Žadaja sej zasadnu změnu

wutora, 09. oktobera 2018 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Wobswětoškitna organizacija Němska wobswětowa pomoc (DUH) žada sej w tuchwilnej krizy dieselowych awtow dla wobšěrnu debatu wo zasadnej wobchadnej změnje w Němskej. „Trjebamy mjenje motorizowaneho indiwidualneho wobchada, trjebamy wjace čistych jězdźidłow w městach, trjebamy wjace kolesow a lěpši zjawny bliskowobchad“, rjekny nawoda DUH Jürgen Resch dźensa w Berlinje. Tamniše zarjadniske sudnistwo chcyše dźensa wo tym wuradźować, hač měli dieselowym awtam w stolicy zanjerodźeneho powětra dla jězdźenje zakazać. DUH bě wotpowědnu skóržbu zapodała. Jürgen Resch nadźija so „mudreho rozsuda“ sudnikow na dobro čisteho powětra w Berlinje. Zdobom sej wón žada, awtotwarcam, kotřiž su wotpłun awtow ilegalnje manipulowali, pokuty miliardow eurow napołožić.

Bjez wizuma do Europy

wutora, 09. oktobera 2018 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Społnomócnjeny zwjazkoweho knježerstwa za poćahi k Ruskej Dirk Wiese (SPD) sej žada, zo měło młodym Rusam móžno być bjez wizuma ­do Europy pućować směć. „To by dobry signal młodym wobydlerjam Ruskeje był“, rjekny Wiese nowinarjam. Tak hodźeli so předsudki přećiwo Europje přewinyć a šulerska wuměna wolóžić.

Zdobom žada sej Dirk Wiese kónc internetneje spionaže a hackerowych nadpadow na Europu ze stron Ruskeje. „Štóž chce z nami wušo hromadźe dźěłać a poćahi­ normalizować, tón dyrbi so tajkich činkow pasć.“

Haseloff zasadźa so za brunicu

wutora, 09. oktobera 2018 spisane wot:

Praha (dpa/SN). Saksko-anhaltski ministerski prezident Reiner Haseloff (CDU) je so pola čěskeho energijoweho zastaraćela EPH za domjacu brunicu zasadźał. Čěske předewzaće bě jemu při wčerawšich rozmołwach w Praze přilubiło so dale w Saksko-Anhaltskej angažować, kaž rěčnik knježerstwa Matthias Schuppe medijam zdźěli.

Haseloff informowaše swojich rozmołwnych partnerow wo stawje tuchwilneje diskusije nastupajo kónc zmilinjenja brunicy w Němskej. Wón potwjerdźi, zo njeje tajki kónc krótkodobnje móžny. Knježerstwowy šef a zastupnicy EPH běchu sej přezjedni, zo dyrbjeli najprjedy perspektiwy za ludźi w potrjechenych kónčinach wutworić. Hakle potom móža wo konkretnym terminje za kónc brunicy rěčeć, Schuppe rjekny. Při tym wšitcy tomu přihłosowachu, zo ma so energetiske wužiwanje brunicy skónčić. To pak je jeno srjedźo- a dołhodobnje móžno.

EPH je towaršnik firmy Mibrag, kotraž w Saksko-Anhaltskej brunicowe jamy wobhospodarja.

Meister: Signal wubudźenja

wutora, 09. oktobera 2018 spisane wot:

Rozprawa swětoweje klimoweje rady politikarjow k jednanju pohonja

Berlin (dpa/SN). Hladajo na najnowšu rozprawu swětoweje klimoweje rady žadatej sej wobswětowe a slědźenske mi­nisterstwo Němskeje wjace iniciatiwy w boju přećiwo přiběracemu woćoplenju zemje. „Přichodne lěta budu rozsudne, zo njeby naš planet swoju runowahu zhubił“, zdźěla zwjazkowa ministerka za wobswět Svenja Schulze (SPD) z Berlina. Nastupajo škit klimy njeměli dalši čas brojić. Statny sekretar we wobswětowym ministerstwje Jochen Flasbarth měni: „Dopóznaće, zo by woćoplenje zemje wo dwaj stopnjej wo wjele hórše sćěhi za miliony ludźi měło hač wo połdra stopnja, dyrbjało nas stajnje zaso do dźěła pohonjeć.“

Staw Sprjewje dale stabilny

wutora, 09. oktobera 2018 spisane wot:

Choćebuz (dpa/SN). Najebać dale trajacu suchotu wostawa staw Sprjewje w Ber­linje a Braniborskej dźakowano wody z brunicowych jamow a spjatych jězorow znajmjeńša hač do kónca oktobra konstantny. To zdźěli zamołwity wotrjadnik Podstupimskeho wobswětoweho ministerstwa Kurt Augustin na naprašowanje powěsćernje dpa. Zamołwići z toho wuchadźeja, zo nowy dešć přichodny čas ­rěki a jězory zaso napjelni. Nimo toho so hižo telko wody při wotběracych tem­peraturach njewupari. Prawdźepodobnje pak dyrbja staw wody w Grodkowskim spjatym jězoru přichodny čas snadnje znižić. Tam bě pegel po přehladce ministerstwa naposledk zaso přiběrał. Přiwšěm wjedrarjo přichodne dny žadyn dešć njewočakuja.

Porno tomu maja rěki a rěčki w Sakskej přeco hišće přemało wody. „Při měrjenjach zwěsćamy, zo ma něhdźe 70 procentow rěkow staw wody kaž w časach suchoty“, zdźěli rěčnica krajneho ­zarjada za wobswět, ratarstwo a geolo­giju. „Tak je po krótkim polěpšenju niski niwow, kajkiž mějachmy srjedź septembra, nimale zaso docpěty.“

Budyšin (CS/SN). W Budyskej Pětrowej cyrkwi su minjeny pjatk dźesaćlětne wobstaće Ekumeniskeho tachantskeho wobchoda woswjećili.

Wobchod při Budyskich Mjasowych wikach běchu nazymu 2008, do reformaciskeho swjedźenja, wotewrěli. Tehdy staj wobchod ewangelski krajny biskop Jochen Bohl a katolski biskop Joachim Reinelt zhromadnje poswjećiłoj. Wša přičina tuž, róčnicu hódnoćić. Koncept wšak su mjeztym tróšku změnili. Dale njezměnjena pak je zasadna myslička, strachi před tamnej nabožinu přewinyć a wěrywuznaći mjez sobu zwjazać.

Ekumeniski wobchod ma wukładne wokno cyrkwinskeho žiwjenja a městno zetkawanja być. Swjedźeń k dźesaćlětnemu wobstaću su z teje přičiny w tachantskej cyrkwi zarjadowali. Mjez něhdźe 200 hosćimi bě mjeztym na wuměnku žiwy biskop Joachim Reinelt, kotrehož staj čłon předsydstwa towarstwa tachantskeho wobchoda Peter-Paul Straube a wjelelětna čestnohamtska sobudźěłaćerka Barbara Pohl wutrobnje witałoj.

To a tamne (09.10.18)

wutora, 09. oktobera 2018 spisane wot:

Sydło ćěšenka w kófrowym rumje awta je w durinskim Nordhausenje zasadźenje policije zawinowało. Swědk bě wobkedźbował, kak něhdźe 30lětny muž sydło z dźěsćom zady do kófroweho ruma staji a wotjědźe. Při hnydomnym zasadźenju nastupajo pytanje za dźěsćom dožiwichu zastojnicy překwapjenku: Šofer transportowaše klanku swojeje dźowki w sydle: Holčka kładźe wulku wažnosć na to, zo ma tež klanka swoje městno w awće.

Zabytych a zesmudźenych całtow w kachlach dla su w Crimmitschauwje wohnjowu woboru wołali. Susod 30lětneho, w kotrehož kuchni so paleše, bě wobornikow informował. Ći pak dyrbjachu durje zakurjeneho bydlenja namócnje wočinić a podružnika budźić. Tón ležeše pjany we łožu a na całty w kachlach scyła wjace njemysleše. Z wěstotnych přičin dowjezechu jeho do chorownje.

Interny dialog wažny

póndźela, 08. oktobera 2018 spisane wot:

Berlin (B/SN). Generalny sekretar arcy­biskopstwa Berlin pater Manfred Kollig pleděruje za to, so z nabožinskimi zhromadźenstwami a jich tuchwilnymi prudami sylnišo rozestajeć. Generalny wikar namołwja nabožinske zhromadźenstwa, zo bychu pruwowali, što je negatiwne a što pozitiwne na jich konfesiji. Mnohotnosć móhła tomu słužić, zo wšelakorym čłowjeskim potrěbnosćam a wuměnjenjam wotpowěduje.

Za zakaz wojerskich trutow

Freiburg (B/SN). Awtonomne wojerske systemy kaž wojerske truty měli po měnjenju teologi Eberharda Schockenhoffa zakazać. Morjenje čłowjeka njeměli roz­su­dźić kompjutery abo algoritmy, ale jeno­ čłowjek sam, kiž dyrbi so wusprawnić po etiskich/ludoprawniskich měritkach a ma za to zamołwitosć přewzać.

Wustajeńca wo klóštrje

Hišće njeje přepozdźe

póndźela, 08. oktobera 2018 spisane wot:

Incheon (dpa/SN). Globalne woćoplenje swěta na 1,5 stopnjow wobmjezować je po nahledźe swětoweje klimoweje rady IPCC přeco hišće technisce móžno. Za to pak dyrbjeli na wšitkich polach spěšnje jednać, kaž rěka we wurjadnej rozprawje gremija dwaj měsacaj do přichodneje klimoweje konferency UNO w pólskich Katowicach. Globalny wustork škódneho wuhlikoweho dioksida ma so hač do lěta 2030 społojčić a w lěće 2050 nulu docpěć, sej awtorojo rozprawy žadaja.

Chorwaća poražku poćerpjeli

Sarajewo (dpa/SN). Při wólbach třiwosoboweho statneho nawodnistwa Bosniskeje-Hercegowiny su Chorwaća z Hercegowiny ćežku poražku poćerpjeli. To je jich dotalny zastupnik w gremiju Dragan Čović přiznał. Město Čovića budźe Chorwatow přichodnje ze Sarajewa pochadźacy Željko Komšić zastupować. Mjez bosniskimi muslimami je so zastupnik najwjetšeje strony SDA Šefik Džaferović přesadźił. Južni Serbja su přez swojeho wjelelětneho nawodu Milorada Dodika znowa zastupjeni.

Knježerstwo wjetšinu zhubiło

Zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) je sobotu wšoněmski zlět Młodeje unije w schleswigsko-holsteinskim Kielu wopy­tała a k delegatam porěčała. Tam jej předsyda młodźinskeje organizacija Paul Ziemiak nimo dešćoweho kabata tež nohajcy dari (hlej foto). Něhdźe tysac delegatow je w Kielu wo přichodźe Němskeje debatowało. Dešćowy kabat a nohajcy maja mnozy za jasny signal młodych čłonow CDU a CSU, zo móhli sej přichod kraja bjez Merkel předstajić. Foto: dpa/Carsten Rehder

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND