Delnjošleska magistrala rosće tež z pólskeje strony. Prěnja ...
Gorbačow pódla
Pozicije wšelake
Bratislava (SŽ/K). Za nastajenjom ludnosće k Europskej uniji a k NATO je so słowakska zwěsćowarnja zjawneho měnjenja Globsec policy Institute w kraju samym a k tomu w Čěskej republice a w Madźarskej wobhonjała. Wunjesło je to kedźbyhódne wuslědki. Tak ma sobustawstwo w EU za spomóžnu wěc dobrych 50 procentow woprašanych słowakskich kaž tež madźarskich ludźi, mjeztym zo je to w Čěskej jeničce 32 procentow. 24 procentow Čechow ma k EU samo negatiwnu poziciju, w Słowakskej je toho 14 procentow a w Madźarskej jenož wosom. Přichileni su Češa porno tomu NATO, mjenujcy ze 44 procentami. Madźarska wupokazuje samo 47 procentow přihłosowarjow aliancy, w Słowakskej pak jeno 30 procentow.
Nastupajo fakt, zo je Čěska najbóle euroskeptiska z třoch krajow, awtorojo projekta přispomnjeja, zo wjetšina jeje ludnosće prozapadnu orientaciju kraja přiwšěm podpěruje. Woprašowanje zdobom wujewi, zo wjetšina Słowakow a Čechow rólu Zjednoćenych statow Ameriki w Europje negatiwnje hódnoći, w Madźarskej je 39 procentow tohole zmyslenja.
Kemši maja nětko bliže
PRAWOSŁAWNI wěriwi čěskich rudnohórskich kónčin njejsu dotal swoju cyrkej měli. Kemši su tohodla do Karlovych Var jězdźić dyrbjeli, hdźež w cyrkwi swjateju Pětra a Pawoła wšak ruscy měšnicy Bože słužby swjeća, k tomu w starosłowjanšćinje. Wot njedawna maja na nje nětko bliže, znajmjeńša přechodnje. W Novych Hamrach su na lěto wotnajeli katolsku cyrkej swj. Jana Nepomuka, kotraž je praktisce njewužiwana, njedostatka katolskich wěriwych dla. „W njej smy wob lěto w najlěpšim padźe dwójce Božu słužbu swjećili, jedne z wěstosću – z putnikowanjom k swjatemu Janej Nepomukej“, wuswětla dekan romsko-katolskeje parochije Jan Pražan. Jěrje wšak duchowny přispomnja, zo wobydlerjo wo katolske prědowanje njerodźa. W Novych Hamrach wotměwaja so prawosławne Bože słužby w čěšćinje jónu měsačnje a na wšěch prawosławnych swjatych dnjach. Prawosławni wěriwi tejele kónčiny nawjazuja tak na tradiciju, kotruž bě po Druhej swětowej wójnje w regionje tudyši wučer-dowěrnik Simeon załožił.
Žně lětsa dobre, zorno słabše
Praha (ČŽ/K). Lětuše žně žita kaž tež rěpika su w susodnym kraju praktisce dokónčene, kaž powěsćernja ČTK zdźěla, powołujo so na informaciju rěčnicy ministerstwa za ratarstwo Markéty Ježkoveje. Z wunoškom su ratarjo spokojom, je dźě znowa trochu wyši hač loni. Tak su lětsa 7,95 milionow tonow žita a 1,4 miliony tonow rěpika nažnjeli. Loni bě to 7,9 milionow tonow žita a 1,19 milionow tonow rěpika. Přerězny wunošk na hektar wučinja 6,30 tonow porno 6,07 tonam loni a pola rěpika 3,57 tonow k 3,53 tonam.
W minjenym poł lětdźesatku su burja kraja wunošk žita spochi stopnjować zamóhli. Mjenje spokojom wšak su lětsa z kwalitu zorna. Přisłušne analyzy ratarskich ekspertow wupokazuja, zo su zornjatka často mjeńše hač normalnje. „Nimo toho nachadźa so w probach poměrnje často fuzariozne zorno“, ministerstwo za ratarstwo přispomnja. Hdyž hribik „fuzarium“ kłosy nadpadnje, ma to snadniši wunoški za sćěh. K tomu ćerpi z toho pjekarska kwalita zorna a nic naposledk schadźiwosć (Keimfähigkeit) symjenja.
Dźěławi pytani
Złoty ćah jenož legenda?
Pytarjo njepopušća a chcedźa dale pytać – fachowcy su skerje skeptiscy
Wrócław (dpa/SN). Napjatosć a wočakowanja běchu wulke, jako započachu před dwěmaj tydźenjomaj bagry blisko delnjošleskeho Wałbrzycha za tak mjenowanym nacijowym ćahom pytać. Tón, tak znajmjeńša tukachu, dyrbješe w podzemskim tunlu schowany być. Bagry dźěłachu so šěsć metrow hłuboko do zemje, hač na hromady pódy pak ničo njenańdźechu. „Skrótka prajene: Na tymle městnje, na kolijowym kilometrje 65 njeje žadyn tunl a njeje tež žadyn ćah“, zdźěli rěčnik hobbyjowych pytarjow za pokładom Andrzej Gaik, po tym zo běchu dźěry zaso zamjetali. „To pak njerěka, zo ćah njeeksistuje. Njepopušćimy.“
Na krónowanje
Chudoby so bóle boja hač terora
Peter Čačko z Bratislavy rozprawja za Serbske Nowiny
Politisku scenu kraja rozbudźi w awgusće wězo překwapjacy rozpad knježerstwoweje koalicije štyrjoch stron, ale jeno chwilku. Tak spěšnje kaž bě kriza přišła, bě tež zaso nimo. Dokelž su SN wo tymle podawku nadrobnišo rozprawjeli (hlej SN čo. 162) inkl. jeho wuslědka, zo předsyduje premier Robert Fico nětko koaliciji třoch stron, móžu sej dalše wuwjedźenja k temje zalutować.
W minjenym měsacu bě so zwěsćowarnja měnjenjow Stem/Mark mjez słowakskimi ludźimi wobhonjała, čeho so najbóle boja. Při tym so wukopa, zo maja před financnymi ćežemi a chudobu wjetši strach hač před terorizmom, sćěhami migraciskeje krizy abo ćežkim schorjenjom. W tymle zmysle je so nic mjenje hač 69 procentow woprašanych wuprajiło. Chudoby so předewšěm ludźo z nišim zdzěłowanjom kaž tež žony bóle strachuja hač mužojo. Dobra třećina słowakskich wobydlerjow – konkretnje 37,5 procentow a mjez nimi hłownje młodźi ludźo do 29 lět – wšak wěri, zo so jim financna situacija polěpši.
Luksurioznje na dźěło
PŁONINA, na kotrejž w Čěskej chmjel plahuja, je so po dwěmaj lětdźesatkomaj prěni raz powjetšiła, a to porno lońšemu hnydom wo 161 hektarow. Tomule witanemu spomóžnemu wuwiću je přiběracy zajim wukraja wo čěski chmjel polěkował. Tak je wuwoz do Japanskeje nahladnje přibył, ale tež do Němskeje, Chiny, Ruskeje a Vietnama. Chmjel susodneho kraja, woznamjenjeny tež jako „čěske złoto“, je swojorazny swojeje mjechkosće a aromatiskosće dla. Wo njón so nimo čěskich tež prěnjorjadne wukrajne piwarnje přisamom torhaja, rozprawja předsyda Zwjazka plahowarjow chmjela w Čěskej republice Luboš Hejda. „Wonjacy“ chmjel je po jeho słowach „monopolny“ produkt Čěskeje, plahowany jenož na sewjeru kraja wokoło Žateca a Ústíja a k tomu pola Tršic na Morawje. Hejdu tuž chětro mjerza, zo je so „němskim plahowarjam chmjela poradźiło, wokoło Łobja naš chmjel wuplahować“. A z hłowu wijo wón dodawa: „Kak je so tam dóstał, je hódančko. Wot časa Korle IV. so oficialnje žane symjo njewuwožuje, dokelž bě wón to zakazał.“
