Krótkopowěsće (10.10.23)
MDR mjezynarodnje kooperuje
Lipsk. Rozhłosowa rada MDR podpěruje dobre zhromadne dźěło zjawnoprawniskeho rozhłosa krajow Sakska, Saksko-Anhaltska a Durinska z partnerami w srjedźnej a wuchodnej Europje. Předsyda gremija Dietrich Bauer hódnoćeše binacionalne studijo MDR a Radija Wrocław w Zhorjelcu/Zgorzelecu jako přikład za hranicy přesahowacu kooperaciju, kotruž chcedźa dale wutwarjeć.
Mało za małych
Drježdźany. Sakska je za wottwar indiwiduelnych njedostatkow při wuknjenju korony dla měła 95 milionow eurow k dispoziciji. Z małeho naprašowanja Mariki Tändler-Walenta (Lěwica) na sakske knježerstwo wuchadźa, zo su z tutych pjenjez jenož njecyłych šěsć procentow zažnodźěsćowemu wobłukej, programej „Rěčne pěstowarnje“ přewostajili.
Nowy Kodiaq předstajili
Krótkopowěsće (09.10.23)
Přeco hišće wojowanja w Israelu
Tel Aviv. Wojowanja mjez israelskimi wojakami a nadpadnikami islamistiskeje Hamas w pomjeznej kónčinje tež dźensa dale trajachu. We wosom israelskich sydlišćach wojacy přećiwo wojowarjam Hamas wojowachu, kiž běchu so předwčerawšim z Gazaskeho pasma zadobyli. Mjeztym rěča wo tysac mortwych Israelčanach a 500 palestinskich woporach. (hlej 2. str.)
Štó budźe nowy krajny rada?
Lubin. We wčerawšim prěnim kole wólbow krajneho rady we wokrjesu Dubja-Błóta je kandidat AfD a zapósłanc zwjazkoweho sejma Steffen Kotré ze snadnej wjetšinu 400 hłosow porno swojemu kontrahentej Svenej Herzebergerej, njestronjanej a měšćanosće města Zeuthen, dobył. Nětko dyrbja wobydlerjo wokrjesa w nowembrje w rozsudnych wólbach doskónčnje rozsudźić.
Za myto nominowani
Krótkopowěsće (06.10.23)
Myto za wusahowace dźěło
Kamjenc. Kamjensku měšćansku biblioteku G. E. Lessinga počesća z lětušim Sakskim mytom knihownjow. Tole je ministerka za kulturu, Barbara Klepsch (CDU), dźensa w Drježdźanach wozjewiła. Zarjadnišćo přesadźi so w kruhu dźewjeć wulkich a mjeńšich bibliotekow ze wšeho swobodneho stata, kotrež su so wo myto požadali. Z 10 000 eurami dotěrowane wuznamjenjenje přepodadźa 1. nowembra w Kamjencu oficialnje.
Wuspěšna kubłanska jězba
Budyšin. Župna kubłanska wuprawa po slědach Hadama Bohuchwala Šěracha do Budyšinka a na to do pčólnicy „Regina“ w Konjecach minjenu sobotu bě wulki wuspěch. Tak posudźowaše předsydstwo župy „Jan Arnošt Smoler“ wjeršk skutkowanja w požnjencu na swojim wčerawšim posedźenju. Wosebje zetkanje ze Serbami w Konjecach wuchwalowachu sej wuprawnicy, wšitkim spodobaše zhromadne kofejpiće, spěwanje a serbska bjesada.
Ze serbskim podźělom
Krótkopowěsće (05.10.23)
Myto nanotechnologam
Stockholm. Za „wotkrywanje a syntezu ‚kwantowych dypkow‘, najmjeńšich komponentow nanotechnologije“ spožci Kralowska šwedska akademija wědomosćow třom slědźerjam z USA lětuše Nobelowe myto za chemiju. Lawreaća su Moungi G. Bawendi (Massachusetts Institute of Technology, Cambridge), Louis E. Brus (Columbia University, New York) a Aleksej I. Jekimow (Nanocrystals Technology Inc., New York).
Pjenjezy na dobro zawodow
Drježdźany. Sakska podpěruje „małe a srjedźne zawody“ z nowym programom „Darlehen für den Mittelstand“. Dohromady je 142 milionow eurow „za inwesticije a dźěłowe srědki k dispoziciji“. Z „njekomplikowanej naprawu“ maja so „wubědźowanjakmanosć sakskich předewzaćow polěpšić kaž tež nowozałoženja wolóžić“.
Hrajkajo ličić wuknyć
Krótkopowěsće (04.10.23)
Fyzikarjo wuznamjenjeni
Stokholm. Direktor Mnichowskeho Maxa Planckoweho instituta za optiku kwantow Ferenc Krausz, Anne L’Huillier ze šwedskeje uniwersity Lund a Pierre Agostini z Ohio State University su lawreaća lětušeho Nobeloweho myta za fyziku. Wuznamjenjenje spožča jim za „wuwiwanje metodow za přepytowanje procesow w atomach a molekulach, kajkež so w běhu attosekundy – trilionowym dźělčku sekundy – wotměwaja.“
Sudnistwo wusud wozjewiło
Budyšin. Po lěta dołhej prawniskej zwadźe w zwisku ze sypnjenymi byrgarskimi domami w Budyskim nutřkownym měsće je Drježdźanske Wyše krajne sudnistwo minjeny štwórtk wusud wozjewiło. Tak dyrbi twarske předewzaće Strabag mějićelej historiskich domow na Nutřkownej Lawskej znajmjeńša 800 000 eurow wotškódnjenja zapłaćić.
W mjeńšinowych rěčach wěrować
Krótkopowěsće (02.10.23)
Myto za wuwiće šćěpjenjow
Stockholm. Dźensa zahaji so w Šwedskej tak mjenowana sezona Nobeloweho myta. Tradicionalnje so na jeje spočatku lawreaća w kategorijomaj fyziologija abo medicina wozjewja. Lětsa staj to Katalin Karikó a Drew Weissmann, kotrajž staj myto za swoje slědźenja na polu wuwića efektiwnych šćěpjenjow přećiwo koronje dobyłoj.
So powołansce orientowali
Wojerecy. Dźěłaćerske dobroćelstwo we Wojerecach „Łužica“ (AWO) je nowy projekt za powołansku orientaciju zahajiło. Něhdźe 70 šulerjow 9. lětnika tamnišeho Johanneuma je so w běhu zašłeho tydźenja na wšelakich powołanskich polach wuspytało. Mjez wobdźělnikami běchu tež Kulowska šula a kubłanišća z Kamjenca.
Zetkanje nuznje trěbne
Krótkopowěsće (29.09.23)
Wjelk stadło nadpadnył
Njebjelčicy. Prawdźepodobnje wjelk je w nocy na štwórtk pola Njebjelčic stadło wowcow Gerata Šmita nadpadnył. Oficialnje wobkrućenje wjelčeho managementa hišće njepředleži. Kaž wowčer zdźěli, je mjeztym 29 wowcow mortwych a wosom zranjenych. Wo połoženju stej so na městnje Budyski krajny rada Udo Wićaz a zapósłanc krajneho sejma Alojs Mikławšk (wobaj CDU) informowałoj.
Statnik: „Rěčnikow zdobyć“
Berlin. Wčera je so dźěłowa skupina „mjeńšiny“ zapósłancow zwjazkoweho sejma pod nawodom Stefana Seidlera (SSW) a Denise Loop (Zeleni) w Berlinje z předsydu Domowiny Dawidom Statnikom zetkała. Statnik je aktualnu situaciju serbskeho ludu zjimajo zwěsćił, „zo je wažne, zdobyć nowych rěčnikow – pak dorost pak zwólniwych dorosćenych, kotřiž rěč nawuknu.“
Dźeń zhubjenych wjeskow
Krótkopowěsće (28.09.23)
Wjetšina pře nowy móst
Budyšin. Wothłosowanje wo planowanym nowym mosće za pěškow nad Sprjewju w Budyšinje je zakónčene. Snadna wjetšina 56 procentow dohromady něhdźe 5 500 wothłosowacych projekt wotpokaza. Woprašowanje njeje reprezentatiwne a tuž njezawjazowace, ma pak „Budyskej měšćanskej radźe nastupajo rozsud wo twarje pomhać“.
Do wuchodneje Belgiskeje
Njebjelčicy/Brüssel. Pod temu „Wot Europy a regionow wuknyć“ je so dźensa rano 28 čłonow Serbskeho sejma kaž tež dalši zajimcy z busom na štyridnjowsku ekskursiju do Brüssela a k Němskemu zhromadźenstwu we wuchodnej Belgiskej podało. Program je Załožba Slavonic Europe zestajała. Tak planuja za jutře zetkanje z prezidentom wuchodobelgiskeho parlamenta, Charlesom Servatym.
Natwarja wosebitu powjaznicu?
Krótkopowěsće (27.09.23)
Maja spěšnišo jednać
Podstupim. Braniborske krajne knježerstwo je wčera wobzamknyło, zo maja šule w přichodźe spěšnišo w padźe ekstremizma jednać. Tak přihłosowaše kabinet naćiskej noweho šulskeho zakonja. We wotpowědnym paragrafje rěka, zo měli so pady ekstremistiskeho, antisemitiskeho abo rasistiskeho zadźerženja hnydom šulskemu zarjadej zdźělić.
Stipendijej přijimałoj
Budyšin. Lětušej stipendiatce Mättigoweje załožby staj minjenu njedźelu w Budyskej cyrkwi swj. Pětra šekaj po stajnje 1 200 eurach přijimałoj. Corneliji Müller ze Zhorjelca přiznachu spěchowanje za zdźuěłanje swojeje promocije wo hašenju wohenja w Hornjej Łužicy w 18. a 19. lětstotku a Drježdźanjance Lisy Hallex za spisanje masterskeho dźěła wo hajenju parka w Mohornje (Ohorn) pod aspektom pomnikoškita.
Zaso doma produkować
Krótkopowěsće (26.09.23)
Swjatk rěče po cyłej Europje
Straßburg/ Brüssel. Po cyłej Europskej uniji swjeća dźensa Europski dźeń rěče. Wot lěta 2001 zarjaduje Europska rada w Straßburgu zhromadnje z EU wony swjatk. Lětsa so na nim mjez druhim tež Federalistiska unija europskich narodnych mjeńšin (FUEN) wobdźěli. Tuta přepodadźa dźensa 50 słownikow mjeńšinowych a regionalnych rěčow Muzejej za europske stawizny w Brüsselu.
Žadaja sej přechodnu płaćiznu
Budyšin. Dźěłarnistwo IG metal zasadźa so za to, płaćiznu za milinu na wěsty čas wobmjezować. Płaćić měł tónle „mosćik“ za industrijne zawody. Tuchwilu přewjedźe IG metal w zawodach akciski tydźeń. Před wrotami so wobdźělacych zawodow su zjawne zarjadowanja, hdźež přistajeni swoje žadanje za „mosćikowej milinowej płaćiznu“ wobkruća.
„Keltiske“ piwo nawarili
