Nowa cyrkej při Jordanje

póndźela, 20. januara 2025 spisane wot:

Amman (B/SN). Na přibrjohu rěki Jordan, hdźež bu Jězus křćeny, je krótkodobnje jedna z najwjetšich cyrkwjow na Bliskim wuchodźe za 2 000 wěriwych na płoninje 1 500 kwadratnych metrow nastała. Woswjećenje cyrkwje na wysokim swjedźenju křćeńcy Knjeza w Jordaniskej nawjedowaše kardinalny statny sekretar Swjateho stoła Pietro Parolin. W nowej cyrkwi móža putnicy tež wotpusk spožčeny dóstać.

Křiže za komanderow

Moskwa (B/SN). Na hodownej Božej mši spjelni Moskowski patriarch Kyril I. próstwu prezidenta Wladimira Putina a je dźewjeć křižow za ruskich komanderow wójska „za wosebje wažne nadawki w specialnej operaciji za škit wótčiny“ žohnował. Na to so wobaj wobjimaštaj. 36hodźinsku wójnsku přestawku, zo bychu Ukrainjenjo hody swjećić móhli, pak njeje Putin tónkróć přizwolił.

Wopomnjeće woporow

Bamž kritizuje plany Trumpa

póndźela, 20. januara 2025 spisane wot:

Rom (dpa/SN). Bamž Franciskus je plany Donalda Trumpa nastupajo restriktiwnu migracisku politiku kritizował. Jedne z wólbnych přilubjenjow Trumpa bě „najwjetša akcija wotsunjenja w stawiznach USA“. Na tute plany narěčany rjekny Franciskus w rozmołwje ze žurnalistami italskeje telewizije: „To by wulka hańba była. To njeńdźe. Njeje to puć, wěcy rozrisać.“ Poměr mjez Trumpom a bamžom Fraciskusom je hižo dlěši čas napjaty.

Hroža nowe suche wichory

Los Angeles (dpa/SN). Byrnjež najhórše w Los Angelesu přetrate było, dyrbja so po najnowšich informacijach wjedrarjow w pobrjóžnej metropoli USA na nowe wohenje nastajić. Fachowcy warnuja před nowymi strašnymi suchimi wichorami, kotrež móhli z wulkej prócu podu­šene wohenje zaso zamiškrić. „Ekstremne wohenjowe wjedro“ móhło hač do jutřišeho trać. Kónc tydźenja bě so połoženje polěpšiło. Tójšto ludźi je so mjeztym do potrjechenych kónčin nawróćiło.

Miliardy Ukrainje do wólbow

Wulki nawal wopytowarjow knježeše kónc tydźenja na mjezynarodnym Zelenym tydźenju 2025 w Berlinje. Kaž tule w hali ­Norwegskeje wužichu ludźo składnosć, w halach pod Škričkowej wěžu kulinariske poskitki krajow woptać. Zeleny tydźeń traje hač do 26. januara. Zamołwići wočakuja 300 000 wopytowarjow. Foto: dpa/Schoening

Ukraina chce ludźi wróćo měć

póndźela, 20. januara 2025 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Ukrainske knježerstwo chce so bóle hač dotal wo nawrót wójnskich ćěkancow prócować, kotřiž bydla w Němskej. Za to chcedźa informaciske centrumy zarjadować, w kotrychž ćěkancam dźěłowe, bydlenske a kubłanske móžnosće w Ukrainje posrědkuja. „Njemały dźěl Ukrainjanow chutnje wo tym rozmysluje, so do domizny nawróćić“, rjekny zastupowacy ukrainski ministerski prezident Oleksij Černyšow, kiž wotewrjenje prěnjeho centruma w Berlinje přihotuje, minjeny tydźeń na wopyće w Berlinje. Černyšow nawjeduje w decembru jeno za nawrót ćěkancow załožene ministerstwo narodneje jednoty.

Prěni zastajency a jeći pušćeni

póndźela, 20. januara 2025 spisane wot:

Tel Aviv/Gaza (dpa/SN). Po pušćenju třoch israelskich zastajencow z rukow islamistiskeje Hamas je Israel minjenu nóc wotpowědujo Gazaskemu zrěčenju 90 Palestinjanow z jastwa pušćił. Najwjetši dźěl su žony a młodostni. Dopoł­dnja bě po wjace hač 15 měsacach wójny přiměr w Gazaskim pasmje płaćiwosće nabył. Mjeztym zo běchu tři žónske zastajenče zaso pola swojich swójbow, su w zničenym Gazaskim pasmje přidatne pomocne srědki za nuzu ćerpjacych palestinskich ciwilistow dojěli.

Přiměr ma najprjedy raz šěsć tydźenjow płaćić, kotryž běchu Katar, Egyptowska a USA z Israelom a Hamas wujednali. Zrěčenje předwidźi, zo pušći Israel 1 904 palestinskich jatych za 33 z cyłkownje 94 israelskich zastajencow. Hač je přiměr zakład trajaceho kónca wojowanjow, wotwisuje wot dalšich jednanjow, kotrež maja so za dwaj tydźenjej zahajić. Dyrbjeli wone zwrěšćić, móhli wojo­wanja zaso wudyrić. Z tym je israelski ministerski prezident Benjamin Netan­jahu hižo hrozył.

Trump: Změny w běhu hodźin

póndźela, 20. januara 2025 spisane wot:

We Washingtonje zapokazaja 47. prezidenta Zjednoćenych statow Ameriki

Washington (dpa/SN). Donald Trump stanje so dźensa ze 47. prezidentom zjednoćenych statow Ameriki. Demokratiski mějićel Joe Biden přepoda zastojnstwo swojemu naslědnikej. Šćipateje zymy dla su swjatočnosć pod hołym njebjom wotprajili a do nutřkownych rumnosćow we Washingtonje přepołožili. Mjez prošenymi statnymi hosćemi ze wšeho swěta njejsu žani oficialni zastupnicy Němskeje. Trump bě město toho předsydku AfD Alice Weidel přeprosył. Ju zastupujetaj ­jeje kolega Timo Chrupalla a frakciska předsydka Beatrix von Storch.

Wukrajnikow witać

póndźela, 20. januara 2025 spisane wot:
Sakske chorownje a hladarnje wojuja přemało personala dla wo kóždeho fachowca. Tónle zjaw drje budźe so w přichodźe přiwótřić, dokelž je ludnosć dale a starša. Hižo nětko je kóždy štwórty wobydler w Sakskej starši hač 65 lět. W přichodnych lětach budźe podźěl wosobow nad 65 lět dale přiběrać. Wosebje we wobłuku medicinskeho zastaranja a hladanja budźe situacija wobćežna. Tuž je postupowanje Wojerowskeho klinikuma Łužiskeje jězoriny přikładna. Na jednym boku woni atraktiwne wukubłanske městna poskićeja. Na tamnym boku pak prócuja so tež wo fachowcow z wukraja. Mjeztym dale a wjac chorownjow wo fachowcow z wukraja wabja. Ludnosć měła tuž fachowcow tu witać a so wo to postarać, zo so w nowej domiznje derje zažiwja. W chorosći a starobje wukrajnicy našu strowotu a derjeměće zaruča. Na to njeměli zabyć, hdyž na wólbnych lisćikach bórze zaso strony respektiwnje kandidatow nakřižujemy. Bianka Šeferowa

Porjedźenka

póndźela, 20. januara 2025 spisane wot:
W přinošku wo posedźenju Worklečanskeje gmejnskeje rady a wo přetwarje tamnišeje wyšeje šule (SN 16.1., 4 str.) je so zmylk stał. Za čas saněrowanja kubła­nišća poćehnje wyša šula do zakładneje šule a nic kaž w přinošku rěka do hrodu. Prosymy wo wodaće.

Zaso rjećaz ludźi w Drježdźanach

póndźela, 20. januara 2025 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Z rjećazom ludźi chcedźa na 80. róčnicu zničenja Drježdźan w Druhej swětowej wójnje zaso sylne znamjo na dobro wujednanja a zhromadnosće w měsće nad Łobjom sadźić. Pod hesłom „Dopominać so za přichod zhromadnosće w měrje a demokratiji“ namołwjeja zastupnicy ciwilneje towaršnosće wobydlerjow, so 13. februara w bohatej ličbje na lětušim dnju wopomi­nanja wobdźělić. Wyši měšćanosta Dirk Hilbert (FDP) apeluje, so runje hladajo na tuchwilnu wójnu w Europje „aktiwnje“ za to zasadźić.

Organizatorojo so nadźijeja, zo sej tónle wječor kaž hižo w zašłosći něhdźe 10 000 ludźi ruce zawdawa, zo bychu nutřkowne město symbolisce wobjimali a tak politiskemu znjewužiwanju wopominanskeho dnja zadźěwali. Hinak hač dotal powjedźe čłowjeski rjećaz lětsa jenož po starym měsće, dokelž w septem­brje sypnjeny Carolowy móst za zwučene přeprěčenje Łobja na nowoměšćansku stronu pobrachuje. Britiske a ameriscy bombowcy běchu kulturne město 13. februara 1945 a dny po tym w dalokej měrje zničili. 25 000 ludźi při tym zahiny.

Nowu dróhu w lěću dotwarja

póndźela, 20. januara 2025 spisane wot:
Twarske dźěła na nowej wobjězdce wuchodnje Choćebuza pokročuja a budu prawdźepodobnje prjedy skónčene hač planowane. 22 měsacow dyrbjachu šoferojo mjez Choćebuzom a Baršćom wulke wokołopuće na so wzać, dokelž nastawa mjez Korjenjom a Hažowom dźěl noweje wobjězdki. Mjeztym su najwjetši dźěl hłubokotwarskich dźěłow zdokonjeli. W nalěću chcedźa dróhu asfaltować a wobchad potom po hižo hotowym dźělu dróhi wjesć. Kónc awgusta ma wobjězdka dotwarjena być. Šoferojo bychu tole witali, wšako chcychu dróhu hakle kónc lěta přepodać. Wobjězdka je najwjetši dróhotwarski projekt na juhu Braniborskeje. Foto: Michael Helbig

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND