Warić z Tomašom
Wutrobny dźak Tomašo
za rjane warjenske
a kulinariske dožiwjenje!
Hortowe dźěći
Malešanskeje Witaj-
pěstowarnje
„K wódnemu mužej“
Nazymske prózdniny započachu so za nas dźěći horta Malešanskeje Witaj-pěstowarnje
„K wódnemu mužej“ z wosebitym dnjom. Zhromadnje z kubłarku podachmy so z busom do Budyšina a nóžkowachmy při najrjeńšim
słónčnym wjedrje do „Wjelbika“. Tam wočakowaše nas serbski kuchar Tomaš Lukaš.
Z kuchinskej čapku na hłowje dachmy so zhromadnje do dźěła. Najwažniše prašenje
rozrisa so hnydom na spočatku: „Što chcemy warić?“ Jednohłósnje rozsudźichmy so za samočinjene nudle z twarožkowej jušku ze šunku a čerstwym špinatom. Ale Tomaš měnješe, zo hišće něšto faluje, mjenujcy kompot. Samopječene
plincy ze šokoladowej jušku a bananu, kaž tež samonadźěłany truskalcowy lód běštej słódna zakónčaca a zasłužena delikatesa.
Jelizo so na meteorologow spušćiš …
... to sy posłownje wopušćeny. Wšako su hinaše wjedro wěsćili, hač je potom na kóncu było. Z tym njedawno tež knjez Paška a knjez Donat ličiłoj njejstaj, jako staj cyle spontanje hladajo na krasne oktoberske wjedro naš
prěni pućowanski dźeń planowałoj. Sowa Zala njesmědźeše wězo falować a je z nami sobu pućowała. Rano znajmjeńša při suchim wjedrje na směr Wěteńca startowachmy. Po puću potom miholenje, tola někak bě to prawe pućowanske wjedro. Znajmjeńša so wotrašić dali njejsmy. Na hrajkanišću we Wěteńcy dachmy sej snědań zesłodźeć a po krótkim duelu wo pokal kopańcya z tróšku wjace wětřikom, kotryž je nam wokoło wuši hwizdał, a po zběranju nazymskich łopjenow za krasny rjećaz, rěkaše dale do Wudworja. Na tamnišim zahrodnistwje nas hižo
knjeni Lochowa ze słódnym lodom wočakowaše. A bychmy prajili, kaž ze swjatym Pětrom dorěčane. Wšako poća so słónco za mróčelemi wudrapać a nas w krasnym oktoberskim šaće wohrěwać. Ćim lochšo je so potom domoj nóžkowało. To běše zawěrno cyle wosebite wjedrowske pućowanje.
šulerjo 1.lětnika Serbskeje zakładneje šule „Šula Ćišinskeho“
Hrónčka žiwjenskich mudrosćow a dobrych radow płaćiwosć hač do ...
Lětsa w lěću wuda Ludowe nakładnistwo Domowina zběrku 150 najrjeńšich hrónčkow Handrija Zejlerja. Žiwjenske mudrosće a dobre rady jewja so w 55stronskej knižce w formaće A5. Płaćiwosć su hrónčka hač do dźensnišeho zdźerželi, na čož drje tež titul zběrki „Čas ma křidła“ pokazuje. Přez wšě epochi a zjawy zašłosće je čas lećał a je swoje nazhonjenja tež do našeho tu a dźensa přinjesł.
Zběrku zestajiła je Marka Maćijowa. Wobsah je do pjeć wotrězkow rozrjadowany. W nich jewja so tematisce hodźace so hrónčka, wujimki ze znatych spěwow a žiwjenske mudrosće. K mnohim hrónčkam je Isa Bryccyna wjesołe a originarne rysowanki zhotowiła, kotrež pohnuwaja k přemyslowanju abo k posměwkej.
Dirigent połny elana
Zetkanje z wuměłskim nawodu muskeho chóra a serbskim wučerjom
Je wutoru wječor krótko do sedmich. Na dworje Konječanskeje žurle steja mužojo. Pod njej je burska stwa, hdźež so woni – su to čłonojo Serbskeho muskeho chóra Delany – tydźensce zetkawaja, zo bychu swoje spěwy w swójskim repertoiru kwalitatiwnje dale polěpšili a nowe twórby nazwučowali. Wot 2019 maja za swojeho wuměłskeho nawodu 31lětneho wučerja za serbšćinu a hudźbu na Budyskim Serbskim gymnaziju Mateja Kowarja. „Wón z Budyšina sem na probu přijědźe. Měješe pak dźensa hišće zhromadźiznu a so prócuje dypkowny być. Dirigent dźě stajnje na dypkownosć dźiwa. Haj wón je jara disciplinowany a sej to tež wot nas přeje“, praji Daniel Wjesela, kiž je hižo wjele lět z čłonom chóra a w tenorje spěwa. Ralbičan słuša k zdónkej spěwneho ćělesa. „Matej Kowar je muž połny elana, štož so tež na nas spěwarjow wuskutkuje“, spěwar dodawa. Jeho słowa na to pokazuja, zo chórisća swojeho młodeho dirigenta akceptuja, sej jeho česća a spěwne zwučowanja połnje přijimuja.
Wočerstwjace pućowanje po Budyskich horach
Klětuša Serbska protyka pokročuje z dobrej tradiciju, jednu městnosć abo region jako ćežišćo předstajić. Tónkróć wěnuje so najwoblubowaniša edicija LND Budyskim horam.
Sydomnaće přinoškow so z hórskej krajinu wokoło Budyšina zaběra a dawa dobre pokiwy za zajimawe pućowanja, wočerstwjenje a domiznisku wědu. Protykar Pětr Šołta skedźbnja hižo w swojim zawodnym teksće na jeje wuznam. „Podajće so tuž zaso na jednu łužisku horu, ..., hač móža so ‚naše‘ łužiske hórki hišće z wonymi wobspěwanymi ‚módrymi horami‘ měrić?“
Wot wodoweho hroduk renesansnemu-barokowemu ensemblej
Starodarbjanski hród w Delnjej Łužicy špiheluje w nutřkownej architekturje Drježdźanske rokoko
Spočatnje swjećeše sakski kurwjerch Awgust III., kaž so praji ze swojim trosom a ze swojimi hajdukami, šumjace swjedźenje na hrodźe Stara Darbnja (Altdöbern), pozdźišo postupowaše pruski kejžor Wilhelm I. po samsnym wašnju.
Idylisce w Delnjej Łužicy blisko Złeho Komorowa zaměstnjeny hród słušeše w běhu časa wjele zemjanam, kiž jón nic jenož knježacemu dworej wotewrěchu, ale tež po dwórskim wuměłskim stilu wuhotowachu. W srjedźowěku jako wodowy hród natwarjeny, zjednoća twar mjeztym renesansne, barokowe a rokokowe architekturne elementy. Wot lěta 1996 słuša Brandenburgskemu hrodowemu towarstwu. Hromadźe z Němskej załožbu za pomnikoškit so krok po kroku dokładnje restawruje a dokumentuje.
Něhdyši wodowy hród a brunica
Pokradnjena wot „Małeho ludu“
W tutej kolumnje powěda šěsć redakciji SN znatych mjezynarodnych awtorow, wotměnjacy so pod pseudonymom „prof. Wink“, jónu wob měsac wo swojich nazhonjenjach a dožiwjenjach we wobłuku zetkanja kulturow, identitow, rěčow a narodnych mjeńšin.
SLA zhromadnje z partnerami
Prěni zjawny koncert w nowym domje Serbskeho ludoweho ansambla składnostnje 70. róčnicy załoženja
Hesło wulkeho swjedźenskeho koncerta minjenu sobotu wječor rěkaše: „SLA & přećeljo“. Intendant Tomaš Kreibich-Nawka k tomu praji: „Zhromadnje ze skupinami našeho domu sym mysl zrodźił a zwoprawdźił.“ Tak nasta z teamoweho postupowanja rewija, kotraž je wotbłyšć mnohostronskosće hudźbnych stawiznow přez 70 lět wobstaća serbskeje profesionalneje hudźbnokulturneje institucije, kotraž ma dźě so zaso z wotmachom na nowy spočatk w změnjenej dobje nastajić.
Wjesny farar a sławny basnik
K 150. posmjertninam Handrija Zejlerja, kotryž bě 15. winowca 1872 we Łazu zemrěł
Literatura bě kruty wobstatk duchowno-kulturneho žiwjenja w dobje serbskeho narodneho wozrodźenja – z ćežišćom w 40-tych lětach 19. lětstotka. Tradicije, wašnja a nałožki jednorych ludźi stachu so tehdom z předmjetami noweho, wuměłskeho pismowstwa, najprjedy lyriki, ale bórze tež krótkeje prozy. Při tym nałožowachu awtorojo rady ludowu rěč. Na prěnim městnje zastupuje literaturu narodneho wotućenja „wótc serbskeje poezije“ Handrij Zejler.
W Drježdźanskej Wulkej zahrodźe podać so na pućowanje katedrale ...
W Drježdźanskej Wulkej zahrodźe je tuchwilu jónkrótna wustajeńca přistupna. Wot 6. awgusta wabi wona wopytowarjow do tamnišeho palaisa, a to hišće hač do klětušeho 8. januara. Tele dny je takrjec połčas přehladki „Notre-Dame de Paris – katedrala pućuje po swěće“. Drježdźany su jeje prěnja stacija w Němskej. Po tym zo měješe premjeru na swětowej wustajeńcy Expo w Dubaiju, bě wona w Parisu, we Washingtonje a dalšich dźewjeć městach na štyrjoch kontinentach widźeć.
Nětko Drježdźany. W palaisu we Wulkej zahrodźe kročiš po přestrjencach, kotrež runaja so špundowanju hrodu. Z tak mjenowanym „histoPadom“ w ruce wotkrywaš sej wot jedneje stacije k dalšej stawizny wuznamneje katedrale w francoskej stolicy. Słyšiš rjemjeslnikow z 12. lětstotka, kak woni štomy za jeje twar wobdźěłuja. Sy pódla na krónowanskej swjatočnosći Napoleona a dyrbiš bohužel tež přihladować, kak so wulkotne twarjenje pali.
