Jana Husa wopominali

Donnerstag, 09. Juli 2015 geschrieben von:
Praha (ČŽ/K). W Čěskej su wopominali 600. róčnicu spalenja Jana Husa w Konstanzu. Najwobšěrniše zarjadowanja wotměchu so w Husinecu njedaloko Prachatic, hdźež bě so wón wokoło lěta 1369 narodźił. W centrumje městačka z 1 400 wobydlerjemi swjećachu ekumenisku Božu słužbu. Dźiwadłowe předstajenja rysowachu Husa a znazornjachu žiwjenje w 15. lětstotku, znate formacije interpretowachu hudźbu srjedźowěka. Njedźelu zdemonstrowa swjedźenski ćah wašnja a nałožki z Husoweho časa. Štyri dny trajace zarjadowanja přiwabichu tysacy wopy­towarjow. Wopominanje Husa ma w Husinecu tradiciju wot lěta 1869, załoženu tehdy składnostnje jeho 500. narodnin. Jan Hus bě so jako jedyn z prěnich zastupnikow katolskeje cyrkwje wo jeje reformowanje prócował. Wustupowaše přećiwo wotpuskej a měnješe, zo měło Swjate pismo jeničke žórło wěry być. Cyrkej jeho wustorči a swětna wyšnosć zasudźi jeho kecarstwa dla k spalenju na šćěpowcu. Bamž Jan Pawoł II. je 1999 Husowu „tra­gisku smjerć hłuboko“ wobžarował.

Kriza w Grjekskej „lekcija“ Pólskej

Dienstag, 07. Juli 2015 geschrieben von:

Waršawa (dpa/SN). Pólski financny minister Mateusz Szczurek ma krizu wGrjekskej zdobom za „lekciju“ Pólskej. To je zdobom nowa informacija tym, kotřiž chcyli europasmu spěšnje a bjez změnow přistupić, rjekny Szczurek wčera wpólskim rozhłosu.

Pólska njeje dotal datum za zawjedźenje zhromadneje europskeje měny postajiła, byrnjež knježerstwo tole stajnje zaso nastorčiło. Přiwšěm chcył so kraj nadiskusiji wo połoženju w Grjekskej wobdźělić, Mateusz Szczurek potwjerdźi. „Njejsmy drje z čłonom europasma, mamy pak wulki zajim na dalewobstaću pasma. Smy móžny nowy čłon a tak hospodarski partner. Tuž so na diskusiji wobdźělamy“, wón rjekny. Wuslědk grjekskeho referenduma zawčerawšim, njedźelu, njeje jeho jara překwapił.

Cyrkej chce pomhać

Montag, 06. Juli 2015 geschrieben von:
Praha (ČŽ/K). Čěscy biskopja poskićeja knježerstwu skutkownu podpěru při rozrisanju wobćežneje naležnosće dale a wjac zapućowarjow. Chcedźa wosady namołwić, přiwzać křesćanske swójby ćěkancow. Caritas měła při tym sobu dźěłać. Namjet wuchadźa ze schadźowanja Konferency čěskich biskopow na Velehradźe, rozprawja serwer iDNES. Solidarnje pomhać „je naša winowatosć“, rjekny kardinal Dominik Duka. Z wosadami pak ma so jednać, zo njeby k napjatosćam dochadźało, praji Olomoucski arcybiskop Jan Graupner. Ewangelska strona je so tohorunja w naležnosći imigrantow wuprajiła. Čěskobratrowska ewangelska cyrkej ma za to, zo njejsu čěscy politikarjo nastupajo ćěkancow zmužići. Wona jich namołwja, spěšnišo jednać. W Praze pokazowachu minjenu srjedu na demonstraciji přećiwo ćěkancam a islamej šibjeńcu, čemuž je policija přihladowała. Nutřkowny minister Milan Chovanec mjenuje to chłostajomny čin. Ministerski prezident Bohumil Sobotka: „Njeakceptujemy, zo so někomu ze smjerću hrozy.“

Prezident njedostatki šwikał

Dienstag, 30. Juni 2015 geschrieben von:

Peter Čačko rozprawja z Bratislavy za Serbske Nowiny

Zašły tydźeń bě tomu lěto, zo je Andrej Kiska zastojnstwo prezidenta Słowak­skeje nastupił. Prěnju róčnicu swojeho skutkowanja wuži wón k tomu, jimać so w parlamenće słowa a zrysować połoženje stata ze swojeho wida. Ze swojim hódnoćenjom wšak Kiska zapósłancow njepřekwapi. Tež prezident widźi w strowotnistwje, šulstwje a justicy njemało problemow. Kritizował je wón njejasnu strategiju ministerstwa za zakitowanje při nakupje moderneje wojerskeje techniki. Naležnje zwěnowa so hłowa stata wot EU napołoženej kwoće migrantow, pačacej słowaksku towaršnosć. Podpěru přilubi wón ćěkancam, kotřiž wuchowaja sej žiwjenje z tym, zo domiznu wopušća. Kwotu za hospodarske migrantstwo nima Kiska za spomóžnu ani za perspektiwne rozrisanje, z čimž je samsneho měnjenja kaž knježerstwo a mnozy zapósłancy. Přiwšěm podawa prezident ruku wšitkim ćěkancam, přetož jako wuspěšny kraj ma Słowakska moralisku winowatosć, ludźom pomhać, kotřiž su w nuzy.

Pólske knježerstwo w krizy

Freitag, 26. Juni 2015 geschrieben von:

Opozicija wokoło Jarosława Kaczyńskeho dźeń a sylniša

Waršawa. Pólska zjawnosć debatuje přeco­ hišće wo podawku, kotryž mjenuje nowina Gazeta Wyborcza „politiske zemjerženje“. Ministerska prezidentka Ewa Kopacz bě srjedź junija štyrjoch minis­trow a dalšich štyrjoch wysokich politikarjow pu­šćiła, mjez nimi prezidenta parlamenta a něhdyšeho wonkowneho ministra Radosława Sikorskeho. Wona reagowaše tak na aferu wotposkanych internych rozmołwow politikarjow we Waršawskich luksusowych hosćencach. Sikorski bě so tam mjez druhim wo pólsko-ameriskim zwjazkarstwje přewšo negatiwnje wu­prajił. Spočatk měsaca jewjachu so pro­tokole w interneće a zawinowachu tak krizu knježerstwa. Jeho kri­tikarjam je naprawa­ premierki znamjo, zo chcyła wona­ – štyri měsacy do wólbow parla­menta – najhóršemu hišće zadźěwać. Kriza pólskeho knježerstwa polěkuje předewšěm opoziciji, kotraž mjez wolerjemi dale na nahladnosći nabywa.

Mnohe wsy wuludnjeja

Freitag, 26. Juni 2015 geschrieben von:

Bratislava (SŽ/K). Słowakska republika je so w minjenych lětach hospodarsce cyłkownje spomóžnje wuwiwała a wosebje po přiwzaću eura nahladnych postupow docpěwała, nachwatajo tak přibližnje Čěsku. W kraju samym zawostaja postup rozdźělne wuskutki. Mjeztym zo industrializowane zapadne kónčiny z mnohimi fanriklami awtow hladajcy rozkćěwaja, to wuchodny dźěl kraja ze swojim skerje wjesnym razom za wuwićom chětro zawostawa. Wuskutk toho je čućiwe wuludnjenje njemało wsow. Medije mjenuja to „druhe wobličo čłonstwa Europskeje unije“.

Ze Słowakskeje z jeje dobrymi pjeć milionami­ wobydlerjow je po přistupje k Europskej uniji w lěće 2004 nic mjenje hač 120 000 hłownje za dźěłom do wukraja šło. Młodźi Słowacy wotchadźeja lěpšeho žiwjenja dla předewšěm do Wulkeje Britaniskeje, Awstriskeje, Němskeje abo do „bratrowskeje“ Čěskeje. W prěnim rjedźe wopušćeja wsy, dokelž w nich dźěło njenańdu, njemějo tak žanych wuhladow na spokojny přichod. „Jeno zrědka so někotři do domizny wró­ća“,­ praji rěčnica Zjednoćenstwa słowakskich městow a wsow Marta Bujňáková.

Přećiwo kwoće

Donnerstag, 25. Juni 2015 geschrieben von:
Praha (dpa/SN). W tak mjenowanej Visegrádskej skupinje zjednoćene kraje Pólska, Čěska, Słowakska a Madźarska (V 4) wobstawaja do wjerška Europskeje unije wo ćěkancach na principje dobrowólnosće. „Potwjerdźamy, zo je kóždežkuli žadanje­ za krutymi kwotami za nas njeakceptabelne“, rěka we wčera wobzamknjenej deklaraciji štyrjoch ministerskich prezidentow. Hladajo na tuchwilnu debatu wo migrantach je V 4 „znjeměrnjena“, kaž zdźělichu. K wopodstatnjenju skedźbnjeja na rozdźělne kapacity zaměstnjenja ćěkancow w jednotliwych krajach. Nimo toho měło so jasnje roze­znawać mjez wosobami, kotrež su mjezynarodneho škita po­trěbne, a mjez ryzy hospodarskimi ćěkancami.

List biskopow dźěl wustajeńcy

Mittwoch, 24. Juni 2015 geschrieben von:

Waršawa (dpa/SN). Historiske postrowne poselstwo pólskich biskopow swojim němskim sobubratram z lěta 1965 je wot wčerawšeho dźěl wustajeńcy „Zmužitosć k wujednanju“ w pólskim parlamenće. W archiwje arcybiskopstwa składowany originalny list prěni króć w Pólskej pokazuja. Lětsa nazymu chcedźa wustajeńcu tež w Němskim zwjazkowym sejmje prezentować. Wona złožuje so na přehladku, kotruž bě zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) zhromadnje z pólskej mi­nisterskej­ prezidentku Ewu Kopacz w Krzyżowje wotewrěła.

Wiceprezidentka pólskeho parlamenta Elżbieta Radziszewska wuzběhny w swojej narěči centralne poselstwo lista pólskich biskopow „Wodamy wam a prosymy wo wodaće“ jako zakładny kamjeń po puću němsko-pólskeho wujednanja. „Wón wjedźeše k tomu, zo staj Helmut Kohl a Tadeusz Mazowiecki (prěni demokratisce woleny ministerski prezident Pólskeje) před 25 lětami zwurazniłoj, štož ludźo hižo dołho myslachu: „Smy susodźa a chcemy dobri susodźa wostać.“

Čěskej so šlachći

Montag, 22. Juni 2015 geschrieben von:
Praha (ČŽ/K). Čěska je 16. najbohatši kraj Europskeje unije wotpowědnje social­nemu bruttoproduktej na wobydlerja a kupnej mocy. Mjez něhdyšimi socialistiskimi krajemi je wona najbohatša. Eksperća konstatuja to po wozjewjenju přisłušnych datow statistiskeho zarjada Eurostat. Po jeho zwěsćenju docpěwa Čěska 84 procentow přerězka EU. Wona přesćahny dotal najbohatši postkomunistiski kraj Słowjensku, kotryž přińdźe na 83 proc. (před šěsć lětami bě wona hišće 87 proc. měła). Za Čěskej wostawaja snadnje Słowakska (76 proc.) a Pólska kaž tež Madźarska (wobaj krajej 68 proc.). Najchudša je Bołharska z 45 procentami „Čěska republika­ je po socializmje ekonomiku w poměrnje dobrym stawje zdźědźiła a tuž lěpše wuchadźišćo měła hač zwjetša tamne wuchodne kraje“, hódnoći w nowinje Mladá fronta dnes połoženje analytikar David Marek. Mjez krajemi z wjac hač 100 procentami přerězka EU steji Luxemburgska z 283 procentami samotnje na čole. Daloko za njej sćěhujetej Irska ze 132, Nižozemska ze 130 a Awstriska ze 128 procentami. Němska a Šwedska docpěwatej wobě 124 procentow.

Pólska hotuje so na wólbny bój

Montag, 22. Juni 2015 geschrieben von:

Waršawa (dpa/SN). Wobě wulkej politiskej stronje w Pólskej stej kónc tydźenja na stronskimaj zjězdomaj kampanju w přihotach wólbow parlamenta zahajiłoj, byrnjež dokładny wólbny termin ani hišće znaty njebył.

Knježaca liberalnokonserwatiwna Wobydlerska platforma (PO) prócuje so tuchwilnu krizu přewinyć, do kotrejež je po wjacorych spektakularnych wotstupach swojich ministrow zjěła. Stronska a knježerstwowa šefina Ewa Kopacz je čłonow strony w tym zwisku wo wodaće prosyła. „Přiznawamy, zo je we wosom lětach knježerstwa tež k zmylkam dochadźało,“, wona rjekny. Wólby nazymu mjenowaše wona směrodajne. „Tam rozsudźi so politiski směr za mnohe lěta. Rozsudźimy wo tym, hač so dale do směra na Europu hibamy abo hač so do ćmoweho časa wotpokazanja Europy nawróćimy“, zwurazni Kopacz hladajo na politiku euroskeptiskeje narodnokonserwatiwneje opo­ziciskeje strony Prawo a sprawnosć, kotraž by po aktualnych woprašowanjach wólby parlamenta dobyła. „Tomu dyrbimy na kóždy pad zadźěwać“, pólska ministerska prezidentka potwjerdźi.

Neuheiten LND