Ekskluziwna adresa wopytowarjam
Přihódna mała pensija w historiskim domje „trjenju“ při Budyskim Hłownym torhošću wabi na přenocowanje
Město Budyšin je znate za swoje jónkrótne stare město. Jeho srjedźišćo je Hłowne torhošćo, kotrež mjenuja tež „swjedźensku žurlu“ města. Bjezposrědnje blisko tajkeje bydlo wosebitu atmosferu do so srěbać tuž poprawom móžno njeje, abo? Tola, wšako chowa so w najwušej chěži, pod mjenom „trjenje“ znatej, pensija. Dwaj měšćanskej wohenjej je twarjenje, nastate wokoło lěta 1480, přežiwiło a stawizny lětstotki stareho města sobu dožiwiło. Tale ekskluziwna adresa je dobre wuchadźišćo, sej sprjewine město wotkryć.
Budyske Hłowne torhošćo je „swjedźenska žurla“ a wutroba města, po kotrymž wjedźechu wikowanske puće a hdźež so přez lětstotki wiki wotměwachu. Z historiskich žórłow tohorunja wuchadźa, zo běchu tam zasudźenych złóstnikow zjawnje wotprawjeli. Dale wotměwachu so na naměsće před radnicu dźiwadłowe předstajenja. Jako radnica w lěće 1213 nasta, torhošćo prawdźepodobnje hižo wobsteješe.
Serbski napis wjesneho mjena na Žičeńskim dwórnišću ma po woli ...
Pohladnicy powědaja wo dawnych časach, swědča wo podawkach a ludźoch. Alfons Handrik wotkrywa nam swět, na kotryž smy minjene lěta nimale pozabyli.
Jeno zrědka widźiš na pohladnicach wjesny wobraz, pokazowacy rjanosć zymy. Jednu tajku pak mamy ze Žičenja (Seitschen). Wjes ze swojimi něhdźe 200 wobydlerjemi bu 1974 do Hodźija zagmejnowana.
W lěće 1956 je Arnošt Černik w Žičenju hišće něhdźe pjećinu serbskorěnych wobydlerjow zličił. Porno tomu bě to 1880 po ličenju Arnošta Muki z cyłkownje 236 wobydlerjow 201 Serb – je 85 procentow. Tehdy bě naša maćeršćina zawěsće wšudźe słyšeć. Zapisane wšak nihdźe njeje, zo tomu tak bě, jako so tam 1805 ludowy basnik Pětr Młónk narodźi. Wo nim pisa Marja Kubašec w Serbskim biografiskim słowniku 1969, zo „chodźeše syn roboćanskeho žiwnosćerja jenož z chwilemi do šule“. Wón słužeše pola burow, a 1821 kupi jemu nan mału roboćansku žiwnosć w susodnych Dźiwoćicach (Siebitz, gmejna Hodźij). Hakle 17lětneho jeho nan woženi, zo njeby do wojakow trjebał. Tři lěta pozdźišo pak jeho přiwšěm k tomu nućachu. Wosom lět słužeše Młónk w Drježdźanach. Na straži stejo wón hrónčkowaše.
W Erfurće maja tři štwórć lětstotka „puć Serbow“
Swoje zažne zwiski k Słowjanam su sej w durinskej krajnej stolicy tež z hasu „Wendenstraße“ wuwědomili
Štóž z Łužicy w durinskej krajnej stolicy Erfurće městnosć wopominanja „Topf & Söhne – Die Ofenbauer von Auschwitz“ wopyta, dźiwa so snano jeho adresy dla: Sorbenweg, čo 7. Hasa bě tehdyši zawodny areal na zapadźe wobmjezowała. Cyle blisko steji, jako jeničke zawostajenstwo twornje, twarjenje prjedawšeho zawodneho zarjadnistwa, w kotrymž bu 27. januara 2011 we wobłuku dnja wopominanja woporow nacionalsocializma wotewrjene wopomnišćo zaměstnjene. Pomnikoškitany dom je architekturny běrow Kastner Pichler z Kölna łahodnje a konsultujo měšćanskich hladarjow pomnikow saněrował. Jich wuhotowanske dźěło hódnoćeše Zwjazk němskich architektow Durinskeje z prěnim mytom we wubědźowanju „Jedyn jedyn – wuznamjenjene twary w Durinskej 2011“ jako „nowy puć wopominanja a pominanja zboka traděrowaneje architektury wopomnišćow“.
Swoje styki do originelnych a jónkrótnych rěčnych wobrazow ...
Jedyn z drje sobu najwuznamnišich serbskich literatow přitomnosće by 14. decembra 75ćiny swjećił. Rěč je wo Róžeńčanu Alfonsu Frenclu, na kotrehož tule spominamy.
Alfons Frencl je dale mnohim staršim kaž młodym Serbam běžne mjeno. Wosobinsce sym cyłe swoje žiwjenje z nim zwjazany. Jeho wšak wuzwolištaj mi mojej staršej za kmóta. A kmót Alfons je moje wuwiće sylnje sobu wobwliwował. Jako pjerach přebywach rady pola njeho w pisanskej stwě a wobdźiwach tam njeličomne knihi a spisy. Hižo zahe zašćěpi mi wučer z ćěłom a dušu lubosć k serbšćinje a k rěčam powšitkownje. „Rěče su kluč žiwjenja. Kelkož rěčow wobknježiš, telko razow sy žiwy“, je mi stajnje rjekł. A wón bě rěčnje jara wobdarjeny. Sym-li prawje ličił, zamó so kmót Alfons w znajmjeńša dźewjeć, hdyž nic hišće wjace rěčach dorozumić.
Tematiske narodniny
Kóžde dźěćo so na swój dźeń narodnin wjeseli. Tak je to tež we Worklečanskim horće. Tam njeswjeća jednotliwe narodniny, ale kubłarki a kubłarjo přihotuja zhromadny swjedźeń z narodninskimi dźěćimi měsaca. Zwjetša steji tale party pod wěstej temu. Narodninarjo oktobra wupytachu sej „Šerjenja a halloween“. Nimale wšitcy běchu tón dźeń w kostimje. Start běše w hali, hdźež jich mystiski hłós powita. Přišoł bě tež wosebity hósć, kiž dźěći tak prawje zatraši. Wšelake stacije běchu spřihotowane. 4. lětnik na přikład je w hali trašacy parcours natwarił.
W hortowym domje móžachu sej šulerjo małe šerjenja paslić abo w trašacym kabineće rejowansku hru hrać. Za ćělne derjeměće šerjenčkow bě w kofejowni mystiska bowla „rukow a wóčkow“ naměšana, a to nad „wohenjom“. Při tym móžachu dźěći na trašace stawizny słuchać.
Z mnoho zaćišćemi podachu so wone do kónca tydźenja, a nadźijomnje su derje spać móhli.
Team horta „K wódnemu mužej“ Worklecy
Dźěći pilnje Mikławša spěwali
W Radworju su sej tež někotre trochu wjetše holcy maličkosć naspěwali.
Tež w Boranecach bě skupina dźěći po puću.
W Bronju wjeselachu so Theodor, Serafina, Beno a Fynn (wotl.) nad pjelnjenym měškom słódkosćow.
Dźěći z Chrósćic, Ralbic, Kulowa abo Njebjelčic chodźa Měrćina spěwać. Na wsach wokoło Radworja pak je to hinak, tam spěwaja na dnju swj. Mikławša. A tak zetkachu so mjeńše a wjetše skupiny, zo bychu z wobydlerjemi hromadźe zaspěwali a na to słódkosć z wulkeje šklě dóstali, kotrež je swj. Mikławš za nje zawostajił.
Wulka překwapjenka
Pósćelće nam swoje fota
Po projekće njeje ničo nimo interview ze Symanom Hejdušku
Mnozy Serbja wědźa, zo je Syman Hejduška kreatiwny duch. Jeho dotal drje najwjetši gig běše produkcija „Carpe noctem – Njeskónčna nóc“. Milenka Rječcyna je so z nim rozmołwjała.
Sy wosebje w hudźbnej scenje mnohe projekty nastorčił a přewjedł. Kotre nazhonjenja su byli za „Carpe noctem“ wažne?
To su w prěnim rjedźe kontakty. Njebychmy tak wulku ličbu ludźi znali, by ćešo było projekt přesadźić. Sym z nimale wšitkimi hudźbnikami z projekta „Carpe noctem“ hižo druhdźe hudźił. To wěš, kak druhi je, kotru kwalitu při hudźenju ma a što móžeš wočakować.
A to je wšo?
