Z wudaća: pjatk, 10 awgusta 2018

Připowědźena rentowa reforma ludnosć rozbudźa

Moskwa (ČŽ/K). Ludnosć Ruskeje federacije tuchwilu ničo bóle njerozbudźa hač reforma rentoweho systema, kotruž bě knježerstwo Dmitrija Mjedwjedjewa připowědźiło, z psychologiskim wotmysłom za čas swětowych mišterstwow w kopańcy. Jedna wěc při tym emocije wosebje zapyrja, a to wotpohlad, zwyšić zastupnu starobu do renty. Starobu muži wo pjeć lět wot 60 na 65 lět, tu žonow samo wo wosom lět, wot 55 na 63 lět. Zo je to prěnje zwyšenje rentoweje staroby w Ruskej po lěće 1932, nima drje w swěće runjeća.

Scyła žane prašenje njeje, zo je reforma rentoweho systema w kraju-hobru na kóždy pad trěbna, jónu z demogra­fiskich přičin a nic naposledk z hospodarskich nuznosćow. Tak dźě je přerězna žiwjenska staroba wobydlerstwa za čas knježenja Wladimira Putina, potajkim wot 2005 sem, přerěznje wo dźesać lět přiběrała, za ruske poměry hotowy dźiw. Na druhej stronje je administraciji dale a ćešo – tež we wuskutku sankcijow USA a zapada – rentowu pokładnju pjelnić z dosahacymi srědkami.

Připućowarjo z wukraja wumysleja sej dźěći, kotrež scyła nimaja, a dóstawaja tež tu w Němskej dźěćacy pjenjez. To je powěsć, kiž bu wčera šěrjena a kotraž je tój­što kritiskich hłosow wuwabiła. Fi­nancielna škoda za Němsku je hoberska. Prašam so, čehodla němske a europske zarjady hromadźe njedźěłaja? Dotal ma kóždy wobydler sam próstwu wo płaćenje dźěćaceho pjenjeza swójbnej kasy stajić. Poprawom předleža daty dźěći tohorunja přizjewjenskim zarjadam gmejnow a městow. Kak to we wukraju rjaduja, nje­wěm, daty pak měli so na někajke wašnje přepruwować hodźeć. Jenož wopismo narodźenja njedosaha. Njepředleža-li žane dokładne informacije wukrajnych zarjadow, njeměła Němska pjenjez wupłaćić. Zhromadna syć europskich zarjadow ze zakładnymi datami wobydlerjow by dźěło tudyšich hamtow a přepruwowanje in­for­macijow wobydlerjow njesměrnje woló­žiła. Bianka Šeferowa

„Młodym wuměłcam poskićam skakadło“, tak citowaše Silvia Stengel kónc pražnika w dźeniku Sächsische Zeitung dirigentku Judith Kubicec, kotraž je 1. žnjenca intendantstwo Serbskeho ludoweho ansambla w Budyšinje nastupiła. „Orchester tu hižo (zaso) je. Spěwarjo a rejwarjo su hišće w lěćnej přestawce a započnu srjedź awgusta. Potom zwołaja zawodnu zhromadźiznu, na kotrejž so Judith Kubicec oficialnje předstaji“, rěka w přinošku SZ. Rodźena Budyšanka wšak je mnohim ansamblowcam dawno znata. Minjene tydźenje je sej mnohe předstajenja ansambla wobhladała. Bě pak přez lěta jeno sporadisce w měsće, w teksće dale rěka.

Awtorka nalistuje tež njewšědne sta­cije wukubłanja a powołanskeho dźěła rodźeneje Serbowki: studij dirigata chóra a orchestra we Weimaru, Parisu a Lon­donje, po tym skutkowanje w Kasselu, prěnja kapałna mišterka w Choćebuzu a Schwerinje, doniž njebu lěta 2013 za dirigentku Baden-Badenskeje filharmonije powołana. Nětko wróći so do domizny.

Njeje pak do Zhorjelca šła, ale faworizowaše jeničku serbsku kulturnu insti­tuciju w Budyšinje.

Tele horce dny a tydźenje je woda mjez kupcami najwoblubowaniši napoj. Kaž Choće­­buske wikowanske předewzaće LieferBar zdźěla, je so předawanske mnóstwo w minjenym měsacu poštworiło. Njejsu to jenož priwatnicy, kotřiž wodu kupuja. Tež šefojo předewzaćow wobstaruja njealkoholiske napoje za swojich sobudźěłaćerjow. Producent mineralneje wody we Wopakej je tohorunja dospołnje wućeženy. Wšitke zawody dźěłaja potajkim na hranicy swojich kapacitow. Jeli kupcy tola raz swoju najwoblubowanišu marku napojow w kupnicy njedóstanu, maja woni zrozumje­nje. Přiwšěm njetrjeba nichtó lačny wostać. Foto: Michael Helbig

Šěsć lět po wotewrjenju wopytowarskeho centruma Dom tysac hatow w Stróži móžachu tam wčera 100 000. wopytowarja witać. Jubilejnaj hosćej běštaj Hoffmannec mandźelskaj ze Zhorjelca (wotlěwa). Elfride a Hans-Jürgen Hoffmann běštaj prěni króć w biosferowym zarjadnistwje „Smój cyle zahorjenaj, kajki idyliski blečk su tule stworili“, wonaj měnještaj. Kóžde lěto wopytuje Dom tysac hatow 16 500 zajimcow z cyłeje Němskeje. Mjez nimi je wjele šulerjow, tež serbskich. Foto: Steffen Unger

Kamjenc (SN/mwe). Tohorunja w Kamjencu je tuchwilna situacija nastupajo krjepjenje kerkow a přiliwanje rostlinam a štomam napjata. Přistajeni měšćan­skeje komunalneje posłužby (KDK) maja nimo 58 hektarow ležownosćow a ze­lenišćow tež 70 sadźenskich sudobjow na starosći. Thomas Käppler, referent wyšeho měšćanosty, zdźěli, zo dźěłaja tež přistajeni měšćanskeho zahrodnistwa w dwěmaj změnomaj. Wyši měšćanosta Roland Dantz (njestronjan) w spisu „Mały skutk – wulki wuskutk“ Kamjenčanow namołwja, KDK z wodudawanjom podpěrać. To ludźo tež činja.

„Financne škody tuchwilu hišće wotwidźeć njejsu. Činimy wšo za to, zo bychmy jim zadźěwali“, Käppler rozłožuje, „wšako tež zyma hišće před durjemi steji.“­ Kak chce Kamjenc w přichodnych lětach z wosadźenjom a zelenym wuhotowanjom nutřkowneho města wobchadźeć? „Najprjedy dalše wjedrowe wuwiće kedźbliwje sćěhujemy. Měli so dlěše suche­ periody wospjetować, budźemy zawěsće na to reagować dyrbjeć. To rěka, kotre štomy, kerki a kwětki sadźamy. Praše­nje zdobom je, hač a kak měli do modernišich powodźenskich systemow inwestować“, Käppler wuswětla.

Chrósćicy (SN). Župa „Michał Hórnik“ přeproša swojich čłonow a dalšich zajimcow na kubłansku jězbu wot pjatka, 31. awgusta, do njedźele, 2 septembra. do Namysłowa. Na programje steja wodźenje po měsće, wopyt radnicy kaž tež dalšich wosebitosćow města a wokoliny. Přizjewjenja přijimuja hač do 16. awgusta w regionalnym běrowje Domowiny w Chrósćicach (tel. 03 57 96 / 9 62 54; e-mail: ).

Informaciski a temowy wječor

Běła Woda (SN). Wyši měšćanosta Běłeje Wody Torsten Pötzsch přeproša póndźelu, 13. awgusta, we 18 hodź. do Běłeje Wody w Sociokulturnym centrumje Telux na informaciski a temowy wječor k wólbam do Serbskeho sejma. Na zarjadowanje su Serbja, wosebje ze srjedźneje Łužicy, přeprošeni. Přizamknje so diskusija wo prašenjach ke kulturnej a kubłanskej awtonomiji w Serbach, wězo předewšěm z perspektiwy srjedźneje Łužicy.

Swjedźeń pod Čornobohom

Konjecy. Serbski muski chór Delany změje wutoru, 21. awgusta, swoju prěnju probu po lětnjej přestawce. Spěwarjo zetkaja so kaž zwučene w 19 hodź. w Konječanskej burskej stwě. Zwu­čować budźe z nimi Pawoł Šołta-Ku­lowski. Swój přichodny wustup změja Delenjo 9. septembra na chórowym spěwanju we Wochožanskim parku błudźenkow. Muski chór pyta přeco hišće­ za wuměłstwowym nawodu/wuměłstwowej nawodnicu. Dotalny dirigent Handrij Henčl je cyłk kónc junija wopušćił. Štóž je hudźbnje nadarjeny a ma zajim muski chór dirigować, njech přizjewi so pola předsydy Janeka Wowčerja pod .

W prózdnej kupnicy so paliło

Wojerecy. Na Hasy měra we Wojerecach dyrbjachu wčera kameradojo tamnišeje powołanskeje wohnjoweje wobory ně­hdźe w 17 hodź. w prózdnej kupnicy wosrjedź města woheń hašeć. Hižo před tydźenjomaj bě so tam paliło. Byrnjež so z twarjenja chětro kuriło a płomjenja sapali, móžachu je wobornicy w běhu dweju hodźin zhašeć. Po zdaću je woheń něchtó zamiškrił.

Do kontejnera so zadobyli

Njebjelčicy. W Njebjelčicach su njeznaći zawčerawšim w nocy z twarskeho kontejnera rjećazowe piły a njebozowe mašiny w hódnoće 2 000 eurow pokradnyli.

W krajnoradnym zarjedźe za spadany sad žadyn wužitk nimaja

Budyšin (SN/mwe). Přistajeni brěčkownjow a móštownjow maja tele dny ruce połnej dźěła. Najebać wulku horcotu a ekstremnu suchotu jim ludźo sad woža, zo bychu jón na brěčki a nektary předźěłali. Za to móža sej kupcy z wulkeho wuběra napojownistwa brěčki kaž z kisałych wišni, jabłukow, brěškow a z wjele dalšich družin sobu domoj wzać.

Kaž Mario Schäplitz z móštownje w rozmołwje ze Serbskimi Nowinami praji, móhli ludźo při dróhach spadane jabłu­ka abo krušwy zezběrać a w jeho móštowni w Reichenbachu kaž něhdy w měchach wotedać a na brěčki zaměnić.