Třo čěscy wojacy zahinyli
Krawne boje 63 dnjow trali
Pólska swjeći 74. róčnicu Waršawskeho zběžka
Waršawa. Před 74 lětami je we Waršawje wudyrił ludowy zběžk přećiwo hižo pjeć lět trajacemu wobsadnistwu hitlerskeje Němskeje. Zběžk nawjedowaše eksilne knježerstwo Pólskeje w Londonje. Kóžde lěto 1. awgusta popołdnju w pjećich – dokładny to dźeń a čas, jako je so zběžk 1944 započał – tam awta, policajske jězdźidła, busy a tramwajki zastawaja, zo bychu na najwšelakoriše wašnje jednu minutu dołho z trubjenjom abo z wućom sirenow tehdyši podawk wopominali. Politikarjo kaž prezident Andrzej Duda, ministerski prezident Mateusz Morawiecki a maršalojo sejma a senata kładu wěncy na wojerskim pohrjebnišću Powązki a zetkawaja so z tehdyšimi zběžkarjemi k rozpominanju. Němske pósłanstwo w Pólskej wšitke swoje chorhoje před domom napoł wysoko wupowěsnje.
Pokazki ze žiwjenja Keltow
240 LĚT STARY KAKTUS wobsedźi w swojej zběrce něhdźe 200 eksemplarow kałačikow a sukulentow jich plahowar, Čěskobudějovičan Petr Řiha. Na rědkej starobje rostliny z mjenom „soehrensia borscherzi“ njeje dwělow, dokelž pochadźa wona hišće z wobsydstwa wuznamneho čěskeho botanikarja-wšudźebyła Alberta Vojtěcha Friča (1882–1944). Tón bě sej wony kaktus z wopyta boliwiskich Indianow sobu přiwjezł.
70lětny Řiha ma na zahrodźe blisko piwarnje Budvar tři škleńčniki połne kaktusow a sukulentow. W Čěskej je wón na tym polu připóznata kapacita. Cyłe lěto jězdźa k njemu zajimcy ze wšěch kónčin kraja, zo bychu sej pola njeho nowe družiny wobstarali abo so cyle jednorje wo dobru radu prašeli.
Jako jedyn z mało ludźi zamóže Petr Řiha kaktusy ze šćěpjenjom (pfropfen) rozmnožeć. Wuwučeny elektromechanikar je so spočatk 1960tych lět počał za kaktusy zajimować, jako bě wot jednoho ze swojich wujow někotre symješka darjene dóstał. Za stajnje nowymi družinami hlada wón pola znatych, na bursach a tež wuprawnje na Kanariskich kupach. Ze sukulentow ma za najdrohotniše te z Azije a Madagaskara.
Festiwal z nowym mjenom
Woblubowany hudźbny podawk w Pólskej zbudźa kritiku a diskusije
Kostrzyn (dpa/SN). Countdown za fanow festiwala je zahajeny. Wot jutřišeho smědźa woni zaso na pólskim najwjetšim zarjadowanju swjećić, lětsa pak pod nowym mjenom. Dotal rěkaše wone „Zastanišćo Woodstock“ a žněješe wjele připóznaća. Nětko mjenuje so zarjadowanje „Pol’and’Rock“. „Bě načasu mjeno změnić“, zdźěli šeforganizator hudźbneho podawka Jerzy Owsiak. Jako přičinu mjenowaše wón rozkory zwičnjenja dotalneho festiwala, kotryž je přez lěta statysacy wopytowarjow k přibrjohej Wódry wabił.
Ukraina protestuje, EU jedna
Kijew/Brüssel (ČŽ/K). Ukrainske wonkowne ministerstwo je raznje přećiwo tomu protestowało, zo su so někotři čěscy politikarjo na połkupje Krim na oficialnych ruskich zarjadowanjach wobdźěleli. Tak wone kritizuje, zo staj zapósłanc Europskeho parlamenta Jaromír Kohlíček (KSČM) a senator Jaroslav Doubrava (hibanje Severočeši) ze swojim delegaciskim přewodom w Sewastopolu paradźe wójnskich łódźi Čornomórskeho namórnistwa přihladowałoj a k tomu so ze zapósłancami krimskeje Dumy zetkałoj. W Kijewje maja tohorunja za njepřiměrjene, zo je čěska delegacija, kotrejž po rozprawach krimskich medijow tež městopředsyda KSČM Josef Skála přisłušeše, na połkupje wopytała Bachčisaraj, Jaltu a dalše města.
Ukrainske wonkowne ministerstwo woznamjenja wizitu čěskich politikarjow jako „njezakonsku kročel“, a skedźbnja zdobom na to, zo móhli so jeje nawjedowarjam napołožić wotpowědne sankcije. „Štóž Ruskej pomha jeje złóstnistwa wusprawnjeć, stanje so chcyjo nochcyjo z gratom w rukach Krjemla“, ministerstwo w protesće zwuraznja.
Ženij Da Vinciskeho formata
Peter Čačko rozprawja z Bratislavy za Serbske Nowiny
Techniski muzej słowakskeje stolicy ma wustajeńcu, kotraž zwjesela so njewšědneho zajima. Wěnowana je mjenujcy awstrisko-wuherskemu etymologej, polyglotej, wunamakarjej, tworjacemu wuměłcej, grawerej a dramatikarjej Wolfgangej von Kempelenej, žiwemu wot lěta 1734 do 1804.
Prezidentaj z ćahom po puću
Poražka prezidenta Dudy
Pólski senat plany ludoweho wothłosowanja wo wustawje wotpokazał
Waršawa. Pólski prezident Andrzej Duda je ze swojimi planami za wustawowy referendum, při kotrymž měli wobydlerjo tež wo sylnjenju prezidenta rozsudźić, zwrěšćił. Waršawski senat, w kotrymž ma knježaca narodnokonserwatiwna strona Prawo a sprawnosć (PiS) wjetšinu, je plany Dudy srjedu wječor po sydom hodźiny trajacej debaće wotpokazał. 30 senatorow hłosowaše přećiwo referendumej Dudy, jenož dźesaćo běchu za njón, tola 52 zapósłancow so hłosa wzda.
„Mój Božo“ a „ow“ w sejmje
Waršawa (JBR/SN). Pólski sejm ma 460 zapósłancow. Wšitke wuradźowanja su nadrobnje protokolowane, nic jeno, štó wo čim kak dołho powěda, ale tež, što tamni zapósłancy přispomnjeja. Tak je w aktualnej legislaturnej periodźe wot 25. oktobra 2015 „brawo“ 2 660 króć słyšeć było, wurazaj „łža“ abo „łžiš“ 973 króć. Słowo „ow“ jewješe so 515 razow a „skandal“ 442 razow, jara často tež „Mój Božo“.
Nowina Rzeczpospolita, kotraž je dotalnu legislatiwnu periodu analyzowała, měni, zo je ta porno prjedawšim njewšědnje njeměrna a wichorojta. Njeje jenož wjac komentarow, wjele husćišo parlamentownicy tež přikleskuja, z pjasću wo rěčny pult bija abo z wjesołosću wubuchnu. Přerěznje stawa so wšo to 308 razow we wobłuku wšědnych posedźenjow.
Předsyda sejma Marek Kuchciński spyta, byrnjež na brutalne wašnje, spjećiwych zapósłancow disciplinować a jimmikrofon hasnje. Něhdźe pjeć króć na dźeń dyrbi to činić. W lětach do 2015 běše to přerěznje jenož 0,24 razy. Po měnjenju Rzeczpospolity debaty zapósłancow dale a bóle na chutnosći pozhubjeja, štož wobzamknjenym zakonjam scyła njetyje.
