Ralbicy (jh/SN). Hižo do wólbow noweho nawody dobrowólnych wohnjowych woborow gmejny Ralbicy-Róžant bě so po Delanach powěsć roznjesła, zo budźe 27lětny Michał Maywald ze Šunowa jenički kandidat za zastojnstwo. Tak njebě namjet wjesnjanosty Hubertusa Ryćerja (CDU) minjenu sobotu w Ralbičanskej sportowej hali překwapjacy, jako wón 55 přitomnym hašerjam namjetowaše zjawne wólby přewjesć. Wuslědk za Šunow­čana bě jednohłósny.

Michał Maywald dźěła jako wobornik w Hamorskej milinarni a wukonja tam 24hodźinske słužby. Tak změje w přichodźe chwile dosć, so na wobšěrne nadawki dobrowólnych wohnjowych woborow gmejny Ralbicy-Róžant koncentrować. To dotalnemu nawodźe Achimej Měrćinkej z Ralbic mjenujcy hižo móžno njebě. Měrćink pak wostanje dale hłowny nawoda Ralbičanskich wobornikow, kotrymž přisłušeja kameradojo ze Sernjan a Róžanta. Nimo toho su Měrćinka, kiž bě wot lěta 2007 prěni šefwobornik delanskich­ wohnjowych woborow, so­botu za Maywaldoweho zastupjerja wu­zwolili. Ralbičan přesadźi so w tajnych wólbach přećiwo Smjerdźečanej Norbertej Róblej.

Třěšny kófer so wočinił

Wóspork. Njeplanowany mjezystop na swojej domojězbje do směra na Drježdźany dyrbješe 61lětny wodźer wosoboweho awta typa Subaru minjenu sobotu rano na awtodróze A 4 pola Wósporka zapołožić. Najskerje njebě wón wěko swojeho třěšneho kófra prawje začinił, přetož wokoło sedmich so wone wosrjedź jězby wočini a wšón wobsah kófra spada na awtodróhu. Na zbožo so při tym žane wobchadne njezbožo njesta. Awtodró­howa policija jězdnju na to zawrě, tak zo móžachu­ rozbrojene wěcy zezběrać. Za poł hodźiny běchu stróžele přetrate, a muž móžeše dale jěć.

Iniciatiwna skupina prócuje so wo swědka stawiznow na Lišej horje

Njeswačidło (JK/SN). Na swojim teritoriju ma Njeswačanska gmejna tójšto historiskich a kulturnych drohoćinkow. Mnohe z nich swědča wo bohatych stawi­znach kónčiny. K swědkam stawiznow słuša tež tak mjenowany dom kata (Scharfrichterhaus) na Lišej Horje. Tam bydleše spočatk 18. lětstotka Njeswa­čanski kat Hanns Friedrich Kühne. Jeho nadawk mjez druhim bě, wotprawić k smjerći zasudźenych a wotstronić zahinjeny skót. Dalši wažny nadawk bě, rjedźić jamy na Njeswačanskim hrodźe. W powěsći wo Krabaće samo rěka, zo by­dleše w tym domje tež kat Bundermann, kiž bě pječa zapřisahancow přećiwo Awgustej Sylnemu wotprawił. Wšitke tele fakty same su přičiny dosć, dom a statok zachować. W domje bydleše hač do lěta 1975 Böerec swójba, doniž sej pódlansku bróžnju jako bydlenje njewutwari. Wot toho časa dom kata poněčim rozpaduje.

Smjerdźaca (aha/SN). Dwanaće swjatych křižow nańdźeš w Smjerdźacej. Dwaj drjewjanej stejitej na gmejnskimaj ležownosćomaj při Radlubinowej zboka Łučneho puća a na rozpuću do Šunowa. Dokładne lěto jeju postajenja njeje znate, bě pak po Prěnjej swětowej wójnje. Tehdy dźě stajachu priwatne wosoby na mnohich městnach swjate křiže jako dźak, zo běchu so sami abo přiwuzni strowi z wójny nawróćili. Tež gmejny su tajke křiže stajeli, mjez druhim Smjerdźečanska, byrnjež jara zamóžna njebyła.

Znate a nihdźe tež zapisane njeje, čehodla stejitej tu dospołnje jenakej křižej. Jeničce hesle stej rozdźělnej. Tak steji na jednym próstwa „Zbóžniko a Božo, daj nam wěčne zbožo“, na tamnym čitaš „Budź chwaleny Jězus Chrystus“. Po tym zo buštej křižej za NDRski čas dwójce, posledni­ raz 1985, wot Jakuba Dyrlicha z Noweje Wjeski ponowjenej, bě jeju drjewo nětko dospołnje přetłate a barba płoneho blachoweho křižowaneho Chrystusa njenahladna. Wjesna rada staraše so tuž wo ponowjenje, a wudawki něhdźe 2 500 eurow zapřija gmejna Ralbicy-Róžant do lětušeho hospodarskeho plana.