Monika Kuhlee wodźi wopytowarjow po geoparku Mužakowskeho zahorka

Monika Kuhlee čaka njesćerpnje na kóždeho wopytowarja. Rady so wona na wodźenjach prašenjam zajimcow wěnuje. „Zahajam zarjadowanje stajnje hakle potom, hdyž smy wšitcy hromadźe, tak zo móža wšitcy informacije sćěhować“, wujasnja wodźerka po přirodźe a krajiny geoparka UNESCO Mužakowski zahork (Faltenbogen). Runje nětko přihotuje so wona na wodźenje pod hesłom „Doł Nysy ze wšitkimi pjeć zmysłami dožiwić“, zo by wopytowarjam w nadawku wo­krjesneje ludoweje uniwersity Sprjewja-Nysa z regionalnym stejnišćom w Grodku (Spremberg) kónčinu Mužakowskeho zahorka pokazała.

Choćebuz (SN). Choćebuska wobswětowa skupina je wčera žadanja potrjechenych z wuhlowych jamow we Łužicy přichodnymaj knježerstwomaj w Braniborskej a Sakskej wozjewiła. „Nowe wudo­by­wanske kónčiny kaž Wjelcej II a wo­sebite polo Miłoraz maja so hnydom wuzamknyć a wot dźěłacych brunicowych jamow wuchadźace problemy bjez dlijenja pomjeńšić“, zjima Renej Šuster.

Dohromady su potrjecheni nowymaj knježerstwomaj Braniborskeje a Sakskeje wosom resp. jědnaće žadanjow napisali. Na přikład dźe wo pomjeńšenje Wochožanskeje a Janšojskeje jamy, wo rjado­wanje naslědnych kóštow, wo iniciatiwu Zwjazkoweje rady, změnić hórski zakoń wo wobběh wody. „Přez lěta sej hižo žadamy přichodne jamowe jězory, tež při Wochožanskej jamje, tak přeplanować, zo přidatnych wuparnych stratow dla so njedostatk wody we wobłuku Sprjewje njepřiwótři. Po suchim lěće 2018 měli sej krajni politikarjo tematiku wuwědomić. Jězory so přez lětstotki wuskutkuja, tu njeměli krótkodobne dobytki koncerna LEAG rólu hrać“, rěka w zdźělence wobswětoweje skupiny.

Grodk (JoS/SN). Projektny nawoda twarskeho projekta twornje za papjeru Hamburger Rieger w Grodku Uwe Amann přewodźa mjeztym hižo třeće twarnišćo na tamnišim industrijnišću. Prěni raz nawjedowaše wón twar prěnjeho papjer­nika. Po tym slědowaše milinarnja za narunanske paliwa. Nětko je Porynčan třeći króć we Łužicy, zo by tu swoju wědu a zamóžnosće pokazał a rozłožił.

Twarnišćo je gigantiske. Zakładny kamjeń noweje twornje su před lětom połožili. Bórze chcedźa tam zběhanku, takrjec połčas, swjećić, a klětu ma wšitko hotowe być. Su-li dźěłaćerjo a monterojo dale tak spěšni, njebudźe to problem. Hač do nowembra chcedźa hruby twar zakónčić. Potom zahaja kónčnu fazu na twar­nišću. Wot minjeneje póndźele montuja paralelnje hižo papjerowu mašinu, z Finskeje pochadźacu. Přiwšěm su hišće dalše nastroje trěbne, kotrež pódla hoberskeje mašiny natwarja. Cyłkowne kóšty projekta wučinjeja něhdźe 370 milionow eurow.

Budyšin (SN/BŠe). W Budyskim wokrjesu maja šulscy wotchadnicy hišće dobre šansy, wukubłanske městno w twarstwje dóstać. Firmy přizjewjeja 72 swobodnych městnow, kaž industrijne dźěłarnistwo twarstwo-agrar-wobswět (BAU) wuchodneje Sakskeje zdźěla. Po cyłej Sakskej je po­ informaciji dźěłoweje agentury w bran­ši hišće 500 městnow njewobsadźenych. „Wukubłanje na mulerja, ćěslu abo dróhotwarca njezaruča jenož dobru mzdu, ale skići zdobom solidnu perspektiwu do přichoda“, wuswětla předsyda dźěłarnistwa Peter Schubert, při čimž toho­runja na potrjebu socialnych bydlenjow zhladuje. „Jeničce z pomocnikami žana chěža njenastawa.“ Tež hladajo na ponowjenje pućow, železniskich čarow a twarjenjow je potrjeba fachowcow wulka.