Merkel: Ničo wopak nječiniła

srjeda, 08. junija 2022 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Bywša němska zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) je swoju politiku Ruskej napřećo za čas swojeho 16lětneho zastojnstwa jako nawodnica knježerstwa naležnje zakitowała. W tym zwisku wona wčera wječor w Berlinje wotpokaza, so za tutu politiku zamołwić, wšako jej mnozy wumjetuja, zo je so napřećo ruskemu prezidentej Wladimirej Putinej přełahodnje zadźeržała. Bě to jeje prěni wulki interview po wotchadźe ze zastojnstwa loni 8. decembra. Nadpad Ruskeje na Ukrainu Merkel z jasnymi słowami zasudźi. Je to ranjenje ludoweho prawa, kotrež njeje wodajomne a nimo toho „wulka tragika“, Merkel w Berlinskim Ensemblu rjekny. Hladajo na eskalaciju mjez Ruskej a Ukrainu bě sej Merkel wěsta, zo je dosć přećiwo tomu činiła a zo nima sej ničo wumjetować. „Je jara zrudźace, zo njeje so to poradźiło. Hewak pak njejsym ničo wopak činiła.“

Žiwidła so dale podróša

srjeda, 08. junija 2022 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Wójna w Ukrainje so na němske ratarstwo „masiwnje wuskutkuje“. To je prezident ratarskeho zwjazka Joachim Rukwied Passauskim nowinarjam připowědźił. „Płaćizny energije su so podwojili, hnojidła su štyri króć dróše hač do wójny, tež pica je dróša“, wón rjekny. Ludźo měli so na dale přiběrace płaćizny žiwidłow nastajić. Zastaranje ludźi ze žiwidłami je hač do prěnjeho kwartala přichodneho lěta zaručene. Njezměje-li industrija dale płun, zo móhła dusyk jako hnojidło produkować, drje wunoški na polach jara spěšnje woteběraja.

Sudźa wukrajnych wojowarjow

srjeda, 08. junija 2022 spisane wot:

Donjeck (dpa/SN). Separatisća w kónčinje Donbasa su proces přećiwo třom wukrajnikam w rjadach ukrainskeje armeje zahajili. Najwyše sudnistwo separatistiskeje Ludoweje republiki Donjeck je dweju Britow a Marokkočana wobskoržiło, ruska statna powěsćernja Ria Nowosti rozprawja. Statne rěčnistwo je mjeztym zdźěliło, zo je móžno, zo wšitkich třoch wobskorženych k smjerći zasudźa.

Na wideju je widźeć, kak so třoch muži za lěsycami z pomocu tołmačerjow prašeja, hač skóržbu znaja a hač něšto přećiwo tomu maja, zo móže so proces zahajić. Wobskorženi tomu přihłosowachu.

Na ukrainskej stronje tójšto wukrajnikow přećiwo ruskim zadobywarjam wojuje. Ukraina sama bě jich wołała. Moskwa mjenuje jich „wukrajnych zóldnarjow“. Rěčnik zakitowanskeho ministerstwa Igor Konašenkow rjekny, zo jich jako regularnych wojakow njewobhladuja a zo mjezynarodne konwencije nastupajo wobchadźenje z wójnskimi jatymi za nich njepłaća. Tohodla dyrbjeli woni „w najlěpšim padźe“ z wjele lět trajacej jatbu ličić. Separatistej běchu wospjet hrozyli, zo chcyli wukrajnikow wotprawić.

Tójšto njeskutkow šćěpjenja dla

srjeda, 08. junija 2022 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). W zwisku z koronapandemiju su w Sakskej tójšto chłostajomnych njeskutkow přećiwo šćěpjenskim centram a druhim městnosćam šćěpjenja registrowali. Wot januara 2021 hač do apryla 2022 su po informacijach nutřkowneho ministerstwa w Drježdźanach cyłkownje 81 tajkich podawkow zličili, kotrež su přepytowanske jednanja zawinowali. Zwjetša dźe wo wobškodźenja, ranjenja domjaceho měra, wohroženja a padustwa, ale tež ranjenja, wočornjenja a zapalerstwa su mjez deliktami. Předewšěm Zhorjelski wokrjes (15 padow), krajna stolica Drježdźany (dźewjeć) a Vogtlandski wokrjes (wosom) při tym wosebje napadnu.

Njeskutki z wotpohladom, personalej abo pacientam zeškodźeć, su „samozrozumliwje“ policiji přizjewili, zdźěli rěčnik Němskeho čerwjeneho křiža, kiž wobhospodarja 13 šćěpjenskich centrow w kraju. Tak běchu njeznaći spytali, šćěpjenski centrum we vogtlandskim Eichachu zapalić. W Drježdźanach su praskotaki do centruma mjetali. Na wonkownych sćěnach wjacorych šćěpjenskich centrumow su móranja namakali.

Dalši kandidat za předsydu AfD

srjeda, 08. junija 2022 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Braniborski zapósłanc AfD w zwjazkowym sejmje Norbert Kleinwächter chce při bórzomnych wólbach stronskeho předsydy amtěrowaceho přesdydu Tina Chrupallu wužadać. Wón chcył tak wot mnohich čłonow zwuraznjenej próstwje wotpowědować a na zwjazkowym zjězdźe strony srjedź junija kandidować, rjekny Kleinwächter powěsćeri dpa. „Mjez čłonami sej nowozapočatk jara přeja, wobsahowje kaž tež stilistisce, wón doda. Njedawne wólby krajnych sejmow, při kotrychž bě AfD stajnje hłosy přisadźiła, su jemu pokazali, „zo zapřah Tino Chrupalla a Alice Weidel derje njefunguje“, Kleinwächter rjekny. Chrupalla nawjeduje zhromadnje z Weidel frakciju AfD w zwjazkowym sejmje. Kleinwächter ma podpěru ze stron wjacorych prominentnych zastupnikow stronskeho křidła, kiž mjenuje so zdźeržliwy. AfD je po słowach Kleinwächter hłownje „liberalno-konserwatiwna strona“. Prócowanja, tole do prašenja stajeć a stronu do směra na „socialny patriotizm“ wjesć, wón wotpokazuje. AfD chce na swojim zjězdźe wot 17. junija w Riesy nowe předsydstwo wolić.

To a tamne (08.06.22)

srjeda, 08. junija 2022 spisane wot:

W šnórce wudy zašmjatana pašturlica (Mäusebussard) je w sewjerorynsko-westfalskim Neussu zasadźenje wohnjoweje wobory zawinowała. Ptak bě so we wudźenskej nići nad rěku Erft zamotał a njemóžeše so sam wuswobodźić. Šnóra wisaše w štomje. Wohnjowi wobornicy pašturlicu ze sakom popadnychu a ze šnóry wuswobodźichu.

Wjace hač sto šulerjow a wučerjow z Němskeje su w awstriskim Kleinwalserskim dole z hórskeje nuzy wuchować dyrbjeli. Młodostni w starobje dwanaće do 14 lět z Ludwigshafenskeje kónčiny běchu na hórskej šćežce po puću, kotraž jich techniskim móžnosćam a ćělnym kmanosćam scyła njewotpowědowaše. Jako mjez nimi panika wudyri, wučer hórsku słužbu zazwoni. Ta cyłkownje 107 wosobow z helikopteromaj wuchowa. Dwaj šulerjej so zraništaj.

Kardinalow powołał

wutora, 07. junija 2022 spisane wot:

Vatikan (B/SN). Hłowa katolskeje cyrkwje je před tydźenjom 21 nowych kardinalow powołał, zo by jich kónc awgusta oficialnje na wosebitej zhromadźiznje, kotraž so konsistorium mjenuje, pomjenował. Nominowani pochadźeja ze wšěch kontinentow swěta. Tale šěroka zestawa je bamžej wosebje wažna, dokelž woli nětko 131 město dotalnych 116 kardinalow noweho bamža, naslědnika Franciskusa. Z rozsudom chce bamž decentralizaciji cyrkwje přinošować. Mjez nominowanymi njeje žana wosoba z Němskeje. Prěni raz je z Anthonyjom Poolom jedyn k najnišej socialnej woršće přisłušacy Indičan nominowany.

Wot Moskwy so dźělili

Lawrow chětro hněwny

wutora, 07. junija 2022 spisane wot:

Moskwa (dpa/SN). Ruski wonkowny minister Sergej Lawrow je blokadu swojeje jězby do Serbiskeje přez wjacore čłonske kraje NATO jako „njesłyšanu“ kritizował. EU a NATO spytatej tomu zadźěwać, zo sej Serbiska swojich partnerow wuzwoli, rjekny Lawrow na widejowej konferency z wukrajnymi žurnalistam w Moskwje. Do toho běchu Bołharska, Sewjerna Makedoniska a Montenegro powětrowy rum za lětadło Lawrowa zawrěli, kiž chcyše so na dwaj dnjej do Běłohroda podać.

Habeck na Bliskim wuchodźe

Habeck (dpa/SN). Wicekancler Robert Habeck (Zeleni) ma jenož snadne nadźije na import płuna z Israela. „Israel ma sam wulki skład płuna, kiž je jara wunošny“, wón rjekny. Krótkodobny eksport do Europy je pak pobrachowaceje infrastruktury dla lědma móžny. Tajki płunowód by najzašo 2027 hotowy był, rjekny zwjazkowy minister za hospodarstwo do wotlěta do Israela. Ćežišćo jězby Habecka su wobnowjomne energije. Wopytać pak chce wón tež palestinske kónčiny.

Roth na wopyće w Odessy

K werbalnym a ćělnym rozestajenjam mjez israelskimi wojakami a palestinskimi demonstrantami je wčera pola Jordan Valley we wot Israela wobsadźenym Zapadnojordanskim kraju dóšło. Při tym zasadźichu tež sylzopłun. Palestinjenjo protestuja přećiwo planowanym židowskim sydlišćam na arabskej pódźe. Foto: pa/Reuters/Raneen Sawafta

Wulki strach płaćiznow dla

wutora, 07. junija 2022 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Raznje přiběracych płaćiznow dla hladaja ludźo přiběrajcy na tunje poskitki abo scyła mjenje kupuja. Kaž z pjatk wozjewjeneho wuslědka woprašowanja Kölnskeho slědźenskeho instituta IFH wuchadźa, so 27 procentow woprašanych ludźi „wulce boji“, zo z pjenjezami wjace njewuńdu. Přirunowanje njeje móžne, dokelž su woprašowanje prěni króć přewjedli. Mjez ludźimi z mjenje hač 2 000 eurami měsačnych dochodow bě jich samo 48 procentow. Wot wšitkich woprašanych praji 29 procentow, zo maja „kusk stracha“, zo pjenjezy wjace njedosahaja.

Jako sćěh wójny w Ukrainje, koronapandemije a druhich globalnych podawkow su płaćizny žiwidłow minjene měsacy raznje rozrostli, štož so na zadźerženje kupcow, ale tež wikowarjow masiwnje wuskutkuje, zwjazk wikowarjow zdźěla. Wikowanskim předewzaćam je nowe zadźerženje kupcow „wulke wužadanje“.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND