Washington (dpa/SN). Prezident USA Donald Trump je elitowej uniwersiće Harvard „wohroženje demokratije“ wumjetował. Harvard je antisemitiska a lěwicarsko-radikalna institucija, pisa Trump na swojej internetnej platformje Truth Social. Liberalna uniwersita „dowola wěstej skupinje kołwrótnych, hidu a hněw rozšěrjeć“, wón twjerdźi. Na campusu běchu wjacore demonstracije na dobro Palestinjanow organizowali. Na to bě Trump statne srědki za kubłanišćo blokował.
„Ně“ SPD njeby drama było
Berlin (dpa/SN). Z wida předsydy dorostoweje organizacije SPD Philippa Türmera njeby žadyn drama był, bychu-li čłonojo SPD koaliciske zrěčenje z CDU/CSU wotpokazali. „Nichtó uniji a SPD njezakazuje, so hišće raz dorozumić“, rjekny Türmer nowinarjam. „To njeby žana statna kriza była.“ Dobrych 358 000 čłonow SPD ma hišće hač do 29. apryla składnosć, wo koaliciskim zrěčenju z uniju wothłosować. Čłonojo dorostoweje organizacije SPD su zrěčenju napřećo přewšo skeptiscy.
Žane wěčne zastaranje wjace
Washington (dpa/SN). Připowědź Ruskeje, zo nochce Moskwa wšu Ukrainu wojersce zdobyć, ma prezident USA Donald Trump w ćahańcy wo skónčenje wójny w Ukrainje za wulke přizwolenje. Na prašenje, što Ruska w jednanjach wo měr poskićuje, Trump rjekny: „Wójnu skónčić a nic cyły kraj wobsadźić. Chětro wulke to přizwolenje.“
Ruske wójsko kontroluje po nadpadźe na Ukrainu něhdźe pjećinu susodneho kraja. Tutón podźěl njeje so tež po třoch lětach wójny wulce změnił. Tuž ničo na to njepokazuje, zo móhło ruske wójsko Ukrainu dospołnje wobsadźić. Trump je sej wěsty, zo měrowe zrěčenje mjez Ruskej a Ukrainu hižo bórze wujednaja. „Chcemy tutu wójnu spěšnje skónčić.“ Wón připowědźi „wažne zetkanja“ hižo přichodne dny. Ruski wonkowny minister Sergej Lawrow rěčeše wo dobrych wuslědkach při jednanjach wo měr, kotrež chce wón konkretizować.
Berlin (dpa/SN). Po wjele diskutowanym namjeće městopředsydy frakcije CDU/CSU w zwjazkowym sejmje Jensa Spahna (CDU) nastupajo wobchadźenje z AfD radźi generalny sekretar CDU Carsten Linnemann, so mjenje z AfD w zjawnej diskusiji zaběrać. W sćelaku ARD wón dźensa rano rjekny: „Hdyž dny dołho wo AfD rěčimy, njetrjebamy so dźiwać, zo je strona dźeń a sylniša.“
Spahn bě njedawno kontrowersu zbudźił, jako namjetowaše, z AfD w organizatoriskich prašenjach runje tak wobchadźeć kaž z kóždej druhej opoziciskej stronu. Mjeztym je wón swoje měnjenje změnił: „Zhromadny nadawk unije a SPD je, problemy kraja rozrisać a AfD po tutym puću społojčić.“ AfD je mjeztym runje tak sylna kaž CDU/CSU.
Berlin/Torgau (dpa/SN). Krótko do zahajenja swjatočnosćow składnostnje 80. róčnicy skónčenja Druheje swětoweje wójny w sakskim Torgauwje je sej ukrainski wulkopósłanc Oleksij Makeiev žadał, ruskej delegaciji zakazać, so a zarjadowanju wobdźělić. Wón dopominaše na to, zo je Ruska při wulkim nadpadźe na Kijew w nocy na štwórtk znajmjeńša dwanaće wobydlerjow moriła. „Oficialnym zastupnikam za to zamołwiteho złóstniskeho režima móžemy jenož ze zakazom pokazać, zo to wotpokazujemy.“
Ruski wulkopósłanc w Němskej Sergej Nečajew chcyše so dźensa w Torgauwje na swjatočnosćach k 80. róčnicy zetkanja ameriskich a sowjetskich wojakow při zničenym mosće nad Łobjom wobdźělić. Měšćanske zarjadnistwo jako organizator zarjadowanja bě zdźěliło, zo wulkopósłancej tole njezakaza.
Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU), kiž chcyše so na zarjadowanju słowa jimać, je planowane wobdźělenje Nečajewa „na wědomje brał“. USA so tak a tak wobdźělić nochcychu.
Frankfurt/Bonn (dpa/SN). Młodźi ludźo nochcedźa cyle bjez pjenjez w móšni być – při kasy w předawarnjach pak zapłaći wjetšina z nich radšo z kartku. Tole je wuslědk woprašowanja instituta YouGov. Po tym rjeknyštej nimale dwě třećinje (61,4 procenty) z cyłkownje 2 060 woprašanych, zo swoje nakupy zwjetša z girokartku, kreditnej kartku abo mobilnje ze šmóratkom abo smartwatch zapłaća.
Wosebje spěšne zapłaćenje, takrjec připódla, kiž bě so za čas koronapandemije etablěrowało, je mjez młodostnymi woblubowane. Nimale 45 procentow woprašanych najradšo kartku abo smartphone na terminal kasy we wobchodźe dźeržo nakupuje. „Kóždy šesty, kotryž takle zapłaći, mjeztym měni, zo nimale žane pjenjezy w móšni njetrjeba“, rjekny Thomas Brosch, nawoda digitalneho wotrjada Postbank. „Cash dźensa žanu rólu wjace njehraje.“
Dobra třećina ludźi wužiwa dale twjerde a papjerjane pjenjezy. Nadpřerěznje často zapłaća z nimi ludźo ze snadnymi dochodami. Woni chcedźa sej po tutym puću lěpši přehlad wo swojich financach wobchować, kaž woprašowanje zwěsći.
Drježdźany (dpa/SN). Zeleni kritizuja planowane skrótšenja srědkow za kolesowarske puće w Sakskej. „Naćisk aktualneho etata so wobchadnej změnje znapřećiwja“, rjekny zapósłanča strony Katja Meier. Město nowych wěstych a derje wutwarjenych kolesowarskich pućow su w tutym wobłuku srědki radikalnje skrótšili. Nimale wšěm nowym projektam hrozy kónc. Zaměr, kóžde lěto wjace hač sto kilometrow nowych kolesowarskich pućow natwarić, je knježerstwo z tym dospołnje spušćiło, wona rjekny.
„Politiske ćežišća hižo njewobkedźbuja, zo dźeń a wjace ludźi w městach a we wjesnych kónčinach koleso wužiwa. Potrjechene su tež dźěći, kotrež maja wěsće a samostatnje po puću być“, Meier argumentuje. Wona bě so w krajnym sejmje za bilancu nastupajo twar nowych kolesowarskich pućow prašała. W lěće 2023 su po cyłej Sakskej wosom kilometrow nowych šćežkow natwarili, 2024 nimale 20 kilometrow. Tuchwilu 64 km twarja, dalšich 153 hišće planuja. Minjenu legislaturnu dobu běchu Zeleni w krajnym knježerstwje zastupjeni. Meier so boji, zo wulki dźěl projektow prosće skónča.
Jako sobudźěłaćer banki wudawacy so skućićel je mandźelskeju w Neuruppinje na sewjeru Braniborskeje wo 45 000 eurow wobšudźił. 60lětnemu mužej bě paduch telefonisce napowědał, zo so kriminelni na toho konto měrja a zo měł muž pjenjezy spěšnje na druhe konto přepokazać. Jako mandźelskaj jebanstwo spóznaštaj, bě přepozdźe.
Ličba padustwow we wobchodach we Wulkej Britaniskej raznje přiběra. Loni je policija 517 000 padow zličiła. To je 20 procentow wjace hač lěto do toho a mjeztym absolutny rekord. Woprawdźita ličba padustwow je drje wo wjele wyša. Wobchodnicy rěča wo 20 milionach padustwow a wo „epidemiji“. Paduši noša wulke mnóstwa kradnjenych tworow nimo kasow z wobchodow. Sobudźěłaćerjo móža jenož přihladować.