Lóštny wječor z hosćom z Gubina

Freitag, 11. Oktober 2024 geschrieben von:

Budyšin (CS/SN). Andreas Peter z Gubina je jara mnohostronski. Nimo swojeho skutkowanja jako šef Delnjołužiskeho nakładnistwa Gubin je tež jako „měšćanski stražnik“ z turistami po puću. Jich njezabawja wón jenož z lóštnymi podawkami z měšćanskich stawiznow, ale tež ze swójskimi basnjemi a hrónčkami na přikład Johanna Wolfganga von Goethe a Joachima Ringelnatza. Stajna přewodnica je jemu při tym „cyrkwinska myš“ Piepsi. Wčera je so Peter sam a ze swojim nakładnistwom w Smolerjec kniharni předstajił.

Nastupajo Gubin Peter wuzběhny, zo narodźi so tam bywši prezident Němskeje demokratiskeje republiki Wilhelm Pieck, čehoždla rěkachu městu něhdy „Město Wilhelma Piecka“. Ze slědowacej anekdotu rozłoži Peter, čehodla Gubin Gubin rěka: „Něhdy nańdźe njeznaty ryjo w zemi kósć a rjekny: ‚Das ist ja een Guhbeen (Kuhbein)‘. A při tym wosta.“

Toni Krahl, wjelelětny spěwar skupiny City a aktualny wokalist band Silly, je dźensa za tydźeń z hosćom na jewišću Budyskeho Kamjentneho domu. Ze swojim programom „Toni Krahls Aftershowparty“ reflektuje wón z anekdotami a – so wě – z hudźbu pjeć lětdźesatkow jako „wuměłc-přezmjeznik mjez systemami“. Foto: Imago/Andreas Franke

„Flechtwerk“ rěka předwčerawšim w Kamjenskim Dada-centrumje wotewrjena wustajeńca, prezentowaca za čas korony nastate kolaže Angele Hampel a Uda Haufy. Přehladka je hač do spočatka klětušeho februara přistupna. Foto: Johannes Schwabe

Trojorěčne dźiwadło w Galiciskej

Donnerstag, 10. Oktober 2024 geschrieben von:
W ramiku projekta „Phōnē – Mjeńšinowym rěčam hłós dać“ filuja klankarjo galiciskeho jewišća Centro Dramático Galego a Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła tele dny w Santiagu de Compostela na inscenaciji „Lémbrame! – Gedenke mein! – Spominaj na mnje!“. Mjez druhim hrajetaj Budyšan Andreas Larraß a jeho španiski kolega Borja Insua (wotlěwa). Režiju wukonjataj nawoda Budyskeho klankodźiwadła Tim Heilmann a Rafael Rey, wjelelětny wuměłstwowy direktor dźiwadła Nauta a čłon organizaciskeho mustwa festiwala Festival Internacional de Títeres Galicreques. Na tutym chcedźa hru přichodnu wutoru předstajić. Foto: Roman Koryzna

Množić a žnjeć ze serbskej literaturu

Mittwoch, 09. Oktober 2024 geschrieben von:

Veles rěka po starodawnym słowjanskim bohu płódnosće, magije a žnjow pomjenowane nakładnistwo, kotrež je „na wjacerěčne wudaća serbskeje literatury kaž tež na přełožki dźěćacych a młodźinskich knihow do hornjoserbšćiny specializowane“. Dotal su w nim štyri stawiznički rjadu Lubiny Hajduk-Veljkovićoweje „Dolina při rěce“ w rozdźělnych formatach a dohromady dźesać rěčach kaž tež přełožkaj „Mała wjera“ (Otfried Preußler) scomter přewodźacym glosarom a njedawno „Znowa namakany přećel“ (Fred Uhlman) wušli.

Zwiski mjez mytosom a čłowjekom znazorniła

Mittwoch, 09. Oktober 2024 geschrieben von:

Budyšin (CS/SN). „Krabat. Mjez mytosom a čłowjekom“ běše tema wodźenja we wobłuku Krabatoweho tydźenja wčera dopołdnja w Budyskim Serbskim muzeju. Muzejownica Monika Ošikowa prezentowaše eksponaty a wideja ze stajneje wustajeńcy. Tak znazorni wopytowarjam zwiski mjez serbskej bajowej postawu Krabata a historiskej wosobinu Chorwata Janka Šajatovića (1624 - 1704).

Naposledk mjenowany běše před něhdźe 300 lětami do Hornjeje Łužicy přišoł, zo by w škitnej gardźe dohromady štyrjoch sakskich kurwjerchow słužił. Za swoju swěrnu słužbu dósta wudwór we Wulkich Zdźarach. Spočatnje domoródni skeptisce na njeho zhladowachu. Jeho dobrych skutkow dla wšak zdoby sej Šajatović bórze sympatije serbskich wjesnjanow – mjez druhim je jim drjewo za natwar cyrkwje darił. Přez lětstotki so tute podawizny, wosebje na přazach, ertnje dale dawachu. Tak je so realita z mytosom změšała. W swojich wuwjedźenjach skedźbni Monika Ošikowa tež na škitne symbole a znamjenja. Mjez druhim namakaš je na serbskich jutrownych jejkach.

Jurij Měrćin

Mittwoch, 09. Oktober 2024 geschrieben von:
3. winowca 1924 narodźi so pozdźiši žurnalist a kulturny wědomostnik Jurij Měrćin w Kołwazu (Kohlwesa) blisko Bukec do serbskeje burskeje swójby. Wón wopyta Budysku ratarsku fachowu šulu. Bě potom redaktor za ratarstwo a pozdźiši wjelelětny naměstnik šefredaktora dźenika Nowa doba. Wot lěta 1958 pisaše jara rady přinoški a reportaže wo ratarstwje w Hornjej Łužicy a wo wuwiću na drustwowe wsy kaž tež wo problemach a kul­turnym žiwjenju na wsach. Sam zeznach Jurja Měrćina jako młody žurnalist No­weje doby. Běše přećelny a pomocliwy ­wicešef­ redakcije, kotryž pak tež wysoke žadanja staješe. Wobdźiwach jeho, kak z małej noticnej knižku w ruce šefsekretarce Lorje Kowarjowej abo Monice Kilankowej, Mari Wjeńcynej a Martinje Staffethowej dołhe teksty swobodnje diktowaše. Studowaše w Lipsku kulturne wědomosće. Wot 1967 bě docent na Drježdźanskej kulturnej akademiji. 1966 spožčichu jemu Statne myto Ćišinskeho. Jurij Měrćin bě čestnohamtski funkcionar Demokratiskeje burskeje strony a wjelelětny zapósłanc wobwodneho sejma. 11. požnjenca 1977 znjezboži smjertnje pola Spytec.

Smjerdźečenjo w Francoskej rejowali

Dienstag, 08. Oktober 2024 geschrieben von:
Delegacija z Budyšina je podlěšeny kónc tydźenja za to wužiwała, Budyske partnerske město Dreux blisko Parisa wopytać. Tam swjedźeń swj. Denisa swjećachu. Pjeć porikow Smjerdźečanskeje rejowanskeje skupiny kulturny program z wjacorymi wustupami we Łazowskej drasće wobohaći. Město Dreux je nětko dalše partnerske dojednanje ze serbiskim městom wobzamknyło. Foto: Carmen Schumann

Budyšin (CRM/SN). Obelisk na Tuchorju, kiž postajichu w lěće 1882 přećeljo, kolegojo a šulerjo k wopomnjeću na w lěće 1879 zemrěteho kantora, komponista a hudźbneho wučerja Karla Eduarda Heringa, słuša k wosebitym rownym pomnikam za wurjadne Budyske wosobiny zašłosće. Někotre lěta pozdźišo postajichu pódla njeho podobny pomnik za mandźelsku Heringa Almu Rosaliju. Po nuznje trěbnej restawraciji bu rownišćo předwčerawšim znowa poswjećene.

„Zetkanja“ na CD

Montag, 07. Oktober 2024 geschrieben von:
Budyšin (SN). Załožba za serbski lud prezentuje nowu CD „Zetkanja – Spěwy z Chórom Židźino“. Ćěleso, kotrež bu lěta 1986 załožene, pěstuje a zachowa serbski spěw. Je z tutym wusměrjenjom jenički swojeho razu we Wojerowskej kónčinje. Portretowa CD wopřijima wubrane title z aktualneho repertoira ze serbskimi, słowjanskimi, jendźelskimi a němskimi pěsnjemi. Nahrawana bu loni nazymu a lětsa w februarje w awli Wojerowskeho Lessingoweho gymnazija. Zestajiła je zynkonošak we hłownej zamołwitosći Kerstin Lieder, kotraž nawjedowaše chór wot 1999 hač do 2024. Po jeje lětušim wotchadźe móžachu spěwarja a dirigenta Pětra Cyža jako noweho nawodu zdobyć.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND