Mało chwile za listowe wólby

wutora, 17. decembera 2024 spisane wot:

Wiesbaden (dpa/SN). Časowa doba za ­listowe wólby při dočasnych wólbach zwjazkoweho sejma 23. februara 2025 budźe poměrnje krótka. Wostanje-li při dotalnym časowym planje, móža 30. januara wólbne cedlki ćišćeć započeć. ­Hakle po tym wólbne podłožki rozdawaja, zdźěli zwjazkowa wólbna nawodnica we Wiesbadenje. We wólbach Europskeho parlamenta w juniju 2024 bě 37,7 procentow ludźi z listom woliło.

Ludźo boja so atomoweje wójny

Berlin (dpa/SN). Wjace hač połojca wobydlerjow Němskeje ma strach před atomowej wójnu jako sćěh wobrónjeneho konflikta. Tole je wuslědk reprezentatiwneho woprašowanju, kotrež je zwjazkowy zarjad za škit ludźi před pruhami wozjewił. Po tym boji so 58 procentow woprašanych zasadźenja atomowych brónjow, 57 procentow atomoweho njezboža. Strach pokazuje so wosebje w zwisku z wójnu w Ukrainje, zarjad zdźěla.

Skoržitaj přećiwo trutam USA

Hakle poněčim so pomocnicy w Španiskej předrěja, zo bychu powostanki zahubneho zapławjenja rumowali, kotrež bě spočatk nowembra kónčinu wokoło Valencije po sylnych zliwkach zapusćiło. Wčera su w měsće Alfafar pola Valencije nadróžny tunl wuklumpali, kotryž je z awtami zatykany. Katastrofa bě sej wjace hač 51 smjertnych woporow žadała. Foto: dpa/Susana Vera

Syriske milicy rozpušća

wutora, 17. decembera 2024 spisane wot:
Damaskus (dpa/SN). Wobrónjene skupiny w Syriskej chcedźa rozpušćić a jich wojowarjow do noweho syriskeho wójska zarjadować. Tole je nawoda milicy HTS Ahmed al-Sharaa připowědźił. ­„Wojowarjow tuchwilu na to přihotujemy, zo so zakitowanskemu ministerstwu přizamknu a so zakonjam kraja podwola“, rjekny al-Sharaa při zetkanju ze zastupnikami Druzow. Nimo islamistiskeje skupiny HTS a jeje zwjazkarjow su w Syriskej mjez druhim Turkowskej přichilene milicy a dalše wobrónjene skupiny aktiwne. „Trjebamy zmyslenje stata a nic zmyslenje opozicije“, al-Sharaa rjekny. Wón zasadźuje so za „towaršnostne zrěčenje“ mjez ludowymi skupinami kraja, zo by „socialnu sprawnosć“ zaručił.

Scholz z BSW njemóže

wutora, 17. decembera 2024 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD) móžnu koaliciju ze Zwjazkom Sahry Wagenknecht faktisce wuzamkuje. „Z tymi tola scyła njeńdźe“, rjekny wón wčera w sćelaku ARD. Hladajo na wonkopolitiske směrnicy BSW wón doda: „To je orientacija, hdźež njewěm, wo čim móhł so z tutej stronu dorozumić.“ Scholz dale rjekny, zo zakituje to, štož je zwjazkowu republiku minjenych 75 lět sylniło: zapřijeće do NATO, do Europskeje unije a pěstowanje demokratije a prawostatnosće. „To tla njemóžeš skradźu na Rusku hladać, kaž to BSW čini.“

Do toho bě Scholz prašenje dowěry w zwjazkowym sejmje přěhrał a zwjazkoweho prezidenta Franka-Waltera Steinmeiera prosył, parlament rozpušćić.

Kubicki: Šamała lózyskosć

wutora, 17. decembera 2024 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Městopředsyda FDP Wolfgang Kubicki je wuprajenja zwjazkoweho kanclera Olafa Scholza (SPD) wo FDP při toho narěči w zwjazkowym sejmje jako šamałe wotpokazał. „Zo dyrbju sej wot Olafa Scholza rjec dać, zo njejsym moralisce zrały za knježerstwo, mam ­za šamału lózyskosć. Tući socialdemokraća pod Olafom Scholzom njejsu sej zasłu­žili, wjace hač 16 procentow hłosow ­dóstać“, rjekny Kubicki na kromje wothłosowanja wo prašenju dowěry w zwjazkowym sejmje.

W swojej narěči k prašenju dowěry bě Scholz hladajo na po jeho měnjenju destruktiwne zadźerženje FDP w amplowej koaliciji rjekł: „W knježerstwje sobu dźěłać, žada sej wotpowědnu moralisku zrałosć“. Předsyda FDP tole w swojej narěči šwikaše: „Jako karnewalowy princ na póstnicach placki rozdźělić, je popularne. Takle pak njemóžeš w Němskej knježić.“

Komentatorojo kritizowachu, zo njejsu politikarjo ze swojim wustupowanjom historiskemu wokomikej rozpušćenja zwjazkoweho sejma wotpowědowali.

Što chcedźa unija, SPD a Zeleni?

wutora, 17. decembera 2024 spisane wot:

Politiske strony Němskeje prezentuja programy k wólbam parlamenta

Berlin (dpa/SN). Wukrajnicy, dawki, hospodarstwo a brónje za Ukrainu: Dźeń po prašenju dowěry w zwjazkowym sejmje měrja so politiske ćežišća na wulce emocionalne temy. Unija CDU/CSU, SPD a Zeleni su dźensa w Berlinje swoje programy za bližace so wólby zwjazkoweho sejma 23. februara předstajili. Programy prezentowali su kanclerski kandidat ­Zelenych Robert Habeck, kanclerski kandidat CDU Friedrich Merz a kanclerski kandidat SPD a amtěrowacy zwjazkowy kancler Olaf Scholz.

Wolóženja na dobro wobydlerjow přilubja wšitke tři politiske mocy. SPD slubi to 95 procentam wolerjow, bjeztoho, zo by nadrobnosće mjenowała. CDU a CSU chcedźa dawk na dochody znižić. Zeleni chcedźa wyšu zakładnu sumu přesadźić, za kotruž njetrjebaja ludźo scyła žadyn dawk płaćić. SPD a Zeleni chcedźa sej wot ludźi z wulkimi dochodami wjace dawkow wužadać.

Pokiw z Braniborskeje

wutora, 17. decembera 2024 spisane wot:
Serbscy wolerjo w Braniborskej su rozsudźili, štó ma zajimy našeho ludu napřećo krajnemu parlamentej hač do lěta 2029 zastupować. Zo je wjac hač tysac ludźi tutu šansu politiskeho sobupostajowanja wužiło, je zwjeselace. Bjezdwěla spožčeja tajke listowe wólby cyle hinašu legitimaciju hač wothłosowanje w zwjazkowym předsydstwje Domowiny, kotremuž tuchwilu 27 čłonow přisłuša. Zdobom wólby Domowinje pokazuja, zo njetrjeba so direktneho wothłosowanja ludu bojeć – jeje jednaćel Marcus Końcaŕ je najwjac hłosow dóstał. Reforma Serbskeho zakonja w Sakskej, kotruž je koalicija CDU a SPD w swojim zrěčenju připowědźiła, nam na kóncu direktne wólby tež za saksku serbsku radu wobradźi, wšako druhe frakcije tomu přihłosuja. So wě, zo móžeš wo kóždym modusu diskutować. Što je, hdyž so něchtó jako Serb přizjewi, kiž žadyn njeje? Ale kelko čłonam serbskich towarstwow je wědome, zo su wosobinsce tež z čłonom Domowiny? Marcel Brauman

Butra wostanje drje dale droha

wutora, 17. decembera 2024 spisane wot:

Stuttgart (dpa/SN). Štóž hodowne po­prjančki pječe, dyrbi jedyn wobstatk recepta tuchwilu dosć droho zapłaćić: butru. Prezident zwjazka ratarjow Joachim Ruckwied njewočakuje najprjedy raz žane wolóženje na dobro přetrjebarjow: „Njeličimy ze zniženjom płaćiznow, wosebje płaćizny mloka dla“, rjekny Ruck­wied w Stuttgarće. Butru běchu minjeny čas chětro podróšili. Po informacijach statistiskeho zwjazkoweho zarjada płaćeše butra w oktobru a nowembru nimale 40 procentow wjace hač samsny čas loni. Za kusk butry 250 gramow žadaja sej někotre wulke mlokarnje mjeztym nimale štyri eura.

Prezident zwjazka ratarjow Ruckwied je sej wěsty, zo zwisuje wuwiće mjez druhim ze sylnišim naprašowanjom za tukom z mloka. Po tutym puću wotkrywaja sej mlokarnje nowe móžnosće předawanja a dochodow. Scyła je zastaranje wikow z mlokom tuchwilu chětro napjate. Tole płaćizny mloka tohorunja pohonjuje, Ruckwied rjekny. W decembru so płaćizna mloka po měnjenju Ruckwieda wo dwaj procentaj zwyši. Hač tole tež butru dale podróši, dyrbimy wočaknyć.

Ze swěcu a sirenu na so skedźbnili

wutora, 17. decembera 2024 spisane wot:
Z něhdźe 20 swjedźensce wupyšenymi awtami su so Choćebuske młodźinske wohnjowe wobory minjeny kónc tydźenja z něhdźe 200 čłonami zhromadnje z nazhonitymi čłonami wohnjoweje wobory na dohodownu swětłowu jězbu po nutřkownym měsće Choćebuza a dźělach Žandowa podali. Do toho přijimowachu čłonojo dorostoweho wotrjada na naměsće před měšćanskej halu dary a dźak rumpodicha. Jězba módroswěcow a sirenow wjedźeše po hłownych dróhach łužiskeje metropole a zbudźi wulku kedźbnosć wobydlerjow a hosći. Młodźinske wohnjowe wobory chcychu tak na swoje dźěło skedźbnić a wo dalši dorost wabić. Foto: Michael Helbig

To a tamne (17.12.24)

wutora, 17. decembera 2024 spisane wot:

Wosom hodźiny zawrjena bě awtodróha A 72 pola Šwikawy do směra na Lipsk. Nakładne awto dróhoweje słužby bě wčera dopołdnja při rumowanju nadróžneho twarnišća ze swojim kranom železny móst z nastrojemi za wotličenje popłatka nakładnych awtow potorhnyło. Při tym so šofer awta a dalši dźěłaćer zraništaj. Wěcna škoda wučinja 755 000 eurow.

Wulki chaos načinja w italskich wulkoměstach nowa winowatosć za wužiwarjow elektriskich rolerow, nahłownik nosyć. Policija je minjeny kónc tydźenja prěnje chłostanki 50 eurow rozdźěliła. Ludźo skorža, zo njebuchu informowani, wosebje turisća. Wupožčowarjo jězdźi­dłow starosća so wo swój wobchodny model. Knježerstwo chce z naprawami ličbu smjertnych woporow we wobchadźe znižić. Štóž za wodźidłom awta telefonuje, płaći wotnětka znajmjeńša 250 eurow.

HSSL24

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND