Z meditatiwnej hudźbu hnuli

štwórtk, 02. januara 2020 spisane wot:

Stajnje posledni dźeń dnja lěta wječor čaka w Baćońskej cyrkwi na wěriwych a dalšich zajimcow hudźbny nyšpor, wuhotowany wot druhich interpretow. Tež tónraz móžeše farar Gerat Wornar w połnje wobsadźenym Božim domje tójšto ludźi witać.

Baćoń (CRM/SN). To zwoprědka wočakowane běše tola překwapjace, a to w pozitiwnym zmysle. Přetož słuchanje na ně­hdźe hodźinski program njebě jenož wróćozlehnjenje a intensiwne słuchanje. Z lubosću a zdobom wuměłsce wotpowědnje přednjesene poskitki pokazachu na dobre hudźbne kubłanje přez wučerjow a předewšěm tež w chórje Budyskeho Serbskeho gymnazija. Mjena na programowym łopjenu njeběchu wšak cyle njeznate: Madlenka, Kito, Matej a Klemens Markec, Sophie, Helena a Fabian Hejduškec a Marija Paškec a k tomu Daniel­ a Antonijo Matik kaž tež Dawid Wowčer.

Theodor Fontane

póndźela, 30. decembera 2019 spisane wot:

30. decembra 1819 narodźi so spisowaćel, basnik a žurnalist Theodor Fontane apotekarskej swójbje z hugenotskimi korjenjemi w Neuruppinje. Po wučbje apotekarja dźěłaše wón lětdźesatk w swojim powołanju. Wot lěta 1850 bě nowinar a spisowaćel, kiž sta so z naj­­wuznamnišim awtorom kritiskeho realizma a z demokratisko-humanistiskim powědarjom w druhej połojcy 19. lětstotka. Najprjedy je jako korespondent we Wulkej Britaniskej w duchu jendźelskeho liberalizma rozprawjał. Spisa tak 1860 „Jenseits des Tweed“ a „Z Jendźelskeje – Studije a listy wo Londonskich dźiwa­dłach a wuměłstwje“. Wot lěta 1860 bě w Berlinje přistajeny žurnalist za konserwatiwnu „Kreuzzeitung“. Za nju rozprawješe wo třoch wójnach Pruskeje 1864, 1866 a 1870/1871 za jednotu Němskeje. We wójnje přećiwo Danskej pisaše tež wo rozsudnej bitwje wo Düppelskich nasypach, kotrejež dobyće zmóžni 18. apryla 1864 rjekowstwo třoch wojakow 3. braniborskeho pioněrskeho bataljona. Zo pak běchu Wylem Lademann, Hanzo Kito a Korla Klinka, kotřiž nasypy rozbuchnychu a tak jich přewinjenje zmóžnichu, Delnjoserbja, rozprawjer njenaspomni.

Wuměnk njerěka so kamery wzdać

póndźela, 30. decembera 2019 spisane wot:
Fotograf Maćij Bulank je wšudźe w Serbach znaty prosće jako „te wobličo“ serbskeho wječornika. Jako wučomnik w Ludowym nakładnistwje Domowina je pola fotografoweho mištra Schmidta w Budyšinje zakłady rjemjesła nawuknył a po wukubłanju do redakcije tehdyšeje Noweje doby zastupił. Pozdźišo zabsolwowa dalokostudij fotografije w Lipsku. Zwěčnjene su jeho fota tež w někotrych w serbskim nakładnistwje wušłych wobrazowych zwjazkach. Šefredaktor Janek Wowčer je Maćija Bulanka z redakcije rozžohnował, wšako je wón wot 1. januara wuměnkar. Dźakujemy so! Na jeho fota pak njejsmy jenož my w redakciji dale wćipni. Foto: SN/Hanka Šěnec

Misionski rum Łužica

pjatk, 27. decembera 2019 spisane wot:

Nowy třilětny projekt dr. Lubiny Malinkoweje na Serbskim instituće ma titul „Misionski rum Łužica“. W nim chce

cyrkwinska historikarka dynamiku serbskeho misionskeho hibanja mjez globalnym wusměrjenjom a narodnej mobilizaciju wobswětlić.

Čitajće w nowym rozhledźe (27.12.19)

pjatk, 27. decembera 2019 spisane wot:

Do noweho lětnika Rozhlada witamy was w januarje z titulnym wobrazom Maćija Bulanka, fotografa Serbskich Nowin, kotryž w nowym lěće swoje nowinske dźěło na swobodne změni. Móhłrjec čas žiwjenja je wón serbske žiwjenje dokumentował a wšědne kaž tež jónkrótne wokomiki za čitarjow zapopadnył.

Fotografija je tež jedna z temow januarskeho Rozhlada a noweho lětnika. Dalše su nałožki wokoło smjerće, nowowotkryty serbski rukopis, duchowne zawostajenstwo Jana Skale, NDRska censura, literatura a diskusije wokoło Petera Handki a hornjoserbska schadźowanka.

Werner Měškank zhladuje na serbske kalendarstwo. Štóž so hišće rady na pro­tyku „Křinja“ dopomina, ale tež tón, kiž znaje jenož aktualnu protyku „Moja domizna“ namaka w přinošku „Čas na sćěnje“ tójšto zajimawych informacijow. Jedyn­ z fotografow kalendrow, kotrehož Měškank předstaja, zahaji w januarskim čisle rjad wo swojich fotografiskich dyrdomdejach. W seriji „Puć wobrazow“ zhoniće, što je Gerald Große pytajo za fotowymi motiwami wšo dožiwił.

Hižo dźensa z Předźeznakom

pjatk, 27. decembera 2019 spisane wot:

Hač do silwestra drje zbywaja nam hišće někotre dny, a póndźelu, 30. decembra, dóstanjeće poslednje lětuše wudaće Serbskich Nowin. Dźensa pak wšitkich swojich abo­nentow hižo­ z kónclětnej zabawu serbskeho wječornika, z Pře­dźe­­zna­kom pře­kwa­­pjamy. To zwi­suje z tym, zo njebychu hewak ći čitarjo, kotřiž jenož kónctydźenske wudaće Serb­skich Nowin dóstawaja, silwestersku přiłohu hišće w nachilacym so lěće w listowym kašćiku měli.

Přejemy wam, lube čitarki a lubi čitarjo, wjele wjesela při čitanju!

Koncerty streamować?

póndźela, 23. decembera 2019 spisane wot:
Sym sobotny koncert w Chrósćicach zapasł. Awtodróha bě zatykana, z Lipska bych tři do štyri hodźiny do Łužicy po puću był. Spočatnje so chětro mjerzach, sym so na Awful Noise, DeyziDoxs a DWS woprawdźe wjeselił. Ale dźakowano socialnym medijam běch skónčnje tola někak pódla a móžach zwěsćić, zo knježi w „Jednoće“ dobra nalada. Nimo toho sym prosće raz hladał, što takle wot Awful Noise a DeyziDoxs w interneće namakam. Mjez druhim nańdźech hudźbny widejo k spěwej „Sweet“, z lěta 2008. Dołho jow potajkim. Rozmyslowach zdobom wo tym, hač njeby zmysłapołne było, koncerty kaž sobotny tež jako livestream poskićeć. Rady tež płatnje. Tak bychu skupiny fanow zwonka Łužicy, haj po cyłym swěće docpěli. Tak zwostanu jenož wideja a fota. Te sej­ pak za to ćim husćišo wobhladam a so wjeselu, zo su w Chrósćicach tajke něšto na nohi stajili – a zo mějachu tam mnozy swoje wjeselo. Matej Dźisławk

Čěski poet a spisowaćel Milan Hrabal je we Łužicy znaty jako sposrědkowar serbowědy a serbskeho wuměłstwa. Wulku lubosć k najmjeńšemu słowjanskemu ludej zwuraznja wón hižo wjele lět w swojim tworjenju – w přełožkach našeje li­teratury do čěšćiny, jako organizator Swjedźenjow serbskeje poezije a dalšich zarjadowanjow ze serbskej tematiku w čěskich Warnoćicach. Tak wužiwa najwšelakoriše móžnosće, zo by Serbow w swojim kraju prezentował, wědźo, zo zdobom k tomu přinošuje, zo sej Češa swojich słowjanskich susodow česća a Łužicu rady wopytuja.

Ty wostanješ ...

pjatk, 20. decembera 2019 spisane wot:

Lětušu hodownu kriminalku spisał je Měrćin Wjenk

Na spočatku njeje nichtó na zwónčk reagował, tola nětko so nutřka něšto hiba. Policist Šmit zamyleny durje wočini. „Krawco? Ty? Dźensa? Mam tola dowol.“

Je nawječor, je patoržica a komisar Krawc steji před durjemi. Tola tón njedźiwa so wo wjele mjenje hač jeho kolega. Šmit steji mjenujcy w dołhim, pisanym kupanskim płašću w durjach. Dalši muž so za nim zjewi. Połoži mi a tebi ničo swoju hłowu na ramjo Šmita, mjeztym zo jeho z woběmaj rukomaj wobjimuje.

„Oh Jano,“ so muž wjeseli, „njejsy mi scyła prajił, zo bu­dźemy dźensa wječor trójka.“

Krawy zadźiwany na njeho wudźěra: „To pak njeje Erwin.“

„Erwin je preč, Krawco. Dołha stawi­zna,“ Šmit pomału wotmołwi, tola tamny muž jeho zaho­rjeny přetorhnje.

„Tón komisar Krawc? Woprawdźe, Jano­? Wulkotnje. Witaj, Pětrje.“

„Sprěnja, znajemoj so? Zdruha, Pětr?“, Krawc na njeho wujědźe. Njemóže so dopom­nić, hdy abo štó je jeho zašły raz Pětr mjenował. Najskerje jeho njeboh mać.

W Drježdźanskim Rudolfa Harbigowym stadionje wotmě so wčera tradicionalny adwentny koncert. Něhdźe 25 000 ludźi je tam samo premjeru dožiwiło. Prěni raz předstaji so křižny chór zhromadnje z kapałnikami. Tež Serbja běchu mjez přihladowarjemi a móžachu so tak spodobneje dohodowneje nalady nasrěbać. Foto: Michał Law

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND