To a tamne (25.05.22)

srjeda, 25. meje 2022 spisane wot:

Znajmjeńša 50 000 eurow je so w Mainzu z wysokodomu na dróhu „dešćowało“. Kaž policija zdźěli, su so wjacori woby­dlerjo přizjewili a wo „njewšědnym njewjedrje“ rozprawjeli. Pjenjezy su ludźo zezběrali a wotedali. Přeco hišće je njejasne, komu pjenjezy słušeja a čehodla su z domu padnyli. Móžne, zo běchu we hłowaku zašite a zo buchu mylnje wutřasene abo pochadźeja z njeskutka.

Rubježnik je w Gelsenkirchenje swoje kluče zhubił, po tym zo bě žonje ručnu tobołu wutorhnył. Napadna je módra wutrobička při klučach a logo koparskeho ligista FC Schalke 04. Policija pyta nětko za swědkami a je foto wonych klučow mjeztym wozjewiła.

Chcedźa miliardy inwestować

wutora, 24. meje 2022 spisane wot:

Tokio (dpa). USA, Japanska, Awstralska a Indiska chcedźa přichodne lěta miliardy za wutwar infrastruktury w indopacifikskim rumje přewostajić. Kwartet je sej předewzał, přichodne pjeć lět znajmjeńša 47 miliardow eurow za pomoc abo inwesticije infrastruktury w regionje nałožić, rjekny japanski ministerski prezident Fumio Kishida dźensa po zakónčenju wjerškoweho zetkanja statow w Tokiju.

Woidke na wopyće w Israelu

Podstupim/Jerusalem (dpa/SN). Braniborski ministerski prezident Dietmar Woidke (SPD) wopyta k zakónčenju jězby do Israela dźensa wopomnišćo holocausta Yad Vashem w Jerusalemje. Wón bě zawčerawšim do Israela přijěł, při čimž jeho braniborski hospodarski minister Jörg Steinbach (SPD) přewodźa. Na programje jězby steješe mjez druhim wopyt Wysokeje šule Technion w Haifa, kotraž je we wobłukach kompjuterowa wědomosć, „zeleny wodźik “ a biotechnologija wodźaca.

Bilancuja legislaturnu periodu

Bremen (dpa/SN). Sćěhi koronakrizy na dźěći a hrožacy dalši njedostatk fachowcow w strowotnistwje stej centralnej temje Němskeho zjězda lěkarjow, kotryž su dźensa w Bremenje zahajili. Prezident lěkarjow Klaus Reinhardt wuzběhny, zo koronapandemija wotkrywa, kak mało tuchwilu lěkarjow je. To wobjima najwšelakoriše wobłuki kaž hladanje, praksy, chorownje a strowotniske zarjady. Nimo toho poda so tójšto samostatnych lěkarjow na wuměnk. „Trjebamy znajmjeńša 15 procentow wjace studijnych městnow na polu humaneje mediciny, zo móhli ludźi dosahajcy zastarać“, Reinhardt měni.

Na zahajenju zjězda wočakowachu tohorunja zwjazkoweho strowotniskeho ministra Karla Lauterbacha (SPD). Hladajo na strategiju nastupajo koronu w nazymje sej Zwjazkowa lěkarska komora hižo dočasnje wosebitu kedźbnosć za naležnosće młodych ludźi žada. Zwjazk a kraje měli wotewrjene šule a pěstowarnje zaručić.

Samozawinowana běda

wutora, 24. meje 2022 spisane wot:

Budyšin (CS/SN). „Pobrachowacy minimalny wotstawk“ je titul knihi, kotruž je załožba Friedricha Eberta wudała. „Minimalny wotstawk“ je pak tež hesło, kotrež bu za čas koronapandemije zrodźene. Pobrachowacy minimalny wotstawk pak wumjetuja w knize runje tak wobdźělnikam demonstracijow přećiwo koronowym naprawam. Zakładny tenor je, zo njeje hižo dosć wotstawka k prawicarjam, rasistam a antisemitam.

Wulkopósłanča Republiki Serbiskeje dr. Snežana Janković je minjeny štwórtk Gubin (Guben) a Choćebuz wopytała. Wona wobhoni so wo interkulturnych aspektach Delnjeje Łužicy. Dopołdnja poby diplomatka w Gubinje a popołdnju zetka so w Choćebuskim Serbskim muzeju z wyšim měšćanostu Holgerom Kelchom (CDU), zamołwitej za serbske naležnosće města Anu Kosacojc-Kozelowej a nawodu Serbskeho muzeja Steffenom Krestinom. Kuratorce muzeja Christina Klimowa a Martina Nowakojc witaštej hosći z chlěbom a selu. Po tym zo bě sej dr. Janković nowu trajnu stawiznisku a lětušu jutrownu wosebitu wustajeńcu wobhladała, slědowaše rozmołwa ze serbskimi zastupjerjemi politiki, mjez nimi bě tež Hajko Kozel jako zapósłanc Serbskeho sejma. Wopyt diplomatki skulojći zhromadne wuchodźowanje po starym měsće Choćebuza ze serbskim widom. Foto: Werner Meškank

To a tamne (24.05.22)

wutora, 24. meje 2022 spisane wot:

Dołhe přihoty cyrkwinskeho kwasa scyła trjeba njejsu. Znajmjeńša bě tomu minjenu sobotu w Berlinje tak, hdźež wotmě so pop-up kwasny festiwal. W ewangelskej cyrkwi Genezareth su so wjacore poriki spontanje zmandźelili. Hač do soboty wječora bě tomu 72 porikow, zdźěli fararka Susann Kachel. Kwasy běchu na najwšelakoriše wašnje móžne, při čimž poskićachu organizatorojo live hudźbu abo tež elektroniske zynki. Wulkeho naprašowanja dla chcedźa zarjadowanje na kóždy pad wospjetować.

Najprjedy korona a potom njewjedro: Tež nachwatanski termin hodownych wikow w Solingenje minjeny kónc tydźenja steješe na hračkach. Hladajo na připowědźene njewjedro su organizatorojo pjatkowniše zarjadowanje krótkodobnje wotprajili. Sobotu a njedźelu pak móžachu lěćne hodowne wiki, kaž planowane wotměć. A tak ćehnjechu rumpodichojo hakle dźeń pozdźišo po swjedźenišću, hdźež je něhdźe 60 wikowarjow swoje twory poskićało. Dale mějachu tam sněhakowansku čaru přihotowanu a wězo wjeselachu so wopytowarjo tež nad hodownymi spěwčkami, kiž tam live přednjesechu.

Wjelču populaciju regulować

póndźela, 23. meje 2022 spisane wot:

Plahowanje zwěrjatow na pastwach srjedźodobnje njemóžne

Pančicy-Kukow (SN/BŠe). Družinam wotpowědowace plahowanje na pastwach a z tym zwjazowace hladanje krajiny na dobro biologiskeje mnohotnosće njeje srjedźodobnje dale móžne. Wina na tym je přiběrace mnóstwo wjelkow w Sakskej předewšěm w Hornjej Łužicy. Tuž žadaja sej zastupjerjo najwšelako­rišich zwjazkow reakciju ze stron zwjazkoweje politiki. Minjeny pjatk su na pastwje wowčerja Gerata Šmita blisko Swinjarnje zjawny list sakskemu ministerskemu prezidentej Michaelej Kretsch­merej podpisali a tam zastupjerjam medijow swoje pozicije a stejišća rozjimali. Na zwjazkowej runinje měł so Kretsch­mer za regulowanje wjelčeho wobstatka zasadźić.

Bamž wopyta Kanadu

póndźela, 23. meje 2022 spisane wot:

Vatikan (B/SN). Pontifeks je přiwzał přeprošenje indigenych zjednoćenstwow w Kanadźe. Wot 24. do 30. julija wopyta wón města Edmonton, Quebec a Iqaluit. Jedna z přičinow jězby je, zo wočakuja zjednoćenstwa zamołwjenje bamža za skutkowanje katolskeje cyrkwje nastupajo njeskutki w Residential Schools w Kanadźe. W 19. a 20. lětstotku su indigenym dźěćom wótcowsku kulturu rubili. Dźěći su čwělowali a znjewužiwali. Nošerjo zarjadnistwow běchu zwjetša cyr­kwje. Na wopyće wjacorych indigenych delegacijow kónc měrca w Romje je bamž hižo wo wodaće prosył, ale zjawnje w Kanadźe njeje so hišće zamołwił, štož potrjecheni wočakuja.

Wosady patriarchat wopušćili

Wulke naprašowanje

póndźela, 23. meje 2022 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Němska železnica a wjele wobchadnych zwjazkow Němskeje su dźensa předań jězdźenki za dźewjeć eurow zahajili. Hižo dźensa rano su ludźo na kanalach železnicy 50 000 tiketow kupili, čehoždla bě system zdźěla přećeženy. Z wosebitym tiketom móža sobujěducy we wotpowědnym zapłaćenym měsacu za dźewjeć eurow bliskowobchadne srědki po cyłej Němskej wužiwać. Měsačne poskitki su jenož w juniju, juliju a awgusće móžne.

Straty dale wysoke

London (dpa/SN). Straty ruskeho wójska w Ukrainje su w běhu třoch měsacow hižo tak hoberske, kajkež měješe je čerwjena armeja w dźewjeć lětach wójny w Afghanistanje, trochuja fachowcy britiskeje tajneje słužby. Zdźělenku je dźensa tamniše zakitowanske ministerstwo wozjewiło. A ličby padłych a zranjenych ruskeje ofensiwy na Donbasu dale stupaja. Přičina toho je kombinacija wšelakich faktorow, kaž hubjena taktika, wobmjezowana kontrola w powětře a mało fleksibility.

Zetka so z Kuschatyjom

Praha (dpa/SN). Čěske knježerstwo je wjacore nowe rjadowanja nastupajo ukrainskich ćěkancow wobzamknyło, kotrež dyrbi parlament hišće schwalić. Štóž je w přebywanišću ćěkancow zastarany, nima přichodnje wjace žane prawo na pjenježnu podpěru. Chorobne zawěsćenje płaći přichodnje jenož hišće 180 dnjow po přichadźe do kraja, Ukrainjenjo, kotřiž maja hišće staćanstwo dalšeho čłonskeho kraja EU, njedóstanu přichodnje scyła žanu podpěru wjace.

Chróšćan Šulerjo

nowostki LND