Zjawne wuznaće
Kajku wulku móc naše swobodne nowinarstwo ma, to pokazuje so tuchwilu na němskich dróhach. Masy ludźi, někotři rěča wo wjace hač jednej milionje, demonstruja hižo dny dołho měrliwje za našu demokratiju, za mnohotnosć a prawniski stat. Tajke wulke wuznaće k swobodźe drje njeje tutón kraj hižo wot lěta 1989 wjace dožiwił. Rešerša redakcije CORRECTIV je mnohim přičina dosć swoje wuznaće k demokratiji zjawnje pokazać. Wšojedne, dokal hladaš – w mjeńšich a wulkich městach su naměsta a wulke puće natykane z ludźimi. Tole je Němska! Wjetšina, kotraž je dotal mjelčicy doma sedźała, steji nětko na puću. Na plakatach a transparentach žadaja sebi demonstranća tolerancu, sprawnosć a demokratiju. Předołho je srjedźizna ludnosće woněmiła. Kak strašne tute mjelčenje bě, to su wšitcy nětko pytnyli. Nadźija wobsteji, zo su tute trajace protesty spočatk politiskeho přełama w tutym kraju mjelčakow!
Maximilian Gruber
To a tamne (22.01.24)
Hoberski nawal cikadow wočakuja wědomostnicy w nalěću na srjedźnym zapadźe a na juhowuchodźe USA. Lehnidle XIII a XIX runočasnje w 16 zwjazkowych krajach wudyritej, cyłkownje něhdźe bilion cyrčakow. Populacija wotpočuje najdlěši čas pod zemju a so hakle po 17 lětach na powjerch wudrapa. Potom so črjódy insektow z njesměrnej haru na přirodu wala. Za čłowjeka su cikady njestrašne. Ptačkam su bohata pica a po smjerći ratarjam witane hnojidło.
Grat za namócne łamanje do trezorow a domow su paducham stajnje zaso witana rubizna – z awtow wohnjoweje wobory. Wosebje požadane su wulke hydrawliske nožicy, z kotrymiž rubježne cwólby pjenježne transportery a bankowe trezory wočinja. Loni su w Berlinje 26 ćežkich padustwow z awtow wohnjoweje wobory zličili: Policija nima žanych skućićelow.
Biskopja: Njewolće prawicarjow!
Składnostnje prawicarskich tendencow w Němskej su wšitcy katolscy biskopja wuchodneje Němskeje dźens připołdnju w zhromadnym stejišću napominali, čłowjeske prawa respektować.
Drježdźany (SN/mb). Zo su biskopja wšěch diecezow, kotrychž teritorij słuša dospołnje abo podźělnje do kraja něhdyšeje NDR, zhromadny tekst wozjewili, je „wuwzaće“ w zjawnostnym dźěle cyrkwje – tak wobkrući rěčnik biskopstwa Drježdźany-Mišno Michael Baudisch našemu wječornikej. Tohorunja dotal z wašnjom njeběše, někotre strony eksplicitnje mjenować. W aktualnym dokumenće biskopja zwuraznjeja, zo „njemóžemy pozicije ekstremnych stron kaž III. Weg, Heimat abo tež AfD akceptować.“
Wotsunjenja wolóžić
Berlin (dpa/SN). Podlěšena jatba w přihotach wupokazanja z Němskeje ma přichodnje tomu zadźěwać, zo wotsunjenja w poslednim wokomiku zwrěšća. Po dlěšej ćahańcy w koaliciji je zwjazkowy sejm dźensa wotpowědny zakoń z hłosami SPD, Zelenych a FDP wobzamknył, byrnjež někotři Zeleni přećiwo tomu hłosowali. Minjeny čas su wotsunjenja stajnje zaso zwrěšćili, dokelž běchu so potrjecheni migranća prosće zminyli.
Šef SPD namołwja do boja
Berlin (dpa/SN). Předsyda SPD Lars Klingbeil je swoju stronu doraznje do boja přećiwo prawicarstwu a za lěpše wuslědki woprašowanjow socialdemokratow namołwjał. „To budźe lěto wojowanjow. Wojujemy za dźěłacu srjedźiznu towaršnosće. Wojujemy přećiwo pospytam prawicarskich ekstremistow a AfD, tutón kraj skóncować“, rjekny Klingbeil Augsburgskim nowinarjam. „2024 dyrbja wšitcy sobu a wšo za to dać“, wón doda. SPD jako najsylniša knježerstwowa strona dyrbi při tym „směr postajić“.
Zlemjenju zadźěwali
Prezident Sakskeho krajneho sejma dr. Matthias Rößler (nalěwo) je ...
Etat hotowy – burja zludani
Netanjahu: Žadyn palestinski stat
Tel Aviv/Gaza (dla/SN). Israelski ministerski prezident Benjamin Netanjahu je – spjećujo so swojemu najswěrnišemu zwjazkarjej USA – samostatny palestinski stat po skónčenju Gazaskeje wójny wotpokazał. Hladajo na prócowanja USA k wutworjenju palestinskeho stata, kiž móhł jako susod Israela eksistować, Netanjahu rjekny: „Israelski ministerski prezident dyrbi kmany być, tež ‚ně‘ prajić móc, samo swojemu najlěpšemu přećelej“, wón rjekny.
Wonkowny minister USA Antony Blinken bě na swětowym hospodarskim forumje w šwicarskim Davosu rozłožił, zo měło dołhodobne rozrisanje na Bliskim wuchodźe tež palestinski stat zapřijeć. Hewak njezměje Israel ženje wěstotu. Blinken na to pokaza, zo su arabske staty swoje nastajenje k Israelej změnili a zo prócuja so wo stabilne poćahi. Netanjahu pak chcył dale přećiwo palestinskim „teroristam“ wojować, doniž njeje Israel „rozsudny wojerski wuspěch“ docpěł.
Nowa koalicija w Južnym Tirolu
Bozen (dpa/SN). W Južnym Tirolu knježi přichodnje srjedźo-prawicarska koalicija pjeć stron – dotal najwjetši knježerstwowy zwjazk w stawiznach w dalokej měrje němskorěčneje prowincy na sewjeru Italskeje. Nimale tři měsacy po wólbach parlamenta je so mjeztym 75 lět knježaca Južnotirolska ludowa strona SVP wčera w Bozenje ze štyrjomi partnerami na zhromadne dźěło dojednała. Ministerski prezident ma dotalny krajny hejtman Arno Kompatscher (SVP) wostać.
Křesćansko-demokratiska strona bě politiku w Južnym Tirolu lětdźesatki postajowała, podobnje CSU w Bayerskej. Při wólbach kónc oktobra pak poćerpje wona z runje hišće 34,5 procentami historisku poražku. Nětko je SVP prěni króć na hnydom wjacorych koaliciskich partnerow pokazana. Na nowym zwjazku wobdźělena su tohorunja němskorěčna strona Južnotirolscy swobodliwcy kaž tež tři strony Fratelli d‘Italia (Bratřa Italskeje), Lega a La Civica, wšitke z italskim pozadkom. Prowinca, kotraž je předewšěm wot turizma žiwa, ma 530 000 wobydlerjow. Dwě třećinje stej wot doma sem němskorěčnej. Prowinca słuša k bohatym kónčinam kraja.
IWF: Žanu pomoc solarnym firmam
To a tamne (19.01.24)
Swój dener z filmowymi pjenjezami zapłaćić chcył je muž w sewjerobraniborskim Kyritzu. Jako jeho sobudźěłaćer wopačnych pjenjez dla narěča, chcyše muž ćeknyć. Do toho chcyše wón z bankowku dźesać eurow zapłaćić, štož pak běchu tak mjenowane movie-pjenjezy. Wopačne pjenjezy wužiwaja při filmowych a dźiwadłowych produkcijach jako rekwizitu. Policija pad přepytuje.
Titul „najstaršeho psa swěta“ su loni w pozdatnej starobje 31 lět zemrětemu pastwinemu psej Bobijej w Portugalskej sćazali. Fachowcy Guinnessoweje knihi rekordow dwěluja, zo je psyk woprawdźe tak stary był. Naprašowanje pola portugalskeho registra domjacych zwěrjatow bě wunjesło, zo su Bobija tam w juniju 2022 zapisali. Tehdy bě wobsedźer twjerdźił, zo je so pos 1992 narodźił. Wotpowědne podłožki pak njenamakaja.
