Protest w 50 pólskich městach

Freitag, 30. September 2016 geschrieben von:

Přećiwnicy zakaza wotehnaća přichodnu póndźelu demonstruja

Waršawa. Pólska ministerska prezidentka Beata Szydło je swoje knježerstwo přetworiła. Nětko nastawa tajke něšto kaž superministerstwo.

Pušćiła je Szydło swojeho dotalneho financneho ministra Paweła Szałamachu. Tón bě politiku noweho knježerstwa hladajo na financy stajnje zaso kritizował. Mjez druhim bě so přećiwo planowanemu popłatkej 500 złotych za dźěći z potrěbnych swójbow kaž tež přećiwo planowanemu zniženju rentoweje staroby na 60 lět za žony a 65 lět za muži wuprajił. Tež generelny zakaz njedźelneje předanje we wobchodach je wón skeptisce wobhladował. Wšo to pak bě knježerstwo ludźom we wólbnym boju přilubiło.

Dróhi stolicy wuludnjene byli

Donnerstag, 29. September 2016 geschrieben von:

Peter Čačko rozprawja z Bratislavy za Serbske Nowiny

Najwuznamniši podawk bě w septembru wjeršk Europskeje unije pod předsydstwom Słowakskeje. Do jeje stolicy přijědźechu hłowy 27 statow – prěni raz bjez Wulkeje Britaniskeje –, zo bychu so dorěčeli wo wažnych prašenjach fungowanja zhromadźenstwa. Wo wuslědkach su čitarjo Serbskich Nowin zawěsće wobhonjeni. Mnohim pak snano znate njeje, zo rozprawješe wo podawiznje něšto stow žurnalistow ze 60 statow, zo měješe wjeršk swój wosebity logo, kotrehož kolaža z chorhojow 27 sobustawskich statow statow EU siluetu městneho hrodu wotbłyšćowaše a zo bě Bratislava 16. septembra najbóle škitane město Europy. Ludźo stolicy mějachu so po poručenju wyšnosće, za čas wjerška doma wostać, a tak su dróhi přisamom wuludnjene byli. Widźał sy tam jeničce patrulje policistow a wojakow a nimo nich wukrajnych turistow. Program wjerška wopřiješe tež zhromadny wobjed mócnych Europy na pasažěrskej łódźi.

Nawal turistow

Dienstag, 27. September 2016 geschrieben von:
Praha (ČŽ/K). W prěnim połlěće 2016 je 13,6 milionow ludźi z wukraja Čěsku republiku wopytało, štož je cyłych dźesać procentow wjac hač w samsnym času minjeneho lěta. W hotelach, hosćencach, pensijach, na campingownišćach abo priwatnje přenocowachu loni wot spočatka januara hač do kónca junija 5,3 miliony turistow. Na jednym dnju bě 7,1 milion dnjowych wopytowarjow přijěł. Tole wozjewja­ powěsćernja ČTK, powołujo so na informacije pućowanskeje agentury Czech Tourism. Najwjetši dźěl turistow pochadźeše z Němskeje a Słowakskeje. Na­hladnje wjele přińdźe jich tohorunja z Wulkeje Britaniskeje kaž tež ze Zjednoćenych statow Ameriki. Na wšěch 63 procentow wukrajnych wopytowarjow wudawa, zo su do Čěskeje na dowol přijěli, 17 procentow tam słužbnje přebywa, zbytk na wopyće pola přiwuznych abo na studiju. Nahladnje přibyła je nic naposledk ličba tych, kotřiž su prěni raz do Čěskeje přijěli. Při tym jedna so předewšěm wo wopytowarjow z Chiny respektiwnje Južneje Koreje. Jeli trend dale póńdźe, móhł wón lońši rekord z 25,7 milionami wukrajnych wopytowarjow znowa přetrjechić.

Přikładne poćahi

Dienstag, 27. September 2016 geschrieben von:
Bratislava (SŽ/K). W stolicy Słowakskeje wotměwa so schadźowanje jeje a čěskeho knježerstwa, štwórty raz to po lěće 2012. Poćahi, kajkež Praha a Bratislava po dźělenju Čěskosłowakskeje 1993 pěstujetej, su za mnohe regiony swěta přikładne a sćěhowanja hódne, zwurazni słowakski premier Robert Fico. „Naše wuběrne zhromadne dźěło, kaž wone ani w Europje ani na swěće nima runjeća, je hłownje tež wuraz našeje rěčneje a kulturneje bliskosće“, Fico podšmórny. Čěski ministerski prezident Bohuslav Sobotka mjenowaše zhromadne schadźowanje knježerstwow wuraz nadstandardneho přećelstwa mjez Čěskej a Słowakskej. Čěska słowakske předsydstwo EU połnje podpěruje. Premieraj jednataj naležnje wo bilateralnych prašenjach kaž tež wo aktualnych europskich naležnosćach, tak wo migraciskej krizy a wěstoće. Ministrojo wuradźuja mjez druhim wo zmodernizowanju wobchada a efektiwnišej energijowej zhromadnosći. Nic naposledk rozjimuja kulturne přihoty 100. róčnicy zrodźenja Čěskosłowakskeje, 50. róčnicy Praskeho nalěća a 25. róčnicy zesamostatnjenja wo- beju krajow, wšitke w lěće 2018.

„Wulke dobyće“ w Bratislavje

Freitag, 23. September 2016 geschrieben von:

Waršawske knježerstwo wobstawa na swojej politice ćěkancam napřećo

Waršawa. Pólske knježerstwo ma wuslědk wjerškoweho zetkanja Europskeje unije minjeny tydźen w słowakskej stolicy Bratislavje za „wulke dobyće“. Kraj njetrjeba so chłostanja EU bojeć, dokelž nochce žanoho ćěkanca do kraja pušćić. Ministerska prezidentka Beata Szydło bě tule raznu poziciju swojeho kraja we wobłuku Visegrádskeje štyrki, ke kotrejž słušeja tež Čěska, Słowakska a Madźarska, na konferency přesadźiła. Tamne kraje skupiny maja podobnu poziciju ćěkancam napřećo. Tež jim chłostanje njehrozy. Na wjeršku krizy ćěkancow dla bě EU wo tym rozmyslowała krajam, kotrež ćěkancow po jeje předstawach njepřiwozmu, pjenježne chłostanje napołožić. Šef Europskeje rady, bywši ministerski prezident Pólskeje Donald Tusk, w Bratislavje potwjerdźi, zo dyrbjało so „njekontrolowanemu prudej ćěkancow w Europje“ na kóždy pad zadźěwać.

Nowy zawod

Freitag, 23. September 2016 geschrieben von:
Bratislava (SŽ/K). Dołho bě njewěste było, kak britiski awtotwarc Jaguar Land Rover (JLR) po brexiće Wulkeje Britaniskeje ke kontraktej steji, wujednanemu z prěnim knježerstwom Roberta Fica wo natwarje noweje awtotwornje w Słowakskej. Nětko je wěste: Koncern JLR projekt zwoprawdźi. Tele dny su mnohe firmy pola Nitry započeli nowy zawod za produkciju wozydłow twarić, štož je inwesticija 1,4 miliardow eurow a tak najwjetša w kraju. „Po našich planach je předwidźane, zo prěnje awto produkcisku liniju w lěće 2018 wopušći“, praji direktor JLR Ralph Speth składnostnje zazběha natwara zawoda. A wón doda: „Wulka Bri­taniska drje Europu wopušći, my pak w njej wostanjemy.“ W nowej tworni JLR změje 2 800 sobudźěłaćerjow wob lěto 150 000 wozydłow zhotowić. Tak wobkrući Słowakska swoje mjeno jako „swětowy mišter w produkciji awtow“, nastawa dźě w kraju po ličbje wobydlerstwa najwjace z nich na swěće. Loni su Bratislavski VW, Žilinski Kia a Trnavski Peugot prěni raz wjace hač milion awtow naprodukowali – zwjetša za Němsku, Wulku Britanisku a Rusku.

Tójšto nowych předewzaćelow

Dienstag, 20. September 2016 geschrieben von:
Praha (ČŽ/K). W prěnim połlěće 2016 zličichu w susodnej Čěskej 34 000 nowych předewzaćelow přemysła a rjemjesła. Jich cyłkowna ličba rozrosće na 2 060 000. Lěta 2009 bě wona 2 009 513 firmow wučinjała. 59 procentow nowych předewzaćelow su mužojo, 39 procentow žony. Tole zdźěleja čěske nowiny, powołujo so na najnowše zwěsćene daty poradźowanskeho instituta Bisnode. Pjećina nowych firmow su wobchody wšelkeho razu. Najwjace nowych přemysłownikow registrowachu w Praze (18,3 procenty), sćěhuja Srjedźočěski wobwod (12 procentow), Južnomorawski (10,9 proc.) a Morawskošleski wobwod (9,5 proc.). Najmjenje přirosta matej Liberecski (3,6 proc.) a Karlovarski wobwod (2,1 procent). Sobudźěłaćerka Bisnode Petra Štěpánová zdobom rjekny, zo „zesamostatnjenje z přemysłowym listom stagněruje“. Češa su nětkole skerje za předewzaćelenje na wašnje towaršnosće z wobmje- zowanym rukowanjom, a to tohodla, dokelž móža tajku z minimalnym zakładnym kapitalom załožić.

Na mišterstwach karpy łójili

Montag, 19. September 2016 geschrieben von:

TYDŹEŃ DOŁHO běchu karpy w Čěskej wulce wažna wěc. W Pasohlávkach, wsy na Morawje ze 750 wobydlerjemi nje­daloko Brna, wotměchu so mjenujcy swětowe mišterstwa w jich łójenju, titlowane World Capr Classic 2016. Při bliskej Novomlýnskej­ zawěrje je so wot 12. do 17. požnjenca w 114 teamach dobrych 500 wudźerjow z cyłeho swěta wubědźowało. Tónkróć njeńdźeše pak wo naj­wjetše mnóstwo nałójenych karpow. Prawidło rěkaše z třomi po­padnymi eksemplarami docpěć najćešu wahu.­ Tele wašnje­ polěkowaše napjatosći hač do samoho kónca. Jako dobyćer wuńdźe z profesionelneho wudźenja domjace mustwo. Wot Karela Nikla, Jana Dadáka a Jakuba Kumšty popadnjena trójka karpow wažeše njepřetrjechjomnych 58,6 kilogramow. Najćeši nawu­dźeny karp bě po čěskich medijach 19,9 kilogramow. Rěčnica championata Tereza Vágnerová praji, zo je zarjadowanje měrnje wotběžało, wobdźělnicy su jeničce z horcotu swoje problemy měli. Wuspěšne čěske mustwo naslěduje něm­ske, kotrež bě sej titl z minjenych swětowych mišterstwow w Francoskej přiwjezło.

Delnjošleska magistrala rosće tež z pólskeje strony. Prěnja lokomotiwa je hižo wčera wjackróć přez nowy móst nad Nysu blisko Hórki w Zhorjelskim wokrjesu jěła. Kaž Němska železnica w Lipsku zdźěli, zahajichu z njej poćežowanske jězby za 143,60 metrow­ dołhe twarjenje, kotrež nasta po předpisach pólskeje železnicy. Z pomocu wosebiteje měrjenskeje procedury pólscy inženjerojo­ přepruwuja, hač móst wšitke wuměnjenja za prawidłowny wobchad spjelnja. Foto: dpa/Arno Burghi

Gorbačow pódla

Mittwoch, 14. September 2016 geschrieben von:
Praha (ČŽ/K). Na wurjadnej mjezynarodnej konferency, kotraž wotměje so w čěskej stolicy wot 16. do 18. septembra na palace načasne temy „Cyłkowna wěstota po zymnej wójnje. Kak rozrisać nowe problemy? Wěstota Europy a Ruska“ budźe mjez rjadom přitomnych wosobinow tež něhdyši prezident Sowjetskeho zwjazka Michail Gorbačow. To připowědźi medijam kraja nawodny sobuorganizator zarjadowanja, bywši čěski minister Jan Kavan. Gorbačow chce tam tohorunja porěčeć, zo by so zaběrał z „hrózbami za wěstotu Europy a z nowymi wužadanjemi za měrowe wuwiće Europy“. Nimo 85lětneho Gorbačowa wobdźěli so na konferency mnoho dalšich něhdyšich kaž tež nětčišich politikarjow resp. diplomatow. Dalši hłowny sobuorganizator zarjadowanja, spisowaćel-nowinar Milan Syruček, zdźěli, zo ruski hósć prěni dźeń konferency pokřćije jeho knihu „Michail Gorbačow – Prahu před krejpřeliwanjom wuchował“, ke kotrejž je wón zawod napisał. Posledni oficialny wopyt Gorbačowa w Čěskej republice bě 1999. Tehdy přija wón z rukow prezidenta Václava Havela Rjad běłeho lawa.

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND