27. mjezynarodne knižne wiki w Praze su nimo. Za Ludowe nakładnistwo Domowiny bě kónc tydźenja w čěskej stolicy wuspěšny. Mnozy přećeljo Serbow a zajimowani na serbskej literaturje su stejnišćo LND wopytali, mjez druhim Kryštof Peršín z Hradec Kralove (2. wotprawa), kiž wuknje serbsce a budźe wot oktobra lěto na Instituće za sorabistiku w Lipsku ze stipendijom Załožby za serbski lud studować. Mjez druhim rozmołwješe so wón ze sobudźěłaćerku LND Janku Pěčkojc de Levano (nalěwo) a kupi sej jako přihot na studij hornjoserbsku gramatiku a prozowu zběrku Benedikta Dyrlicha „Na motawych mjezach“. Foto: LND/Syman Pětr Cyž

Michał Domaška

pjatk, 10. junija 2022 spisane wot:

Druhi dźeń swjatkow před 125 lětami, 7. smažnika 1897, zemrě w Ketlicach farar na wuměnku, spisowaćel a čestny čłon Maćicy Serbskeje Michał Domaška. Tam je tež pochowany. Wón bě w Ketlicach swojeho syna Franca Morica, kotryž bě tam z duchownym, wopytał. Delegacija z wjele čłonami Maćicy Serbskeje jeho na poslednim puću 11. junija přewodźeše. Njeswačanski farar Jurij Jakub porěča w mjenje Maćicy při rowje a wupraji dźak za wulku prócu „sobuzałožerjej a čestnemu sobustawej, jeje swěrnemu přećelej, pilnemu spisowaćelej, wusywarjej a žnjeń­carjej tež na polu wědomosćow.“ Dr. Arnošt Muka wuzběhny w nekrologu, zo bě Domaška „sylny zbudźowar narodneho hibanja, nadobny nošer idealneho zmyslenja, kruty a wutrajny dźěłaćer rozkćěwaceho serbskeho pismowstwa, horliwy spěwar narodneho nalěća, žohnowany kěrlušer a lubozny prědar Božeje miłosće.“

„Wodźan“ z čěskej premjeru

pjatk, 10. junija 2022 spisane wot:

We Łužicy wopominamy lětsa 200. narodniny nestora serbskeje wuměłstwoweje hudźby Korle Awgusta Kocora. Jubilej wobkedźbuja pak tež za jeje mjezami, kaž wuspěšne předstajenje w Praze doraznje dopokaza.

Praha (MaC/SN). Wot Korle Awgusta Kocora na libreto Handrija Dučmana spisana spěwohra „Wodźan“ je wčera na iniciatiwu Towarstwa přećelow Serbow (Společnost přátel Lužice, SPL) w Praze zaklinčała. Tamniši komorny chór Letitia a solisća su spěwohru „Wodźan“ w serbskej rěči koncertantnje a w trochu zjimanej formje – drje prěni raz w Čěskej – wjace hač 70 zajimowanym na žurli konserwatorija Jana Deyla předstajili.

Ze Zejlerjom so wjeselili

pjatk, 10. junija 2022 spisane wot:
Wosebitu hodźinku z knižnej premjeru je dźensa rano dźewjeć holcow a hólcow lětnika 1/1 Radworskeje Serbskeje zakładneje šule „Dr. Marja Grólmusec“ dožiwiło. Bywša a nětčiša lektorka Ludoweho nakładnistwa Domowiny Ingrid Juršikowa a Janina Mikławškowa (naprawo) njepředstajištej młodym připosłucharjam jenož znowa wudatu zběrku „Babka pčołka/Tante Biene“, kotruž bě Juršikowa před nimale 20 lětami zestajiła. Dźěći mějachu tež swoje wjeselo nad tym, woblubowane basnje a spěwy Handrija Zejlerja hnydom hudźbnje a rejujo nazhonić. Foto: SN/Hanka Šěnec

Brězana wožiwili

pjatk, 10. junija 2022 spisane wot:

Budyšin (SN/bn). We wobłuku noweho rjadu zarjadowanjow Serbskeho ludoweho ansambla pod hołym njebjom „Kulturna zahroda“ dožiwi wčera pod Röhrscheidtowej bašće druhi dźěl hudźbno-literarneho programa „Moja archa Horni Hajnk“ swoju prapremjeru. Dźiwadźelnica Lisa Čornakowa recitowaše wubrane teksty z knihi samsneho mjena Jurja Brězana, podawajo minuciozne a často žortne wobkedźbowanja přirody. Fletistka Hanka Teidemann, huslerka Bettina Wittke a cellist Helfried Knopsmeier přewodźachu hrajerku z hodźacymi so muzikaliskimi přinoškami, mjez druhim z wariacijemi Jana Rawpa a serbskich ludowych pěsnjow, znašika interpretowanym ameriskim swingom a napodobnjenjom dalokowuchodnych zynkow. Wo wuběr hudźby běchu so instrumentalisća sami postarali, za wobsadku trěbne wobdźěłanja je Knopsmeier zdźěłał.

„Wodźan“ we Łužicy?

pjatk, 10. junija 2022 spisane wot:

Zas a zas překwapjeja Serbam přećelsce zmysleni ludźo z aktiwitami we wukraju. To sym tež wčera w Praze na žurli konserwatorija Jana Deyla na Małej stronje doži­wiła. Přećel Serbow Ondřej Šrámek so za Kocorowu spěwohru „Wodźan“ hižo wjacore lěta hori. Pojednanje wo njej je wón lěta 2019 w Rozhledźe wozjewił. Nimo toho je libre­to Handrija Dučmana do čěšćiny přełožił, wotpowědna knižka z titulom „Handrij Dučman – Vodník“ ze serbskim originalom a čěskim přeło­žkom předleži w rjedźe „Lužickosrbská poezie“, wu­data jako štwórty zwjazk publikacijow Varnsdorfskeje měšćanskeje knihownje w lěće 2021.

Po wčerawšej wuspěšnej premjerje w čěskej stolicy pak so prašam: Njeměli wo tym rozmyslować, hač njemóhli Praskim wuhotowarjam skićić podij w Budyšinje, zo bychu „Wodźana“ tež we Łužicy předstajili? Marka Cyžowa

Wo knihach a kniharni (10.06.22)

pjatk, 10. junija 2022 spisane wot:

Štóž tele dny přez Prahu jědźe, njemóže wulke plakaty přewidźeć, kiž wabja hosći na kóždolětne knižne wiki.

Wčera, štwórtk, 9. junija, zahajichu so 27. mjezynarodne knižne wiki a literarny festiwal „Svět knihy Praha 2022“. Hač do njedźele maja potom wobydlerjo Prahi a wokoliny a druzy zajimcy zbliska a zdaloka składnosć, w čěskich a mjezynarodnych knihach listować, čitanja wopytać a so nasrěbać „čěskeho knižneho powětra“, kiž je tak hinaši hač na Lipšćanskich knižnych wikach, wšako je wo wjele bóle swójbny. A při rjanym lětnim wjedrje móžeš jich potom zaso wobkedźbować – na ławkach dokoła wustajenišćow sedźa a listuja zanurjeni w knihach a nowinach – syły studentow, wuměnkarjow a fachowych wopytowarjow hižo wot ranja a ći, kiž su wodnjo na dźěle, hakle popołdnju.

Helga Hantsch pisa wot lěta 1999 choreografije za Serbsku ludowu rejwansku skupinu Ćisk

Wjesele spěwajo přadu młode žony len na přazy. Hólcy z nimi pryzle činja. Jednu z holcow skradźu wotwjedu, jeje nawoženju wot njewjesty wotwabja. „Na kóncu tola kwas budźe. Młode žony přepodadźa njewjesće róžu. Nawoženja so nawróći“, powěda Helga Hansch z Wojerec wo wobrazu „přaza“ Serbskeje lu­doweje rejwanskeje skupiny Ćisk. Je to jedne z wjace hač 20 wot njeje wuhotowanych předstajenjow. Wot lěta 1999 pisa­ 80lětna za towarstwo choreografije, zwjetša k serbskim ludowym pěsničkam. Wona zwučuje tež tydźensce kóždy pjatk z rejwanskimi porikami a wuwučuje jich reje a kročele. Na mnohe předstajenja sobu jězdźi.

W kuchni choreografije nastawaja

Raz něšto hinašeho

štwórtk, 09. junija 2022 spisane wot:
Projekt koncerta Symana Hejduški w neoklasiskim stilu mam za jara zajimawy. A to wosebje tohodla, dokelž wo tymle stilu hudźby powšitkownje njeje wjele znate. Přidatnje lubi so mi ideja, zo změja wopytowarjo a wopytowarki koncertow móžnosć hudźbu z pomocu wobdawaceje kulisy raz na cyle hinaše wašnje zaznawać. Syman Hejduška z projektom wospjet pokazuje, kelko hodźi so z kreatiwnym potencialom a wotpowědnym angažementom docpěć. Zdobom jemu přihłosuju, zo je runje tale wšelakorosć poskitkow runje tež w Serbach trěbna. Zajimy su wšako tež wšelake a myslu sej, zo mamy móžnosć z nowonastawacymi projektami so runočasnje do „nowych swětow“ podawać a sej za sebje něšto wotkryć. Hladajo na to, zo njeje so w poslednich lětach kulturne žiwjenje w swojim cyłym wobjimje wuwiwać móhło, je nětko ćim wažnišo je dale spěchować. Z mnohotnosću tučasnych zarjadowanjow, tež tu we Łužicy, je widźeć, zo kročimy po dobrym puću. Jan Bogusz

Ze simultanym koncertom w cyrkwi swj. Pětra su wčera Budyske pišćelowe lěćo zahajili. Na Eulowych pišćelach hraješe Michael Vetter (nalěwo), na Kohlowych pak Kamil Maksymilian Kulawik (naprawo). Hač do kónca awgusta gastěruja stajnje na srjedach w Budyšinje renoměrowani organisća, mjez druhim Susanne Hartwich-Düfel a wospjet Tomaš Žur. Foto: Carmen Schumann

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND