnje skutkowacy. Tež kontrole biopředewzaćow so wobmjezuja, dokelž maja zarjadnicy hladajo na wosebite spěchowanje a jasne rjadowanja z boka EU za Saksku trěbnu dowěru. Přičina postupowanja je projekt „Łužiski kraj je bioraj“. Wosebje serbscy burja, kotřiž maja k swojej roli nadal wosebje hłuboki poměr, su ideju zrodźili. Projekt ma zakład być, zo stanje so cyła Němska z producentom ratarskich wudźěłkow po biologiskich měritkach, a to wot lěta 2030.
Mór abo cholera, što je wam lubšo?
Hišće něhdźe třećina wólbokmanych njewě, komu zapřichodnu njedźelu swojej hłosaj dać, rěkaše njedawno w politiskej talkshow němskeje telewizije. Mału pomoc so rozsudźić skića digitalne serwisy, kaž na přikład Wahl-O-Mat abo Wahl Swiper. Dokelž je na mjenowanymaj portalomaj wuběr tezow wobmjezowany, dokelž móžeš tam tež na kompleksne prašenja jenož pak z haj pak z ně wotmołwić resp. so takrjec hłosa wzdać, a dokelž złožuja so podaća jednotliwych stron na jich wólbne programy (na kotrež so mnozy politikarjo spěšnje wjace dopominać nochcedźa abo samo njemóža, ručež je wotum wotbyty), wobhladuja ludźo tajke poskitki často jako hrajku. A tomu tež tak je, wšako skutkuja wone trochu kaž zabawny kwis. Přiwšěm móža wólbnemu rozsudej polěkować, mjenujcy pokuknješ-li raz na to, što wšo strony na žadyn pad politisce zwoprawdźić nochcedźa. Tak je na přikład jara zajimawe zwěsćić, štó wo škiće přirody a wo naprawach přećiwo změnje klimy přewjele njedźerži – hdyž docyła.
Rozsud je lětsa wosebje ćežki
Sće so hižo rozsudźili, koho za dobre tři tydźenje, 26. septembra, na wólbach zwjazkoweho sejma woliće? Tuchwilu wšak so podawki a prognozy wólbne wuslědki nastupajo přemjetuja. Bě-li minjeny tydźeń hišće CDU na čole, je ju SPD mjeztym přesćahnyła. Wšědnje so tež konstelacije móžneho knježerstwa a tuž móžne koalicije měnjeja. Po najnowšim naprašowanju instituta Infratest dimap by SPD při wólbach 25 procentow hłosow dóstała, CDU/CSU 20 proc., Zeleni 16 proc., FDP 13 proc., AfD dwanaće a Lěwica šěsć procentow.
Stawiznisku wědu množić
Hłubšo ze stawiznami narodneje organizacije w Braniborskej so zaběrać namjetuje župan župy Delnja Łužica tamnišim Domowinskim skupinam a towarstwam. Přiležnosć je data, wšako bu před nimale 75 lětami, 8. septembra 1946 we Wjerbnje, dźensniši třěšny zwjazk w Delnjej Łužicy nowozałoženy.
Hač su to tónle specifiski delnjoserbski jubilej abo mjeztym sto lět wobstejace župy „Arnošt Smoler“ Budyšin, „Michał Hórnik“ Kamjenc a „Handrij Zejler“ Wojerecy – wobě róčnicy byštej sej zasłužiłoj, zo sej Domowinjenjo wuwiće wot jich spočatka hač do dźensnišeho wuwědomja. Přewšo powabne prašenje w tymle konteksće nimo toho je, čehodla 1921 we Wojerecach prěnjotnje sobu namjetowanu delnjołužisku župu „Hendrich Jordan“ ženje wutworili njejsu.
Prašenje dyrbi dowolene być
Na njedawnym serbskim kulturnym popołdnju we Wochožanskim parku błudźenkow sym so wjeselił, zo móžeš so po nim nětko tež ze serbskim awdijowym přewodnikom wodźić dać. Jako swójba smy sej hižo dorěčeli, zo chcemy sej tam w blišim času zhromadnje wulećeć. Tež za staršich ludźi, kiž hižo tak derje na nohomaj njejsu, je to rjany cil. Za nich dźě maja elektromobil. App za serbski přewodnik mam mjeztym na swojim smartphonje instalowanu, tak zo móžach sej rozłoženja k někotrym stacijam hižo serbsce naposkać. Wšitko funguje. Wšo w porjadku.
Dźensa Brüssel, jutře Weimar?
Rěč so wobstajnje měnja, telko měło mjeztym jasne być. Přičina toho su nimo nowych wunamakankow, produktow, smjerć komplikowanje sformulowanych politiskich projektow abo teje abo tamneje pandemije předewšěm změny w towaršnosći. Kaž bě na tym městnje hižo čitać, wotměwaja so tajke procesy hłownje na podwědomej runinje. To wšak njewoznamjenja, zo njehodźeli so přiwšěm wobwliwować. Nawopak, nowe wobroty, wurazy a wopřijeća su w stawiznach častodosć tomu słužili, negatiwne woznamy złahodnić – dopomńmy so na přikład na „antifašistiski škitny nasyp“ abo na „kolateralne škody“. „Změna klimy“ njeklinči cyle tak zlě kaž „klimowa katastrofa“, štož bě lobbyjowej skupinje Global Climate Coalition, zestajanej wot wjacorych mjezynarodnych energijowych wulkokoncernow, po lětdźesatki trajacym wotprěću sćoplenja zemje impuls, tele „porjeńšenje“ aktiwnje šěrić.
