Žohnowanje sej wuprosył

štwórtk, 19. decembera 2024 spisane wot:

Sakski krajny sejm ministrow noweho krajneho knježerstwa spřisahał

Drježdźany (dpa/SN). Po znowawuzwolenju ministerskeho prezidenta Michaela Kretschmera (CDU) su dźensa dopołdnja čłonow noweho knježerstwa w krajnym sejmje spřisahali. Do toho bě Kretschmer nowym ministram w statnej kencliji ­wopismo powołanja přepodał. Bjezpo­srědnje po tym zeńdźe so nowy kabinet na prěnje posedźenje. Medije běchu ­spekulowali, kajke zasadne personalne změny Kretschmer přesadźi. Zwoprědka bě jasne, zo dotalny hospodarski mi­nister Martin Dulig (SPD) zastojnstwo přisadźi.

Po spřisahanju knježerstwa je krajny sejm ze swojim dźěłom pokročował. W aktualnej hodźinje wobjednawachu zaručenje socialnych poskitkow za dźěći a młodostnych, namóc přećiwo žonam kaž tež zapłaćomne podruže. Po tym ­zasadźichu na próstwu mjeńšinoweje koalicije CDU a SPD enquetowu komisiju za předźěłanje koronapandemije. Přepytowanski wuběrk za tutu temu bě krajny sejm hižo zasadźił.

Serbska rada Sakskeje wolena

štwórtk, 19. decembera 2024 spisane wot:
Drježdźany (SN). Tež Sakska ma nowu radu za serbske naležnosće: Wčera wolachu zapósłancy wšěch kandidatow, kotrychž je Domowina na zakładźe wothłosowanja w zwjazkowym předsydstwje namjetowała. Tak přisłušeja w nowej wólbnej periodźe Diana Šołćina, Julian Nyča, Dawid Statnik a Jan Ryćer poradźowacemu gremijej. Tež namjet Zwjazka sakskich městow a gmejnow su wobkrućili. Stefan Anders, předsyda zarjadniskeho zwjazka „Při Klóšterskej wodźe“, zastupuje serbske komuny. Smy z.t., spěchowanske towarstwo za Serbski sejm, njemóžeše so ze swojim namjetom dr. Tomašom Wornarjom, kiž je z čłonom Serbskeho sejma, we wothłosowanju přesadźić. Kulturna ministerka Barbara Klepsch (CDU) gratulowaše wolenym a mjenowaše jich „wažnych akterow zastupnistwa serbskich zajimow“. Parlamentariska jednaćelka SPD Laura Stellbrink praješe: „Serbska rěč ma widźomna być – tež zwonka Łužicy.“ Ze swojej zdźělenku, horjeka serbski, deleka němski tekst, wona tomu dopomha.

Ruska cofa ze Syriskeje

štwórtk, 19. decembera 2024 spisane wot:

Damaskus (dpa/SN). Ruska je po powalenju swojeho zwjazkarja Bashara al-Assada swój powětrowy škit ze wšelakich dźělow Syriskeje cofnyła. Tež tankowe jednotki su swoje zepěranišća wopušćili. Pječa pohibuja so ruske jednotki do směra na Libysku. Tam knježi po powalenju mócnarja Muammara al-Gaddafija w oktobru 2011 chaos a wobydlerska wójna. Zapadne kraje wobkedźbuja minjeny čas dokładnje, kak Ruska na nowe poměry w Syriskej reaguje.

Trump žada sej blokadu

Washington (dpa/SN). Přichodny prezident USA Donald Trump zadźěwa krótko do postajeneho termina schwalenju přechodneho etata. Tak hrozy dospołna blokada dźěła knježerstwa. Trump namołwja wšěch republikanskich zapósłancow, z demokratami hižo dojednany etat wotpokazać. Elon Musk, kotryž změje w knježerstwje Trumpa wažnu funkciju, republikanow tohorunja k tomu namołwja. By-li showdown wudyrił, móhł Trump prezidentej Bidenej winu připisać.

20 lět jastwa za wumocowarja

Iniciatiwa swoje mjeno změni

štwórtk, 19. decembera 2024 spisane wot:
Hamburg (dpa/SN). Iniciatiwa na dobro klimy Poslednja generacija swoje mjeno wotpołoži a chce z nowym mjenom dale dźěłać. Tole je sobuzałožerka a rěčnica skupiny Carla Hinrichs w rozmołwje z nowinarjemi připowědźiła. Hłowna přičina je woćoplenje zemje, kotrež wuwiwa so dale a spěšnišo. „Połoženje so před našimi wočemi přiwótři. A dokelž njejsmy tuž z wěstosću poslednja generacija do zahuby, njemóžemy so wjace takle mjenować“, tak Hinrichs. Hibanje rozpušćić pak nochcedźa. „Ze strukturow Poslednjeje generacije něšto noweho wurosće, něšto wulkeho.“ Blokady dróhow a lětanišćow pak njejsu hižo žane ćežišća, ­wona rjekny. Skupina zbudźa wot lěta 2022 z akcijemi stajnje zaso kedźbnosć.

Lóšt kupować dale słaby

štwórtk, 19. decembera 2024 spisane wot:
Nürnberg (dpa/SN). Priwatny konsum w Němskej njebudźe po přerosćenym hodownym wikowanju tež klětu sylny ­motor konjunktury. „Zasadne polěpšenje konsumoweje klimy njeje dale wotwidźomne, za to je njewěstosć konsumentow tuchwilu hišće přewulka“, rjekny ­fachowc za konsum Rolf Bürkl při předstajenju měsačneho konsumoweho přepytowanja Nürnbergskeju institutow GfK a NIM. Přiwšěm je so lóšt ludźi na kupowanje naposledk trochu polěpšił. W januaru wočakuja fachowcy snadny rozrost konsuma. Wot połoženja z časa do koronakrizy pak je kraj hišće chětro zdaleny. Hłowna přičina špatneje nalady su wysoke płaćizny žiwidłow a energije. Tež starosć před bjezdźěłnosću zaso přiběra.

Ukrainu na nowe časy přihotować

štwórtk, 19. decembera 2024 spisane wot:

Brüssel (dpa/SN). Wodźacy zastupnicy čłonskich krajow NATO su so měsac do spřisahanja Donalda Trumpa za noweho prezidenta USA na dowěrliwe rozmołwy wo komplikowanym połoženju w Ukrainje a dalšej podpěrje zešli. Na wot generalneho sekretara NATO Marka Rutteho organizowanym zetkanju w Brüsselu wobdźělichu so wčera wječor tež zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) kaž tež statni a knježerstwowi šefojo Pólskeje, Italskej, Danskeje a Nižozemskeje. Nimo toho běchu ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj, prezidentka komisije EU Ursula von der Leyen a prezident Rady EU António Costa přitomni. Francoski prezident Emmanuel Macron a britiski premier Keir Starmer njejstaj přijěłoj.

Pozadk zetkanja bě wobćežne wojerske połoženje ukrainskeho wójska na wuchodźe kraja a strach, zo móhł nowy prezident USA Ukrainu a Rusku k měrowym jednanjam nuzować. W Kijewje so boja, zo Trump Ukrainje hrozy a wojersku pomoc přetorhnje, jeli so kraj měrowym jednanjam spjećuje.

Serbske zrowastanjenje

štwórtk, 19. decembera 2024 spisane wot:
Hdyž so Wojerowska županka Gabriela Linakowa w žiwej adwentnej protyčce jewi, je to kóždy raz małe zrowastanjenje Serbstwa. Čorna Pumpa ze swojim nawalom němskich dźěłaćerjow skutkowaše w brunicowym rewěrje kaž tótka serbskeho ludu – wjele so zdźeržało njeje. Město serbskeho městačka Wojerec dominowachu wulke bydlenske bloki noweho města z wobydlerstwom, kotremuž běše to serbske w susodnych wjeskach něšto cuze, haj zastarske. Po přewróće je ludnosć w nowych Wojerecach wo wjac hač 60 procentow woteběrała, kóždy třeći wobydler je starši hač 80 lět. Wot dźěłaćerskeje kultury dokoławokoło kombinata njeje wjele zwostało. So wě, zo je dźensniše Serbstwo we Wojerowskich kónčinach hinaše hač w dobje do industrializacije. Kaž županka rady wuzběhuje, je dźensniše Wojerowske Serbstwo jara swobodne. Wulki zajim ludźi za serbske adwentne woknješko pokazuje, zo wuznam Serbstwa za region zaso přiběra. Marcel Brauman

Truty přećiwo paducham

štwórtk, 19. decembera 2024 spisane wot:

Choćebuz (dpa/SN). Energijowy zastaraćel LEAG we Łužicy chce swoje industrijne objekty z pomocu trutow lěpje před paduchami a wandalizmom škitać. Lětace nastroje maja samostatnje na patruljowe lěty nad zawodom startować a móžne strachi spóznać. To zdźěla předewzaće. Stajnje zaso so paduši na ležownosće energijoweho zastaraćela měrja, zo bychu kopor a diesel kradnyli. ­Přećiwnicy wuhla běchu so minjeny čas husćišo na teren zawoda předrěli a w brunicowych jamach bagry a běžite pasy wobsadźili. Priwatna stražowanska słužba je z tym stajnje zaso přežadana. Dalši problem su njejapke nadběhi demonstrantow, kotřiž sej městnosće swojich akcijow dokładnje dorěča a chětro spěšnje a njewočakowano postupuja.

Truty móža daty na ležownosći zawoda a wokoło njeho spěšnje zběrać, dale sposrědkować a samo alarm zbudźić, LEAG nastupajo nowy projekt zdźěla. Nastroje maja sensory, kamery a analyzowe kompjutery, kotrež dźěłaja z pomocu kumštneje inteligency. Prěnje pospyty z trutami běchu wuspěšne. Truty chcedźa přichodne měsacy husćišo zasadźić.

Historiska wěža ponowjena

štwórtk, 19. decembera 2024 spisane wot:
W starej pyše so sudniska wěža pod pomnikoškitom stejaceho kompleksa Choćebuskeho krajneho sudnistwa na Hrodowej horje zaso błyšći. Wot apryla 2024 běchu wěžu dospołnje ponowili a zaróštowali. Stajnje zaso běchu do toho cyhele z wěže padali a wobydlerjow wohrožowali. Tuž su wokolinu wokoło wěže zaraćili. Dźěłaćerjo wobškodźene blaki wuporjedźichu a škałby zamazachu. Tež schody wěže z nowymi zornowcowymi blokami wuměnichu. Časnik wěže su tohorunja ponowili. Najebać to njeje móžno, na wěžu zalězć. Za to pobrachuje trěbna „zjawna wobchadna wěstota“, město zdźěla. Foto: Michael Helbig

To a tamne (19.12.24)

štwórtk, 19. decembera 2024 spisane wot:

Hodowne žiwidła pokradnyli su paduši we wobchodźe w Drježdźanach. Kaž policija zdźěla, spakosćichu woni mjaso kački, kołbaski k praženju a čerwjene wino. Rubizna je něhdźe 250 eurow hódna. ­Dokelž njejsu paduši durje chłódźaka zaso začinili, dyrbjachu přistajeni žiwidła w hódnoće 800 eurow preč ćisnyć. Nimo toho wobškodźichu paduši wokno.

Wólby najrjeńšeje žony w Nižozemskej po 35 lětach skónča. Wubědźowanje njehodźi so hižo do noweho časa, su sej organizatorojo wěsći. Město miss-wólbow zarjaduja internetnu platformu wokoło psychiskeje strowoty, socialnych medijow a mnohotnosće. Nastała je myslička, miss-wólby wotstronić, na zjawnej diskusiji wo prašenju, čehodla towaršnosć ­přeco hišće mjeztym dawno zestarjene ideale wo rjanosći a towaršnostnych ­wočakowanjach na jednotliwca pěstuje.

HSSL24

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND