Konserwatorij hudźbnošulski swjedźeń wotměł
Choćebuz (mih/SN). „Dom połny hudźby“ bě minjenu sobotu – kaž kóžde lěto posledni kónc tydźenja do wulkich prózdnin w Braniborskej – Choćebuski hudźbny konserwatorij na Promenadźe Puškina. Nimale wšitke ansamble konserwatorija so tam wobdźělichu. Něhdźe 1 200 holcow a hólcow na kubłanišću tuchwilu na instrumenće hrać abo spěwać wuknje. Tak bě lětuši swjedźeń zdobom wukonowa přehladka.
Mjez druhim předstajichu so wjacore skupiny dujerjow wotpowědnje starobje. Wšitke nawjeduje Gary Hirche, kiž ze zakładnej šulu Ericha Kästnera wusko hromadźe dźěła. Mjez wopytowarjemi bě někotryžkuli, kiž je swój čas na hudźbnej šuli dujerski instrument nawuknył a tole hač do dźensnišeho pěstuje, na přikład w cyrkwinskim pozawnowym orchestrje.
Nimo intensiwneje dujerskeje hudźby běchu minjenu sobotu tež cunje zynki słyšeć. We wučbnych rumnosćach w přizemju předstajichu so smyčkarjo, tež ći najmjeńši. Starši mějachu składnosć, so pola wučerjow wo formach wučby wobhonić a jim prašenja stajeć.
Hybridny film wo wójnje a měrje hakle nastanje
We wobłuku krótkofilmoweje nocy při Łobju pokazachu minjeny pjatk w Drježdźanach tež nowy animaciski film Maje Nageloweje „frieden kriegen“. Skupina Berlinska dróha hudźeše k tomu live spěw „Naši hólcy z wójny jědu“. Bě to wjeršk wosebiteje akcije wuměłče a jeje filmoweho partnera Juliusa Günzela.
Hudźba mjez njebjesami a zemju
Wobšěrny wobjim ma znowa program lětušeho Łužiskeho hudźbneho lěća, kotrež bu minjeny pjatk w Budyskej tachantskej cyrkwi swj. Pětra zahajeny.
Budyšin (CRM/SN). W mjenje Budyskeho wyšeho měšćanosty Alexandera Ahrensa (njestronjan) zahaji měšćanosta dr. Robert Böhmer dwutydźenski swjatk z hnujacymi słowami wopomnjeća woporow namocy w francoskej Nizzy. Tak wustaji wón „Pater noster“ našočasneho letiskeho komponista Pēterisa Vasksa jako aktualne srjedźišćo swjatočneho koncerta. Wšako je do cyłkowneho programa festiwala z hesłom „Štyri elementy“ hudźba jako wjazmo mjez ludami našeje zemje wjace hač jeničce symbol.
Nimo moderneju twórbow z Baltikuma sahaše wobłuk poskitkow z „Lěćom“ z Antonija Vivaldijoweho cyklusa „Počasy“, wurězkom z 5. sinfonije Gustava Mahlera a ze zhudźbnjenym 43. psalmom Felixa Mendelssohna Bartholdyja „Sudź mje, Božo“ tež do zašłych hudźbnych dobow. Z wobšěrnej sinfoniskej „Serenadu“ wuznamneho zastupjerja klasiskeje moderny w Čěskej Josefa Suka pak staji so dalše znamjo, kak hudźba časy a ludy přesahuje.
To so słuša!
We wustajeńcy pokazuja keramiku srjedźowěka
Raduš (SN/MkWj). We wobłuku tematiskeho lěta „Rjemjesło mjez zašłosću a zajutřišim“ pokazuje Słowjanske hrodźišćo Raduš wot minjeneho pjatka wustajeńcu „Z ruku činjene – formowane, wjerćane, palene“ hornčerstwo srjedźowěka w Delnjej Łužicy.
Kaž tamniši muzej zdźěla, dokumentuje wustajeńca wšelake techniki hornčerjenja, kotrež běchu so w běhu lět wobstajnje dale wuwiwali. Při tym je w 13. lětstotku k zjednoćenju wjacorych technikow dóšło, z čimž nasta za tehdyši čas moderna technologija. K tomu namakachu nowe składźišća běłeje hliny. Techniku palenja pak dale wuwichu a twarjachu efektiwne pjecy. W 14. lětstotku su we Łužicy prěni króć kamjeninowu keramiku produkowali.
Tele wuwiće w nowej přehladce dokumentuja. Wustajena keramika pochadźa mjez druhim z wobšěrnych wurywanjow we wotbagrowanymaj wsomaj Psowe Górki (Klein Görigk) a Rogowje, na kotrejuž městnje stej dźensa brunicowej jamje Wjelcej-juh a Janšojce. Nimo toho pokazuja w Radušu prěni króć namakanki, kotrež běchu w 1990tych lětach při wurywanjach w něhdyšej hornčerni Nowych Wikow (Neupetershain) našli.
Ryzy animaciske filmy je Maja Nagelowa hižo činiła, zhromadnje z ...
Z mutličku z Łužicy do Danskeje
Serbske reje a serbsku drastu su Němcy w Danskej hižo z folklornym ansamblom Wudwor dožiwili, tež Němsko-Serbske ludowe dźiwadło bě tam hižo na wopyće, dohlad do stawiznow a kultury je Budyski Serbski muzej podał, a nazymu steji kulinariska wuměna na programje serbskeho lěta w sewjernej Schleswigskej. Zajimcy su witani.
Budyšin (SN). „Zakładna ideja je, zo so wuměnkarjo z Łužicy a Danskeje wo wosebitosćach ze swójskeje kuchnje wuměnjeja, zhromadnje warja a snano samo nowe recepty wuwija“, měni organizatorka tohole projekta Kristin Heelemanec. Wona bě we wobłuku praktikuma pola Zwjazka němskich Sewjeroschleswigčanow (BDN) rjad zarjadowanjow přihotowała. „Nazymski poskitk měri so na kuchinskich kuzłarjow a na ekspertki serbskich kuchinskich horncow − hłowna wěc, zo budźe z wjeselom warjene.“
Trać ma kulinariska wuměna wot wutory, 1. nazymnika, hač do njedźele, 6. nazymnika, při čimž stej wutora a njedźela dnjej při- a wotjězda. Přenocować budu wobdźělnicy w domje „Quickborn“ z wuhladom na Baltiske morjo.
Dohlad do něhdyšeho žiwjenja na wsy
Pod hesłom „Serbske žiwjenje na wsy“ su wčera wustajeńcu z historiskimi fotami w Choćebuskej kulturnej informaciji Lodka wotewrěli. Wobrazy pochadźeja z priwatneje zběrki sobudźěłaćerja LND Heika Loberta (srjedźa), kiž je prěni raz zjawnosći předstaja. Tež krajny rada wokrjesa Sprjewja-Nysa Harald Altekrüger (CDU, nalěwo) a slědźer na polu serbskeje twarskeje kultury dr. Alfred Roggan (naprawo) staj so za fotowe swědki delnjoserbskeho žiwjenja zajimowałoj. Foto: Michael Helbig
Wo knihach a kniharni (15.07.16)
Kónc junija/spočatk julija bě wulke wopominanje bitwy pola Hradeca Králové před 150 lětami. Tale bitwa Pruskeje přećiwo Rakuskej a Sakskej bě měznik po puću zjednoćenja Němskeje. Na wójnske podawki tehdyšeho časa we Łužicy je so koncentrował Handrij Bjeńš ze swojej knihu „Die Preußen kommen! – Die Invasion der sächsischen Oberlausitz und der Deutsche Krieg 1866“. Brošura je wušła w rjedźe LUSATIA HISTORIE w Budyskim nakładnistwje Lusatia.
Najstarša serbska sada?
Chronika „Annales Budissinenses“ je wuznamne žórło zažnych stawiznow
Ćěmne lětstotki (dark ages) – tak je so srjedźowěk, čas mjez někak 500 a 1500 po Chrystusu, mjez druhim rědkosće žórłow dla, zdźěla mjenował. Tež hdyž so tele pawšalne hódnoćenje dźensa lědma hišće připóznaje – wone za serbske stawizny přeco hišće přitrjechi. Mało wěmy wo žiwjenju našich prjedownikow w srjedźowěkowskej Łužicy. Jenož hdys a hdys dadźa jednotliwe snadnuške žórła mały dohlad, na přikład hdyž mjenuje so w Budyšinje wokoło lěta 1400 serbski złotnikar Jacoff, abo hdyž čitamy Serbow wuzamkowace postajenja cechow. Scyła njewěmy, kak je serbska rěč w srjedźowěku klinčała. Jeničke žórło za serbšćinu do lěta 1500 su městnostne a wosobowe mjena a jednotliwe wurazy serbskeho pochada w němskich a łaćonskich lisćinach. Ćim wjetši je tuž wuznam kóždehožkuli zažneho žórła k serbskim stawiznam a serbskej rěči.
