Kabinet zaběra so dźensa z etatom

srjeda, 20. decembera 2023 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Tydźeń po kompromisu nastupajo etat Zwjazka mjez nawodami amploweje koalicije zaběra so dźensa zwjazkowy kabinet z klětušimi skrótšenjemi. Detaile dojednanja ma koło ministrow „na wědomje brać“, zdźěli rěčnik knježerstwa Steffen Hebestreit. Financne ministerstwo zestaja tuchwilu, „kak hodźa so dojednanja technisce zwoprawdźić. Runje tak wothłosuja z potrjechenymi zwjazkowymi ministerstwami trěbne formulacije za zwjazkowy sejm“.

Zwjazkowy kancler Olaf Scholz (SPD), zwjazkowy hospodarski minister Robert Habeck (Zeleni) a financny minister Christian Lindner (FDP) běchu so minjenu srjedu na to dojednali, hdźe chcedźa pjenjez lutować. Někotre z dojednanjow pak su politisce přeco hišće dwělomne – tež w koaliciji. Parlament móhł tuž hišće změny přewjesć. Zaměr koalicije je, etat klětu kónc januara w zwjazkowym sejmje wobzamknyć.

Šef krajneje skupiny CSU Alexander Dobrindt skrótšenja kritizuje. „Ampla móhła tepjenski zakoń wotstronić, hdźež miliardy lutuja. Porno tomu činja to nawopačne a wobydlerjow poćežuja.“

Haj, ale...

srjeda, 20. decembera 2023 spisane wot:
Fantastiske to nowosće! Katolska cyrkej připodobnja so žiwjenskej realiće 21. lětstotka! Woprawdźe? Nóhaj, znajmjeńša tróšku. Žohnowanje tak mjenowanych „iregularnych“ poćahow chowa w sebi schowane zawěry. Tak prócowachu so teologojo w Romje jara, wotmjezowanje dowolnosće žohnowanja wot mandźelstwa tak razne kaž móžno wuhotować. Žohnowanja mjenujcy njesmědźa so w ramiku „wěrowanja podobneho swjedźenja“ wotměć. Rěča wo tak mjenowanych „spontanych žohnowanjach“, kajkež bychu je duchowni tež spožčili, prosył–li jich něchtó na kromje puća wo to. Wo woprawdźitym připóznaću qeernych poćahow njemóže so tu rěčeć. Zda so, jako by Vatikan jeničce rozhorjenosć ludu někak zhładkować chcył. Nadpismo „cyrkej dowoli žohnowanje homoseksualnych poćahow“ drje so derje čita a wjeselo zbudźi – njezměni pak ničo na tym, zo su queerni ludźo w cyrkwi nadal stigmatizowani a „iregularni“. Maximilian Gruber

To a tamne (20.12.23)

srjeda, 20. decembera 2023 spisane wot:

Wuměnkarski porik w Francoskej čuješe so wot čaporoweho wikowarja chětro zjebany a je na to skoržił. Tak njeznaještej hódnotu afriskeje maski a stej ju jemu za 150 eurow předałoj. Wikowar pak dósta za masku na awkciji 4,2 milionaj eurow. Skóržbu porika, zo měł so kup z lěta 2021 cofnyć, je sudnistwo w južnofrancoskim Alèsu wčera wotpokazało. Tak njeměješe wikowar čapora žanu wosebitu wědu nastupajo wuměłske objekty, sudnistwo rozsudźi.

Nižozemska železnica přewjeduje tuchwilu „tydźeń zhubjeneho plyšoweho zwěrjatka“. W běhu lěta su přistajeni železnicy w ćahach wjele tajkich dobrych přećelow dźěći našli. Fota někotrych zhubjenych a njewotewzatych pleńčatkow nětko wšědnje z małym tekstom w socialnych medijach wozjewjeja, předewzaće předwčerawšim w Utrechće zdźěli.

Wólby dyrbja wospjetować

wutora, 19. decembera 2023 spisane wot:

Karlsruhe (dpa/SN). Wjacorych zmylkow dla dyrbja so w Berlinje wólby zwjazkoweho sejma z lěta 2021 zdźěla wospjetować. To je Zwjazkowe wustawowe sudnistwo dźensa w Karlsruhe rozsudźiło. Wólbokmani 455 wólbnych wobwodow a přisłušacych listowych wólbnych wobwodow dyrbja hišće raz wolić. Wospjetne wólby maja so jako dwuhłósne wólby přewjesć, potajkim z prěnim a druhim hłosom. Wuslědk změje wuskutki na mandaty Lěwicy w zwjazkowym sejmje.

Wjace mzdy a premiju

Berlin (dpa/SN). We wuchodoněmskej woclowej industriji stej so dźěłarnistwo IG metal a dźěłodawarjo na nowe tarifowe zrěčenje dojednałoj. Nimo wyšeje mzdy a inflaciskeje premije je tež wariabelniši dźěłowy čas planowany. Kaž zwjazk dźěłodawarjow wčera zdźěli, dóstanu dźěłaćerjo klětu inflaciske wurunanje we wobjimje 3 000 eurow. Wot januara 2025 stupaja mzdy wo 5,5 procentow. Tohorunja móža dźěłopřijimarjo prawidłowny dźěłowy čas znižić.

Ratarjo zajězdaj blokowali

Po wjacorych zemjerženjach minjene tydźenje je na połkupje Islandskeje Reykjanes wčera pózdnje wječor wulkan wubuchnył. ­Fachowcy běchu hižo dlěje z tym ličili a tuž dyrbjachu wobydlerjo kónčinu wopušćić. Policija namołwi wćipnych, so lawje njebližić. Škałba w zemi so w běhu nocy powjetši a je hač do zažneho ranja na něhdźe štyri kilometry rozrostła. Foto: pa/AP/Marco Di Marco

Heibo-aktiwistka zasudźena

wutora, 19. decembera 2023 spisane wot:
Budyšin (SN). Po dohromady pjeć procesowych dnjach je Budyske hamtske sudnistwo wčera Felinu D., klima-aktiwistku z Drježdźanskeje hole, ze šěsć měsacami chłostanja z pruwowanskim časom zasudźiło. Tři dny trjebaše sudnistwo jeničce za to, identitu wobskorženeje ­zwěsćić. Statna rěčnica Esther Aenderl wuzběhny, zo njewoprawnja klimowa ­nuza wohrožowanje druhich, w tutym padźe policistow. Jeje aktiwne spjećowanje přećiwo rumowanju, hromadźe z aktiwistom „Heibo 13“ (Heidebogen), je sudnistwo jako „wosebje ćežki pad“ posudźowało. Zakitowar, prawiznik Mark Feilitsch, chce přećiwo zasudźenju juristisce postupować. „To běše politiski wusud“, wón praji. Po jeho měnjenju je sudnistwo tu aktiwizm z wosebje krutym ­sudźenjom pochłostało.

Inwesticije nětko zaručene

wutora, 19. decembera 2023 spisane wot:
Drježdźany (dpa/SN). Sakski hospodarski minister Marin Dulig (SPD) je wjesoły, zo je rozkora wokoło etata zwjazkoweho etata z blida. Z tym hodźa so hospodarske projekty w zwisku z programom GRW spěchować. „To je wažny signal, wšako trjebaja ludźo a hospodarstwo wěstotu“, wón zwurazni. Sakske hospodarstwo chce inwestować. Tak zapodawaja předewzaća tuchwilu wjele próstwow wo spěchowanje z programa GRW. Program ma zaměr regionalnu hospodarsku strukturu spěchować. Pjenježne srědki za program sej Zwjazk a Sakska stajnje po połojcy dźělitej. W zwisku ze zwjazkowym etatom steješe 52 milionow eurow na hračkach.

Ćežke zemjerženje z wjele woporami

wutora, 19. decembera 2023 spisane wot:

Peking (dpa/SN). Při ćežkim zemjerženju na sewjerozapadźe Chiny je znajmjeńša 118 wosobow zemrěło. Kaž statna powěsćernja Xinhua rozprawja, bu wjace hač 500 ludźi zranjenych. Statny a stronski šef Chiny Xi Jinping namołwi, wšitko za to činić, wjele ludźi wuchować.

Swědcy mjeztym rozprawjachu, zo je zemjerženje škody na domach a infrastrukturje zawiniło. We wjacorych wjeskach nimaja žanu milinu. Tež ludźi z wodu zastarać, móžno njeje. Dale tam tuchwilu ćahi njejězdźa.

Po informacijach lokalneho zarjada za wjedro docpěja temperatury w potrjechenym regionje minus dźesać stopnjow celsiusa. Wohnjowoborny a wuchowanski zarjad su tuž pomocnikow do kónčiny pósłali.

Chinske statne medije pokazachu fota ludźi, kotřiž po zemjerženju ze swojich domow ćeknychu a při zymskich temperaturach na přikrywach zawaleni pod hołym njebjom wutrachu. Statna telewizija pokaza wuchowanske mocy, kotrež pytachu w rozpadankach za přežiwjenymi.

Němska brigada do Litawskeje

wutora, 19. decembera 2023 spisane wot:

Zakitowanski minister Pistorius a baltiski kolega sej přezjednaj

Vilnius (dpa/SN). Němska a Litawska, wobaj partneraj w NATO, chcetej hač do lěta 2027 dospołnje do boja kmanu němsku bojowu brigadu w baltiskej republice nastajić. Za robustnu a na wójnu přihotowanu brigadu zwjazkoweje wobory chcedźa wobšěrnu infrastrukturu w Rūdninkai njedaloko stolicy Vilniusa kaž tež w Rukla pola Kaunasa natwarić. Na to staj so zakitowanski minister Boris Pistorius (SPD) a jeho litawski kolega w zastojnstwje Arvydas Anusauskas wčera dojednałoj. Na woběmaj wojerskimaj stejnišćomaj maja kaserny a bydlenja po němskej potrjebje nastać, w zdźělence rěka. Wobaj ministraj staj w swojim we Vilniusu podpisanym „jězbnym planje“ potwjerdźiłoj, zo chcetej wobaj krajej „mjezsobnje kóždy kwadratny centimeter zwjazkarskeho teritorija w kóždym času zakitować a swobodu a demokratiju wotpowědujo artiklej 5 Washingtonskeho zrěčenja škitać“. Ruska nad­padniska wójna přećiwo Ukrainje je wěstotne połoženje radikalnje změniła.

Połoženje lěsow dale špatne

wutora, 19. decembera 2023 spisane wot:
Moritzburg (dpa/SN). Lěsy w Sakskej wostanu po měnjenju krajneho knježerstwa dale pacient. „Njeje žanoho polěpšenja: Lěsy su dale w špatnym stawje a přičina wulkich starosćow. Klimowa kriza a skórnik zawostajeja hłuboke rany“, ­rjekny minister za lěsnistwo Wolfram Günther (Zeleni) wčera w Moritzburgu při předstajenju noweje rozprawy wo połoženju lěsow. Cyłkownje je so situacija w lěsach swobodneho stata wot lěta 2018 jara kritisce wuwiła. Po najnowšim přepytowanju wučinja podźěl škodowanych štomow kaž hižo 2022 dale 35 procentow. Jenož 23 procentow štomow je bjez škodow. Straty jehlinowcow a lisćowcow wučinjeja 26 procentow. To je jenož procent mjenje hač w najhóršim lěće 2022. „Jako sćěh klimoweje krizy je přesucho a přehorco. Štomy ćerpja, škódniki maja wjace móžnosćow. Lěsna póda wuschnyje. Naša wotmołwa je přetwar lěsow.“ Ze swojim dźěłom su zamołwići lětsa tójšto tomu přinošowali, škody w lěsach wobmjezować, minister chwaleše. Najebać to su škody skórnika dla na historisce wysokim niwowje. Jasnje widźomne su prózdne městna w něhdy hustych lěsach.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND