Charlie płaći

pjatk, 23. awgusta 2024 spisane wot:
Geilenkirchen (dpa/SN). NATO je na swojim stejnišću wojerskeho lětarstwa w Porynko-Westfalskej druhi najwyši schodźenk warnowanja wozjewiła. Wšěch sobudźěłaćerjow, kiž njejsu za operatiwne zasadźenja trěbne, su dom pósłali. To rozprawja rěčnik bazy blisko Aachena. Pozadk su powěsće tajnych słužbow, kiž na móžne wohroženje skedźbnjachu. Nětko płaćacy wěstotny schodźenk Charlie woznamjenja w žargonje NATO, zo je so něšto stało, abo zo předleža informacije, kotrež wopodstatnjeja prawdźepodobnosć někajkeježkuli formy teroristiskeje ataki na zwjazk. „Tole njeje přičina starosćow, ale jeničce naprawa ryzy kedźbnosće, zo bychmy z našimi kritiskimi operacijemi pokročować móhli“, wujasni rěčnik dale. NATO ma w Geilenkirchen lětacy system za zažne warnowanje Awacs stacioněrowany. 14 přetwarjenych lětadłow Boeing-707 patruljuje po teritoriju zwjazka, zo bychu móžne strachi spóznali. Lětadła zasadźuja tež jako lětanske centrale komanda w naročnych operacijach w powětře.

Porjedźenka

pjatk, 23. awgusta 2024 spisane wot:
Přičina za woheń srjedu wječor w Mi­łočanskim předewzaću (SN wčera roz­prawjachu) njeje porno informacijam, kotrež běchu štwórtk rano do redakcije ­dóšli, ­dotal jasne. Kaž policija wčera popołdnju, po skónčenju redakciskeho časa zdźěli, bě tam něhdźe 50 dobrowólnych ­wohnjowych wobornikow wokolnych woborow zasadźenych. Zranił so nichtó njeje. Hašenske dźěła wčera popołdnju hišće trajachu. Po prěnim trochowanju nasta škoda we wysokosći něhdźe 40 000 eurow. Fachowc za wuslědźenje přičiny wohenja je tam wčera dźěłać započinał. Krimi­nalna policija Kamjenskeho rewěra slědźi. SN

Hospodarstwo trjeba nuznje impulsy

pjatk, 23. awgusta 2024 spisane wot:
Wiesbaden (dpa/SN). Hospodarstwo w Němskej je dale słabe a trjeba nuznje dobre impulsy. Tole wuchadźa dźensa znowa z wozjewjenych ličbow zwjazkoweho statistiskeho zarjada ze sydłom we Wiesbadenje. W prěnjej połojcy lěta załožichu so jenož mało zawodow z hospodarskim wuznamom. Statistikarjo wobličichu, zo su to 1,4 procenty mjenje hač loni samsny čas. Tohorunja je mjenje ludźi předewzaće załožiło. To je spad wo 4,3 procenty přirunujo z prěnjej połojcy lěta 2023. Tež w twarskej branši so mało hiba. Drje su twarske firmy w Němskej w juniju zaso wjace nadawkow dóstali, tola wšitke wobłuki to njepotrjechi. Přede­wšěm su hłubokotwarske firmy profitowali a 8,1 procent wjace nadawkow dóstali. Wobłuk wysokotwar registrowaše spad nadawkow wo 2,8 procentow. Podobny zjaw statistikarjo hižo loni samsny měsac wobkedźbowachu. Konjunktura we wšěch móžnych wobłukach je dale słaba. W twarskej branši su płaćizny za material nadal wysoke, štož je jedna z přičinow za to.

To a tamne (23.08.24)

pjatk, 23. awgusta 2024 spisane wot:

Hodowne štomy móhli lětsa wo tójšto dróše być, hač hišće loni. Z toho wuchadźeja někotři producenća w Sakskej. „Po mnohich lětach změjemy lětsa zaso pomjeńšeny poskitk hodownych štomow“, praji Saskia Blümel, jednaćelka zwjazka přirodnych hodownych štomow. Tole zawinuje wyše płaćizny.

Panda-młodźeći stej so w Berlinskim coowje narodźiłoj. Štwórtk mjez 13.03 hodź. a 14.19 hodź bě mać Meng Meng jej porodźiła, zdźěli zwěrjenc. „Wobaj młodźeći stej strowej a jeju mać a nazhonity team jeju cyły čas luboznje wobstaruja.“ Nětko je jenož wažne, zo wonej kritiske prěnje dny derje přetrajetej. Młodźeći wažitej po informacijach zwěrjenca 169 a 136 gramow a stej někak 14 centimetrow dołhej. Wonej stej nimale nahej, slepej, hłuchej a matej róžojtu barbu – pregnantny čorno-běły kožuch narosće hakle pozdźišo.

We wólbnych programach zakótwjene serbske temy

štwórtk, 22. awgusta 2024 spisane wot:

Z předewzaćow stron za nowu wólbnu periodu Sakskeho krajneho sejma 2024–2029 2. dźěl a kónc

19 stron nastupi k wólbam Sakskeho krajneho sejma 1. septembra. Dźesaćo z nich maja w swojich wólbnych programow wuprajenja k serbskim naležnosćam. Serbske Nowiny su wólbne programy pod hesłomaj „serbske“ a „mjeńšiny“ přeslědźili. Wočiwidnje je, zo tam, hdźež su so Serbja sami aktiwnje na programowej diskusiji w swojich stronach wobdźělili, na přikład w dźěłowym kruhu za serbske naležnosće kaž pola Zwjazka 90/Zelenych abo SPD, přewšo fundowane wuprajenja předleža. Pokročujemy dźensa přehlad z wudaća SN, 21. awgusta.

Swobodna demokratiska strona – FDP

Wólbne kopolaki přepodał

štwórtk, 22. awgusta 2024 spisane wot:
Předsyda Domowiny Dawid Statnik (2. naprawo) je wčera wólbne kopolaki sakskemu ministerskemu prezidentej Michaelej Kretschmerej (CDU, srjedźa) přepodał. W nich su, kaž w zdźělence Domowiny rěka, „tuchwilu palace temy serbskeho ludu zjimane“. Kretschmera do sprjewineho města přeprosył, bě serbski zapósłanc Marko Šiman (CDU) (2. wotlěwa), kotryž znowa k wólbam krajneho sejma nastupi. Ministerski prezident je wčera składnosć wužił, so tež z jednaćelku Domowiny Judit Šołćineje (1. napr.), referentku za naležnosće kubłanja Katrin Suchec-Dźisławkoweje (1. nalěwo) kaž tež z wyšim měšćanostu Budyšina Karstenom Voigtom (CDU) wo tuchwilnych temach Serbow wuměnjeć. Foto: Domowina/Božena Šimanec

Mnozy ludźo dojězdźuja

štwórtk, 22. awgusta 2024 spisane wot:

Bonn (dpa/SN). Něhdźe 20,5 milionow ludźi w Němskej dojězdźuje sej na swoje dźěłowe městna. Za 7,1 milion dźěławych wučinja distanca mjez bydlenjom a dźěłowym městnom samo wjace hač 30 kilometrow. Tole zdźěli zwjazkowy institut za twarske, měšćanske a rumnostne slědźenje (BBSR). Hač dyrbja woni distancu kóždy dźeń zmištrować, abo hač dźěłaja potrjecheni tež w home-officu z analyzy njewuńdźe.

„Agro-ćěriwa“ škodźa klimje

Berlin (dpa/SN). Němska pomoc wobswěta žada sej CO2 płaćiznu za biologiske ćěriwa. Zwjazkowy jednaćel organizacije Sascha Müller-Kraenner praji, zo njeje němske spěchowanje tak mjenowanych „agro-ćěriwow“ prawe rozrisane a, zo škodźa tute samo wobswětej. Zdobywanje tutych ćěriwow je z „masiwnym zasadźenjom“ fosilnych surowiznow, hnojiwow a pesticidow zwjazane. Tole škodźi klimje a biodiwersiće masiwnje.

Slubjenja prosće njedosahaja

Donald Trump je prěni raz po atentaće na njeho zaso pod hołym njebjom wustupił. W měsće Asheboro zwjazkoweho stata North Carolina škitachu jeho škleńčane sćěny před móžnymi nadběhami. Wone su dźěl wěstotneho koncepta škitarjow Trumpa wosoby, kotryž dyrbi so nětko při wšěch wustupach dodźeržeć. Foto: pa/AP/Julia Nikhinson

Wjace popłatka

štwórtk, 22. awgusta 2024 spisane wot:
Berlin/Lipsk (dpa/SN). Za něhdźe 300 000 šoferkow a šoferow awtow w regionje Budyšin a Sakska Šwica płaći w přichodźe wyša a z tym špatniša regionalna klasa při rukowanskim zawěsćenju awta. Z tym móhli so tam zawěsćenja za awto podróšić. W zbytnych jědnaće sakskich wokrjesach dopušćenja wostanje zastopnjowanje samsne. Tole zdźěli powšitkowny zwjazk němskich zawěsćernjow (GDV) w Berlinje. Dalšich změnow je nastupajo kaskozawěsćenja. Při podźělnej kasko potuńša so popłatki w dźewjeć z třinaće wokrjesach, tak tež w Budyšinje. Jeničce město Lipsk a wo­krjes Sakska Šwica – wuchodne Rudne horiny zwostawaja w starej klasy. Při połnej kasko potuńša so popłatki w Zhorjelcu, srjedźnej Sakskej a Šwikawje. Zbytk wostanje w samsnych klasach.

Hrozy kriza fentanyla?

štwórtk, 22. awgusta 2024 spisane wot:

Droga mori w USA tysacy ludźi, snano bórze tež w Němskej

Berlin (dpa/SN). We wotewrjenej scenje konsumentow drogow je heroin hižo lěta dołho rozšěrjene wopojadło. Přeco hišće najwjace ludźi jeho dla zemrěje. Tola nowe, potencielnje hišće smjertniše substancy wikowarjo přiběrajcy na wikach poskićeja – fentanyl na přikład. Substanca njezawinuje jenož ekstremnu wotwisnosć, rozłoži psychiater Norbert Scherbaum, ale skutkuje tež 50 razow sylnišo hač heroin. „Tohodla zemrěje nadproporcionalnje wjele ludźi na tym.“ Hižo dwaj miligramaj stej potencielnje smjertnej.

Loni zemrě w Němskej 2 227 ludźi konsuma ilegalnych substancow dla, při 772 smjertnych padach bě heroin přičina. Na njón slědujetej kokain (610) a crack (507). Hustohdy konsumowachu potrjecheni runočasnje wjacore drogi.

W USA je fentanyl hižo masiwny problem z wjacorymi tysac mortwymi. US-institut, kotryž přepytuje znjewužiwanje drogow, poda, zo zemrě naddozisy syntetiskich drogow dla – wosebje fentanyla – 2021 wjace hač 70 000 ludźi.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND